ترخیص خودرو از گمرک در سال 1404

خرداد 1404: بازار واردات خودرو به مدت بیش از دو ماه با بلاتکلیفی و کندی مواجه است. به تازگی، انفجار در بندر شهیدرجایی بندرعباس وضعیت را بحرانی‌تر کرده و مانعی تازه بر سر راه واردات خودرو ایجاد کرده است. رئیس انجمن واردکنندگان خودرو به این نکته اشاره کرده است که اطلاعات گمرکی بخشی از خودروهای وارداتی در اثر این حادثه آسیب دیده و این موضوع باعث شده است که فرآیند ترخیص خودروها به حداقل برسد. در حال حاضر، به دلیل کمبود اطلاعات دقیق در سامانه‌‌‌های گمرکی، واردکنندگان قادر به دریافت مجوز ترخیص خودروهای جدید نیستند. این اختلال به اضافه چالش‌های ساختاری دیگر موجب ایجاد مشکلات جدی در روند واردات خودرو شده است.

مجتمع بندری شهید رجایی به عنوان نقطه کلیدی واردات کشور شناخته می‌شود و در میان 3500 بندر عمده جهانی، مقام 59 را به خود اختصاص داده است. این حادثه به شدت بر صنایع داخلی و توزیع مواد اولیه تاثیر منفی گذاشت. علاوه بر آسیب دیدن برخی از خودروها و قطعاتی که در این بندر باقی مانده بودند، خودروهای سالم نیز قادر به ترخیص نیستند زیرا اطلاعات گمرکی‌شان در این سانحه دچار خسارت شده است. حتی خودروهایی که در سایر بنادر قرار دارند ولی اظهارنامه‌شان به بندر شهید رجایی تعلق دارد نیز با همین مشکل مواجه‌اند. به همین دلیل، تعداد زیادی از خودروهای خارجی در حال حاضر در بلاتکلیفی به سر می‌برند.

علاوه بر چالش‌های موجود، هنوز مشخص نیست مقدار ارزی که به واردات خودرو اختصاص یافته است چقدر می‌باشد و همچنین وضعیت قیمت خودروهای وارداتی نیز همچنان مبهم است.

در اسفند 1403، فرود عسگری، رییس کل گمرک ایران، به تشریح روند ترخیص خودروهای جانبازان پرداخت و اعلام کرد که امکان ترخیص تمامی خودروهای وارداتی ویژه جانبازان تا پایان سال وجود دارد. وی توضیح داد که در صورتیکه تمامی مراحل ثبت سفارش این خودروها از طریق وزارت صمت انجام شده باشد و خودروها در هر زمان وارد کشور شوند، گمرک اقدامات لازم برای ترخیص را مطابق با آیین نامه‌های مربوطه انجام خواهد داد. وی همچنین تاکید کرد که خودروهای جانبازان از سود بازرگانی معاف هستند و تمامی فرآیندهای قانونی تا پایان سال بدون هیچگونه مانعی به اتمام خواهد رسید.

وی همچنین تصریح کرد که روند ترخیص خودروهای جانبازان در سال آینده ادامه خواهد داشت و این موضوع در بودجه سال ۱۴۰۴ نیز لحاظ شده است.

بهمن 1403: بر اساس بخشنامه تازه‌ای که در تاریخ 21 بهمن ماه ابلاغ شده، گمرکات خسروی و پرویزخان در استان کرمانشاه به عنوان مراکز مجاز برای ترخیص خودروی سواری معرفی شده‌اند. این بخشنامه از مسئولان دو گذرگاه مرزی خواسته است تا اقدامات لازم را برای ایجاد زیرساخت‌های فنی و آموزشی مرتبط با کارکنان خود در اولویت قرار دهند.

طبق این گزارش، در مدت 10 ماهه سال جاری، تعداد 41 هزار و 297 خودرو با ارزشی معادل 777 میلیون دلار از گمرکات کشور آزاد شده‌اند.

در دی ماه 1403، فرود عسگری، رئیس کل گمرک ایران، از آزادسازی خودروهای برقی خبر داد و اعلام کرد که بخش قابل توجهی از اتوبوس‌ها و تاکسی‌های برقی در بندر شهید رجایی ترخیص شده‌اند. وی تاکید کرد که برای ترخیص این خودروها هیچ گونه مشکلی وجود ندارد و تنها نیاز است که ضمانت‌نامه بانکی برای حقوق ورودی آنها ارائه شود. مهلت ارائه این ضمانت‌نامه حداکثر تا 15 بهمن تعیین شده است و احتمال تمدید آن تا 25 بهمن نیز وجود دارد. تاکنون حدود 119 دستگاه خودرو در این خصوص اظهار شده است.

در ۱۴۰۳، مهدی مهرانگیز، رئیس کل دادگستری استان بوشهر، از گمرک و بندر بوشهر بازدید نمود و بهبودهای قابل توجهی را در روند تعیین تکلیف کالاهای تجاری در این بندر اعلام کرد. به گفته وی، تقریباً تمامی ماشین‌آلات سنگین و سبک و همچنین کالاهای رسوبی در انبارهای گمرک و بندر بوشهر ساماندهی شده‌اند.

در بازدید از پارکینگ خودروهای سواری وارداتی، بر لزوم تسریع در فرآیند ترخیص تاکید شد. وی اعلام کرد که دستگاه قضایی استان با هدف نظارت بر عملکرد اداره بندر و گمرکات، به دنبال حفظ حقوق عمومی و حمایت از فعالان اقتصادی است. در حال حاضر، 626 دستگاه خودرو سواری وارداتی در استان موجود می‌باشد. به منظور تامین نیازهای داخلی و پایش بازار و همچنین کمک به سیاست‌های دولت، دستورهای قضایی لازم برای تعیین تکلیف این خودروها و فرآیند تخلیه آن‌ها به مدت یک هفته صادر شده است تا از انباشت این خودروها جلوگیری و آن‌ها به سرعت در اختیارت مردم قرار گیرند.

واردات خودرو به گمرک بوشهر به طور مستمر ادامه دارد. پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال حدود ۳۵۰۰ دستگاه خودرو وارداتی از طریق بندر بوشهر به استان وارد شوند.

در آذر 1403، محمد شکیبی‌نسب، مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر، از آغاز عملیات تخلیه نخستین محموله ۵۰۰ دستگاه خودرو وارداتی در مجتمع بندری نگین بوشهر خبر داد. شکیبی‌نسب در حین بازدید از روند تخلیه خودروها اعلام کرد که تا پایان سال جاری، بیش از سه هزار و 500 دستگاه خودرو در این مجتمع تخلیه خواهد شد. با توجه به زیرساخت‌های توسعه‌یافته و هماهنگی‌های صورت گرفته با گمرک، شرایط لازم برای واردات خودروهای جدید و صادرات کالاها در مجتمع بندری نگین فراهم شده است.

بندر بوشهر با توانمندی کامل برای واردات خودرو و کالا آماده است تا بهترین خدمات را به تجار و بازرگانان ارائه دهد و رضایت‌مندی حداکثری آن‌ها را جلب کند. این بندر با همکاری گمرک، به عنوان یکی از بنادر پیشرو کشور در زمینه تشریفات ترخیص شناخته می‌شود و خودروها و کالاها در کوتاه‌ترین زمان ممکن ترخیص می‌شوند. در هشت‌ماهه گذشته، عملکرد تخلیه و بارگیری بندر بوشهر شاهد رشدی 60 درصدی بوده و تمامی فضاهای موجود در محوطه بندر به طور کامل مورد استفاده قرار گرفته است. به منظور تسهیل ورود محموله‌ها و پاسخگویی به درخواست‌های تاجران، طرح توسعه مجتمع بندری نگین با سرعت بیشتری در حال پیشرفت است. این همکاری نزدیک با ناظر گمرکات استان بوشهر، شرایط لازم برای ورود و تخلیه سریع کالا در این مجتمع را فراهم کرده است.

به گزارش ایسنا، علی سلیمانی، سرپرست گمرکات استان و مدیرکل گمرک بوشهر، اعلام کرد که این گمرک به طور کامل آماده است تا مراحل گمرکی و ترخیص خودرو و کالاها را در سریع‌ترین زمان ممکن انجام دهد. با توجه به زیرساخت‌های پیشرفته ایجاد شده در مجتمع بندری نگین، امیدواریم تاجران و بازرگانان از این فرصت به بهترین نحو بهره‌برداری کنند. گمرک بوشهر با سابقه طولانی در واردات خودرو و تیمی از کارشناسان با تجربه، همواره در تلاش است تا خدمات شایسته‌ای به جامعه هدف ارائه دهد.

در ماه مهر 1403، رئیس کل دادگستری هرمزگان به ارائه گزارش‌هایی در مورد ورود 5 هزار خودروی خارجی به کشور اشاره کرد که به مدت چندین ماه در بندر شهید رجایی بندرعباس معطل مانده‌اند. ایشان با صدور دستوری ویژه از مدیران کل استاندارد، بنادر و دریانوردی و گمرکات استان خواستند تا با فوریت نسبت به پیگیری این موضوع و تعیین تکلیف و ترخیص این خودروها اقدام کنند.

در ماه مهر سال 1403، گمرک ایران اطلاع رسانی کرد که گمرک منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) به لیست گمرکات تخصصی برای ترخیص خودروهای سواری اضافه شده است.

زیرساخت‌های ضروری برای ترخیص خودروهای سواری در گمرک منطقه آزاد واقع در شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) با رعایت تمامی قوانین و مقررات فراهم شد. علاوه بر این، بر اساس این ابلاغیه، اعتبار این بخشنامه تا اطلاع ثانوی برقرار خواهد بود.

در فروردین ماه 1403، گمرک جمهوری اسلامی ایران در ابلاغیه‌ای به تمام گمرکات اجرایی کشور اعلام کرد که با توجه به آمادگی کامل گمرکات استان یزد و بهبود زیرساخت‌ها، همچنین موافقت معاونت امور گمرکی، گمرک یزد به جمع گمرکات کشور که امکان ترخیص خودرو دارند، اضافه شده است.

اسفند 1402: گمرک جمهوری اسلامی ایران خبر داده است که گمرک فرودگاه پیام به لیست گمرکات ویژه ترخیص خودرو اضافه گردید.

گمرک جمهوری اسلامی ایران با ارسال ابلاغیه‌ای به تمامی گمرکات فعال در سراسر کشور، اعلام کرد که با توجه به آمادگی و فراهم شدن زیرساخت‌های ضروری در گمرکات استان البرز و همچنین موافقت معاونت امور گمرکی، گمرک فرودگاه پیام به‌عنوان گمرک ویژه برای ترخیص خودرو معرفی می‌شود.

در مهرماه 1402، مهدی ضیغمی، رئیس سازمان توسعه تجارت، به تشریح روند قیمت‌گذاری خودروهای وارداتی پرداخت. وی بیان کرد که بسیاری از شرکت‌های واردکننده خودرو، محصولات خود را از گمرک ترخیص کرده و اطلاعات مربوط به خودروها را به سازمان حمایت ارسال کرده‌اند. این اطلاعات پس از بررسی، به شورای رقابت ارسال می‌شود. ضیغمی افزود که در مرحله شورای رقابت، تاکنون تأخیری در اعلام قیمت‌ها مشاهده نشده است.

وی تصریح کرد که ممکن است اطلاعات ارائه‌شده از سوی برخی شرکت‌های واردکننده به سازمان حمایت ناقص باشد که این موضوع می‌تواند روند قیمت‌گذاری را با تأخیر مواجه کند. در حال حاضر، شرکت‌های واردکننده برندهای هیوندا، کیا، فیات، زوتی، سوزوکی، بستیون و هونگچی مراحل لازم را انجام داده و از گمرک ترخیص شده‌اند و مدارک خود را برای تعیین قیمت به سازمان مربوطه ارسال کرده‌اند. سایر برندها نیز در حال ترخیص هستند. سامانه یکپارچه خودرو در حال بروزرسانی است تا برای عرضه خودروها در هفته آینده آماده شود. با تکمیل اطلاعات و ارسال آن‌ها به سازمان حمایت، به زودی فهرست این خودروها در سامانه بارگذاری و در دسترس مشتریان قرار خواهد گرفت.

شهریور 1402: تعدادی از خودروهای وارداتی به دلیل عدم توافق میان صاحب کالا و گمرک در مورد ارزش‌گذاری، در گمرکات باقی مانده‌اند. به گفته اسلام پناه، رئیس سازمان ملی استاندارد ایران، علت انباشت این خودروها در گمرک، همین عدم توافق بر سر ارزش‌گذاری است. برای اینکه این خودروها بتوانند اظهار و ترخیص شوند، ابتدا نیاز است که ارزش‌گذاری دقیق آنها انجام شود. در صورتی که توافقی حاصل نشود، این خودروها به مزایده گذاشته خواهند شد.

وی به وجود 1217 دستگاه خودرو تجاری و سواری وارداتی در گمرک بندر شهید باهنر اشاره کرد و توضیح داد که شماری از این خودروها مدت‌هاست در گمرک باقی مانده و تعدادی نیز به تازگی وارد آن شده‌اند. دلیل این دپوی خودروها، اختلاف ارزش‌گذاری میان صاحب کالا و گمرک است. در جلسه‌ای که به‌منظور تسهیل فرآیند ترخیص کالاهای رسوب‌کرده در گمرکات استان هرمزگان برگزار شد، توافق شد که در صورت عدم توافق در زمینه ارزش‌گذاری این خودروها، آن‌ها به‌عنوان اموال متروکه اعلام و به مزایده گذاشته شوند تا امکان ترخیص آن‌ها از گمرک فراهم شود. سازمان استاندارد ایران به‌طور کامل با واردات خودروهای باکیفیت و رقابتی موافق است، اما برخی افراد سعی دارند جنسیت مخالف این سازمان را مطرح کنند. برخی از افراد حقیقی و حقوقی تمایلی به پذیرش مشکلات و خطاهایی که در حوزه واردات خودرو مربوط به آن‌هاست، ندارند و این مسائل را پشت پرده‌ای از سازمان ملی استاندارد پنهان می‌کنند.

وی تصریح کرد که سازمان ملی استاندارد از واردات میلیون‌ها خودروی با کیفیت و رقابتی حمایت می‌کند. برخی از افراد به دلیل نداشتن ظرفیت لازم برای این واردات، ادعا می‌کنند که این سازمان با آنها مخالفت می‌کند، حال آنکه حقیقت اینطور نیست.

شهریور 1402: با آزادسازی واردات خودرو، همچنان چالش‌های زیادی وجود دارد که بر این روند تاثیر می‌گذارد. این موانع شامل استانداردهای مورد نیاز و مشکلات مربوط به شماره‌گذاری هستند که گاهی با تاخیر در تامین ارز و مسائل جانبی نیز همراه می‌شوند. به رغم برخی دستورات از سوی مقام‌های ارشد، تغییرات قابل توجهی در حل این چالش‌ها مشاهده نشده است.

یکی دیگر از موانع عجیب در فرآیند ترخیص، حذف قانونی است که پیشتر با ارائه ضمانت نامه بانکی معتبر، تسهیل کننده ترخیص کالاها بود. اما با آزادسازی واردات خودرو، به نظر می‌رسد این رویکرد برای تسهیل ترخیص خودروها لغو گردیده است. این تغییرات منجر به کاهش سرعت عرضه خودروهای وارداتی به بازار و در نتیجه، تأثیر منفی بر تنظیم بازار شده است.

واردات خودرو امری حیاتی در تنظیم بازار خودرو و تأمین نیازهای مشتریان به شمار می‌رود، به ویژه در شرایط کنونی. با تسهیل فرآیندهایی نظیر پذیرش ضمانتنامه‌های بانکی، امکان بهبود در روند عرضه خودروهای وارداتی فراهم می‌شود.

شهریور 1402: بر اساس اطلاعیه گمرک ایران، در پنج ماه نخست سال جاری، 1218 دستگاه خودرو سواری خارجی پس از انجام مراحل گمرکی ترخیص و وارد کشور شده است. ارزش کل این خودروها به 25 میلیون و 371 هزار دلار می‌رسد.

در پنج ماهه ابتدایی سال 1402، یازده گمرک در حوزه واردات خودروهای سواری به فعالیت پرداختند. در این میان، گمرک شهید باهنر بندرعباس با ترخیص 485 دستگاه خودرو، بهترین عملکرد را از خود نشان داد. پس از آن، گمرکات غرب تهران با ترخیص 431 دستگاه و گمرک شهریار (تهران) با 131 دستگاه، در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.

در بازه زمانی اخیر، تعداد 2323 دستگاه خودروی سواری نو به گمرکات کشور اظهار شده است. از این تعداد، 1218 دستگاه موفق به ترخیص قطعی و ورود به کشور شده‌اند، در حالی که 1105 دستگاه دیگر در حال طی مراحل ترخیص هستند. بیشترین تعداد خودروهای در حال ترخیص مربوط به گمرک غرب تهران با 760 دستگاه است و پس از آن، گمرک شهریار (تهران) با 193 دستگاه و گمرک قزوین با 72 دستگاه در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

در تاریخ 29 مردادماه 1402، مهدی اسلام پناه، رئیس سازمان استاندارد کشور، به همراه مهدی دوستی، استاندار هرمزگان، از خودروهای وارداتی موجود در بنادر استان هرمزگان بازدید نمودند.

یک محموله جدید شامل چهار مدل مختلف از محصولات هیوندا، از جمله النترا و توسان، به دلیل برخی مسائل مرتبط با استانداردها هنوز تحت اظهار قرار نگرفته است. با دستور رئیس سازمان استاندارد، انتظار می‌رود که این خودروها به زودی اظهار و از گمرک ترخیص شوند.

آقای اسلام پناه در این خصوص اظهار داشت که با تسریع در فرآیند واردات خودرو، ظرفیت تخلیه تعداد بیشتری از خودروها در بنادر استان فراهم خواهد شد و این امر به کاهش ازدحام در محوطه‌های بندری کمک می‌کند، به طوری که امکان واردات انواع دیگری از کالاها یا خودروها نیز فراهم می‌گردد. امروز، هزار دستگاه خودروی النترا ترخیص خواهد شد که به نوسازی ناوگان حمل و نقل کشور یاری خواهد رساند. این ترخیص می‌تواند به تنظیم بازار خودرو در کشور نقش کلیدی ایفا کند. لازم به ذکر است که این محموله پیش‌تر اظهار نشده بود و از صاحب کالا خواسته شده است تا این فرایند را انجام دهند. کارشناسان استاندارد نیز در محل حضور دارند تا تطابق‌های مورد نیاز برای ترخیص را بررسی کنند.

وی اظهار داشت که در هر نقطه‌ای که موانعی برای واردات احساس شود، برای حل این مشکلات و تسهیل فرآیندها، به میدان خواهیم آمد و تلاش خواهیم کرد تا اوضاع به گونه‌ای پیش برود که فرصت‌های ویژه‌ای فراهم گردد.

نماینده شرکت کرمان موتور اعلام کرد که بیش از ۹۰۰ دستگاه خودروهای هیوندای این شرکت در بندر شهید باهنر تخلیه شده‌اند. وی همچنین از صدور دستوری از سوی رئیس سازمان استاندارد کشور برای حل مشکلات مربوط به واردات این خودروها خبر داد.

در مرداد ماه سال 1402، مهدی اسلام پناه، که به عنوان معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان ملی استاندارد فعالیت می‌کند، از بندر شهید باهنر در بندرعباس بازدید به عمل آورد. وی همچنین اعلام کرد که در تاریخ 29 مرداد، تعداد هزار دستگاه خودروی النترا ترخیص خواهد شد، که این اقدام به بهبود و نوسازی ناوگان حمل و نقل کشور کمک شایانی خواهد کرد.

وی تأکید کرد که ترخیص این خودروها می‌تواند به بهبود شرایط بازار کمک کند. این محموله که قبلاً به‌طور رسمی اعلام نشده بود، نیاز به اقدامات ضروری از سوی صاحب کالا دارد و کارشناسان استاندارد نیز در محل حضور دارند تا مراحل لازم برای ترخیص را انجام دهند. در هر زمان که احساس شود مانعی جهت واردات وجود دارد، ما در تلاش خواهیم بود تا مسائل را برطرف و تسهیل کنیم تا شرایط ویژه‌ای برای گشایش و پیشرفت به وجود آید. سیاست دولت بر این است که با نظارت‌های میدانی و عملیاتی، مشکلات موجود در زمینه‌های مختلف را حل و فصل کند.

مرداد 1402: محمد رضوانی‌فر، رئیس کل گمرک ایران، در مورد وضعیت ترخیص کالاها از گمرکات کشور اظهار داشت که دو عامل اصلی موجب تاخیر در تخلیه کالاها در گمرکات می‌باشد.

نکته اول در فرآیند اظهار کالا به مسائل مرتبط با مرحله قبل از اظهار اشاره دارد که گمرک در این حوزه دخالتی ندارد. بخشی از زمان تأخیر و ماندگاری کالا، به شرایطی مربوط می‌شود که پس از اظهار کالا ایجاد می‌شود، و مورد دیگر زمانی است که با وجود اظهار، کالا از گمرک ترخیص نمی‌گردد. بر اساس توضیحات ارائه شده، اولین اصل برای آغاز فرایند تشریفات گمرکی، داشتن اسناد مالکیت معتبر است. اگر مدارک حمل و ثبت سفارش به درستی وجود نداشته باشد، امکان اظهار کالا به اداره گمرک وجود ندارد. با ارائه اسناد لازم، فرآیند تشریفات گمرکی آغاز می‌شود و در این مرحله، پاسخگویی سیستم‌های مربوط به استعلامات باید با دقت و به موقع انجام شود. بر اساس قوانین موجود، حداکثر زمان برای پاسخ به استعلامات از سوی گمرک ایران، 7 روز است تا روند تشریفات گمرکی ادامه یابد.

مشکلات مرتبط با کد ساتا یا کد تخصیص ارز یکی از چالش‌های فعلی در عرصه تجارت است. در زمینه کالاهای اساسی، تخصیص ارز به‌خوبی صورت می‌گیرد، اما برای بیش از 3000 کد تعرفه، ترخیص بدون نیاز به کد ساتا امکان‌پذیر است.

بر اساس اعلام رئیس کل گمرک، تا به امروز 1621 دستگاه خودرو به گمرکات اجرایی معرفی شده است. از این تعداد، تقریباً 928 دستگاه خودرو در مراحل تشریفات گمرکی به سر می‌برند و حدود 690 دستگاه نیز موفق به ترخیص شده‌اند.

با توجه به سقف 2 میلیارد دلاری واردات خودرو در سال جاری، پیش‌بینی می‌شود که حدود 40 هزار میلیارد تومان حقوق ورودی وصول شود. لذا، التهابات و نیاز ما به ترخیص خودرو از سوی ذی‌نفعان و فعالان بازار خودرو به طرز چشمگیری افزایش یافته است. تا تاریخ 20 مرداد، حدود 59 هزار میلیارد تومان به خزانه واریز شده که این رقم دو برابر شده است، اما در زمینه حقوق ورودی خودرو هنوز از تعهدات بودجه عقب هستیم.

در مرداد 1402، مجتبی قهرمانی، رئیس کل دادگستری هرمزگان، با اشاره به دریافت گزارش‌هایی مبنی بر واردات نزدیک به هزار دستگاه خودروی سانگ‌یانگ و هیوندای (شامل مدل‌های النترا، توسان، کریتا، و اکسنت) به کشور، از به تاخیر افتادن چندماهه این خودروها در بنادر هرمزگان سخن گفت. وی با صدور یک دستور ویژه قضایی، از مدیران کل استاندارد، بنادر و دریانوردی و گمرکات استان خواست تا با پیگیری جدی موضوع، هر چه سریع‌تر نسبت به تعیین تکلیف و ترخیص این خودروها اقدام کنند.

دادستان مرکز استان هرمزگان و مدیرکل تعزیرات حکومتی استان مأمور شده‌اند تا با بررسی تأخیرهای موجود در ترخیص خودروهای وارداتی، اقدامات لازم را برای جلوگیری از احتکار و سوءاستفاده‌های احتمالی انجام دهند. این مقامات موظف‌اند شرکت‌های واردکننده را ملزم کنند تا با سرعت بیشتری، فرآیند ترخیص این خودروها را به انجام رسانند و به این ترتیب، تسهیل در خدمات‌رسانی به مشتریان را فراهم نمایند.

قهرمانی با اشاره به ضرورت جلوگیری از تبدیل انبارهای گمرک به محل‌های احتکار کالا، تأکید کرد که در صورت شناسایی هرگونه تخلف یا تأخیر غیرموجه که به منظور احتکار و افزایش قیمت کالاهای وارداتی انجام شود، اقداماتی قانونی و تعزیراتی علیه متخلفان انجام خواهد شد. وی همچنین اظهار داشت که برای هر تخلف، پرونده قضایی تشکیل و برخورد جدی با افراد متخلف صورت خواهد گرفت.

در تاریخ 9 مردادماه 1402، رئیس سازمان ملی استاندارد ایران به صورت ناگهانی به گمرک غرب تهران مراجعه کرد و دستور ترخیص یک هزار و 133 خودروی وارداتی را صادر نمود. این خودروها که بیش از 10 روز در پارکینگ گمرک مانده بودند، به دلیل عدم تطابق تولید گرفتار شده بودند. با دستور رئیس سازمان ملی استاندارد و دریافت تعهد قانونی از سوی واردکننده بر اساس اظهاریه انطباق، این خودروها نهایتاً ترخیص گردیدند.

اسلام‌پناه در این بازدید سرزده تصریح کرد: خودروهایی که تأیید نوع و تطابق تولید را داشته باشند، در کمتر از 24 ساعت پس از اظهار ترخیص خواهند شد. رئیس سازمان ملی استاندارد ایران با اشاره به اینکه مجوز واردات به واردکنندگان داده شده است، توضیح داد: خودروها پس از ورود، اظهار ترخیص و انتظار قیمت‌گذاری شورای رقابت به بازار و شبکه توزیع وارد می‌شوند.

وی با بیان اینکه خودروهای وارداتی باید استانداردهای قانونی ابلاغ‌شده را رعایت کنند، اظهار داشت: اگر واردکنندگان تأییدیه و تعهد نسبت به اصالت و نوع خودرو از مبدأ داشته باشند، می‌توانند به کمک تعهدات قانونی یا روش‌های جایگزین، اقدام به ترخیص خودرو نمایند. اسلام پناه همچنین افزود: عدم ترخیص خودرو تنها محدود به قوانین استاندارد و گمرکی نیست و برخی عوامل دیگر نیز در این تأخیر تأثیر دارند.

اردیبهشت 1402: پس از انتشار گزارش‌هایی در فضای مجازی درباره محدودیت و توقف واردات خودروهای کره‌ای، وزارت صنعت، معدن و تجارت با صدور اطلاعیه‌ای به این موضوع واکنش نشان داد و این خبر را رد کرد. در این اطلاعیه تصریح شده است:

«به اطلاع عموم رسانده می شود که شرکت های واردکننده خودروهای کره‌ای در حال حاضر مشغول دریافت ارز و طی مراحل ترخیص از گمرک هستند و اطلاعات منتشر شده در رسانه‌ها از دقت و اعتبار لازم برخوردار نیست.»

در خبرهای اخیر اعلام شده بود که با توجه به تغییرات پیشنهادی در قانون واردات خودرو، که هنوز به‌طور رسمی منتشر نشده، ارزش سقف واردات از ۲۰ به ۳۵ هزار یورو افزایش می‌یابد و تعرفه‌ها نیز افزایش خواهند داشت. همچنین به درخواست وزارت امور خارجه، واردات خودروهای کره‌ای متوقف خواهد شد. اما وزارت صنعت، معدن و تجارت هیچ اشاره‌ای به این تغییرات نداشته و تنها به ادامه فرآیند تخصیص ارز و ترخیص خودروهای کره‌ای پرداخته است، که این موضوع به نظر می‌رسد ادامه‌ای برای از بین بردن نگرانی‌ها باشد.

بهمن 1401: معاون گمرک ایران در خصوص پروسه ترخیص خودروهای وارداتی اظهار داشت که مصوبه‌ای برای ساماندهی واردات خودرو از سوی دولت ابلاغ شده است. در این مصوبه، مبنای تعیین سود بازرگانی به صورت علی‌ال‌حساب مشخص گردیده و دولت به طور موقت سود بازرگانی را براساس قدرت موتور و ارزش خودروها تعیین کرده است.

پس از ترخیص خودروها، ضروری است که قیمت آنها در بورس تعیین و عرضه شود. اختلاف قیمت فروش باید به حساب گمرک منتقل شود و تنها در این صورت، پروانه قطعی ترخیص صادر خواهد شد. بنابراین، تا زمانی که خودروها در بورس به فروش نرسند، صدور پروانه ترخیص برای خودروهای موجود در گمرک امکان‌پذیر نخواهد بود.

در آذرماه 1401، بر اساس مکاتبات صورت‌گرفته بین مدیر کل دفتر واردات گمرک ایران و مدیر کل گمرک بوشهر، 220 دستگاه ون تویوتا هایس که در گمرک باقی مانده‌اند، به زودی ترخیص خواهند شد. طبق اطلاعات منتشر شده، این ون‌ها متعلق به شرکت تولیدی مزین خودرو فراز، یکی از زیرمجموعه‌های ایران‌روور، هستند. پس از انجام تجهیزات لازم و تبدیل این وسایل نقلیه به کاربری‌های خدمات امداد و نجات و خدمات شهری، آن‌ها به ناوگان اورژانس، شهرداری‌ها و سازمان‌های مربوطه تحویل داده خواهند شد.

در مهر ماه سال 1401، علی صالحی، دادستان تهران، اعلام کرد که در خصوص پرونده ایرتویا و نگین‌خودرو، تا کنون 234 خودرو به مشتریان تحویل داده شده و انتظار می‌رود 180 خودرو دیگر نیز در آینده نزدیک به دست مشتریان برسد.

وی اعلام کرد که پرونده‌های ایرتویا و نگین‌خودرو به عنوان یکی از موارد ویژه این دادستانی هر هفته در دستور کار قرار دارند. او افزود که پرداخت بدهی باقی‌مانده افرادی که خودرو به آن‌ها تحویل داده نشده و تمایل به استرداد وجوه پرداختی دارند، طبق شاخص‌های بانک مرکزی انجام خواهد شد. حتی در تعطیلات آخر هفته جاری نیز فرآیند تکمیل ثبت‌نام‌ها ادامه خواهد داشت. همچنین، مزایده 52 دستگاه از خودروهای متعلق به شرکت‌های ایرتویا و نگین‌خودرو طی چند روز آینده برگزار خواهد شد و تصمیم‌گیری شده است که این پرونده هر چه سریع‌تر با تلاش مضاعف همکاران به سرانجام برسد.

در مهرماه سال 1401، معاون اول رئیس جمهور دستوری را صادر کرد که به تصویب ورود و ترخیص یک هزار دستگاه آمبولانس مورد نیاز برای سازمان اورژانس کشور اختصاص داشت. این مصوبه به منظور تسهیل در فرایند امدادرسانی و بهبود خدمات بهداشتی به مرحله اجرایی درآمد.

هیئت وزیران به منظور بهره‌مندی از خدمات خیرین و سازمان‌های بین‌المللی، تصمیم به تأمین و توزیع عادلانه تجهیزات پزشکی در مناطق محروم کشور گرفت. با استفاده از ظرفیت‌های قانونی و در راستای بهبود ارائه خدمات فوریت‌های پزشکی و سلامت به شهروندان، این هیئت با درخواست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای صدور مجوز ثبت سفارش، ورود، ترخیص و شماره‌گذاری یک هزار دستگاه آمبولانس اهدایی از سوی سازمان‌های بین‌المللی و خیرین موافقت کرد.

این اقدام به منظور تأمین نیازهای پایگاه‌های اورژانس کشور انجام شده است. ورود خودروها به این بخش بدون رعایت مقررات فنی واردات، پرداخت حقوق ورودی و عوارض گمرکی و معاف از مالیات بر ارزش‌افزوده صورت گرفته است، در حالی که سایر قوانین و مقررات مربوط نیز رعایت شده است.

شهریور ماه 1401: از تعداد 12 هزار خودروی موجود در گمرکات کشور، نزدیک به 10 هزار ماشین موفق به ترخیص شدند و در حال حاضر حدود 2 هزار خودرو همچنان در بنادر و گمرکات باقی مانده‌اند.

روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک ایران، اعلام کرد که در حال حاضر 2,200 خودرو در بنادر و گمرکات کشور بلاتکلیف مانده‌اند. این خودروها به سه گروه تقسیم می‌شوند: گروه اول شامل تقریبا 900 خودرو است که فاقد ثبت سفارش بوده و نمی‌توانند پروسه ترخیص را طی کنند. گروه دوم حدود هزار دستگاه خودرو را شامل می‌شود که دارای ثبت سفارش هستند اما به دلیل پرونده‌های قضائی که ممکن است ناشی از شکایات دولتی یا خصوصی باشد، امکان ترخیص آنها وجود ندارد. گروه سوم نیز حدود 200 خودرو را در بر می‌گیرد که از این تعداد، 140 خودرو متعلق به منطقه آزاد اروند است و شامل خودروهای بالای 2,500 سی‌سی، خودروهای ساخت آمریکا و یا سفارش‌داده‌شده توسط آمریکا می‌باشد. همچنین، در این گروه بعضی از خودروها مربوط به قبل از سال 93 هستند که همین ویژگی‌ها را دارند.

بر اساس اظهارات وی، اگر سیاست‌گذاران اجازه ثبت سفارش برای 900 خودرویی که فاقد ثبت سفارش هستند اما قبل از بحران ارزی سال 97 قیمت آنها تأمین شده، را صادر کنند، این خودروها می‌توانند وارد مراحل ترخیص شوند. لازم به ذکر است که اگر یک کالا ثبت سفارش نداشته باشد و منبع ارز و قبض انبار معتبر نداشته باشد، امکان اظهار در گمرک برای آن وجود ندارد؛ با این حال، این دسته از خودروها معمولاً دارای قبض انبار و منبع ارزی تأیید شده هستند و تنها در زمینه ثبت سفارش با مشکل مواجه‌اند.

آقای لطیفی اعلام کرد که پیگیری وضعیت هزار خودروی دارای پرونده قضائی باید از طریق قوه قضائیه انجام شود. در صورتی که مالکان این خودروها رایی مبنی بر برائت دریافت کنند، امکان ترخیص خودروهایشان فراهم خواهد شد. تا به امروز، ده‌ها مورد از این خودروها موفق به دریافت رای برائت و ترخیص شده‌اند و روند ترخیص آن‌ها با کسب رای قطعی در هر ماه ادامه می‌یابد، هرچند ممکن است تعداد آنها در هر ماه محدود باشد. همچنین، مطابق با قوانین جاری کشور، ورود خودروهایی با حجم موتور بیش از 2500 سی‌سی، به ویژه خودروهای آمریکایی یا به سفارش ایالات متحده، ممنوع است؛ اما این موضوع بستگی به تصمیم‌گیری سیاست‌گذاران حوزه تجارت خارجی و واردات دارد و در صورت صدور اجازه ترخیص، گمرک به عنوان مجری قوانین و مصوبات، آمادگی لازم برای انجام ترخیص را دارد.

در پایان، وی تاکید کرد که خودروهایی که با مشکلات قضائی مواجه هستند، در صورت قرار گرفتن در گروه کالاهای قاچاق و اثبات قاچاق بودن آن‌ها، به سازمان اموال تملیکی واگذار خواهند شد و اقدامات قانونی مرتبط توسط این سازمان اجرا خواهد گردید.

در شهریور ماه 1401، مجتبی قهرمانی، رئیس کل دادگستری استان هرمزگان، از ستاد مدیریت سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی این استان بازدید به عمل آورد.

در نشستی که با حضور دادستان عمومی و انقلاب بندرعباس، مدیر و کارکنان ادارات اموال تملیکی استان، روسای بنادر و دریانوردی و نمایندگان چند شرکت بزرگ کانتینری برگزار شد، مسئله تعیین تکلیف 120 خودروی لوکس خارجی موجود در انبار اموال تملیکی بندرعباس به طور ویژه مورد بررسی و پیگیری قرار گرفت.

آقای قهرمانی اعلام کرد که پرونده‌ای شامل 120 دستگاه خودرو لوکس وارداتی که متعلق به شرکت نگین‌خودرو است، با نظارت مسئولان قضایی و سازمان اموال تملیکی به طور ویژه بررسی می‌شود. به دنبال ترخیص 20 دستگاه از این خودروها، تدابیر لازم برای تسهیل و تسریع در فرآیند ترخیص 100 خودروی باقی‌مانده اتخاذ گردیده و این خودروها به زودی در حال تحویل به مالکان خود هستند.

موضوع ساماندهی خودروهای خارجی وارداتی موجود در انبارهای گمرک و اموال تملیکی، یکی از نکات مهمی است که رئیس قوه قضاییه به‌خصوص در سفر استانی اخیر خود به بوشهر و در حین بازدید از گمرک و انبارهای تملیکی این استان به آن اشاره کرده است.

در مرداد ماه سال 1401، با گذشت چهار سال از ممنوعیت واردات خودرو به ایران، هنوز در برخی گمرکات کشور، خودروهایی وجود دارند که ترخیص نشده‌اند. به همین دلیل، آقای اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه، در سفر خود به بوشهر در تاریخ 6 مرداد 1401، از مدیران استان خواسته است تا هرچه سریع‌تر، تکلیف خودروهای دپو شده در گمرکات، بنادر و سازمان اموال تملیکی را مشخص کنند.

پس از این واقعه، آقای روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک، به این نکته اشاره کرد که مشکلات مربوط به این خودروها ناشی از گمرک نیست و سرنوشت ترخیص آن‌ها باید در نهادهای بالادستی تعیین گردد. همچنین، آقای لطیفی جزئیاتی درباره جدیدترین وضعیت خودروهای ترخیص‌نشده از گمرکات کشور ارائه کرد که خلاصه‌ای از آن را در ادامه خواهید خواند:

از ابتدای سال 1397 و با اعلام ممنوعیت واردات خودرو، حدود 12 هزار دستگاه خودرو در گمرک باقی ماندند و نتوانستند ترخیص شوند. در دوران دولت یازدهم، به واردکنندگان خودرو این امکان داده شده بود که مراحل اداری و اخذ مجوزهای مورد نیاز را به انجام برسانند.

در چندین مرحله، بیشتر خودروهای موجود در گمرک موفق به ترخیص شدند، به طوری که از مجموع حدود 12 هزار خودرو، بیش از 10 هزار خودرو ترخیص شده و به بازار ارائه گردیده است.

در حال حاضر، نزدیک به 2000 خودرو در گمرک‌های کشور باقی مانده‌اند که از این تعداد، حدود 900 دستگاه به خاطر مشکلات مرتبط با ثبت سفارش نمی‌توانند ترخیص شوند. بیشتر این خودروها مدل‌های قبل از سال 2017 هستند و تقریبا 300 دستگاه از آن‌ها ثبت سفارش شده‌اند. با این حال، به دلیل اعلام ممنوعیت واردات در زمان ثبت سفارش، موفق به ترخیص از گمرک نشده‌اند. همچنین، در صورتی که دولت مصوبه جدیدی برای این خودروها صادر کند، امکان ترخیص آن‌ها از گمرک وجود خواهد داشت.

حدود 1000 دستگاه خودرو به دلیل مسائل حقوقی قادر به ترخیص از گمرک نیستند و باید منتظر تصمیم دادگاه مربوطه باشند. در صورتی که برای این وسایل نقلیه حکمی صادر شود، آنها از کارت بازرگانی خود محروم شده و به سازمان اموال تملیکی انتقال می‌یابند. در مقابل، اگر رای برائت برای آنها اعلام شود، واردکنندگان می‌توانند بدون هیچ محدودیتی فرآیند گمرکی را طی کرده و خودروها را آزاد کنند.

تعداد بیشتری از خودروهای موجود در دپوی کشور، به قبل از سال 1393 برمی‌گردند و ورود آن‌ها به کشور بر اساس مصوبات قانونی انجام شده است.

تعداد قابل توجهی از خودروهای موجود در انبارها، شامل خودروهای با حجم موتور بالای 2500 سی‌سی، خودروهای تولید آمریکا و همچنین خودروهای سفارشی ساخت این کشور هستند که امکان ترخیص آنها وجود ندارد. به عنوان نمونه، حدود 140 دستگاه از این خودروها به دلیل محدودیت‌های قانونی در گمرک منطقه آزاد اروند نگهداری می‌شوند.

در آذرماه 1400، پس از تصویب طرح آزادسازی واردات خودرو توسط مجلس شورای اسلامی، آقای ارونقی، معاون فنی گمرک ایران، اعلام کرد که پیش نویس دستورالعمل ترخیص خودروهای موجود در گمرکات کشور به مرحله ارائه رسیده است.

این پیش‌نویس به وزارت اقتصاد ارسال شده و با تأیید هیئت وزیران، تعداد زیادی از خودروهای رسوبی در گمرکات کشور می‌توانند آزادسازی شوند. یکی از نکات کلیدی این پیش‌نویس، از سرگیری فرآیند ثبت سفارش است؛ زیرا طبق نظر گمرک، با بازگشایی ثبت سفارش، بسیاری از خودروها می‌توانند به وضعیت مشخصی دست یابند. شروط دیگر گمرک برای ترخیص خودروهای انبار شده نیز به صورت زیر ارائه شده است:

ثبت سفارش برای واردات خودروهایی که تا تاریخ 16 دی 1397 قبض انبار آنها صادر شده است، با تأیید منبع ارز فرد متقاضی توسط بانک مرکزی، بلا مانع خواهد بود.

ثبت سفارش برای خودروهایی که تا تاریخ 27 دی 1397 قبض انبار دریافت کرده‌اند و دارای ارز بانکی هستند، با رعایت شرط پرداخت مابه‌التفاوت بین ارز دریافتی و ارز نیمایی، مجاز می‌باشد. همچنین، تخصیص هرگونه ارز جدید به این دسته از خودروها ممنوع است.

ثبت سفارش برای خودروهایی که ارزش آنها بالای 40 هزار دلار است، با پرداخت 40% تعرفه اضافی بر تعرفه گمرکی مجاز می‌باشد.

خودروهای با حجم موتور بالای 2500 سی‌سی تحت هیچ شرایطی قابل ترخیص نمی‌باشند، مگر آنکه این خودروها از سهمیه جانبازان برخوردار بوده، قبل از شهریورماه 1393 وارد گمرک شده و همچنین به همراه مدرک ثبت سفارش باشند.

خودروهای با حجم موتور بیش از 2500 سی‌سی که تا تاریخ 31 مرداد 1397 به مناطق آزاد وارد و قبض انبار دریافت کرده‌اند، مجاز به ترخیص و تردد در این مناطق هستند.

خودروهایی که پرونده قضایی دارند، می‌توانند ترخیص شوند به شرطی که مرجع رسیدگی کننده، رای قطعی صادر کرده باشد و مشمول شرایط «منع پیگرد» یا «برائت از پیگرد» قرار بگیرند. در این صورت، هیچ محدودیت زمانی برای ترخیص این گونه خودروها وجود نخواهد داشت.

آبان 1400: بر اساس تازه‌ترین گزارش گمرک به وزارت اقتصاد، بیش از دو هزار دستگاه خودرو همچنان در گمرکات کشور باقی مانده و از سال 1397 تاکنون، فرآیند ترخیص آنها در ابهام به سر می‌برد. در این گزارش، آخرین وضعیت خودروهای سواری دپو شده در گمرکات به تفصیل توضیح داده شده است:

1. تعداد 1089 خودرو، بدلیل داشتن پرونده قضایی، امکان ترخیص ندارند. البته در برخی از این پرونده‌ها، با ترخیص خودروها موافقت شده است.
2. تعداد 927 خودرو، زیر 2500 سی‌سی هستند اما بدلیل نداشتن ثبت سفارش، امکان ترخیص ندارند.
3. تعداد 100 خودرو، بالای 2500 سی‌سی هستند و امکان ترخیص ندارند.
4. تعداد 82 خودرو در گمرک خرمشهر دپو شده‌اند که از این تعداد، 73 خودرو به علت سفارش‌گذاری آمریکا و 9 خودرو نیز به علت بالای 2500 سی‌سی، امکان ترخیص ندارند.
5. تعداد 51 خودرو نیز با اینکه کمتر از 2500 سی‌سی هستند و اظهار گمرکی شده‌اند اما بدلیل عدم صدور پروانه، امکان ترخیص ندارند.

در تیرماه 1400، وضعیت خودروهای معطل در گمرکات کشور روشن شد و به زودی منتظر مصوبه هیئت دولت خواهد بود. آقای میرمعینی، معاون فروش سازمان تملیکی، اعلام کرد که کلیات روند ترخیص خودروهای دپویی در کمیسیون اقتصادی دولت تایید شده و برای اجرای این مصوبه، به اصلاحیه ماده 17 واردات خودرو نیاز است که باید توسط دولت تصویب گردد. برنامه‌ریزی‌های لازم برای تعیین تکلیف خودروهای معلق در گمرک به صورت زیر انجام خواهد شد:

• برخی از خودروها، امکان واگذاری به اورژانس یا ناجا را دارند.
• برخی از خودروهای زیر 2500 سی‌سی، به شرط فروش در داخل، امکان فروش و واگذاری را دارند.
• برخی از خودروهای بالای 2500 سی‌سی، به شرط تردد در مناطق آزاد، امکان فروش از طریق مزایده را دارند.
• خودروهای آمریکایی و خودروهایی که فاقد نمایندگی هستند نیز باید امحای فنی شوند.