
پس از فوت یک فرد، معمولاً بحث بر سر تقسیم و انتقال داراییهای وی به وراث مطرح میشود. خودرو نیز یکی از داراییهایی است که تحت این تفکر قرار میگیرد. مانند دیگر اموال، فرآیند انحصار وراثت خودرو نیز مراحل، قوانین و مدارک خاصی دارد که باید رعایت شود. آگاهی از جزئیات این فرآیند میتواند به تسریع در انجام کارها کمک کند. اگر به دنبال اطلاعات کاملی درباره نحوه انحصار وراثت خودرو هستید، با ما همراه باشید.همچنین شما عزیزان برای خرید و فروش خودرو و دریافت اطلاعات از شرایط خرید اقساطی خودرو با ما در خودروشاپ همراه باشید.
انحصار وراثت خودرو چیست؟
انحصار وراثت به نوعی گواهی قانونی گفته میشود که شامل نام و مشخصات وراث، نسبت آنها با متوفی و سهم هر یک از داراییها است. برای فروش خودرو متعلق به شخص فوت شده، اولین گام دریافت گواهی انحصار وراثت است. در نظام حقوقی، وراث در گروههای مختلفی دستهبندی میشوند:
- گروه اول: (درجه اول: پدر و مادر، فرزندان/ درجه دوم: نوهها/ درجه سوم: نبیرهها)
- گروه دوم: (درجه اول: برادران و خواهران، جد و جده/ درجه دوم: فرزندان آنها، والدین جد و جده)
- گروه سوم: (درجه اول: عمو، عمه، خاله و دایی/ درجه دوم: فرزندان آنها)
شاید دیده باشید که در صورت وجود وراث طبقههای بالا، وراث طبقات پایینتر حقی از ارث نخواهند داشت. برای مثال، اگر پدر، مادر و فرزندان متوفی زنده باشند، نوهها و نبیرهها هیچ سهمی نخواهند داشت.
مراحل انحصار وراثت خودرو
برای اخذ گواهی انحصار وراثت خودرو، نخستین اقدام مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت درخواست صدور گواهی است. پس از ثبت درخواست، پروسه بررسی در شورای حل اختلاف آغاز میشود.
معمولاً این فرایند بین ۳۰ تا۴۰ روز به طول میانجامد. پس از بررسی مدارک، شورای حل اختلاف اقدام به انتشار آگهی در روزنامه میکند و اعلام میدارد که تقاضای انحصار وراثت از سوی وراث ارائه شده است. این آگهی به مدت ۱ ماه اعتبار دارد. چنانچه اعتراضی صورت نگیرد، گواهی انحصار وراثت حدود ۱۰ روز پس از انقضای آگهی صادر خواهد شد. برای خودروهایی با ارزش کمتر از ۵۰ میلیون تومان، صدور آگهی لازم نیست و معمولاً زمان صدور گواهی بین ۷ تا۱۰ روز خواهد بود.
مدارک ضروری برای انحصار وراثت خودرو
مدارک مورد نیاز برای انحصار وراثت خودرو به شرح زیر است:
- استشهادیه محضری؛
- گواهی پرداخت مالیات بر ارث (گواهی۱۹ مالیات)؛
- مدارک مربوط به داراییها و بدهیهای متوفی؛
- شناسنامه، عقدنامه و گواهی فوت متوفی؛
- شناسنامه و کارت ملی وراث؛
- وصیتنامه متوفی (در صورت موجود بودن)؛
- اصل وکالتنامه (در صورت داشتن وکیل).
استشهادیه محضری برای انحصار وراثت خودرو
برای دریافت استشهادیه محضری، شما باید فرم مربوطه را که از شورای حل اختلاف دریافت کردهاید، همراه مدارک وراث و متوفی به دفتر ثبت اسناد ارائه دهید. این فرآیند باید با حضور۳ نفر از افرادی که در زمان فوت متوفی زنده بودند انجام شود؛ بنابراین به دو شاهد نیاز دارید. در نهایت، استشهادیه محضری ارائه شده باید به شورای حل اختلاف تحویل داده شود.
مالیات انحصار وراثت خودرو
شما باید گواهی مفاصا حساب مالیاتی از اموال متوفی را به سازمان ثبت احوال تحویل دهید. این نیاز زمانی مطرح میشود که وراث، فرد متوفی را قبل از۱۳۹۵٫۱٫۱ از دست داده باشند. با تغییر قوانین مالیاتی ارث از سال۹۵، اگر تاریخ فوت بعد از این سال باشد، وراث مشمول قانون جدید خواهند بود. بنابراین در حال حاضر پرداخت این دین حقوقی قبل از اخذ گواهی انحصار وراثت خودرو الزامی نیست. کامیابی در اینجا فقط برای دریافت گواهی انحصار وراثت است که لازم به تسلیم اظهارنامه مالیاتی نیست و جزء مدارک الزامی محسوب نمیشود وگرنه برای تقسیم اموال و انتقال آن به شخص دیگر پرداخت مالیات بر ارث ضروری است.
مالیات بر ارث خودرو1401
تغییرات قوانین مالیاتی از سال۹۵ شامل خودروها نیز میشود و از سال۱۴۰۱ نیز مالیات انحصار وراثت خودرو مطابق با قانون جدید محاسبه میگردد. جدول نرخ مالیات بر ارث خودرو به شرح زیر است:
مالیات بر ارث خودرو | وراث گروه اول | وراث گروه دوم | وراث گروه سوم |
برای مشمولین قانون جدید | ٪۲ | ٪۴ | ٪۸ |
برای مشمولین قانون قدیم | ٪۳۵ | ٪۴۵ | ٪۶۵ |
مدارک ضروری جهت مالیات بر ارث خودرو
طبق ماده ۲۶ ق. م. م، مدارک لازم برای تشکیل پرونده مالیات بر ارث به شرح زیر است:
- فرم اظهارنامه مالیات بر ارث بهطور کامل تکمیل شده توسط وراث؛
- گواهی انحصار وراثت، گواهی فوت و گواهی پزشک معتبر؛
- شناسنامه و کارت ملی متوفی و تمامی وراث؛
- اگر متقاضی از وراث نباشد، وکالتنامه یا قیمنامه و کارت ملی درخواست کننده؛
- مدارک لازم برای احراز آدرس محل اقامت متوفی؛
- مدارک مربوط به اموال اعلام شده؛
- سند مالکیت خودرو؛
- فاکتور کارخانه.
مدارک لازم برای تعویض پلاک خودرو متوفی
پس از اخذ گواهی انحصار وراثت، لازم است با مدارک مربوط به انحصار وراثت به پلیس راهور مراجعه کنید. باید طی یک سال پس از فوت صاحب پلاک، مسائل مربوط به پلاک به مراکز شمارهگذاری پلیس راهور در محل زندگی متوفی اعلام شود. سپس از سامانه نوبتدهی تعویض پلاک نوبت خود را دریافت کرده و با مدارک انحصار وراثت به مراکز مربوطه مراجعه نمایید تا درخواست انتقال پلاک ثبت شود.
مدارک انتقال سند خودرو وقتی صاحب سند فوت شده است
یکی از مدارک اصلی و کلیدی برای تعویض پلاک خودرو متوفی، گواهی انحصار وراثت و گواهی مالیات بر ارث است. علاوه بر این مدارک، موارد زیر نیز باید ارائه شوند:
- کارت شناسایی و سند مالکیت خودرو؛
- حضور مالک (مالکان) جدید (یا وکیل قانونی آنها)؛
- مدارک شناسایی مالک (مالکان) جدید؛
- مدارک تأیید محل سکونت؛
- استعلام خلافی خودرو.
اگر فرد متوفی دارای چندین وارث باشد، برای انتقال پلاک خودرو، همه وراث باید حضور یابند، یا باید به یک نفر وکالتنامه فروش خودرو داده شود.
اعتبار بیمه خودرو بعد از فوت صاحب ماشین
اگر وراث با اجازه دیگر وراث اقدام به رانندگی کنند، در صورت بروز سانحه، فوت فردی و یا خسارات مالی، بیمه همچنان پایدار خواهد بود و هزینه خسارات را پوشش میدهد. علاوه بر این، تخفیفهای بیمه شخص ثالث فرد فوتشده قابل انتقال به وراث قانونی، بهویژه همسر، والدین و فرزندان متوفی است.
سوالات متداول
۱. انحصار وراثت خودرو چه مفهومی دارد؟
انحصار وراثت به گواهی قانونی اطلاق میشود که شامل مشخصات وراث، نسبت آنها با فرد متوفی و میزان سهم آنان از داراییهاست. برای انتقال یا فروش خودرو متعلق به فرد فوت شده، ابتدا باید گواهی انحصار وراثت اخذ شود.
۲. مراحل انحصار وراثت خودرو شامل چه مواردی است؟
مراحل انحصار وراثت خودرو شامل ثبت درخواست در دفتر خدمات الکترونیک قضایی، بررسی درخواست در شورای حل اختلاف و انتشار آگهی در روزنامه است. این فرایند معمولاً بین۳۰ تا۴۰ روز طول کشیده و برای خودروهای با قیمت کمتر از۵۰ میلیون تومان، زمان صدور گواهی معمولاً۷ تا۱۰ روز خواهد بود.
۳. مدارک لازم برای انحصار وراثت خودرو کدامند؟
مدارک مورد نیاز برای انحصار وراثت خودرو شامل استشهادیه محضری، گواهی مالیات بر ارث، مدارک مرتبط با داراییها و بدهیهای متوفی، شناسنامه، عقدنامه و گواهی فوت متوفی، شناسنامه و کارت ملی وراث، وصیتنامه متوفی (در صورت وجود)، و اصل وکالتنامه (اگر وکیل وجود داشته باشد) است.
۴. چگونه مالیات انحصار وراثت خودرو محاسبه میشود؟
مالیات انحصار وراثت خودرو بر مبنای طبقه وراث محاسبه میشود. برای وراث گروه اول، مالیات۲٪، برای وراث گروه دوم۴٪ و برای گروه سوم۸٪ است. برای مشمولین قانون جدید، نرخها مذکور میباشد. برای مشمولین قانون قدیم نیز نرخها به ترتیب۳۵٪،۴۵٪ و۶۵٪ است.
۵. مدارک لازم برای تعویض پلاک خودرو متوفی چیست؟
مدارک لازم برای تعویض پلاک خودرو متوفی شامل گواهی انحصار وراثت، گواهی مالیات بر ارث، کارت شناسایی و سند مالکیت خودرو، حضور مالک (مالکان) جدید یا وکیل قانونی آنها، مدارک شناسایی مالک (مالکان) جدید، مدارک تأیید محل سکونت و استعلام خلافی خودرو است. همچنین در صورت داشتن چندین وارث، همه آنها باید حضور داشته باشند یا به یک نفر وکالتنامه فروش خودرو بدهند.