ترخیص خودرو از گمرک در سال 1403

در فروردین ماه 1403، گمرک جمهوری اسلامی اعلام کرد که گمرک یزد به لیست گمرکات کشور اضافه شده است و از این پس این گمرک قادر خواهد بود خودروها را ترخیص کند.

در اسفند ماه سال 1402، گمرک ایران از افزودن گمرک فرودگاه پیام به گمرکات تخصصی ترخیص خودرو خبر داد.

گمرک جمهوری اسلامی در ابلاغیه‌ای به تمامی گمرکات اجرایی سراسر کشور اطلاع داد که به دلیل آمادگی گمرکات استان البرز و فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم و با توافق معاونت امور گمرکی، گمرک فرودگاه پیام به عنوان گمرک تخصصی ترخیص خودروها تعیین شده است.

در تاریخ مهر ماه سال 1402، مهدی ضیغمی، رئیس سازمان توسعه تجارت، در مورد فرایند قیمت گذاری خودروهای وارداتی توضیح داد. او اظهار کرد که بسیاری از شرکت‌های واردکننده خودروها محصولات خود را از گمرکات ترخیص کرده و اطلاعات خودروها را به سازمان حمایت ارسال کرده‌اند تا پس از بررسی، پیشنهاد مربوطه به شورای رقابت ارسال شود. وی اظهار داشت: "تا کنون در مرحله شورای رقابت به هیچ تأخیری در اعلام قیمت‌ها برنخوردیم."

به نظر می‌رسد که ارسال اطلاعات توسط برخی شرکت‌های واردکننده به سازمان حمایت ناقص بوده است، که این ممکن است منجر به کندی در روند قیمت‌گذاری شده باشد. در حال حاضر، شرکت‌های واردکننده از جمله هیوندا، کیا، فیات، زوتی، سوزوکی، بستیون و هونگچی تشریفات را انجام داده و از گمرک ترخیص شده‌اند. آن‌ها مدارک مربوطه را برای تعیین قیمت به سازمان حمایت ارسال کرده‌اند و برندهای دیگر هم در حال ترخیص هستند. سامانه یکپارچه خودرو در حال بروزرسانی است و طی هفته‌های آینده آماده‌ی عرضه خودروها خواهد بود. با تکمیل اطلاعات و ارسال آن‌ها به سازمان حمایت، فهرست خودروها به زودی در سامانه بروزرسانی و در دسترس مشتریان قرار خواهد گرفت.

در ماه شهریور سال 1402، موجودی خودروهای وارداتی در گمرکات به مشکل برخورد کرد. در صورت عدم توافق بین صاحب کالا و گمرک در مورد ارزش این خودروها، آن‌ها به مزایده گذاشته می‌شوند. اسلام پناه، رئیس سازمان ملی استاندارد ایران، عدم توافق در ارزش‌گذاری این خودروها را به عنوان دلیل اصلی تاخیر در ترتیب دپوی آن‌ها در گمرکات اعلام کرد. به طور کلی، ارزش‌گذاری این خودروها امکان ترخیص آن‌ها را فراهم خواهد کرد.

با اشاره به وجود 1217 دستگاه خودرو تجاری و سواری وارداتی در گمرک بندر شهید باهنر، باید توجه داشت که برخی از این خودروها مدتی در گمرک بوده‌اند و برخی دیگر اخیرا وارد گمرک شده‌اند. دلیل این انباشت خودروها در گمرک اختلاف در مورد ارزش گذاری بین صاحبان کالا و گمرک است. به همین دلیل، در یک جلسه اخیر برگزار شده در استان هرمزگان برای روان سازی ترخیص کالاهای رسوبی در گمرکات، تصمیم گرفته شد این خودروها در صورت عدم توافق بین صاحبان کالا و گمرک درباره ارزش گذاری، به عنوان اموال متروکه اعلام شوند و به مزایده بزرگدهنده شوند تا امکان ترخیص آن‌ها از گمرکات فراهم شود. سازمان استاندارد ایران تفاهم خود را با واردات خودروهای با کیفیت و رقابتی اعلام کرده است، اما مغلطه‌هایی وجود دارد که سازمان استاندارد مخالف واردات خودرو است. افراد و شرکت‌هایی وجود دارند که اشتباهات و مسائل مربوط به واردات خودروها را قبول نمی‌کنند و به همین دلیل نقاط تاریک را پنهان می‌کنند و از طریق سازمان ملی استاندارد مخفی می‌کنند.

تاکید می‌کنم که سازمان ملی استاندارد با واردات خودروهای با کیفیت و رقابتی به تعداد میلیونی موافق است. برخی افراد معتقدند که برخی از این واردات از ظرفیت موردنیاز برخی دیگر از موارد خودروسازی عقب افتاده است و این هم ممکن است به دلیل عدم پوشش استانداردهای لازم باشد. به هر حال این دیدگاه با نظر سازمان ملی استاندارد در تضاد نیست.

در ماه شهریور سال 1402، واردات خودروها به صورت آزاد شد، اما همچنان با موانع زیادی روبرو است. این موانع شامل استانداردها، مشکلات در شماره‌گذاری، تاخیر در تامین ارز و مسائل جانبی متعدد می‌باشد. برخی تصمیم‌های مسئولان ارشد، بهبود قابل توجهی در رفع این مشکلات نداشته است.

یکی از موانع عجیب، حذف قانونی در راستای تسهیل و تسریع در ترخیص کالاها است که تا پیش از این با ارائه ضمانتنامه بانکی معتبر، ترخیص کالاها را فراهم می کرد. با آزادسازی واردات خودرو، این رویکرد به نظر می‌رسد در راستای تسهیل ترخیص خودروها لغو شده است، که منجر به کاهش سرعت عرضه خودروهای وارداتی به بازار و تنظیم بازار شده است.

واردات خودرو برای کنترل بازار خودرو و رفاه مشتریان، در شرایط فعلی بسیار حیاتی است. از آنجایی که امکاناتی مانند پذیرش ضمانتنامه بانکی در دسترس است، انتظار می‌رود که فرآیند عرضه خودروهای وارداتی بهبود یابد.

به گزارش گمرک ایران، در خلال پنج ماهه امسال 1218 دستگاه خودرو خارجی وارد کشور شده‌اند. ارزش کل این اتومبیل‌ها برابر با 25 میلیون و 371 هزار دلار است.

در 5 ماهه ابتدای سال 1402، 11 گمرک در واردات خودروهای سواری فعال بودند. از میان این گمرکات، گمرک شهید باهنر بندرعباس با ترخیص 485 دستگاه خودرو در رتبه اول قرار داشت و گمرکات غرب تهران با 431 دستگاه و گمرک شهریار (تهران) با 131 دستگاه نیز در رتبه های بعدی قرار گرفتند.

در این بازه زمانی، کلیًا 2323 دستگاه خودروی سواری تازه وارد به کشور در گمرک‌ها ثبت شده است. از این تعداد، 1218 دستگاه ترخیص شده و وارد ایران شده‌اند، و 1105 دستگاه هنوز در فرآیند ترخیص قرار دارند. بیشترین تعداد خودروهای وارداتی در حال ترخیص در گمرک غرب تهران با 760 دستگاه است، در حالی که گمرکات شهریار (تهران) با 193 دستگاه و قزوین با 72 دستگاه در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

در تاریخ 29 مردادماه، مهدی اسلام پناه، رییس سازمان استاندارد کشور، و مهدی دوستی، استاندار هرمزگان، از خودروهای وارداتی موجود در بنادر هرمزگان بازدید کردند.

یکی از محموله‌ها شامل ۴ نوع محصول از هیوندای النترا و توسان است که به دلیل عدم انطباق با استانداردهای لازم هنوز ترخیص نشده‌اند. به دستور رییس سازمان استاندارد، این خودروها به زودی ترخیص خواهند شد.

آقای اسلام پناه بیان کرد که با افزایش سرعت تخلیه خودروها در بنادر، امکان جایگذاری بیشتر خودروها در این مناطق ایجاد می‌شود. این اقدام باعث تخلیه محوطه‌های بندری و ایجاد فضای مناسب برای جابجایی کالا و خودروها می‌شود. به عنوان مثال، هزار دستگاه خودروی النترا که امروز ترخیص خواهند شد، به نوسازی ناوگان حمل و نقل کشور کمک خواهند کرد و در تنظیم بازار خودرویی کشور نقش‌آفرینی می‌کنند. این محموله پیش از این از صاحب کالا درخواست شده بود و کارشناسان استاندارد نیز در محل حاضر هستند تا ترخیص را انجام دهند.

وی بیان کرد که در صورت وجود هرگونه مانعی برای واردات، تمام تلاش خود را برای رفع آن خواهند کرد و تدابیری اتخاذ خواهند کرد تا فرایند واردات را سهل‌تر و سریع‌تر نمایند.

نماینده شرکت کرمان موتور اعلام کرد که بیش از ۹۰۰ دستگاه خودروی هیوندای این شرکت در بندر شهید باهنر تخلیه شده است و او اطلاعاتی را نیز اعلام کرد که مطابق آن، با دستور رییس سازمان استاندارد کشور، مشکلات واردات این خودروها برای حل شدن در دستور کار قرار گرفته است.

در تاریخ مرداد ماه 1402، مهدی اسلام پناه، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان ملی استاندارد، از بندر شهید باهنر بندرعباس بازدید کرد. او اعلام کرد که هزار دستگاه خودروی النترا در روز 29 مردادماه ترخیص خواهند شد و به بهبود و ارتقاء ناوگان حمل و نقل کشور کمک خواهند کرد.

در بررسی خودروها، وی اظهار کرد که ترخیص این خودروها می‌تواند بازار را تنظیم کند. این موضوع قبلاً مطرح نشده بود و صاحبان کالا درخواست شده بود که این کار را انجام دهند. کارشناسان استاندارد نیز در حال حاضر در محل حضور دارند تا تطابق لازم را برای ترخیص انجام دهند. هرگاه مانعی برای واردات وجود داشته باشد، تلاش می‌شود آن را برطرف کرد و شرایطی ایجاد شود که واردات به راحتی انجام شود. سیاست دولت نظارت و اجرای عملیاتی را به منظور حل گره‌های مختلف، تسهیل و گشایش بیشتر در مسائل مختلف ترویج می‌دهد.

در ماه مرداد سال 1402، آقای محمد رضوانی‌فر، رئیس کل گمرک ایران، به وضعیت ناتوانی در ترخیص کالا از گمرکات کشور اشاره کرد و اظهار کرد که مشکلات اساسی این موضوع به دو نکته اصلی برمی‌گردد.

در حوزه گمرک، مشکلات قابل توجهی ممکن است پیش بیاید، از جمله اشکالات قبل از اظهار کالا که بخشی از رسوب و ماندگاری مربوط به بعد از اظهار کالا و همچنین وقتی کالا با وجود اظهار از گمرک خارج نمی‌شود. برای شروع تشریفات گمرکی، لازم است که اسناد مالکیت مورد نیاز در دسترس باشند. اگر اسناد حمل یا ثبت سفارش موجود نباشند، اظهار کالا به گمرک امکان پذیر نیست. ارائه اسناد مورد نیاز، به معنای آغاز تشریفات گمرکی است و اهمیت زیادی دارد. در این مرحله، دقت به پاسخگویی سیستمی دستگاه‌های مسئول اعلام وضعیت استعلامات بسیار حائز اهمیت است. طبق قوانین مربوط، باید حداکثر ظرف 7 روز پاسخ استعلامات به گمرک ایران داده شود تا فرآیند گمرکی به پیش برود.

درباره موضوع کد ساتا یا کد تخصیص ارز، ایرادهای دیگری وجود دارد. اما بشرطی که کالاهای اصلی تخصیص ارز داشته باشند، مشکلی وجود ندارد و بیش از 3000 کالا بدون تخصیص کد ساتا ترخیص می‌شوند.

بر اساس اظهارات رئیس کل گمرک، تا کنون 1621 دستگاه خودرو به گمرکات اجرایی اعلام شده است، از این تعداد، حدود 928 دستگاه در حال انجام مراحل مربوطه و حدود 690 دستگاه نیز ترخیص شده اند.

بر اساس سقف واردات 2 میلیاردی خودرو در سال جاری، تقریباً 40 میلیون همت حقوق ورودی باید واریز شود. با این وجود، تا کنون تنها 20 میلیون همت به خزانه پرداخت شده است، که نشان از تأخیر در پرداخت حقوق ورودی خودرو دارد. به همین دلیل، اهمیت بیشتری به ترتیب ترخیص خودروها از سوی ذینفعان و فعالان بازار خودرو داده شده است.

در یک دستور قضایی خاص، مجتبی قهرمانی، رئیس کل دادگستری هرمزگان، از مدیران کل استاندارد، بنادر و دریانوردی و گمرکات استان خواسته است که به سرعت پیگیری و تعیین تکلیف و ترخیص بیش از هزار دستگاه خودروی سانگ‌یانگ و هیوندای که به کشور وارد شده و در بنادر هرمزگان معطل شده‌اند، اقدام کنند. این اقدامات به منظور رفع معطلی چندماهه این خودرو‌ها و تسریع در رسیدگی به این موضوع است.

مأموریت وی برای جلوگیری از احتکار و سوءاستفاده در ترخیص خودروهای وارداتی باعث شد که به دادستان مرکز استان هرمزگان و مدیرکل تعزیرات حکومتی استان یک ماموریت داده شود. او مامور شرکت‌های واردکننده را به نحوی ملزم کرد که فرآیند ترخیص خودروها را در کمترین زمان ممکن انجام دهند تا تأخیری در روند ترخیص به وجود نیاید.

قهرمان به آن اشاره کرد که انبار‌های گمرکات نباید به مکان‌های امن برای احتکار کالا تبدیل شوند. او تاکید کرد که در صورت ثابت شدن هر گونه تخلف و به تعویق انداختن بدون دلیل با هدف افزایش قیمت کالاهای وارداتی یا کسب منافع غیرقانونی، اقدامات قانونی و تعزیراتی برای متخلفان انجام خواهد شد.

مرداد 1402: رئیس سازمان ملی استاندارد ایران، در حضور سرآمد در گمرک غرب تهران، دستور ترخیص یک هزار و 133 خودرو وارداتی در این گمرک را صادر کرد. این خودروها که بدلایل فنی در پارکینگ گمرک دپو شده بودند و بیش از 10 روز از اظهار آن گذشته بود، با اخذ تعهد قانونی واردکننده برابر اظهارنامه انطباق ترخیص شدند.

در جریان بازدید خود، اسلام‌پناه تاکید کرد که خودروهایی که مطابق با مقررات و استانداردهای تولید شده‌اند، در کمتر از 24 ساعت پس از اظهار ترخیص، مجوز واردات آن‌ها صادر می‌شود. وی افزود که پس از ورود و اظهار ترخیص، خودروها منتظر قرار گرفتن در بازار و شبکه توزیع برای قیمت‌گذاری شورای رقابت هستند. رییس سابق سازمان استاندارد ایران نیز اعلام کرد که مجوز واردات برای واردکنندگان صادر شده است.

وارد کنندگان خودروهای وارداتی باید اطمینان حاصل کنند که خودروهای آن‌ها توانایی پاس کردن استانداردهای قانونی مربوطه را دارند. در صورتی که وارد کنندگان از منابع معتبر و تایید شده و تعهد اصالت و اطلاعات لازم را فراهم کنند، می‌توانند با اخذ تعهدات قانونی یا استفاده از روش‌های دیگر، خودروهای خود را ترخیص کنند. اسلام پناه همچنین بیان کرد که عدم ترخیص خودروها نه تنها به عوامل مربوط به استانداردها و گمرک بلکه به دلایل دیگر نیز ممکن است بستگی داشته باشد.

در اردیبهشت ۱۴۰۲، پس از منتشر شدن خبرهایی در فضای مجازی درباره محدودیت و توقف واردات خودروهای کره‌ای، وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلامیه‌ای صادر کرد که مفاد آن خبر را تکذیب کرد. در این اعلامیه آمده بود که:

«اعلام می‌کنیم که شرکت‌های واردکننده خودروهای کره‌ای در حال حاضر در حال دریافت ارز و انجام فرآیند ترخیص از گمرک می‌باشند، بدون اطلاعات دقیق و قابل اعتماد موجود در رسانه‌ها.»

به گزارش تکذیبی، ادعا شده بود که سقف ارزش واردات خودرو از ۲۰ هزار یورو به ۳۵ هزار یورو افزایش خواهد یافت، با توجه به تغییرات آینده در قوانین واردات. همچنین، تعرفه‌ها نیز می‌توانند افزایش یابند و واردات خودروهای کره ای ممکن است متوقف شود. از سوی دیگر، وزارت صنعت هنوز این اطلاعات را تایید نکرده است و فقط به ادامه فرآیند تخصیص ارز و ترخیص خودروهای کره ای اشاره کرده است.

در بهمن ماه 1401، معاون گمرک ایران توضیح داد که مصوبه ساماندهی واردات خودروها توسط دولت ابلاغ شده است. در این مصوبه، سود بازرگانی بر اساس موتور و ارزش خودروها تعیین شده است و دولت معین کرده است که مصوبه ترخیص خودروهای وارداتی از این تاریخ اعمال شود.

بعد از ترخیص خودروها، آن‌ها باید در بورس قیمت‌گذاری و فروش شوند. تفاوت در قیمت‌های فروش باید به حساب گمرک بازپرداخت شود و پس از آن پروانه قطعی ترخیص صادر خواهد شد. بنابراین، در صورت عدم فروش خودروها در بورس، پروانه ترخیص برای خودروهای موجود در گمرک صادر نخواهد شد.

بر اساس مکاتبات صورت گرفته بین مدیر کل دفتر واردات گمرک ایران و مدیر کل گمرک بوشهر در آذر ماه 1401، 220 دستگاه ون تویوتا هایس که هنوز در گمرک نگهداری می‌شوند، به زودی ترخیص خواهند شد. این ون‌ها، که به شرکت تولیدی مزین خودرو فراز تعلق دارند و زیر مجموعه‌های شرکت ایران‌روور هستند، پس از تجهیز و تبدیل به ون‌های امدادی و شهری، به سازمان‌های اورژانس، شهرداری‌ها و دیگر سازمان‌های مربوطه تحویل داده خواهند شد.

در مهر ماه سال 1401، علی صالحی، دادستان تهران، اعلام کرد که تاکنون 234 خودرو از مجموعه‌های ایرتویا و نگین‌خودرو به مشتریان تحویل داده شده است و 180 دستگاه خودرو دیگر نیز به زودی تحویل داده خواهند شد.

دادستان اشاره کرده است که پرونده ایرتویا و نگین‌خودرو به عنوان یکی از پرونده‌های ویژه این دادستانی به صورت هفتگی مورد بررسی قرار می‌گیرد. او اعلام کرده است که افرادی که هنوز خودروی خود را دریافت نکرده اند و تمایل به بازپرداخت وجه دارند، می‌توانند با مراجعه به شاخص بانک مرکزی این موضوع را پیگیری کنند. همچنین، فرآیند ثبت‌نام‌ها حتی در تعطیلات آخر هفته جاری ادامه دارد و مزایده 52 دستگاه خودرو ایرتویا و نگین‌خودرو در آینده نزدیک برگزار خواهد شد. او تأکید کرده که با تلاش همکاران، این پرونده باید به نتیجه نهایی برسد.

در مهر ماه سال 1401، معاون اول رئیس جمهور، مصوبه‌ای مبنی بر ورود و ترخیص یک هزار دستگاه آمبولانس برای سازمان اورژانس کشور را ابلاغ کرد تا به اجرا درآید.

هیئت وزیران برای ارتقای خدمات خیریه و سازمان‌های بین‌المللی و توزیع متساوی تجهیزات آن‌ها در مناطق کم‌برخوردار کشور، با هدف بهبود ارائه خدمات پزشکی و سلامت به شهروندان، به درخواست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تصمیم به صدور مجوز برای ثبت سفارش، ورود، ترخیص و شماره‌گذاری هزار دستگاه آمبولانس اهدایی از سازمان‌های بین‌المللی و خیرین گرفت.

این اقدام به منظور استفاده در پایگاه‌های اورژانس کشور، بدون رعایت شرایط مقرر در ضوابط فنی واردات خودرو، بدون پرداخت حقوق ورودی و عوارض گمرکی، و معاف از مالیات بر ارزش‌افزوده صورت گرفته است، با رعایت سایر قوانین و مقررات مربوط.

به تاریخ شهریور ۱۴۰۱، از مجموع ۱۲ هزار خودروی نگهداری شده در گمرکات کشور، تقریباً ۱۰ هزار خودرو ترخیص شده‌اند و حدود ۲ هزار خودرو همچنان در بنادر و گمرکات منتظر ترخیص مانده‌اند.

به گفتهٔ روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک ایران، برای حدود 2200 خودرو در اماکن بندری و گمرکی بنگرانی وجود دارد. این خودروها به سه دسته تقسیم می‌شوند: حدود 900 خودرو بدون ثبت سفارش، حدود 1000 خودرو که ثبت سفارش داشتند اما دارای پرونده قضائی هستند، و حدود 200 خودرو که به منطقه آزاد اروند تعلق دارند و مشخصات خاصی مانند حجم موتور بالای 2500 سی‌سی، تولید یا سفارش آمریکا را دارند. برخی از این خودروها همچنین تولید قبل از سال 93 را دارا هستند.

بر اساس اظهارات ارسالی، اگر سیاست‌گذاران به مالکان ۹۰۰ خودرویی که هنوز ثبت سفارش نکرده‌اند اجازه دهند که به انبار نیز تشریفات ترخیص بکشند، می‌توانند به طور قانونی در فرآیند واردات شرکت کنند. اگرچه باید توجه داشت که در صورت عدم وجود اسنادی مانند منشأ و قبض انبار معتبر، امکان اظهار کالا در گمرک وجود ندارد؛ اما خودروهای مورد اشاره اصولاً دارای اسناد مناسبی مانند منشأ و قبض انبار هستند و تنها تأیید ثبت سفارش ندارند.

اقتضا که وضعیت هزار خودرویی که دارای پرونده قضائی هستند، از سوی قوه قضائیه پیگیری شود. در صورت صدور رای برائت برای صاحبین خودروها، آنان می‌توانند خودروهای خود را ترخیص کنند. تاکنون، حدود دهــــا دستگاه از این خودروها رای برائت دریافت و ترخیـص شــده‌اند و فرآیند ترخیص خودروهای این گونه با دریافت رای قطعی برائت، ادامه خواهد داشت، حتی اگر در هر ماه تعدادشان کم باشد. قانوناً، واردات خودروهای با موتور بیش از 2500 سی‌سی، آمریکایی یا تحت لوایح آمریکا، ممنوع است؛ اما این امر، به نظر سیاست‌گذاران تجارت خارجی و واردات بستگی دارد. در صورت تایید ترخیص، گمرک آماده اجرای قوانین و تصمیمات است.

وی در پایان به یادآوری کرد که خودروهای دارای مشکلات قانونی، اگر به عنوان کالاهای قاچاق تشخیص داده شده و قاچاق شدن آنها اثبات شود، به سازمان اموال تملیکی منتقل می‌شوند و تصمیمات قانونی مربوط به آن‌ها توسط آن سازمان اتخاذ خواهد شد.

در ماه شهریور سال 1401، مجتبی قهرمانی، رئیس کل دادگستری استان هرمزگان، به ستاد مدیریت سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی استان هرمزگان سفر کرد و از آن بازدید کرد.

در یک جلسه که با حضور دادستان عمومی و انقلاب بندرعباس، مدیران و کارکنان اموال تملیکی استان، مدیران بنادر و دریانوردی، و مسئولان شرکت‌های کانتینری برگزار شد، موضوع تعیین سرنوشت 120 خودرو لوکس خارجی در انبار اموال تملیکی بندرعباس به صورت ویژه مورد بررسی قرار گرفت.

آقای قهرمانی اعلام کرد که پرونده 120 دستگاه خودرو لوکس وارداتی، متعلق به شرکت نگین‌خودرو، تحت بازبینی مسئولان قضایی و سازمان اموال تملیکی قرار گرفته است. با توجه به ترخیص 20 دستگاه از این خودروها، برای تسریع و تسهیل امور ترخیص 100 خودرو دیگر، اقدامات لازم انجام شده و خودروها در حال تحویل به مالکان خود می‌باشند.

در اخرین سفر استانی به بوشهر، رئیس قوه قضاییه تاکید کرد که تعیین وضعیت خودروهای وارداتی خارجی و اموال تملیکی در انبارهای گمرکی از اهمیت بالایی برخوردار است.

در تاریخ 6 مرداد 1401، آقای اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه، در سفر خود به بوشهر، موضوع خودروهای ترخیص نشده در برخی از گمرکات کشور را بررسی کرده است. او از مسئولان استان خواسته است تا به سرعت وضعیت خودروهایی که در دپوهای گمرکات، بنادر و سازمان اموال تملیکی استقرار دارند را بررسی و تعیین تکلیف نمایند.

پس از وقوع این حادثه، آقای روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک، با اشاره به آنکه مشکلات خودروها مرتبط با گمرک نیست، اظهار کرد که تصمیم درباره ترخیص این خودروها باید توسط دستگاه‌های بالادستی گرفته شود. وی همچنین به طور خلاصه وضعیت فعلی خودروهایی که هنوز ترخیص نشده‌اند از گمرکات کشور را شرح داد.

با اعلام ممنوعیت واردات خودرو در اوایل سال 1397، حدود 12 هزار دستگاه قادر به ترخیص از گمرک نشدند. این اتفاق در حالی رخ داد که در دولت یازدهم، واردکنندگان خودرو مهلت داده شده بود تا مراحل تشریفات و دریافت مجوزهای مورد نیاز را انجام دهند.

2- اکثر خودروهایی که در چندین مرحله از گمرک ترخیص شده بودند، از تعداد 12 هزار دستگاه، بیش از 10 هزار دستگاه آن‌ها ترخیص شده و به بازار عرضه شدند.

در حال حاضر، حدود 2 هزار خودرو در گمرکات کشور نگهداری می‌شوند. از این تعداد، 900 دستگاه به دلیل مشکلات ثبت سفارش قانونی، قادر به ترخیص نیستند. از میان این خودروها که بیشتر از مدل‌های قدیمی‌تر از سال 2017 هستند، تنها حدود 300 دستگاه ثبت سفارش دارند. با این حال، به دلیل ممنوعیت واردات آنها در زمان ثبت سفارش، هنوز به ترخیص نشده‌اند. اگر تصمیم جدیدی از سوی دولت اعلام شود، امکان ترخیص این خودروها نیز وجود دارد.

حدود 1000 دستگاه دیگر نیز به دلیل مشکلات حقوقی، شرایط ترخیص از گمرک را ندارند و باید منتظر رای دادگاه مربوطه باشند. در صورت صدور رای برای این خودروها، خودروها سلب امتیاز شده و به سازمان اموال تملیکی ارجاع داده می‌شوند. اما در صورت صدور رای برائت برای آنها، واردکنندگان می‌توانند بدون محدودیت زمانی، تشریفات گمرکی را انجام دهند و خودروها را ترخیص نمایند.

تعداد دیگری از خودروهای نگهداری شده، قبل از سال 1393 وارد کشور شده و بر اساس مصوبات واردی بوده‌اند.

به علت اینکه برخی از خودروهای دپو شده دارای مشخصات خاصی هستند، مانند موتور بیش از 2500 سی‌سی یا ساخت آمریکا یا سفارش آمریکا، امکان ترخیص آنها وجود ندارد. به عنوان مثال، حدود 140 خودرو در گمرک منطقه آزاد اروند به دلیل این عوامل دپو شده‌اند.

در آذر ماه سال ۱۴۰۰، پس از تصویب طرح آزادسازی واردات خودرو توسط مجلس، آقای ارونقی، معاون فنی گمرک ایران، اعلام کرده است که پیش نویس دستورالعمل ترخیص خودروهای نگهداری شده در دپوهای گمرکات کشور آماده شده است.

پیش‌نویسی به وزارت اقتصاد ارسال شده که پس از تصویب توسط هیئت وزیران، اجازه ترخیص خودروهای رسوبی در گمرکات کشور را خواهند داد. یکی از نکات اصلی این پیش‌نویس، فعال‌سازی دوباره ثبت سفارش است. این اقدام به گمرک امکان میدهد تا تعیینات لازم را برای بسیاری از خودروها انجام دهد. شروط دیگر مربوط به ترخیص خودروهای دپو شده به شرح زیر است:

اجازه برای ثبت سفارش خودروهایی که قبل از تاریخ 16 دی ماه 1397 قبض انبار گرفته‌اند، در صورت تایید منشا ارز توسط بانک مرکزی، صادر می‌شود.

متن بازنویسی شده:

2- امکان ثبت سفارش برای خودروهایی که تا تاریخ 27 دی 1397 انبار گرفته‌اند اما ارز بانکی داشته‌اند وجود دارد، با شرط پرداخت مابه‌التفاوت ارز دریافتی با ارز نیمایی. همچنین اختصاص هرگونه ارز جدید برای این گروه از خودروها ممنوع است.

در صورتی که ارزش خودرو بیش از 40 هزار دلار باشد، مشتری باید 40% از مبلغ بیشتر از تعرفه گمرکی را پرداخت کند تا بتواند سفارش خودرو را ثبت کند.

خودروهای با موتور بیش از 2500 سی‌سی، مگر در صورتی که سهمیه جانبازان را داشته باشند و قبل از پایان شهریورماه 1393 وارد کشور شده و سفارش آنها ثبت شده باشد، قابل ترخیص نیستند.

خودروهای با ظرفیت بیش از 2500 سی‌سی که تا تاریخ 31 مرداد 1397 وارد مناطق آزاد شده و قبض انبار گرفته‌اند، مجاز به ترخیص و تردد در این مناطق می‌باشند.

شرط ترخیص خودروهای دارای پرونده قضایی این است که رای قطعی از مرجع قضایی مربوطه صادر شده باشد و خودروها مشمول "منع پیگیرد" یا "برائت از پیگرد" باشند. در این صورت، آنها اجازه ترخیص دارند و محدودیت زمانی برای این اقدام وجود ندارد.

در آبان ماه 1400، گزارش جدیدی از گمرک به وزارت اقتصاد منتقل شد که بیش از دو هزار دستگاه خودرو هنوز در دپوهای گمرکی قرار دارند و وضعیت ترخیص آنها از سال 1397 به‌وقوع پیوسته است. این گزارش نشان می‌دهد که وضعیت خودروهای سواری که در دپوهای گمرکی نگهداری می‌شوند به شرح زیر است:

1. تعداد 1089 خودرو، بدلیل داشتن پرونده قضایی، امکان ترخیص ندارند. البته در برخی از این پرونده‌ها، با ترخیص خودروها موافقت شده است.
2. تعداد 927 خودرو، زیر 2500 سی‌سی هستند اما بدلیل نداشتن ثبت سفارش، امکان ترخیص ندارند.
3. تعداد 100 خودرو، بالای 2500 سی‌سی هستند و امکان ترخیص ندارند.
4. تعداد 82 خودرو در گمرک خرمشهر دپو شده‌اند که از این تعداد، 73 خودرو به علت سفارش‌گذاری آمریکا و 9 خودرو نیز به علت بالای 2500 سی‌سی، امکان ترخیص ندارند.
5. تعداد 51 خودرو نیز با اینکه کمتر از 2500 سی‌سی هستند و اظهار گمرکی شده‌اند اما بدلیل عدم صدور پروانه، امکان ترخیص ندارند.

مرکز گمرکات کشور اعلام کرده است که تکلیف خودروهای باقیمانده در گمرکات تا تیرماه 1400 مشخص خواهد شد و منتظر تصویب هیئت دولت است. آقای میرمعینی، معاون فروش سازمان تملیکی، اظهار کرده است که جزئیات ترخیص خودروهای دپویی توسط کمیسیون اقتصادی دولت تصویب شده و برای اجرای آن، انتظار اصلاحیه ماده 17 واردات خودرو برای تصویب توسط دولت است. بر اساس طرح مصوب، خودروهای موجود در گمرکات به شکل زیر تکلیف داده خواهند شد:

• برخی از خودروها، امکان واگذاری به اورژانس یا ناجا را دارند.
• برخی از خودروهای زیر 2500 سی‌سی، به شرط فروش در داخل، امکان فروش و واگذاری را دارند.
• برخی از خودروهای بالای 2500 سی‌سی، به شرط تردد در مناطق آزاد، امکان فروش از طریق مزایده را دارند.
• خودروهای آمریکایی و خودروهایی که فاقد نمایندگی هستند نیز باید امحای فنی شوند. 

بر اساس آخرین اطلاعات، در این مقالات می‌توانید جزئیات روند ترخیص خودرو وارداتی از گمرک و شرایط مربوط به ترخیص خودرو و موتور از پارکینگ پلیس را مطالعه کنید.

متنی که در حال حاضر دارید، فاقد مفهوم است. لطفا یک متن معنی‌دار و مفهومی بنویسید تا بتوانم آن را بهتر کنم و بازنویسی کنم.