سامانه استعلام سوابق خودرو و اصالت ماشین

در آبان ۱۴۰۲، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف شد با همکاری نهادها و سازمان‌های مرتبط، امکان استعلام آنلاین اطلاعات مرتبط با وسایل نقلیه موتوری، تاریخچه معاملات آن‌ها و همچنین ذکر صلاحیت و اهلیت افراد برای معاملات را برای پلتفرم‌های خصوصی آماده کند.

در جلسه علنی مجلس روز 14 آبان، نمایندگان، پس از بررسی گزارش کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه، ماده الحاقی 23 را تصویب کردند. طبق این تصویب، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید با همکاری نهادها و سازمان‌های مختلف اطلاعات مربوط به وسایل نقلیه موتوری را از جمله فرماندهی انتظامی، مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، در اختیار مردم قرار دهد. هدف از این اقدام، جلوگیری از جرائم و بهبود سلامت معاملات وسایل نقلیه موتوری است. همچنین، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مسئول فراهم کردن امکان ثبت معاملات وسایل نقلیه موتوری قبل از تعویض پلاک از طریق سکوهای مخصوصی است.

بخش اجرائی این ماده باید ظرف سه ماه پس از تصویب این قانون توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، آماده و تصویب شود.

در مهر ماه سال 1402، سامانه استعلام سوابق و اصالت خودرو با حضور صاحب‌کار خراسانی، معاون راهبردی قوه قضاییه، سردار رادان فرمانده انتظامی کل کشور و دهقانی فیروزآبادی معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور به عنوان یکی از طرح‌های فاوایی نوآورانه و هوشمندسازی فراجا معرفی شد.

با استفاده از این سامانه، اطلاعات لازم به طرفین معامله قبل از انجام آن ارائه می‌شود و از بروز اختلافات و اختلافات ممکن بین فروشنده و خریدار جلوگیری می‌شود. این سامانه نقش مهمی در کاهش تعداد دعاوی مرتبط با معاملات وسایل نقلیه دارد.

مدیریت انتقال دانش در سازمان‌های عمومی، یکی از مسائل مهم و حیاتی است که باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. برنامه‌های مناسب برای انتقال دانش و تجربیات کارکنان باید طراحی و اجرا شود تا از از دانش فردی به دانش سازمانی تبدیل شود. نقش مدیران در این فرآیند بسیار حیاتی است و آن‌ها باید با ایجاد فرهنگی مناسب، کارکنان را به اشتراک گذاری دانش تشویق کنند و بستر مناسبی برای انتقال دانش ایجاد کنند. همچنین باید از ابزارها و فنون مدرن مانند آموزش الکترونیکی و روش‌های تعاملی استفاده کرد تا این فرآیند بهبود یابد.

تلاش‌هایی که تا کنون انجام شده، نیازمند ارزیابی و اقدامات بیشتری است. ارائه‌ی اطلاعات به مرکز ملی اطلاعات و انتشار آن به عنوان یک مثال موفقیت آمیز، می‌تواند به عنوان یک الگو برای بخش‌های دیگر کشور خدمت کند. همچنین، ضروری است که یک شیوه‌نامه برای ثبت معاملات در ایجاد شود تا در آینده نزدیک به مردم این امکان ارائه شود. امیدوارم با پایان دادن به این دو فرایند، تعداد دعاوی مربوط به معاملات خودرو کاهش یابد و رضایت عمومی بیشتری فراهم شود.

طبق گفته‌های فرد مورد نظر، سامانه‌ای با همکاری فراجا و بیمه مرکزی راه‌اندازی شده است که امکان دسترسی به اطلاعات مربوط به وضعیت قابل معامله یا غیرقابل معامله بودن وسیله نقلیه را فراهم می‌کند. این اطلاعات شامل اطلاعات مالک وسیله نقلیه، وضعیت سرقتی، تعویض ارکان بدون مجوز، توقیف‌های مختلف، مشخصات فنی وسیله نقلیه، تاریخ‌های مربوط به بیمه، تعداد دفعات معامله وسیله نقلیه، مبالغ جریمه‌ها، و خسارات پرداختی توسط بیمه را پوشش می‌دهد. اطلاعات تکمیلی مانند هویت متعاملین، موارد وکالت، اطلاعات شرکت‌ها و افراد حقوقی، وضعیت معاینه فنی و تعمیرات وسیله نقلیه نیز به زودی به این سامانه اضافه خواهد شد.

در مهر ماه سال 1402، علی خضریان، سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس، درباره اقدامات این کمیسیون در اجرای بخشی از قانون بودجه سال 1402 توضیحاتی ارائه کرد. طبق این بخش از قانون، ارگان‌های مختلف اعم از قوه قضائیه، سازمان ثبت اسناد و املاک، فرماندهی انتظامی، وزارت کشور، بیمه مرکزی، شرکت‌های بیمه و خودروسازی و دیگر ارگان‌های دولتی موظفند با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، امکان استعلام برخط اطلاعات مربوط به وسایل نقلیه موتوری را فراهم کنند. این اطلاعات شامل اطلاعات مالکیت، اعمال حقوقی، تاریخچه تصادفات و معاینه فنی و همچنین اطلاعات شخصی اشخاص مرتبط به معاملات مربوطه می‌باشد. این اقدام با رعایت حفظ حریم خصوصی و محرمانگی اطلاعات، برای تسهیل معاملات در بخش خصوصی انجام می‌شود.

وی افزود که فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به ارائه خدمات شبکه‌ای و صدور شناسه رهگیری به سکوهای بخش خصوصی برای ثبت معاملات وسایل نقلیه موتوری مکلف است. این اقدام قبل از تعویض پلاک برای اطلاع رسانی به مرکز ملی تبادل اطلاعات انجام می‌شود. با اجرای این قانون، بی‌اطلاعی مردم از وضعیت سلامت خودروهای دست دوم متوقف می‌شود. این کار به مردم این امکان را می‌دهد که سوابق بیمه‌ای و تصادفی خودروهایشان را قبل از خرید و فروش مشاهده کنند. کمیسیون اصل نود با برگزاری نشست‌های متعدد این موضوع را بررسی کرده و در نهایت تکالیف همه دستگاه‌های اجرایی را ابلاغ کرده است. اطلاعات مربوط به وضعیت تصادفات و مالکیت خودروها از امروز توسط دو دستگاه در دو پلتفرم خصوصی ارائه می‌شود.

آقای خضریان اعلام کرد که این سامانه برای استفاده عمومی طراحی شده است و پس از نقل و انتقال توسط دو دستگاه در دو پلتفرم قابل دسترسی خواهد بود. نیروهای انتظامی موظفند تا یک ماه آینده این سامانه را به شبکه متصل کنند و در دی‌ماه بعد، قوه قضاییه نیز خدمات خود را به هموطنان ارائه خواهد داد. این اقدام باعث کاهش چشمگیری در تعداد پرونده‌ها، شکایات و فراموشی‌های مربوط به فروش خودروهای تصادفی، سرقتی، بدون اسناد و همچنین فروش خودروها توسط افراد ممنوع‌المعامله خواهد شد.