
سامانه معاملات خودرو رونمایی شد
با پشتیبانی ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری، در اسفند ماه 1402، «سامانه ثبت معاملات خودرو در سکوهای بخش خصوصی» به رونمایی رسید.
محمد غلامی، نماینده ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری، گزارشی ارائه کرد که در آن به اهمیت و اهداف قانون جدید معاملات خودرو اشاره کرد. این قانون، که در بودجه ۱۴۰۲ تصویب شده است، به منظور شفافسازی و هوشمندسازی معاملات خودرو و جلوگیری از کلاهبرداری اجرا میشود. همچنین، تاکید شده است که اطلاعات مربوط به معاملات خودرو توسط دستگاههای ذیربط در اختیار سکوهای بخش خصوصی قرار گیرند. به علاوه، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (فراجا) باید با صدور کد رهگیری پیش از تعویض پلاک، امکان ثبت معامله در سکوهای بخش خصوصی را تسهیل نماید.
در مرحله اول اجرای این قانون، جلسات متعددی با ذینفعان از جمله پلتفرمها و سازمانهای دارنده اطلاعات خودروها برگزار شد و در نتیجه، امکان استعلام سوابق خودرو در سکوهای خصوصی فراهم شد. درخواست رضایت مالک برای دریافت این اطلاعات الزامی است و با ارسال پیامک OTP به مالک، فرصت اعلام رضایت به او اعطا شده است.
در اولین مرحله این قانون، خدمات استعلام اطلاعات خودرو توسط شرکتهای خصوصی ارائه شد. این اقدام بهبودهای چندگانه برای افراد به ارمغان آورد، از جمله امکان ارزیابی ریسک قبل از خرید و فروش، دسترسی به اطلاعات تصادفات و تخلفات رانندگی، شناخت ممنوعیتهای معاملاتی خودرو و افزایش شفافیت و اعتماد در فرآیند معامله. این قدم همچنین میتواند ظرفیت توسعه اقتصادی دیجیتال در کشور را افزایش دهد توسط ارتقاء سکوهای مرتبط.
این پاییز، سرویسی که توسط مسئولان انفجاری معرفی شده بود، در مقر فرماندهی پلیس فنی (فراجا) راهاندازی شد. بر اساس گزارشات فراجا، تا کنون حدود ۱۵۰ هزار استعلام از پلتفرمها ارسال شده است.
آقای غلامی بیان کرد که افزایش شفافیت در فرآیند معامله خودرو، باعث جلوگیری از کلاهبرداری و سوءاستفاده، کاهش مراجعات حضوری به ادارات و دستگاههای ذیربط، سهولت و تسریع در فرآیند معامله و توسعه اقتصاد دانشبنیان دیجیتال میشود.
در فاز دوم این قانون، امکان ثبت معاملات در سکوهای بخش خصوصی از طریق یک کد رهگیری فراهم شده توسط فراجا ارائه میشود.
برای اجرای این بخش از قانون، هیئت وزیران لازم است آییننامه اجرایی را تصویب کند. این آییننامه توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت تدوین شده و در تاریخ ۱۹ مهر ۱۴۰۲ به تصویب رسید. بند ۱۰ این آییننامه تعیین کرده که به همراه وزارت صنعت، معدن و تجارت، شیوهنامه اجرایی ثبت معاملات خودرو را ظرف دو ماه تدوین کنند.
آقای غلامی اظهار داشت که جلسات مکرری با سازمانهای مرتبط تحت محوریت و نظارت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری برگزار شده است و در آنها بحثهای گستردهای درباره قسمتهای مختلف شیوهنامه اجرایی ثبت معاملات و نکات قابل توجه دستگاهها انجام شده است. خوشبختانه، در حال حاضر توافق نهایی بین سازمانها در این زمینه به دست آمده و این امکان وجود دارد که سرویس ثبت معاملات خودرو توسط سکوهای بخش خصوصی ارائه شود.
وی ضمن دعوت از سکوهای بخش خصوصی در این زمینه، اظهار کرد که قبل از نهاییسازی شیوه نامه اجرایی ثبت معاملات، لازم است مراحل اجرای پایلوت و تست این خدمت در سکوهای بخش خصوصی صورت گیرد. همچنین، تمامی سکوهای علاقهمند را به درخواست مجوز ثبت معاملات و استفاده از این وب سرویس ارزشمند، به معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری معرفی کرد.
امین کلاهدوزان، رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، این اقدام را نتیجه تلاش و همکاری با دستگاههای مختلف کشور، به ویژه فراجا، معاونت علمی ریاست جمهوری و معاونت راهبردی قوه قضاییه دانست. او اعتقاد دارد که این حرکت میتواند به رشد اکوسیستم تجارت الکترونیکی کشور کمک کند و سبب سهولت، اعتماد و امنیت بیشتر در معاملات برای مردم شود. حضور سکوها در این بازار فرصتی ارزشمند برای تسهیل خدمات به مردم در راستای سیاستهای دولت و مصوبات مجلس شورای اسلامی است.
یکی از مهمترین ویژگیهای این اقدام، کاهش اختلافات و پروندههای قضایی بین طرفین معامله، جلوگیری از برخی کلاهبرداریهای احتمالی و ایجاد اطمینان بیشتر برای هر دو طرف معترض است.
با افتخار آقای غلامی تمام شرکتهای نوآور و دانشبنیان را به همکاری در این زمینه دعوت کرد. او اعلام کرد که پذیرش تقاضاهای اتصال به سکوها تا اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۳ ادامه خواهد داشت و انتظار میرود هموطنان بتوانند تا پایان بهار سال آینده از خدمات این سکوها استفاده کنند.
امکان استعلام وضعیت وسیله نقلیه شامل اطلاعات مالکیت، ممنوعیتهای معاملاتی و سوابق تصادفات، و همچنین امکان استعلام وضعیت طرفین معامله از طریق سکوهای مختلف فراهم شده است. این اطلاعات با رعایت حریم شخصی افراد قابل دسترسی است و به دو طرف معامله ارائه میشود. از طریق فرایند الکترونیکی، معامله کنندگان میتوانند مدارک معاملات را تنظیم و امضا کرده و در نهایت، با تعویض پلاک، وسیله نقلیه را به نام خود منتقل کنند.
جزئیات طرح ثبت سامانهای معاملات خودرو
در اردیبهشت ۱۴۰۲، حسین کاظمی، مدیر پروژه استقرار سامانه ثبت معاملات خودرو، توضیحاتی ارائه داد که درباره این سامانه بود.
- یکی از مهمترین دلایل ایجاد سامانه یاد شده، مبارزه با پولشویی است. هدف دیگر، مدیریت جامع در نقل و انتقال معاملات خودروی کشور است. چنین سامانهای، فضای خرید و فروش خودرو را روشن و شفاف میکند و از سفتهبازی که در بازار خودرو جریان دارد، جلوگیری میکند.
- مبحث دیگری که با راهاندازی سیستم جامع معاملات خودرو دنبال خواهد شد، بسترسازی برای اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه است.
- در این روند، کد رهگیری هم داده خواهد شد تا امکان هر گونه سوءاستفاده گرفته شود. قرار است از یک تاریخ به بعد که بهزودی اطلاعرسانی خواهد شد، تمام نقل و انتقالهای خودرو در سامانه معاملات خودرو ثبت شود. بر این اساس از تاریخی که اعلام خواهد شد، تمام افراد موظف هستند اطلاعات خودرویی خود را ثبت کنند. همچنین ضرورت دارد که از سالهای قبل، فرد خوداظهاری کرده و خودروهای قبلی خود را ثبت و عنوان کند که خودروهای قبلی خود را به چه فردی منتقل کرده است.
- در سامانه یکپارچه عرضه خودروهای داخلی، فروش خودرو ادامه خواهد داشت و سامانه ثبت معاملات خودرو به سامانه یادشده لینک میشود.
- تمام نقل و انتقال خودروها به هر روش و مدل تنها باید از طریق سامانه ثبت معاملات خودرو انجام شود.
- اطلاعات از خودروسازان و سایر ارگانها گرفته خواهد شد و در سامانه ثبت میشود. برای اینکه نقل و انتقال خودرو به حداقل خطا و سوءاستفاده برسد، واحدی در نظر گرفته خواهد شد که فرایند نقل و انتقال از طریق آن انجام شود.
- معاونت صنایع حمل و نقل وزارت صمت اقدام به راهاندازی سامانه ثبت معاملات خودرو کرده است و دستگاههای مختلف از جمله قوه قضائیه، وزارت کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی و دستگاههای نظارتی در این طرح همکاری دارند. اهداف و برنامههای کلی این سامانه در چهارچوب قوانین و مقررات کشور از جمله قانون مبارزه با پولشویی، قانون بودجه سال 1402 کل کشور، قانون مالیاتهای مستقیم و دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری شورای رقابت اجرا خواهد شد.
بزودی: ثبت اینترنتی نقل و انتقالات خودروها
در اردیبهشت ماه سال 1402، حسین کاظمی، مدیر طرح ثبت سامانه معاملات خودرو، اعلام کرد که سامانه ثبت معاملات خودرو به زودی راه اندازی خواهد شد و تمام معاملات خودروهای جدید و دست دوم باید در این سامانه ثبت شوند.
وی توضیح داد که اقداماتی چون مدیریت جامع نقل و انتقال معاملات خودویی کشور، مبارزه با پولشویی، اجرای دقیق و به موقع قوانین جدید، ایجاد بستر مناسب برای معاملات خودرو جهت پیشگیری از کلاهبرداری، دسترسی به اطلاعات صحیح در مورد خودرو معامله شده و طرفین معامله، و یکپارچگی فرآیند تنظیم و ثبت قراردادها از اهداف اصلی این طرح است.
آقای کاظمی اعلام کرد که معاونت صنایع حمل و نقل وزارت صمت به راه اندازی این سامانه پرداخته است و دستگاههای مختلف از جمله قوه قضاییه، وزارت کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی و دستگاههای نظارتی همکاری در اجرای این طرح انجام میدهند.
وی همچنین اظهار کرد که اهداف و برنامههای این سامانه بر اساس قوانین و مقررات کشور مانند قانون مبارزه با پولشویی، قانون بودجه سال 1402 کل کشور، قانون مالیاتهای مستقیم و دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری شورای رقابت قابل اجرا خواهند بود.