راه اندازی سامانه معاملات خودرو

در فروردین 1402 سامانه‌ای با نام "ثبت معاملات خودرو در سکوهای بخش خصوصی" توسط ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال و تحت حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری معرفی شد.

محمد غلامی، نماینده ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، گزارشی از اجرای قانون جدید معاملات خودرو پیشنهاد کرد. این قانون، قراردادهای خرید و فروش خودرو را شفاف‌تر و هوشمندتر می‌کند، از کلاهبرداری جلوگیری می‌کند و برای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال اقداماتی انجام می‌دهد. براساس این قانون، اطلاعات معاملات خودرو تبادل‌شده با سکوهای خصوصی شود و انتظامی با صدور کد رهگیری قبل از تعویض پلاک، معاملات را ثبت کند.

در مرحله اول اجرای این قانون، جلسات متعددی با ذی‌نفعان از جمله پلتفرم‌ها و سازمان‌های دارنده اطلاعات خودرویی برگزار شد تا امکان استعلام سوابق خودرو در سکوهای بخش خصوصی فراهم شود. درخواست رضایت مالک برای دریافت این اطلاعات الزامی است و از طریق ارسال پیامک OTP به مالک، امکان رضایت‌سنجی فراهم شده است.

این قانون در مرحله اول که ارائه خدمات استعلام اطلاعات خودرو توسط سکوهای خصوصی شروع شده، تعدادی مزایای مهم برای مردم به همراه داشته است. این مزایا شامل امکان ارزیابی ریسک معامله قبل از شروع، دسترسی به اطلاعات تاریخچه تصادفات و تخلفات رانندگی، شناخت وضعیت ممنوعیت‌های مربوط به خودرو، افزایش شفافیت و اعتماد در فرآیند معامله، و افزایش ظرفیت توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور نیز می‌باشد.

در امسال، با حضور مسئولان امنیتی، این سرویس در محل فرماندهی انتظامی (فراجا) معرفی شد. همچنین طبق اعلام فراجا، تا کنون حدود ۱۵۰ هزار استعلام از پلتفرم‌ها صورت گرفته است.

آقای غلامی اظهار کرد که افزایش شفافیت و اعتماد در فرآیند خرید و فروش خودروها، جلوگیری از کلاهبرداری و سوءاستفاده، کاهش مراجعات حضوری به ادارات و دستگاه‌های ذی‌ربط، سهولت و تسریع در فرآیند معامله، و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال از مزایای این طرح هستند.

در مرحله دوم از این قانون، امکان ثبت معاملات در سکوهای بخش خصوصی از طریق یک کد رهگیری صادر شده توسط فراجا فراهم شده است.

با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت، آیین‌نامه اجرایی قانون تصویب شد و براساس بند ۱۰ این آیین‌نامه، شیوه‌نامه اجرایی ثبت معاملات خودرو در زمان حدود دو ماه تدوین خواهد شد.

با رسیدن اقا غلامی، بحث‌های مهمی در مورد شیوه‌نامه اجرایی ثبت معاملات و مسائل مرتبط با آن برگزار شد. این بحث‌ها در جلسات متعددی که با سازمان‌های مرتبط به همت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش­‌بنیان ریاست جمهوری برگزار شده بود، به نتایج مثبتی منجر شد. اکنون با اتفاق نظر سازمان‌ها، امکان ارائه سرویس ثبت معاملات خودرو توسط سکوهای بخش خصوصی وجود دارد.

"او اظهار داشت که قبل از تصویب نهایی شیوه نامه اجرایی برای ثبت معاملات، انجام مراحل پایلوت و آزمون خدمت بر روی سکوهای بخش خصوصی لازم است. همچنین، تمامی سکوهایی که تمایل دارند، دعوت به رسمی کردن معاملات و استفاده از این وب سرویس ارزشمند هستند، تا درخواست خود را برای دریافت مجوز ثبت معاملات و استفاده از این وب سرویس به معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان در ریاست جمهوری ارائه دهند."

امین کلاهدوزان، رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، تاکید کرد که این اقدام نتیجه همکاری و تلاش مشترک با دستگاه‌های مختلف کشور، به ویژه ادارات فراجا، معاونت علمی ریاست جمهوری و معاونت راهبردی قوه قضاییه است. او گفت که این تدابیر قطعاً به تقویت اکوسیستم تجارت الکترونیکی کشور کمک خواهند کرد و معاملات را برای مردم آسان‌تر، قابل اعتماد‌تر و امن‌تر خواهند کرد. حضور سکوهای تجارت الکترونیکی در بازار، فرصت ارزشمندی است که می‌تواند خدمات و محصولات متنوع را به مردم ارائه دهد و اهداف سیاست‌ها و تصمیمات مجلس را اجرایی کند.

از جمله مزایای این اقدام می‌توان به کاهش اختلافات و پرونده‌های قضایی بین طرفین معامله، جلوگیری از کلاهبرداری‌های احتمالی و افزایش اطمینان خریدار و فروشنده اشاره کرد.

می‌دانیم که زمان پذیرش تقاضای اتصال سکوها تا اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۳ ادامه دارد. از تمام شرکت‌های نوآور و دانش‌بنیان دعوت می‌شود که در این زمینه فعالیت دارند، از این فرصت استفاده کنند. انتظار می‌رود که هموطنان تا پایان بهار سال آینده بتوانند از این خدمات در بستر سکوهای منتخب استفاده نمایند.

با استفاده از امکانات بررسی وضعیت وسیله نقلیه، می‌توانید اطلاعات مالکیت و وضعیت حقوقی آن را بررسی کنید. این امکان شامل اطلاعاتی مانند مشخصات هویتی مالک، وضعیت ممنوعیت معاملات، سوابق تصادفات و حتی استعلام وضعیت طرفین معامله است. این اطلاعات با رعایت حریم شخصی قابل دسترسی است و افراد معامله‌کننده می‌توانند مقدمات عقد قرارداد را به صورت الکترونیکی انجام دهند و بلافاصله بعد از امضای فروشنامه الکترونیکی، وسیله نقلیه خود را با تعویض پلاک برای انتقال مالکیت آماده کنند.

در اردیبهشت 1402، حسین کاظمی، مدیر پروژه استقرار سامانه ثبت معاملات خودرو، توضیحاتی پیرامون این سامانه ارائه کرد که به شکل زیر می‌باشد:

• یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد سامانه یاد شده، مبارزه با پولشویی است. هدف دیگر، مدیریت جامع در نقل و انتقال معاملات خودروی کشور است. چنین سامانه‌ای، فضای خرید و فروش خودرو را روشن و شفاف می‌کند و از سفته‌بازی که در بازار خودرو جریان دارد، جلوگیری می‌کند.
• مبحث دیگری که با راه‌اندازی سیستم جامع معاملات خودرو دنبال خواهد شد، بسترسازی برای اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه است.
• در این روند، کد رهگیری هم داده خواهد شد تا امکان هر گونه سوء‌استفاده گرفته شود. قرار است از یک تاریخ به بعد که به‌زودی اطلاع‌رسانی خواهد شد، تمام نقل و انتقال‌های خودرو در سامانه معاملات خودرو ثبت شود. بر این اساس از تاریخی که اعلام خواهد شد، تمام افراد موظف هستند اطلاعات خودرویی خود را ثبت کنند. همچنین ضرورت دارد که از سال‌های قبل، فرد خود‌اظهاری کرده و خودروهای قبلی خود را ثبت و عنوان کند که خودروهای قبلی خود را به چه فردی منتقل کرده است.
• در سامانه یکپارچه عرضه خودروهای داخلی، فروش خودرو ادامه خواهد داشت و سامانه ثبت معاملات خودرو به سامانه یادشده لینک می‌شود.
• تمام نقل و انتقال خودروها به هر روش و مدل تنها باید از طریق سامانه ثبت معاملات خودرو انجام شود.
• اطلاعات از خودروسازان و سایر ارگان‌ها گرفته خواهد شد و در سامانه ثبت می‌شود. برای اینکه نقل و انتقال خودرو به حداقل خطا و سوء‌استفاده برسد، واحدی در نظر گرفته خواهد شد که فرایند نقل و انتقال از طریق آن انجام شود.
• معاونت صنایع حمل و نقل وزارت صمت اقدام به راه‌اندازی سامانه ثبت معاملات خودرو کرده است و دستگاه‌های مختلف از جمله قوه قضائیه، وزارت کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی و دستگاه‌های نظارتی در این طرح همکاری دارند. اهداف و برنامه‌های کلی این سامانه در چهارچوب قوانین و مقررات کشور از جمله قانون مبارزه با پولشویی، قانون بودجه سال 1402 کل کشور، قانون مالیات‌های مستقیم و دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری شورای رقابت اجرا خواهد شد.

در اردیبهشت 1402، حسین کاظمی، مدیر طرح ثبت سامانه‌ای معاملات خودرو، اعلام کرد که سامانه ثبت معاملات خودرو به زودی راه‌اندازی خواهد شد و تمامی معاملات خودروهای نو و کارکرده باید در این سامانه ثبت شوند.

او توضیح داد که اهداف این طرح شامل مدیریت جامع در نقل و انتقال معاملات خودرویی کشور، مبارزه با پولشویی، اجرای دقیق و به موقع قوانین جدید، ایجاد بستر مناسب برای معاملات خودرو به منظور پیشگیری از کلاهبرداری، دسترسی به اطلاعات صحیح از خودروها و طرفین معامله، و یکسان‌سازی فرآیند تهیه و ثبت قراردادها است.

گفته شده است که آقای کاظمی، معاون حمل و نقل وزارت صمت، اقدام به راه اندازی این سامانه کرده است. این سامانه توسط دستگاه‌های مختلفی از جمله قوه قضاییه، وزارت کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی و دستگاه‌های نظارتی پشتیبانی می‌شود.

وی همچنین بیان کرد که اهداف و برنامه‌های این سامانه بر اساس قوانین و مقررات کشور، از جمله قوانین مبارزه با پولشویی، قانون بودجه سال 1402 کل کشور، قانون مالیات‌های مستقیم و دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری شورای رقابت، اجرا خواهند شد.