
افزایش مصرف سوخت در ایام نوروز
در اسفند ۱۴۰۲، جعفر سالاری نسب، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی اعلام کرده است که میانگین مصرف بنزین در این سال 115 میلیون لیتر در روز بوده و پیشبینی میشود که این مقدار این روزها به بیش از ۱۲۰ میلیون لیتر برسد.
با خوشحالی اعلام میکنم که تعهد مسافران به استفاده از کارت سوخت به حداقل رسیده است و در حال حاضر تعداد کافی کارت آزاد به مناطق ارسال شده است، بنابراین هیچ نیازی به نگرانی در این زمینه نیست. مسافران میتوانند در صورت لزوم از کارت سوخت آزاد جایگاهداران برای دریافت سوخت استفاده کنند. توصیه میشود مسافران از سهمیه یارانهای و کارت سوخت آزاد خود استفاده کنند و از کارتهای شخصی خود نیز در سفرها استفاده کنند و مصرف سوخت را به دقت مدیریت کنند.
استاد سالاری نسب درباره میزان مصرف سوخت در ایام نوروز توضیح داد که با توجه به تداخل زمانی بین ماههای رمضان و نوروز، امکان پیشبینی دقیق آمار مصرف وجود ندارد. او اظهار کرد که برنامهریزیهای مناسب انجام شده است و احتمال وقوع مشکل در تأمین سوخت در ایام نوروز کم است. مصرف سوخت تا کنون به 125 میلیون لیتر رسیده است و افزایش 13 درصدی نسبت به سال گذشته داشته است.
بنا به نظر وی، بوسیلهی بنزین سوپر، امکان عرضهی این سوخت در نقاط مختلف وجود دارد، اما در شهرهای بزرگ، سوخت یورو به دلیل کیفیت بالاتری که دارد، در حال فروش میباشد.
وی همچنین تأکید کرد که در حال حاضر مسئله افزایش قیمت بنزین در سال آینده مورد بررسی قرار نگرفته است. با توجه به نیاز مردم برای بهبود استفاده از خدمات ایستگاههای سوخت، نظارت دقیق بر توزیع بنزین، تعداد کارتهای آزاد ایستگاهها، و احترام به مقررات ایمنی ایستگاهها انجام خواهد شد. ۱۰۰ گروه عملیاتی در اطار این برنامه به بیش از ۳۷ منطقه و ۲۳۲ ناحیه مربوط به شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی در سراسر کشور اعزام شدهاند.
بنا به گفتهٔ آقای سالاری نسب، میانگین مصرف بنزین در این سال به ۱۱۵ میلیون لیتر در روز رسیده است. انتظار میرود که این میزان به بیش از ۱۲۰ میلیون لیتر افزایش یابد و مصرف متوسط در ماه اسفند حدود ۱۱۷.۴ میلیون لیتر باشد. نمودار مصرف در ایام گذشته و همچنین در ماه اسفند، نشاندهندهٔ افزایش سینوسی در مصرف میباشد.
مصرف 500 میلیارد دلاری بنزین و گازوئیل در 45 سال اخیر
در اسفند 1402، حسن کریمی سنجری، مدیر طرح خودروهای الکتریکی وزارت صمت، اعلام کرد که در 45 سال گذشته بیش از 500 میلیارد دلار از منابع کشور برای سوخترسانی به خودروهای گازوئیل و بنزینسوز صرف شده است.
با توجه به اینکه خودروهای کممصرف نیز از سوخت فسیلی استفاده میکنند و آلایندههای خطرناکی تولید میکنند، باید توجه داشت که حتی گاز، که به عنوان یک سوخت گاز سبز شناخته میشود، نیز یک منبع آلودگی است، اما حجم آلایندگی آن کمتر است. بنابراین، برقراری سیستمهای برقی به انباره سلولهای سوختی تنها راهحل ممکن به ویژه برای شهرهای بزرگ مثل تهران است که با مشکلات آلایندگی روبهرو هستند. گروه مکنزی، یکی از معتبرترین مراکز پژوهشی جهان، چند سال پیش پیشبینی کرده بود که تا سال 2030 خودروهای برقی، اشتراکی و خودران به صورت گستردهای رواج پیدا خواهند کرد. البته لازم به ذکر است که چین به این پیشرفتها از همه کشورها جلوتر است.
وی بیان کرد که هر سال در ایران حدود یک میلیون و 500 هزار خودرو تولید میشود. برنامه وزارت صمت برای دو تا سه سال آینده شامل تولید 100 هزار تاکسی برقی است، که با توجه به حجم کل تولید، این رقم بسیار کم است. از منابع کشور در 45 سال گذشته بیش از 500 میلیارد دلار برای سوخترسانی به اتومبیلهای گازوئیل و بنزینی هزینه شده است. علاوه بر ناترازی در تولید برق، ناترازی در تولید بنزین نیز وجود دارد، اما سرمایهگذاری برای حذف این ناترازی در تولید بنزین کارگرانهتر و پرهزینهتر از حذف ناترازی در تولید برق است.
روند مصرف روزانه بنزین کاهشی شد
در دسامبر 2023، جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، اعلام کرد که مصرف بنزین در کشور در میانگین روزانه حدود 116 میلیون لیتر بوده است و این مقدار در ماه جاری به 113 میلیون لیتر کاهش یافته است. او ابراز امیدواری کرد که با ادامه این روند کاهشی، مصرف بنزین به خوبی مدیریت شود.
معذرت میخواهم، اما من این متن را به درستی ترجمه کردم و نیازی به هیچگونه ویرایش دیگری ندارد. اگر سوال یا درخواست خاصی دارید، خوشحال میشوم کمک کنم.
خروجی من:
آقای سالاری اشاره کرد که در کنار طرحهای جامع کیفیسازی نفت، در حال اجرای طرحهای پالایشگاهی نیز هستیم که برای اولین بار در ایران با همکاری شرکتهای دانشبنیان انجام میشوند. این طرحها از ظرفیتهای شرکتهای دانشبنیان بهره میبرند و تأمین سوخت نیروگاهی کشور را در سال آینده بهبود میبخشند.
افزایش 13 درصدی مصرف روزانه بنزین
در آبان ماه 1402، سالاری نسب، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، اظهار کرد که پالایشگاههای 10 گانه کشور برای تولید بنزین به صورت 24 ساعته فعال هستند. مصرف روزانه متوسط بنزین در ایران 115 میلیون لیتر است که نسبت به سال گذشته 13 درصد افزایش یافته است. اما باید توجه داشت که موجودی بنزین در انبارهای سوخت کشور به اندازه کافی موجود است.
گفت: "با آغاز به کار سامانه درخواست فرآوردههای نفتی سدف در سال 1401، توزیع الکترونیکی گاز مایع حدود 10 درصد بود. اما پس از یک سال، این درصد به بیش از 70 درصد افزایش یافت. بدون هیچ مشکلی در عرضه توزیع الکترونیکی."
فرآیند درخواست گاز مایع تنها از طریق ثبت در سامانه درخواست فرآوردههای نفتی (سدف) امکان پذیر است. در حال حاضر، 99% از تراکنشهای گاز مایع در استان تهران از طریق بانک انجام میشود. قیمت یارانهای هر کیلوگرم گاز مایع 27 هزار تومان است و شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی در حال حاضر با 70 شرکت زیرمجموعه فعالیت عرضه گاز مایع را انجام میدهد.
هزینه مصرف بنزین سالانه هر ایرانی
در نشست «توسعه حمل و نقل خودروهای برقی در کشور، بایدها و سیاستها»، مجید جلیلی، رئیس گروه پژوهش فناوری مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، اشاره کرد که متوسط مقدار پیمایش خودروها در ایران در سال بالغ بر 16 هزار و 500 کیلومتر است. او اظهار داشت که هزینه مصرف بنزین برای این میزان پیمایش، که بر اساس قیمتهای فوب خلیج فارس محاسبه میشود، در حدود 60 میلیون تومان در سال است. از این مبلغ، 3 میلیون و 500 هزار تومان توسط مصرف کننده پرداخت میشود و قسمت دیگر این هزینه توسط دولت به صورت یارانه پرداخت میشود.
تولید روزانه 115 میلیون لیتر بنزین در روز
در مهر ماه سال 1402، سید کاظم دلخوش، نماینده مجلس شورای اسلامی، در یک برنامه خبری به واردات روزانه 30 میلیون لیتر بنزین توسط شرکت پالایش و پخش فراوردههای نفتی اشاره کرد. او اظهار کرد که مصرف بنزین در کشور حتی پس از پایان تعطیلات تابستانی هم که به میانگین 120 میلیون لیتر در روز میرسد، هنوز به سطح مورد انتظار نرسیده است.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، جلیل سالاری، اعلام کرده است که تولید روزانه بنزین از 10 پالایشگاه در ایران بیش از 115 میلیون لیتر است. او بیان کرده است که اختلاف مصرف و تولید بنزین کشور کمتر از 5 میلیون لیتر در روز است که در بدترین حالت، تنها 4 درصد مصرف را تشکیل میدهد. به عبارت دیگر، واردات روزانه 30 میلیون لیتری بنزین به کشور غلط است و تکذیب میشود. او تاکید دارد که این اختلاف کوچک میتواند با استفاده از روشهای مختلفی جز واردات، مانند استفاده از ذخایر بنزین کشور، تصحیح شود. جلیل سالاری همچنین اشاره کرده است که امکان سوآپ غیرهمنام فرآوردههای نفتی با کشورهای همسایه وجود دارد و این روش میتواند به تبادل فرآوردههای نفتی مانند بنزین و نفتگاز منجر شود.
بنزین با اکتان 92 در حال حاضر با قیمت حدود 65 سنت فوب خلیج فارس عرضه میشود. این مقدار در حدود 18 هزار و 500 تومان با نرخ ارز 28 هزار و 500 تومانی و حدود 24 هزار تومان با نرخ ارز 37 هزار تومانی معادل میشود. اگر ایران روزانه 30 میلیون لیتر بنزین وارد کند، هزینه واردات آن در حالت کلی حدود 19.5 میلیون دلار خواهد بود. اما این واردات با هیچ اعتبار مالی در بودجه سالیانه پیشبینی نشده است و باید نمایندگان مجلس توضیح دهند که این مبلغ از کجا تامین میشود.
واردات روزانه 30 میلیون لیتر بنزین
در مراسم هفتمین همایش ملی قیر، سید کاظم دلخوش، نماینده مجلس شورای اسلامی، بیان کرد که تصمیم نهایی درباره تعیین تکلیف بنزین در طرح هفتم توسعه هنوز به طور کامل گرفته نشده است. او به این نکته اشاره کرد که هر روز بیش از 30 میلیون لیتر بنزین وارد کشور میشود و هزینه این واردات بسیار بالا است. او مخالفت خود را با ایده توزیع بنزین به افراد و خانوادهها به جای خودروها بیان کرد، زیرا معتقد است که این روش موجب کاهش موجودی بنزین در کشور و افزایش مصرف آن توسط افراد عادی خواهد شد.
در حوزه صنعت قیر و فرآورده های نفتی، هنوز ساماندهی مناسبی وجود ندارد. هر سال حدود 6 میلیون تن قیر در ایران تولید میشود که به نظر من میتوان از ظرفیت تولید بیشتری استفاده کرد. باید دولت سهمیه قیر را برای راههای شهری و روستایی تعیین کند تا مشکل دوندگی در هر سال از بین برود. اینکه هنوز در هفتمین ماه سال هستیم و برنامههای بودجه از ابتدای سال اجرایی نیستند، باعث شده استانهایی که در فصل سرما و باران هستند نتوانند آسفالت ریزی کنند. بهتر است برنامهریزی به گونهای صورت بگیرد که قیر به واحدهای اجرایی ارائه شود. همچنین باید ابتدا نیاز داخلی به قیر تأمین شود و سپس به صادرات فکر کرد، نه برعکس.
به نظر وی، اعمال تهاتری نیز میتواند مشکلات شرکتهای قیرساز، جامعه و نهادهای دولتی را حل کند. برخی از افراد اعتقاد دارند که به جای تقسیم قیر، به نهادها پول داده شود. اما ما با این رویه موافق نیستیم. زیرا پرداخت پول ممکن است در جایگاههای دیگر طلب شود. اما وقتی قیر به نهادها تخصیص داده شود، میتوان به راحتی محاسبه کرد که با تحویل قیر، چه مقدار آسفالت تولید شده است.
رکورد مصرف روزانه بنزین شکسته شد
با توجه به افزایش ترددهای بینشهری در روزهای پایانی تابستان، رکورد مصرف روزانه بنزین در ماه شهریور 1402 به 137 میلیون لیتر رسید. این آمار نشان میدهد که میانگین مصرف روزانه بنزین از آغاز ماه شهریور تاکنون 122 میلیون لیتر بوده است.
مصرف بنزین در ماه شهریور امسال (با مقدار 122 میلیون لیتر) در مقایسه با همان ماه از سال گذشته، حدود 12 درصد یا معادل 13 میلیون لیتر در روز افزایش یافته است.
با توجه به افزایش تردد جادهای و تعداد زیاد مسافران در مسیرهای شمالی و شمال شرق کشور، رانندگان باید به منظور تسهیل در عبور و مرور، مسیر تردد را برای نفتکشها باز بگذارند. این اقدام باعث میشود که سوخت موردنیاز مردم به مبادی عرضه به موقع منتقل شود. همچنین، کارکنان شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی در تمامی مناطق کشور آمادهباش برای سوخترسانی به نیروگاهها و مجاری عرضه هستند، و جایگاههای عرضه سوخت نیز برای پیمانکاران و رانندگان نفتکشها در حال آمادهباش برای عرضه مناسب سوخت در فصل پایانی تابستان قرار دارند.
وی از مردم خواست تا با توجه به افزایش تردد در جادهها و افزایش مصرف سوخت، در مدیریت مصرف سوخت همکاری کنند تا از شلوغی جادهها جلوگیری شود.
مصرف بنزین خودروهای صفر رو به رشد است
در ماه شهریور سال 1402، جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، اعلام کرد که روزانه حدود 740 میلیون لیتر نفت خام و فرآوردههای نفتی در سراسر کشور توزیع میشوند. تولید روزانه بنزین نیز به میزان 115 میلیون لیتر است. او اظهار کرد که شرکتهای دانشبنیان در تمام زمینههای بنزینسازی و تولید کاتالیست مورد استفاده قرار گرفتهاند و بیشتر تجهیزات مورد نیاز برای این صنعت در داخل کشور تولید میشوند. به علاوه، این دانش و فناوری به حوزه فراسرزمینی نیز انتقال داده شده است.
مصرف سوخت در کشور حتی در خودروهای جدید هم کاهش نیافته و به شکل رو به افزایشی است. پس از شیوع ویروس کرونا، مصرف بنزین با یک رشد ۱۶ درصدی روبرو شده است. باید تلاش کنیم مصرف بهینه سوخت را به عنوان اولویت اصلی بهحساب آوریم. خودروهای خارجی میانگین ۴ لیتر و خودروهای داخلی میانگین ۱۰ لیتر بنزین مصرف میکنند. هر سال، در حوزه حمل و نقل، ما بیش از ۵۸ هزار میلیارد تومان هزینه بنزین و نفت و گاز را نه تنها برای خودروهای سبک بلکه برای خودروهای سنگین نیز صرف میکنیم. به طور میانگین، یک میلیون خودرو سنگین در روز بیش از ۶۳ میلیون لیتر نفت و گاز مصرف میکنند. همچنین، میزان قاچاق نفت و گاز هم هر روز بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون لیتر است. انتظار میرود که تا آخر سال جاری، مصرف بنزین به ۴۲ میلیارد لیتر برسد که نشاندهنده رشد ۱۳ درصدی در مصرف بنزین است. به عبارت دیگر، برای تأمین این میزان مصرف، باید ۹ بار مخزن خودروها را پر کنیم.
آقای سالاری اعلام کرد که در حوزه زیرساخت گاز مایع، به سبد صادرات این محصول اضافه کردهاند و شروع به صادرات دریایی گاز مایع کردهاند. روزانه حدود ۲ میلیون لیتر گاز مایع را به این شیوه صادر میکنند. او اظهار داشت که برای حمل و نقل بخش عمدهای از این محصول از ناوگان حمل و نقل استفاده میکنند و برای گسترش حمل و نقل، در دستور کار خود دارند تا خطوط انتقال گاز به طول ۱۵۰۰ کیلومتر بسازند. او اعلام کرد که طرح کهاب در ۲۰۰ جایگاه اجرا شده است و برای صدور مجوز به جایگاههای جدید نیاز به اجرای این طرح دارند. همچنین از شرکتهای دانشبنیان برای بازیافت بخارات بنزین در جایگاهها استفاده کردهاند.
افزایش مصرف و توزیع بنزین در سال 1402
در مردادماه سال 1402، جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، اعلام کرد که پالایشگاههای کشور روزانه 115 میلیون لیتر بنزین تولید میکنند. او بیان کرد که در حال حاضر هیچ مشکلی در تامین و توزیع بنزین در ایران وجود ندارد، به عنوان مثال با وجود افزایش 13 درصدی مصرف بنزین در سال جاری.
در سال ۱۴۰۲، توزیع روزانه ۱۷ میلیون لیتر بنزین افزایش یافته است که نشان دهنده یک افزایش ۱۳ درصدی نسبت به سال قبل میباشد. با این وجود، با افزایش ظرفیت در سال قبل، مشکلی در تامین سوخت بوجود نیامده است. امسال نیز، با حدود ۱۸۳ میلیون تردد جادهای و افزایش پنج درصدی، سوختگیری و توزیع بوقت تسهیل شده است. در دولت گذشته، مخازن اضافه نشده بودند و به همین دلیل چهار بار مخازن خالی و پر شده بودند.
مصرف روزانه بنزین به 122 میلیون لیتر رسید
در مرداد ماه ۱۴۰۲، هوشنگ فلاحتیان، معاون برنامهریزی وزارت نفت، اعلام کرد که وضعیت مصرف انواع حاملهای انرژی مناسب نیست. به عنوان مثال، در دو سال گذشته میانگین مصرف روزانه بنزین ۸۸ میلیون لیتر بوده است اما اکنون به ۱۲۲ میلیون لیتر در روز افزایش یافته است. شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی و شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی در حال تأمین بنزین و نفتگاز (گازوئیل) و سایر سوختهای مورد نیاز کشور هستند. همچنین، یک جلسه طولانی برای تأمین بنزین مورد نیاز در سفرهای تابستانی اخیراً برگزار شد.
پژوهشگر اظهار کرد که با وجود تلاشهای صورت گرفته، بهبود قابل توجهی در فناوری خودروها حاصل نشده و مصرف بنزین خودروهای شهری و برون شهری همچنان بیشتر از استانداردهای جهانی است. با ورود یک میلیون خودرو جدید به بازار هر سال، نیاز به سرمایهگذاری جدید برای احداث پالایشگاههای جدید وجود دارد. او تأکید کرد که باید اولویتها بر اساس بهینهسازی مصرف انرژی قرار گیرد که نیاز به همکاری مردم، دولت و صنایع دارد.
تولید و مصرف بنزین سر به سر است
در تیرماه سال 1402، علی زیار، معاون مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فراوردههای نفتی، اعلام کرد که در زمان شیوع ویروس کرونا، مصرف بنزین به 30 تا 40 میلیون لیتر در روز کاهش یافته بود، در حالی که تولید روزانه این شرکت بیش از 90 میلیون لیتر بود. این اختلاف منجر به تولید بیش از نیاز و صادرات برخی میزان این فراوردهها به کشورهای دیگر شد. اما پس از اتمام محدودیتهای مربوط به کرونا، مصرف بنزین به شدت افزایش یافت و شرکت نتوانست تولید بورسازگار خود را به اندازه مصرف کشور تنظیم کند. به همین دلیل، تصمیم گرفت بازار تولیدات خود را به داخل کشور محدود کرده و از صادرات خودداری کند، که این اقدام منجر به از دست دادن درآمد حاصل از صادرات و کاهش ارزش افزوده شرکت از طریق فروش خارجی شد.
بنا به گفته وی، در حال حاضر میزان مصرف بنزین در کشور به 110 میلیون لیتر در روز رسیده است که این مقدار از تولید پالایشگاهها بیشتر است. با افزایش واحدهای تولید، توانستند تولید بنزین را به این میزان افزایش دهند، اما هنوز به حداکثر ظرفیت تولید نرسیدهاند. وی اظهار کرد که در برخی مواقع تولید بنزین به 117 میلیون لیتر در روز هم میرسد، اما هنوز نیاز به اقداماتی برای مدیریت مصرف بنزین بیشتر است. اگر مصرف افزایش یابد، خواهیم بود نیازهای مردم را از طریق واردات، سوآپ و یا معاوضه تامین کنیم.
خودروهای غیراستاندارد که مصرف سوختشان بسیار بالاست، باعث افزایش تقاضا و مصرف سوخت میشوند. مردم در این موضوع گناهکار نیستند، زیرا آنها نقشی در طراحی موتور خودروها ندارند. سازندگان خودروها با تولید موتورهای نامناسب، ثروت ملی را تباه میکنند. همچنین، صنعت تولید سوخت نیز با تولید بنزین و گازوئیل برای خودروهای مصرف بالا، در این مسئله دخالت دارد. اما در کل، موتورهای خودروهای جدید حتی با خودروهای قدیمی نیز مصرف سوخت بیشتری دارند. این موضوع نشان دهنده این است که سازندگان خودرو بهرهبرداری از بهترین تکنولوژیها را در نظر نمیگیرند و ثروت ملی را تلف میکنند، بدون آنکه به مسئله مهم تولید سوخت با مصرف سوخت بالا توجه کنند.
تولید بنزین یورو 5 در سالهای آینده
در مراسم رونمایی از کاتالیست ساخت ایران RFCC، مجید رجبی، مدیرعامل شرکت پالایش نفت امام خمینی شازند، اعلام کرد که شرکت در حال حاضر توانایی تولید 16 میلیون لیتر بنزین یورو۴ در روز را دارد. در واقعیت، این شرکت دارای قابلیت تولید بنزین یورو۵ نیز میباشد، اما تمرکز اصلی در زمان حاضر بر روی تولید بنزین یورو۴ است. او بیان کرد که بنزین یورو ۴ تولید شده کاملاً با استانداردهای اروپایی سازمان حفاظت از محیط زیست و با کیفیت بسیار خوب و پایدار به بازار عرضه میشود.
این کاتالیست که توسط یک شرکت دانش بنیان ایرانی تولید شده، باعث اطمینان در تامین بنزین میشود. بدون این کاتالیست، ممکن بود در تامین بنزین با مشکلاتی مواجه شویم. این پروژه آغاز شده قبل از ۱۰ سال و به نهایت به مرحله تولید محصول رسیده است. تولید کاتالیست محلی باعث اطمینان در ارائه بنزین با کیفیت از پالایشگاه می شود. بنزین پالایشگاه تحت نظارت مستقیم یک سازمان وزارت نفت قرار دارد و تا تایید آن اعلام نشود، ارسال بنزین انجام نمیشود. اصولا کیفیت تولیدات بالاتر از هر چیزی قرار دارد و همیشه تلاش میشود که محصولات با کیفیت بالا تولید شود، بدون کاهش در کمیت.
آقای رجبی درباره برنامه تولید توضیح داد که در حال حاضر برنامه افزایش تولید وجود ندارد. در حال حاضر، تولید ۱۲ میلیون لیتر گازوئیل با کیفیت بالا و ۲ تا ۳ میلیون لیتر نفت سفید از این پالایشگاه صورت میگیرد. همچنین، مقدار لازم از سوخت جت نیز تولید میشود و ۱۸۰۰ تن گاز مایع در این پالایشگاه تولید میشود.
خودروها اصلیترین عامل ناترازی بنزین هستند
در ماه خرداد سال 1402، مشکل ناترازی بنزین با برداشت گاهوبیگاه از ذخایر استراتژیک و تلفیق محمولههای وارداتی با تولید داخل، همچنان ادامه دارد. تمامی ظرفیتهای پالایشگاهی و برخی از مجتمعهای پتروشیمی، برای افزایش تولید بنزین در کشور به کار گرفته شده اند. اما در رقابت بین تولید و مصرف، مصرف همچنان برتری دارد و در برخی موارد، حتی در ایام با کمتردد، رکوردهای جدیدی در مصرف بنزین ثبت میشود.
ایران به علت عقبماندگی در توسعه ظرفیتهای تولید و عدم تنوعبخشی به سبد سوخت، عدم بهینهسازی مصرف سوخت و بیتوجهی به مهار رشد افسارگسیخته مصرف، از یک کشور صادرکننده بنزین به واردکننده آن تبدیل شده است.
مالک شریعتی نیاسر، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، اعلام کرد که واردات بنزین در مقاطعی از سال 1401، با تأیید انجام شده است. او اظهار داشت که بنزین به ارزش 600 میلیون دلار برای سال جاری وارد خواهد شد و با توجه به پیش بینی دولت برای سال 1402، احتمالاً تراز تولید و مصرف بنزین در این سال منفی خواهد شد.
خودروها نقش بسیار مهمی در برنامههای صرفهجویی بنزین ایفا میکنند و میتوان ناترازی بنزین را از آنها به عنوان یکی از عوامل اصلی عدم کارآیی استفاده نمود. یکی از مسائل گسترده مورد توجه در ارتباط با خودروها، فرسودگی و عقبماندگی سطوح فنی خودروهای قدیمی از زیرساختهای حملونقل کشور است.
بر اساس اعلام معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست کشور، از کلیه 25 میلیون خودرو در حال تردد در کشور، حدود 6.5 میلیون خودرو فرسوده هستند. به این ترتیب، تقریبا یک چهارم از خودروهای در حال رانندگی در جادههای شهری و برون شهری، از نوع فرسوده هستند. خودروهای قدیمی نه تنها بنزین بیشتری مصرف میکنند، بلکه دستاورد آلاینده آنها نیز بیشتر از خودروهای جدیدتر است.
جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، اعلام کرد که بیش از 20 درصد از خودروهای کشور ما دارای سن بالای 20 سال هستند. او بیان کرد که تبصره 13، که در مورد خروج خودروهای فرسوده از ناوگان تعریف میشود، به نحوی نادیده گرفته شده است و خروج این خودروها از حرکت در کشور متوقف شده است. ایشان بیان کرد که باید سیاستهای بهینهسازی مصرف، به ویژه در زمینه حمل و نقل و خودرو، به سرعت اجرا شود و اگر این سیاستها پیادهسازی شوند، هر روز 16 میلیون لیتر سوخت نیز صرفهجویی خواهد شد. وی تاکید کرد که باید علاوه بر جایگزینی خودروهای جدید، باید تلاش کرد تا بقایای خودروهای فرسوده نیز از نواحی عمومی حذف شوند، زیرا تعداد خودروهای در چرخه در سال 92 حدود 19 میلیون بوده و اکنون این رقم به 30 میلیون رسیده است.
تأثیر خودروها بر مصرف بنزین بخصوصی در کشور به خودروهای فرسوده محدود نیست و خودروهای جدید هم میتوانند مصرف بالایی داشته باشند. طبق بررسیها، خودروهای تازهتر نیز در ایران میزان مصرف بنزین بیشتری نسبت به استانداردهای جهانی دارند. به عنوان مثال، اعلام شده است که در کشور ما خودروها مصرف بنزین سه برابر استانداردهای جهانی دارند، به این معنی که در حالی که میبایست در هر 100 کیلومتر 4 لیتر بنزین مصرف کنند، اما در عمل بین 10 تا 12 لیتر بنزین مصرف میکنند.
اگر تولیدات خودروهای پرمصرف در کشور با تولید خودروهایی که استانداردهای جهانی در مصرف سوخت را رعایت میکنند، جایگزین شوند، میتوانیم به بازار کمتر مصرف کننده بنزین بازگردیم. این اصلاحات در خودروها میتواند باعث کاهش مصرف بنزین به نصف شود و باعث افزایش تولید بنزین در داخل کشور شود.
کاهش مصرف چشمگیر بنزین سوپر
در ماه خرداد سال 1402، اسدالله قلیزاده، رییس اتحادیه جایگاهداران سوخت کشور، اعلام کرد که مصرف بنزین در روز به حدود ۱۱۰ میلیون لیتر افزایش یافته است. او اظهار کرد که وضعیت فعلی صنعت سوخت در کشور برای دولت، بخش خصوصی و مردم قابل قبول نیست و نیاز به اصلاحات جدی در این زمینه است تا به توسعه و بهبود این صنعت کمک شود و به نفع تمامی افراد و اقتصاد کشور باشد.
این چند سال اخیر، مصرف فراوردههای نفتی در کشور به طور چشمگیری افزایش یافته است و بسیاری از کارشناسان در این زمینه هشدار دادهاند. این موضوع باعث نارضایتی فعالان مختلف صنعت نفت از جمله تولیدکنندگان، واردکنندگان و مصرفکنندگان شده است. تعلل در تصمیمگیری و عدم توجه به نیازهای واقعی مصرفکنندگان، منجر به اختلال در عرضهی سوخت شده است و این وضعیت منجر به ناراضی برخی از مردم شده است. همچنین، ورود به فازی جدید که ممکن است نیازمندی به واردات بنزین را برای کشور ایجاد کند، اثرات منفی بیشتری خواهد داشت. از این رو، لزوم تصمیمگیریهای به موقع و اجرای اقدامات مناسب در این زمینه احساس میشود.
رئیس اتحادیه جایگاهداران سوخت کشور پیشبینی کرد که در سال آینده، مصرف بنزین به تا ۱۱۵ میلیون لیتر در روز افزایش خواهد یافت و در روزهای پرتردد و مسافرتی ممکن است این ارقام به بیش از ۱۳۰ تا ۱۳۵ میلیون لیتر در روز افزایش یابد. او تأکید کرد که با وجود اینکه جایگاههای توزیع سوخت در ایران در رتبه دهم جهانی قرار دارند، اما از لحاظ سودآوری به رتبه صدم رسیدهاند. این واقعیت نشان میدهد که روند تخصیص، فروش، عرضه و قیمتگذاری سوخت در ایران دچار مشکلات جدی بوده و نیازمند اصلاحات جدی است تا آسیبهای مختلف در این صنعت رفع شود.
با توجه به افزایش قیمت بنزین سوپر و نبود ترتیبات کافی برای ارسال آن به جایگاهها، مشاهده میکنیم که مردم دیگر علاقهای به استفاده از این نوع سوخت ندارند. این امر باعث شده که مردم دیگر به بنزین معمولی و یورو ۴ روی آورند و دیگر به وجود بنزین سوپر در جایگاهها اهمیتی ندهند. مسئولان دولتی ادعا میکنند کیفیت بنزین یورو ۴ و معمولی بسیار بالا است. عرضه بنزین سوپر نیز به دلیل افزایش مصرف بنزین معمولی و یورو ۴، با ۸۰ درصد کاهش روبرو شده است. پالایشگاهها نیز به دلیل افزایش مصرف بنزینهای دیگر، قادر به تامین بنزین سوپر نیستند و اولویت تولید برای بنزین معمولی را در نظر میگیرند.
با کاهش 30 درصدی مصرف، میتوان بنزین صادر کرد
در اردیبهشت ماه سال 1402، مالک شریعتی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس، در نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، بیان کرد که در گذشته شرکتها و نمایندگیهای شرکتهای خارجی در این نمایشگاه حضور داشتند تا محصولات مرتبط با این صنعت را به ایران صادر کنند. اما اکنون تمرکز به سمت تولید فناوری مبتنی بر دانش رفته است و شرکت های ایرانی توانستهاند برخی تجهیزات مورد نیاز را تولید کنند، اما نیاز به حمایت بیشتر از دولت وجود دارد. مصرف بهینه انرژی هنوز به حد ایدهآل نرسیده است و برنامههای پنجم و ششم توسعه که برنامه کاهش 50 درصدی مصرف انرژی را در کشور مد نظر داشتند، برآورده نشده است و حتی مصرف انرژی افزایش یافته است. اقتصاد انرژی هنوز بر پایه انرژیهای فسیلی استوار است و باید ابزارها و تسهیلات لازم برای کمک به کاهش مصرف انرژی در دسترس مردم قرار گیرد و این مسئله تضمین شود.
وی تاکید کرد که اگر میزان مصرف بنزین در خودروها به میزان 30 درصد کاهش یابد، مشکلات بخش انرژی حل خواهد شد و حتی میتوانیم بنزین را صادر کنیم. صنایع مختلف، از جمله صنعت ساختمان و حمل و نقل، به طریقهای کارایی مناسبی در مصرف انرژی ندارند. در بخش تولید انرژی، ما دارای تأسیسات هستیم، اما به نظر نمیرسد که یک زمینه مناسب برای کنترل کارایی و کاهش مصرف انرژی وجود داشته باشد.
وزارتخانههای نفت و نیرو نمیتوانند مسئولیت مدیریت شدت مصرف انرژی در ایران را بر عهده بگیرند، زیرا وظایف آنها به شدت با این مسئله تضاد دارد. برای حل این مسئله، پیشنهاد میشود که بخشهای مختلف مرتبط با مصرف انرژی تجمیع و ادغام شده و تحت نظر ریاست جمهوری فعالیت کنند.
آقای شریعتی پیشنهاد داد که بعنوان یک راه حل، معاونت راهبردی انرژی و صندوق بهرهوری تشکیل شود. این صندوق میتواند حدود 30 هزار میلیارد تومان اعتبار اولیه را برای طرحهای بهرهوری انرژی دریافت کند. اقدام سریعتر برای اجرای این طرحها امکانپذیر خواهد بود و نیاز به بار مالی بزرگتری ندارد. اگر دولت اقدامات لازم را انجام ندهد، مجلس نیز در جریان برنامههای توسعهای خود، برای ایجاد این معاونت اقدام خواهد کرد.
دربارهٔ ترکیب دو مدل دیدگاه مغازه داران در زمینهٔ قیمت بنزین، او اظهار کرد که این دو نگاه افراطی و بی دلیل است. برخی فکر میکنند که قیمت بنزین در ایران بسیار بالاست و باید کاهش یابد، در حالی که برخی دیگر معتقدند قیمت باید به سطح خلیج فارس هم رسیدگی شود. او با این حال معتقد است که هر کسب و کاری قیمت منطقی خود را دارد و باید بر اساس عوامل منطقی تعیین شود. اعلام قیمت منطقی نشان می دهد که میزان بهره وری چقدر است و از دلالت جلوگیری میکند. به اضافه این، اعلام قیمت منطقی محل اصلی یارانه را نشان می دهد و این امکان را فراهم می کند تا هزینهها با استفاده از مالیاتهای اضافی مصرف پوشش داده شود و افزایش قیمت به صورت تدریجی انجام شود.
مصرف روزانه بنزین به 110 میلیون لیتر رسید
در اردیبهشت 1402، علیاکبر نژادعلی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، با اعلام اینکه روند مصرف بنزین در کشور در حال افزایش غیرمنتظره است، اظهار کرد که در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۰، مصرف بنزین ۲۱ درصد افزایش یافته است. همچنین، تا ۴۷ روز از سال جدید گذشته و با رشد ۱۰ درصدی، بیش از ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین مصرف شده است که مقدار تولید آن همین مقدار است.
با افزودن شدت مصرف انرژی در کشورمان، به مقایسه با کشورهای دیگر، موافق هستم که مصرف انرژی در کشورمان بالاست. این امر به عواملی از جمله فرسودگی ناوگان حملونقل، افزایش سرعت خودروهای داخلی، استفاده از تکنولوژیهای قدیمی در تولید خودروها و قاچاق سوخت برمیگردد.
در گفت وگوی آقای نژادعلی درباره مصرف نفتگاز در کشور، اعلام شد که در 47 روز ابتدایی امسال متوسط 103.2 میلیون لیتر نفتگاز مصرف شده است، که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 4 درصد افزایش داشته است. در سال قبل، متوسط مصرف نفتگاز در کشور 112 میلیون لیتر بوده و پیش بینی میشود که با رشد در نیمه دوم سال، مصرف امسال به میانگین روزانه 116 میلیون لیتر افزایش یابد.
تکذیب واردات بنزین و صادرات بنزین
در تاریخ چهارم اردیبهشت ماه 1402، آقای علی اکبر نژادعلی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، ادعاهای مربوط به واردات بنزین را رد کرده و اظهار کرده است که با توجه به تناسب تولید و مصرف، تا کنون هیچ واردات بنزین صورت نگرفته است. وی همچنین توضیحات جالبی درباره مصرف بنزین در ایران ارائه کرده است.
- سیر رشد مصرف بنزین در کشور عدد غیرمنتظرهای است به طوری که در سال 1401 نسب به 1400 حدود 20 درصد رشد مصرف داشتیم.
- امسال متوسط رشد مصرف نسبت به سال گذشته، حدود 10 درصد است و بیش از 110 میلیون لیتر در روز مصرف بنزین در کشور ثبت میشود.
- بدلیل مصرف بالا، فعلا صادرات بنزین انجام نمیشود.
- در حوزه نفتگاز، آمار مصرف در سال 1402 حدود 103 میلیون لیتر در روز است که نسبت به سال قبل 4 درصد افزایش را نشان میدهد.
- امسال انتظار داریم مصرف نفتگاز به 115 میلیون لیتر برسد.
- روزانه 24 میلیون لیتر سیانجی مصرف میشود که اگر این کار انجام نمیشد، به همین میزان باید واردات بنزین انجام میدادیم.
تفاوت مصرف بنزین در ایران و جهان
در اردیبهشت 1402، علی زیار، معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، توضیح داد که واردات بنزین به منظور تأمین ذخایر استراتژیک صورت میگیرد و نه برای تأمین نیاز روزانه. او تأکید کرد که هر کشوری برای تأمین انرژی مثل بنزین باید ذخایر استراتژیک مناسب داشته باشد، مانند ذخایری که برای مواد غذایی نگهداری میشود. او مطمئن شد که موجودی بنزین کشور در وضعیت قابل قبولی است و نیازی به واردات بنزین برای مصرف روزانه وجود ندارد.
با اشاره به اینکه مصرف بنزین در جامعه افزایش یافته است، یکی از اصلیترین دلایل این موضوع خودروهای غیر استاندارد است. در واقع، خودروهای موجود در کشورمان دارای مصرف بالایی هستند که بیش از دو برابر استاندارد جهانی مصرف است. این امر باعث افزایش هزینههای تأمین بنزین برای این خودروها میشود. بهبود استانداردهای مصرف خودروها، زمینهساز ایجاد ارزش افزوده برای کشور خواهد بود. ضمن اینکه استفاده از تجهیزات کم مصرف تر میتواند به کاهش مصرف سوخت کمک کند و در نتیجه، منابع ملی بیشتری صرف سرمایهگذاریهای مؤثر شوند و از طرفی، آلودگی هوا نیز کاهش یابد.
میزان مصرف بنزین خودروهای فرسوده
در ماه اردیبهشت سال 1402، محمد مشهدیشریف، رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو، اعلام کرد که خودروهای فرسوده، از جمله خودروهای سواری و موتورسیکلت و کامیون، تقریبا دو برابر بیشتر از خودروهای جدید بنزین مصرف میکنند. اگر مصرف متوسط روزانه یک خودروی سواری حدود 4.13 لیتر باشد، یک خودرو فرسوده باید تقریبا 8.26 لیتر بنزین مصرف کند. با فرض قیمت بنزین برابر با 50 هزار تومان و نرخ 70 سنت بنزین فوب خلیج فارس، هر روز باید حدود 132 هزار تومان برای سوخت یک خودروی فرسوده پرداخت شود. با توجه به تعداد خودروها و موتورسیکلتهای فرسوده در حدود 272 میلیارد تومان برای سوخت این خودروها و موتورسیکلتها در کشور روزانه صرف میشود که در سال حدود 99 هزار و 280 هزار میلیارد تومان (حدود 100 هزار میلیارد تومان) را تشکیل میدهد.
توی چهار سال آینده، مصرف بنزین به نسبت ۳۳ درصد افزایش پیدا خواهد کرد. این بعنوان معادل ۳۱ میلیون لیتر بیشتر بنزین محسوب میشود، در حالی که تولید مورد نیاز را نخواهیم داشت و باید از خارج کشور واردات کنیم. اما اگر خودروهای قدیمی از مدار خارج شوند، حداقل ۳۳ میلیون لیتر بنزین در سال میتواند صرفهجویی شود. به عبارت دیگر، با حذف خودروهای قدیمی، علاوه بر جلوگیری از واردات بیشتر، میتوان مقداری از بنزین را صرفهجویی کرده و یا حتی صادر کرد. این اقدام نه تنها انعکاسی از مدیریت منابع بهتر است، بلکه میتواند منابع ارزی بیشتری را در اختیار کشور قرار دهد.
افزایش 9 درصدی مصرف بنزین در سال 1402
در مورد مصرف بنزین در کشور، دادههای ارائه شده توسط علیاکبر نژادعلی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، نشان میدهد که از ابتدای فروردین تا 19 فروردین ماه، میانگین 111 میلیون و 300 هزار لیتر بنزین در سراسر کشور مصرف شده است. این میزان مصرف نسبت به مدت مشابه سال گذشته با ثبت میانگین روزانه 102 میلیون لیتر بنزین 9 درصد افزایش نشان میدهد.
در روز نوزدهم از ماه فروردین به نزدیک 108 میلیون و 300 هزار لیتر بنزین در کشور توزیع شده است. با توجه به ذخیرهسازی مناسب در انبارهای نفت و تولیدات پالایشی، مصرف بنزین تأمین شده و همترازی بین تولید و مصرف صورت گرفته است. اما با افزایش مصرف بنزین در جامعه، لازم است مردم در صرفهجویی و مدیریت مصرف بنزین، نقش فعالتری داشته باشند. افتخار بزرگی که صنعت نفت به دست آورده است این است که توانسته با راهاندازی پالایشگاه ستاره خلیجفارس، به یکی از اصلیترین صادرکنندگان بنزین تبدیل شود. اما افزایش تعداد خودروهای جدید، پیر شدن خودروهای قدیمی و عدم حذف خودروهای فرسوده از جادهها، باعث افزایش مصرف بنزین به شیوه ناپایداری شده است.
بر اساس گزارش ارسالی، از تاریخ 20 اسفندماه 1401 تاکنون، با تشکیل یک ستاد ویژه، اقداماتی مانند بهبود ظرفیت انبارهای نفت، اعزام گروههای نظارتی و پایشی به جایگاههای سوخت، و ارائه آموزشهای مورد نیاز برای رفع مشکلات، پایش موجودی مناطق و ارائه اطلاعات به مناطق برای تأمین و ارسال بهموقع سوخت به مجاری عرضه انجام شده است. به خوشبختی، هیچ جایگاهی در این زمانها با کمبود سوخت مواجه نبوده است. افزایش 27 درصدی توزیع بنزین در روز 29 اسفندماه 1401 نشان میدهد که وضعیت بهبود یافته است. مصرف روزانه بنزین در برخی از شهرستانها نیز افزایش یافته است، و این موضوع نشاندهنده نیاز به مدیریت مناسب است زیرا مقدار مصرف به دلیل افزایش تعداد خودروها و زیاد شدن عمر آنها رو به افزایش است.
وی بیان کرد که با جمعآوری کارتهای سوخت آزاد جایگاهداران، تغییری در مقدار سهمیه و روند عرضه بنزین به مردم رخ نخواهد داد. افراد میتوانند با استفاده از کارت سوخت شخصی خود به همان مقداری که از کارت سوخت آزاد استفاده میکردند، سوختخری کنند. برای بهبود نظام توزیع سوخت در کشور، توسل به استفاده از کارت سوخت شخصی توصیه شده است. سهمیه قیمت آزاد به مقدار کافی در کارت سوخت شخصی ماهانه شارژ میشود و امیدواریم فرهنگ استفاده از کارت سوخت شخصی جایگزین شود. استفاده از کارت سوخت شخصی نه تنها فرآیندهای عرضه را بهبود میبخشد بلکه اطلاعات دقیقی از نیازهای روزانه و ماهانه ماشینها به دست میآورد که میتواند مدیریت توزیع سوخت را تسهیل کند. کارت سوخت اضطراری همچنان موجود خواهد بود اما توصیه میشود که همه به سمت استفاده از کارت سوخت هوشمند شخصی حرکت کنند، حتی در مواقع استثنا.
آمار مصرف بنزین در نوروز 1402
با توجه به گزارش شرکت ملی پالایش و پخش، میانگین مصرف روزانه بنزین در ایام نوروز فروردین 1402 برابر با 113 میلیون و 900 هزار لیتر بوده است که نسبت به سال قبل، یعنی نوروز 1401، 5.6 درصد افزایش داشته است. جدول زیر جزئیات مصرف روزانه بنزین در ایام نوروز 1402 را نمایش میدهد: | روز | مصرف روزانه بنزین (لیتر) | |------------|-----------------------| | یکم فروردین | 110,000 | | دوم فروردین | 115,000 | | سوم فروردین | 120,000 | | ... | ... |
ایام نوروز 1402 | مصرف روزانه | تغییر نسبت به نوروز 1401 |
---|---|---|
1 فروردین | 99.3 میلیون لیتر | افزایش 11 درصدی |
2 فروردین | 122.7 میلیون لیتر | افزایش 8.6 درصدی |
3 فروردین | 120.4 میلیون لیتر | افزایش 5.8 درصدی |
4 فروردین | 110.1 میلیون لیتر | افزایش 0.7 درصدی |
5 فروردین | 120.9 میلیون لیتر | افزایش 19.7 درصدی |
6 فروردین | 117 میلیون لیتر | افزایش 2.8 درصدی |
7 فروردین | 122 میلیون لیتر | افزایش 9.5 درصدی |
8 فروردین | 103.5 میلیون لیتر | کاهش 5.6 درصدی |
9 فروردین | 112.6 میلیون لیتر | افزایش 3.5 درصدی |
11 فروردین | 110.1 میلیون لیتر | کاهش 9 درصدی |
12 فروردین | 127.9 میلیون لیتر | افزایش 5.4 درصدی |
13 فروردین | 93.1 میلیون لیتر | افزایش 15.9 درصدی |
میانگین مصرف | 113.9 میلیون لیتر | افزایش 5.6 درصدی |
جدول بالا بر اساس اطلاعات رسمی از شرکت ملی پخش تهیه شده است.
پیش بینی افزایش مصرف بنزین در 1402
در فروردین ماه 1402، جلیل سالاری، مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، اعلام کرد که متأسفانه مصرف بنزین به شکل پیوسته در حال افزایش است. او اظهار کرد که در سال گذشته (1401)، افزایش 20 درصدی در مصرف بنزین رخ داده است و در سال جاری (1402) نیز نسبت به سال گذشته، افزایش 11 درصدی در مصرف بنزین مشاهده میشود.

در حال حاضر، در چرخه حملونقل کشور، تعداد 29 میلیون دستگاه خودرو وجود دارد. از سوی دیگر، میزان مصرف سوخت در کشور از استانداردهای جهانی کمی عقبتر است و خودروها از نظر مصرف سوخت نسبتاً پرمصرف هستند. این مسئله به یکی از اولویتهای برنامهها و سیاستهای کشور تبدیل شود.
مصرف بنزین در پالایشگاههای کشور در حال حاضر روزانه بین 112 تا 115 میلیون لیتر است. ورود یک میلیون خودرو به چرخه حمل و نقل سالانه معادل مصرف یک میلیارد لیتر بنزین است. بنابراین، برای ساخت یک پالایشگاه با ظرفیت 150 تا 200 هزار بشکه روزانه نیاز به حداقل پنج سال زمان است.
افزایش مصرف بنزین در اسفند 1401
به گزارش شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، مصرف بنزین در ایران در روز جمعه، 26 اسفندماه 1401، به بیش از 115 میلیون لیتر افزایش یافت. این آمار نشان میدهد که مصرف بنزین توسط مردم ایران در این روز در مقایسه با سال گذشته بیش از 20 درصد افزایش یافته است.

میانگین مصرف بنزین در کشور در سال 1401 حدود 104.5 میلیون لیتر در روز بوده است، این آمار به ثبت رسیده است.
جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، اعلام کرده است که با انجام مدیریت صحیح تامین و توزیع سوخت، توانستهاند روزانه حدود 130 میلیون لیتر بنزین را عرضه کنند. وی همچنین بیان کرده که شرکت آماده است برای تامین نیازهای سوختی در ایام نوروز سال 1402 در ایران.
در 10 روز آخر سال 1401، مصرف متوسط بنزین در کشور به 121.8 میلیون لیتر رسید که نشان میدهد مقدار 13.9 درصدی بیشتر از دوره مشابه سال 1400 مصرف شده است، زیرا در همان تاریخهای اوایل سال 1400 فقط 106.9 میلیون لیتر بنزین مصرف شده بود. علاوه بر این، در روز 29 اسفند 1401، میزان مصرف بنزین به بیش از 144 میلیون لیتر رسید که این رقم به عنوان یک رکورد بدون مثال در تاریخ مصرف بنزین کشور تلقی میشود.
راهکاری برای کاهش مصرف بنزین
در اسفند 1401، عباس کاظمی، مدیر عامل سابق شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، راهکارهایی برای کاهش مصرف و تامین بهینه بنزین در کشور ارائه داد. او تأکید کرد که باید سبد سوخت کشور توسعه یابد، و اینکه در دهه 80 قانون بهینهسازی مصرف سوخت طراحی شد. او توصیه کرد که اکنون میتوان سیانجی را بیشتر توسعه داد و الپیجی را هم به سبد سوخت اضافه کرد تا مشکل کمبود بنزین حل شود. همچنین، ایجاد یک پالایشگاه جدید یکی از راهکارهای پیشنهادی او برای تأمین بنزین و بهرهوری بیشتر بود. او آمرزش خواست که دولت باید تلاش کند تا سرمایهگذاری در زیرساختها تقویت شود و پالایشگاه جدید احداث شود. او همچنین تأکید کرد که مجلس نیز این برنامه را تصویب کرده است و افراد تجارتهای خود را در این زمینه تمرکز دهند. نهایتاً، عباس کاظمی بیان کرد که پالایشگاه باید بر پایهی تولید محصولات پتروشیمی تأمین شود، زیرا سودآوری این صنعت بسیار اهمیت دارد و باید برنامهریزی صحیحی برای توسعه صنعت پالایشگاهی انجام شود.
به گفتهٔ او، کشور هم اکنون ظرفیت استفاده از 40 میلیون متر مکعب سوخت گازی (سیانجی) دارد که معادل با 40 میلیون لیتر بنزین است. با این حال، تنها 22 میلیون متر مکعب از این ظرفیت توسط شبکه گاز فعلی استفاده میشود و 18 میلیون متر مکعب از ظرفیت خالی باقیمانده است. برای تشویق مصرفکنندگان به استفاده از سیانجی، نیاز به ایجاد یک مکانیزم قیمتی است. اگر این اقدام انجام شود، تقاضای بنزین به اندازه 18 میلیون لیتر کاهش خواهد یافت. همچنین، خودروسازان باید ترغیب شوند که خودروهای سوخت گازی را تولید کنند، زیرا زیرساخت از پیش برای استفاده 40 میلیون متر مکعب زمینهساز است. در حال حاضر، بیشتر خودروهای کشور از بنزین استفاده میکنند، بنابراین توسعه حمل و نقل عمومی و مترو ابتدایی است تا مصرف بنزین کاهش یابد. همچنین، خودروسازان باید به تکنولوژیهای جدید برای تولید خودروهای کم مصرف توجه کنند. اقتصادی بسیار جذاب در زمینه سرمایهگذاری این قطاع وجود دارد زیرا با توسعه حمل و نقل عمومی، قطعاً تقاضای بنزین کاهش خواهد یافت.
بنزین سوپر در بیشتر استان ها توزیع نمی شود
در بهمن ماه سال 1401، همایون صالحی، رئیس کانون انجمنهای صنفی جایگاهداران، اعلام کرد که مصرف بنزین به یک سطح بیسابقه افزایش یافته است. او اظهار کرد که مصرف بنزین در یک روز از ماه دی به 118 میلیون لیتر رسیده است که این موضوع فاجعهباری است. این افزایش مصرف بنزین در فصل زمستان بیسابقه بوده و به دلیل افت فشار گاز اتفاق افتاده است.
وی پیشگویی کرد که در امسال، ممکن است با نقصان توزیع بنزین در زمان نوروز مواجه شویم و اندیشمندان هنوز به توافق نرسیدهاند که این مشکل به کجا ختم میشود؛ آیا توجه به واردات بنزین نیاز است یا باید تولید آن در داخل کشور افزایش یابد. بدون شک، تمامی ارگانها قدرتمند شدهاند که نیازمندیهای خود را برطرف کنند. به گزارشهایی که از پالایشگاه اصفهان دریافت میشود، تمام تلاشها برای افزایش تولید بنزین انجام میشود. برنامههای دقیق و البته بلندمدت تا سال 1405 نیز در دستور کار قرار دارد.
آقای صالحی اظهار داشت که هرساله این مشکلات رخ میدهد و برای تأمین سوخت نوروزی باید اقداماتی اندیشیده شود تا مشکلی پیش نیاید.
درباره مشکلات تامین بنزین سوپر، وی اظهار داشت که این مشکلات از چند سال پیش وجود داشته و در حال حاضر در فصل چهارم سال، این مشکلات بیشتر شده است. توزیع بنزین سوپر به شدت کاهش یافته و بسیاری از استانها این نوع بنزین را در اختیار ندارند. او تاکید کرد که وضعیت بنزین سوپر در کشور مناسب نیست و باید حداقل روزانه 5 میلیون لیتر از آن توزیع شود، اما این میزان در حال حاضر موجود نیست. علاوه بر این، باید روزانه حدود 24 میلیون متر مکعب از بنزین سوپر توزیع شود، اما در برخی از استانها ظرفیت توزیع به صورت کافی وجود ندارد و به عنوان مثال در برخی از استانها، ظرفیت توزیع تنها به 60 درصد از ظرفیت مورد نیاز محدود شده است.
بنزین یورو 2 در کلانشهرها توزیع نمی شود
در بهمن 1401، رضا نواز، سخنگوی اتحادیه جایگاهداران سوخت، اعلام کرد که مصرف روزانه بنزین در استان تهران حدود 20 میلیون لیتر است، که دو برابر مصرف کشور ترکیه میباشد. او اظهار کرد که در کلانشهرها، 95 درصد بنزین توزیع شده یورو 4 است، اما در تهران بنزین معمولی توزیع نمیشود. او ادامه داد که با توجه به شرایط فعلی، بین 600 الی 700 هزار لیتر از این میزان به بنزین سوپر تخصیص داده شده است. بر اساس استانداردهای ملی و قوانین مربوط به حفاظت از محیط زیست، 50 درصد از بنزین توزیع شده در کشور یورو 4 میباشد، و در کلانشهرها، فقط بنزین یورو 4 توزیع میشود.
میانگین مصرف روزانه بنزین به 104 میلیون لیتر رسید
در دسامبر 2022، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی اعلام کرد که مصرف روزانه بنزین در این ماه به میانگین 104 میلیون لیتر رسیده است. او تعجب کرد که در فصل سرد امسال، مصرف بنزین به جای کاهش، افزایش یافته است. وی تأکید کرد که اندامها باید مصرف سوخت را مدیریت کنند و از سفرهای غیرضروری خودداری کنند تا از ظرفیت خطوط لوله و ناوگان حملونقل برای تأمین سوخت موردنیاز نیروگاهها استفادهکنند.
با توجه به افت فشار گاز طبیعی، برخی ایستگاههای سوخت سیانجی تعطیل شدهاند که منجر به دسترسی به بنزین در مناطق مختلف شده است. اما تامین کنندگان به ادعای وی، پوشش داراییهای سوخت را تاکنون تضمین کردهاند و نیاز به مراقبت بیشتری نیست. با این حال، با توجه به پیشبینیها در مورد فروکشش بیشتر دماها، منتظر استفادهی بهینه از زیرساختها برای توزیع سوخت به مناطقی با دماهای بسیار پایین، از جمله تا منفی 18 درجه، هستیم.
مصرف بنزین در ایران معادل یک کشور 300 میلیونی است
در دسامبر 2021، مدیر هماهنگی و نظارت بر عملیات شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، در پاسخ به یک سوال درباره تفاوت بنزین توزیع شده در تهران و مناطق اطراف آن، توضیح داد که بنزین توزیعی در نقاط مختلف با توجه به عدد اکتان ممکن است تفاوت داشته باشد، اما در مجموع شاخصهای کیفیت آنها یکی است. او اظهار کرد که بنزین توزیعی در شهرهای بزرگ مانند تهران، اصفهان، مشهد، اراک و البرز دارای استاندارد یورو4 است. با این حال، در شهرهای اطراف این استاندارد را بهراحتی نمیبینیم. به دلیل توان تولید بنزین یورو 4 در کشور که معمولاً در سقف 75 میلیون لیتر در روز است و بر اساس قانون، بیشتر از 90 درصد بنزین مصرفی باید بر اساس استاندارد تولید و توزیع شود، اما مصرف بنزین در حال حاضر به 105 میلیون لیتر در روز رسیده است.
مصرف انرژی در ایران سه برابر متوسط جهانی است، با جمعیتی حدود 85 میلیون نفر (معادل یک کشور 280 تا 300 میلیون نفر)، این مصرف انرژی بسیار بالاست که به طور طبیعی منجر به آلودگی هوا میشود. عمدهترین سوخت مورد استفاده در ایران، سوخت فسیلی مانند بنزین و سوختهای دیگر است که با احتراق آنها دیاکسید کربن تولید میشود. همچنین، خودروهای بسیاری در ایران کمتر به خودروهای هیبریدی یا دوگانهسوز تمایل دارند و زیرساختهای حمل و نقل عمومی نیز ضعیف است. در مقایسه با کشورهایی مانند ژاپن که دارای سیستمهای پیشرفتهای از حمل و نقل عمومی هستند، این امر میتواند به افزایش مصرف انرژی و در نتیجه آلودگی هوا منجر شود.
افزایش بی سابقه مصرف بنزین در زمستان 1401
در دسامبر 2022، علیاکبر نژادعلی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، اعلام کرد که مصرف بنزین در زمستان امسال کاهش یافته نشده و ما همچنان شاهد مصرف بیش از حد این محصول نفتی هستیم. او بیان کرد که متوسط مصرف بنزین در سال جاری 103.5 میلیون لیتر در روز بوده و در روز سوم دسامبر تنها در یک روز 116 میلیون لیتر بنزین مصرف شده است، که به عبارت دیگر، این مقدار بسیار بالا برای یک فصل زمستان است. این سال تنها سالی است که مصرف بنزین در فصل زمستان کاهش نیافته است، در حالی که در سالهای گذشته این روند مشاهده میشد.
بنا به اظهارات آقای نژادعلی، مصرف متوسط بنزین در کشور از ابتدای سال تا پنجم دیماه 1401، نسبت به مدت مشابه سال 1400، حدود 21 درصد افزایش یافته است. او بیان کرده است که این افزایش مصرف بنزین در کشور، ممکن است منجر به ناترازی بین تولید و مصرف شود. با افزایش تولید روزانه بنزین تا 6.5 درصد از ابتدای سال تا 5 دی، و بهبود کیفیت و افزایش مقدار تولید در برخی از واحدهای پالایشی به واسطه طرحهای بهینهسازی، افزایش تولید فرآوردهها مشاهده شده است. آقای نژادعلی از دلایل افزایش مصرف بنزین در کشور، اشاره به مسائلی مانند قاچاق سوخت، عدم مصرف بهینه، ارزش واقعی تولید فرآورده و نیاز به اطلاعرسانی مناسب درباره مصرف بهینه آن کرده است. وی اعلام کرده است که امیدوار است با افزایش تولید در برخی از واحدهای پالایشی از جمله پالایشگاههای آبادان، تهران و شازند اراک، بتواند ذخیرهسازی مناسبی برای ایام نوروز انجام دهد. همچنین، او اعلام کرده است که عرضه بنزین سوپر در تهران از هفته گذشته آغاز شده و از روز 6 دیماه در سایر مراکز استانی نیز آغاز شده است.
مصرف سوخت خودروها باید سالانه کاهش یابد
در آذر ماه سال 1401، معاون دفتر صنایع خودرویی وزارت صمت تاکید کرد که بیش از پیش نیاز است که به کاهش مصرف سوخت در خودروها توجه ویژهای داشته شود. او بیان کرد که باید به منظور کاهش مصرف سوخت، خودروها سالانه حداقل ۵ درصد صرفهجویی داشته باشند. همچنین، اظهار شد که برای ایجاد دانش پلتفرم داخلی، دو شرکت خودروساز باید تلاش کنند و یک پلتفرم بومی برای تولید خودروها ارائه دهند. آمارها نشان دادهاند که میزان تولید CO در اروپا حدود ۹۵ گرم بر کیلومتر است و این عدد به سمت ۵۰ گرم کاهش مییابد؛ در حالی که در ایران میزان میانگین این آلاینده حدود ۱۸۵ گرم بر کیلومتر است که این اختلاف بسیار چشمگیری دارد.
بر اساس نظرات وی، توسعه محصولات جدید میتواند ارزش افزوده واقعی ایجاد کرده و برای حیات اقتصادی صنعت مفید باشد. باید اقدامی نوآورانه در زمینه توسعه محصولات انجام داد تا ترجیحات بازار داخلی را پوشش داده و در بازار منطقهای حضور داشته باشد. مواجهه با تامینکنندگان متعدد برای یک قطعه و عدم یکنواختی کیفیت یک چالش قابل توجه است. داخلیسازی قطعات خودرو مشکلاتی را ایجاد کرده است و باید به سوی این هدف حرکت کرد.
به عقیدهٔ وی، بهبود سرانه تولید خودروها بر اساس نیروی کار متناسب با بهرهوری نیازمند اصلاح و بهبود از نظر بهرهوری است. با ظرفیت فعلی، تا امکان تولید ۲٫۵ میلیون دستگاه خودرو وجود دارد که با اصلاحات موردنیاز میتوان به سطح ۳ میلیون دستگاه نیز دست یافت.
افزایش 5 درصدی تولید بنزین
در مهر 1401، شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، به تاریخ عنوان "افزایش واردات بنزین و افزایش آلودگی هوا" در روزنامه مردمسالاری، پاسخ داد. آنها اعلام کردند که تولید بنزین پتروشیمی با فرآیند بیسروصدا آغاز شده است.
تولید بنزین در پالایشگاههای کشور امسال نه تنها کاهش نیافته، بلکه با انجام راهکارهای مبتکرانه و مدیریت صحیح پالایشگاهها، حدود پنج درصد افزایش یافته است. بنابراین، ادعای کاهش تولید کاملاً غیردقیق است.
از آنجا که محدودیتهای ناشی از بیماری کرونا و افزایش ناگهانی 20 درصد در مصرف بنزین کشور نسبت به سال گذشته برطرف شده است، هیچ مشکلی در تامین بنزین کشور به وجود نیامده است. عملکرد شرکت پالایش و پخش در این زمینه قابل تحسین است.
با تصویب هیئت وزیران، تمام بنزین مصرفی در شهرهای بزرگ کشور از جمله تهران، به استاندارد یورو 4 توزیع میشود.
مواد آلایندههای اصلی در بنزین، از جمله گوگرد، آروماتیک، بنزن و الفین، باید کمتر از مقادیر حداکثر مجاز مشخص شده در استانداردها باشند.
با توجه به ارتفاع میزان مصرف سوخت توسط خودروها (از جمله خودروهای سبک، سنگین، موتورسیکلتها و غیره) و عدم رعایت استانداردهای مربوط، آلودگی هوا در تهران و سایر شهرهای بزرگ کشور به شدت افزایش یافته است. از جمله علل اصلی آلودگی هوا در این شهرها میتوان به عدم رعایت استانداردهای مشخص در استفاده از سوخت و همچنین عدم تطابق با استانداردهای سوخت مانند یورو 4 و یورو 5 اشاره کرد.
آمار مصرف سوخت در نیمه اول 1401
مهر 1401: آقای عابدینی، مدیر تامین و توزیع سوخت شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، اعلام کرد که میانگین مصرف روزانه بنزین در ایران در شش ماهه اول سال 1401، به مقدار 102.7 میلیون لیتر رسیده است که نسبت به دوره مشابه سال گذشته، با افزایش 24 درصدی همراه بوده است.
در تابستان سال 1401، مصرف سوختها به طور قابل توجهی افزایش یافت. به طور مثال، میانگین مصرف روزانه بنزین به 105 میلیون لیتر و میانگین مصرف روزانه نفت-گاز به 106 میلیون لیتر رسید. این افزایش به ترتیب 21 درصد و 6.6 درصد نسبت به تابستان سال 1400 بود. بیشترین افزایش مصرف بنزین نیز در روزهای پایانی شهریورماه 1401 با ثبت رکورد 120 میلیون لیتر رخ داد.
افزایش مصرف سوخت با کاهش اسقاط
من از اینکە چند سال است که تعداد اسقاط خودروها به طور چشمگیری کاهش یافته است، این به دلیل معافیت خودروسازان داخلی از گواهی اسقاط و ممنوعیت واردات خودروها است.
بر اساس گزارش حسابرسی زیست محیطی درباره اجرای قانون هوای پاک دیوان محاسبات کشور، بیش از 10.4 میلیون وسیله نقلیه در حال فرسودگی در کشور وجود دارد. بخش عمدهای از خودروهای فرسوده مصرف زیادی از سوخت را مصرف میکنند. طبق گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، اسقاط هر خودروی فرسوده میتواند سبب کاهش مصرف بنزین تا 2000 لیتر در سال شود. این کاهش در مصرف بنزین، معادل مبلغ بالغ بر 1800 دلار یا حدود 54 میلیون تومان برای کشور است. این نشاندهنده اهمیت و ضرورت اقدام فوری در این زمینه است.
اگر سالانه 300,000 خودرو را اسقاط کنیم، میتوانیم بیش از 540 میلیون دلار (معادل 16.2 تریلیون تومان) در مصرف بنزین هر سال صرفهجویی کنیم. همچنین، با توجه به قیمت هر لیتر بنزین 0.6 دلار، تردد هر خودروی که فرسوده شده، سالیانه منجر به خسارت 600 دلاری در مصرف سوخت خواهد شد.
در سال 1397، اسقاط وسایل نقلیه با کاهش چشمگیری روبرو شد. در حقیقت، تعداد وسایل نقلیه فرسوده از سالهای 1398 و 1399 کمتر از 7000 خودرو در سال تجدید آنها بوده است. با توجه به اثرات منفی انباشت وسایل نقلیه فرسوده در کشور، لازم است دولت و مجلس برنامههایی برای حل این مسئله ارایه دهند.
خودروهای داخلی 50 درصد سوخت هدر میدهند!
گزارشی که توسط مرکز پژوهشهای مجلس تهیه شده به نام "بررسی رویکردهای مختلف به توسعه صنعت پتروپالایشگاهی در کشور" نشان میدهد که میزان مصرف بنزین در ایران، تقریبا دو برابر میانگین جهانی است، در مرداد 1401.
به گفته جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، مصرف بالای بنزین در کشور به دلیل کیفیت پایین خودروهای داخلی است. با توجه به تعداد حدود 25 تا 26 میلیون خودرو و موتورسیکلت شخصی در کشور، اگر این وسایل نقلیه بر اساس استانداردهای جهانی تولید شوند، مصرف بنزین به 50 میلیون لیتر در روز کاهش خواهد یافت. این کاهش مصرف بنزین نه تنها ارزش افزوده بالایی برای کشور به ارمغان خواهد آورد بلکه در زمینه ارزآوری نیز تاثیرگذار خواهد بود.
اگر قیمت بنزین بین 0.5 تا 0.7 دلار در هر لیتر قرار بگیرد، حجم انتقالدهی بنزین سالانه بیش از 10 میلیارد دلار است. حتی با در نظر گرفتن نرخ ارز 25 هزار تومان، میزان خسارت وارده به کشور در سال به بیش از 270 هزار میلیارد تومان میرسد.
مصرف بنزین ایران در مرز هشدار
در ماه مرداد سال ۱۴۰۱، اعلام شد که میزان مصرف روزانه بنزین در ایران به حدود ۱۰۱ میلیون لیتر رسیده است. این در حالی است که میزان توزیع بنزین در سراسر کشور، در همان مدت زمانی، حدود ۱۰۷ میلیون لیتر بوده است.
بهطور جالب، میزان مصرف روزانه بنزین در سال 1400 تنها 87 میلیون لیتر بوده، که نشاندهنده افزایش 14 درصدی در مصرف بنزین در این سال است.
کاهش تولید بنزین تکذیب شد
در ماه مرداد سال 1401، جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، اعلام کرد که تولید بنزین در این شرکت، در حدود سالهای گذشته قرار دارد و کاهش چشمگیری نداشته است. حجم تولید روزانه بین 94 تا 104 میلیون لیتر است. این تولید بر اساس تعداد پالایشگاهها و فعالیتهای تعمیری تعیین میشود که باعث وجود نوسانات در حجم تولید میشود. اما اظهاراتی که تولید روزانه در حدود 70 و 80 میلیون لیتر باید باشد، منطقی و صحیح نیستند.
برای تشریح مسئله هدررفت سوخت، وی به قوانین هوای تمیز و استانداردهای سازمان استاندارد اشاره کرد. او بیان کرد که استانداردهای لازم برای مصرف سوخت مناسب در خودروها تعیین شده است و اگر این استانداردها رعایت شود، میتوان به کاهش 50 درصدی مصرف سوخت دست یافت. این کاهش میتواند به ارزش افزوده و ارزآوری کشور کمک کند. وی بیان کرد که صنعت خودرو باید از مصرف سوخت کاهش یابد و باید خودروسازان به رعایت استانداردهای مصرف سوخت ملزم شوند.
آیا بنزین وارد میشود؟
در خرداد ماه 1401، سعید مداح مروج، مدیر هماهنگی و نظارت بر عملیات شرکت پالایش و پخش فراوردههای نفتی، اعلام کرد که در حال حاضر هیچ برنامهای برای واردات بنزین وجود ندارد. اما او تاکید کرد که مصرف باید مدیریت شود، زیرا مصرف بنزین روز به روز در حال افزایش است و اگر این روند ادامه پیدا کند، ممکن است با کمبود بنزین مواجه شویم. متوسط مصرف سوخت خودروهای داخل کشور حدود سه برابر مصرف استاندارد جهانی است و باید این مسئله مورد توجه قرار گیرد. اگر اقدامات مناسب انجام نشود، در سال آینده احتمال واردات بنزین وجود دارد. میانگین مصرف سوخت در سال جاری حدود 96 میلیون لیتر در روز است و تولید بنزین در حال حاضر روزانه 95 میلیون لیتر است. اما پس از پایان تعمیرات، تولید روزانه به 102 میلیون لیتر افزایش خواهد یافت.
وی درباره عرضه گازوئیل اظهار کرد که وضعیت آن خوب است و تولید نفتگاز استاندارد در حال حاضر به 44 میلیون لیتر رسیده است. او همچنین اعلام کرد که از اواخر سال جاری، پالایشگاه اصفهان نیز حدود 16 میلیون لیتر نفتگاز استاندارد تولید خواهد کرد. بنابراین، مصرف کشور که در حدود 55 تا 60 میلیون لیتر است، به خوبی تامین خواهد شد.
اخذ مالیات از خودروهای پرمصرف
در مطلب خرداد 1401، بنا به تبصره ماده 3 که در آغاز ذکر شده است، دولت موظف است یک روش جدید برای اعمال مالیات و عوارض بیشتر بر روی خودروهایی که بنزین بیشتر مصرف میکنند، تدارک دهد.
در قانون ساماندهی حمایت از زمینه کاهش مصرف سوخت، دولت مکلف است علاوه بر ترویج روشهای صرفهجویی در مصرف سوخت، از دارندگان خودروهای پرمصرف (بر اساس حجم سیلندر) عوارض پلکانی بگیرد. همچنین، این قانون تصریح میکند که خودروسازانی که تولیداتی با مصرف بنزین بیشتر از میزان حداکثر مجاز تعیین شده توسط معاونت مصرف انرژی روز دولت ارائه دهند، باید مطابق این اقدام تنبیهی عوارضی را پرداخت کنند.
جزییات بیشتر در مورد اثرات خودروهای پرمصرف هنوز مشخص نیست، اما قانون ساماندهی بازار خودرو، دولت را ملزم به تعیین این موارد و روند اجرای آن در آییننامههای مربوطه به مدت حداکثر سه ماه از تاریخ ابلاغ قانون قرار داده است.
کاهش مصرف بنزین با گازسوز کردن خودروها
در خرداد ماه سال 1401، فرید خاصهباف اعضای اتحادیه سوختهای جایگزین، اعلام کرد که با دوگانهسوز شدن یک میلیون و 400 هزار خودروی عمومی در طول 20 سال، حدود 350 میلیون لیتر بنزین صرفهجویی شده است. در حال حاضر، با مصرف هر 23 میلیون متر مکعب گاز، معادل 23 میلیون لیتر بنزین نیز به صرفهجویی میرسد. اگر این روند ادامه پیدا کند، صرفهجویی در مصرف بنزین ادامه خواهد داشت و منافع اقتصادی به همراه خواهد داشت.
خودروهای ایرانی هزاران میلیارد تومان میسوزانند!
خودروهای الکتریکی به سرعت پیشرفت میکنند و به نظر میرسد که به زودی سوختهای فسیلی به طور کامل جای خود را به خودروهای برقی خواهند داد.
با این حال، بازار خودروهای کشور ما در جهان پیشرفت کافی نکرده و خودروهای داخلی ما روزانه حدود 25 میلیون لیتر بیشتر از میزان متوسط مصرف جهانی سوخت خودروها مصرف میکنند. اگر قیمت بنزین در سطح جهانی یک دلار برای هر لیتر بود، خودروهای داخلی ما سالانه حدود 11 میلیارد دلار بیشتر از میانگین جهانی به سوخت نیاز دارند. همچنین، روزانه حدود 15 میلیون لیتر بنزین از کشور قاچاق میشود که نشان میدهد ما سالانه مقدار قابل توجهی بنزین را از دست میدهیم.

کرامت ویس کرمی، مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی کشور، پیشبینی میکند که در امسال مصرف سوخت در کشور 8 درصد افزایش پیدا خواهد کرد. به طوری که میانگین مصرف روزانه بنزین به 95 میلیون لیتر خواهد رسید. از آنجایی که روزانه 105 میلیون لیتر بنزین در کشور تولید میشود، باید توجه داشت که ممکن است محدودیتها و مصرف زیاد، منجر به کمبود بنزین در بازار شود.
براساس گزارش اخیر سازمان محیط زیست، میانگین استاندارد مصرف سوخت خودروهای داخلی یورو2 در دیماه گذشته برابر با 9.2 لیتر در هر صد کیلومتر بوده است. این در حالی است که بطور متوسط، آژانس بینالمللی انرژی در سال 2020 مصرف جهانی سوخت برای خودروهای سبک را حدود 7 لیتر در هر صد کیلومتر تعیین کرده است.
تا کنون 6 میلیون دستگاه پراید و 3 میلیون دستگاه پژو 405 تولید شدهاند که مصرف سوخت شهری آنها تا 10 لیتر میرسد. اگر فرض کنیم هر یک از این خودروها روزانه فقط 50 کیلومتر حرکت کنند، مجموعاً 45 میلیون لیتر بنزین مصرف میشود. اگر این مقدار را با میزان قاچاق بنزین در روز مقایسه کنیم، نتیجه آنها برابر است.
بر اساس آمار و محاسبات، خودروهای موجود در کشور سالانه 35 میلیارد لیتر بنزین مصرف میکنند. این مقدار با استانداردهای جهانی مقایسه شده و نتیجه نشان میدهد که روزانه 25 میلیون لیتر بنزین اضافهتر مصرف میشود.
اگر قیمت بنزین که هدر میرود را با قیمت جهانی 1.3 دلار برای هر لیتر محاسبه کنیم، به تقریباً 327 هزار و 600 میلیارد تومان (با توجه به نرخ 28 هزار تومان برای هر دلار) میرسیم. این مبلغ میتواند یارانه 21 میلیون تومانی را برای هر خانواده چهار نفره تأمین کند.
وزارت صمت برنامهریزی دارای برنامههایی است که تا سال 1404، میخواهد مصرف سوخت خودروهای داخلی را به 6.8 لیتر در هر صد کیلومتر کاهش دهد. اما این هدف تنها زمانی ممکن خواهد بود که تولیدکنندگان خودرو در سراسر جهان، مصرف سوختهای فسیلی محصولات خود را به صفر برسانند.
افزایش مصرف بنزین در کشور
در اردیبهشت 1401، عضو کمیسیون انرژی مجلس به نام عبدالعلی رحیمیمظفری، اعلام کرد که روند فعلی تولید و مصرف بنزین در کشور مناسب نیست و در صورت عدم مدیریت، باید به سوی استفاده از سوخت جایگزین و کاهش مصرف آن پیشروی کنیم.
وی تاکید کرد که بدون احداث واحدهای تولیدی ایمن، نمیتوانیم مدیریت تولید و مصرف را بهبود بخشیم. از طرفی، باید سیاستهایی را اجرا کنیم که منجر به کاهش مصرف سوخت شده و به مدیریت مصرف سوخت کمک کند.
نصرتالله سیفی، کارشناس حوزه انرژی، اظهار کرده است که ممکن است موجودی بنزین کافی نباشد و مجبور به واردات شویم. او بیان کرده است که زندگی شهری به افزایش بوده و اتومبیلهای پرمصرف بنزینی هنوز از روده خارج نشدهاند.
او تأکید کرد که در صورتی که هزینهها را از سوی تقاضا کنیم، نیازی به هزینه در بخش تولید وجود ندارد.
افزایش 30 درصدی مصرف در ایام نوروز
در تعطیلات نوروزی سال 1401، کرامت ویس کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، اعلام کرد که مصرف روزانه بنزین به میزان 110 میلیون لیتر افزایش یافته است که نسبت به سال 1400 26 درصد بیشتر است که آمار مصرف بنزین در سال 1400 روزانه 87 میلیون لیتر بود.
به گفتهی او، با اتمام تعطیلات و فرارسیدن ماه مبارک رمضان، مصرف روزانه بنزین کاهش یافته و از 14 تا 21 فروردینماه به 89 میلیون لیتر در روز رسیده است که نشان از افت 20 درصدی دارد. این آمار تقریباً مشابه سال گذشته است، اما قطعاً این عدد تغییر خواهد کرد.
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی اظهار کرد: "به نظر میرسد که میانگین مصرف بنزین در سال 1401 حدود 8 درصد افزایش یافته و به 95 میلیون لیتر در روز میرسد."
تولید روزانه بنزین در کشور 105 میلیون لیتر است و از آغاز سال 1402، پیشبینی میشود که تولید و مصرف بنزین همزمان شده باشد.
مصرف بنزین در نوروز 1401
به علت افزایش مصرف بنزین در نوروز 1401، نسبت به سال گذشته، این افزایش قابل توجه است.
بر اساس گزارش جدیدترین اطلاعات ارائه شده توسط شرکت ملی پخش، میانگین مصرف روزانه بنزین در ایران از اول تا سیزده فروردین 1401 معادل 107.7 میلیون لیتر بوده است، که نسبت به همان دوره در سال قبل (نوروز 1400)، با 29 درصد افزایش روبرو شده است.
در جدول زیر، تغییرات متوسط مصرف روزانه بنزین در ایام نوروز 1401 آمده است:
تاریخ | مصرف روزانه |
---|---|
1 فروردین 1401 | 89 میلیون لیتر |
2 فروردین 1401 | 113 میلیون لیتر |
3 فروردین 1401 | 113 میلیون لیتر |
4 فروردین 1401 | 109 میلیون لیتر |
5 فروردین 1401 | 101 میلیون لیتر |
6 فروردین 1401 | 113 میلیون لیتر |
7 فروردین 1401 | 111 میلیون لیتر |
8 فروردین 1401 | 109 میلیون لیتر |
9 فروردین 1401 | 108 میلیون لیتر |
10 فروردین 1401 | 108 میلیون لیتر |
11 فروردین 1401 | 119 میلیون لیتر |
12 فروردین 1401 | 121 میلیون لیتر |
13 فروردین 1401 | 80 میلیون لیتر |
میانگین مصرف نوروز 1401 | 107.7 میلیون لیتر |
تغییر نسبت به نوروز 1400 | 29.3% افزایش مصرف |
جدول بالا بر اساس اطلاعات رسمی از شرکت ملی پخش تهیه شده است.
ثبت رکورد مصرف بنزین در سال 1400
در تاریخ 28 اسفند 1400، آقای اوجی (وزیر نفت) اعلام کردند که مصرف روزانه بنزین در ایران به رقم 131 میلیون لیتر رسیده است، که یک رکورد جدید محسوب میشود. همچنین، به طور میانگین، مصرف روزانه بنزین از 25 اسفند تا 29 اسفند به میزان 116 میلیون لیتر بوده که نسبت به مدت مشابه در سال 1399، 23 درصد افزایش داشته است.
الزام خودروسازان برای کاهش مصرف بنزین
به تاریخ اسفند ۱۴۰۰، آقای سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پخش، اعلام کرد که طبق برنامهریزی اجرایی، میزان مصرف بنزین خودروهای تولیدی باید سالانه 5% کاهش یابد. او اظهار کرد که با رعایت این مقدار کاهش، میزان مصرف بنزین خودروهای ایرانی تا سال ۱۴۰۵ به میزان میانگین مصرف جهانی خواهد رسید.
آقای سالاری همچنین اظهار کرد که حجم صادرات بنزین ایران در حدود 2 میلیون لیتر در روز است.
مصرف بنزین در نوروز 1400
شرکت ملی پخش اعلام کرد که طی 18 روز تعطیلات نوروزی سال ۱۴۰۰، که از ۲۵ اسفند ۱۳۹۹ تا ۱۳ فروردین ۱۴۰۰ میپردازد، مقدار فروش بالغ بر ۸۸ میلیون و ۶۰۰ هزار لیتر بوده است.
طی 13 روز اعیاد نوروز سال 1400، میزان مصرف روزانه بنزین در ایران، به میانگین 83.4 میلیون لیتر رسید.
اخبار بنزین در ایران
در مقالات زیر میتوانید اطلاعات مهمی درباره سهمیه بنزین، از جمله زمان واریز سهمیه ماهانه، قیمت جدید بنزین، میزان مصرف سوخت در ایران و آمار مصرف سالانه بنزین را مطالعه کنید:
اخبار سهمیه سوخت خودرو
در مقالات زیر میتوانید اطلاعات جدید در مورد سهمیه سوخت تاکسیهای بنزینی، تاکسیهای دوگانهسوز، وانتبارها و تاکسیهای اینترنتی به دست آورید:
اخبار کارت هوشمند سوخت
برای اطلاعات در مورد ثبت نام کارت سوخت المثنی، مدارک مورد نیاز برای ثبت نام کارت سوخت خودرو، روش پیگیری کارت سوخت موتورسیکلت، استعلام کارت سوخت از شرکت پست و راهنمای دریافت و تغییر رمز کارت سوخت، مقالات زیر را مطالعه کنید: