رکود در صنعت تولید خودرو کشور+ آمار و ارقام
بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی اتاق بازرگانی ایران، شاخص شامخ خودرو در ماه میانی فصل پاییز به ۵۱.۲ واحد افزایش یافته است.
در حالی که شاخص شامخ در مهرماه به ۵۸.۵ واحد رسید، به تازگی شاهد افت ۷.۳ واحدی در شامخ کل گروه وسایل نقلیه هستیم. بررسیهای انجام شده برای ماه آبان نشاندهنده کاهش در اکثر فاکتورهاست؛ بهطوری که از میان ۱۳ فاکتور مورد بررسی، ۱۰ مورد با کاهش روبهرو بودهاند، در حالی که تنها دو شاخص افزایش یافته و یک فاکتور نیز تقریباً ثابت باقی مانده است.
از میان فاکتورها، تعداد ۷ مورد بالای مرز ۵۰ قرار دارند، در حالی که چهار فاکتور کمتر از این مرز و دو فاکتور نیز در محدوده ۵۰ قرار دارند. یکی از اصلیترین دلایل کاهش شامخ خودرو در آبانماه، کمبود مواد اولیه بوده است. بهطوریکه فاکتور مربوطه در شامخ آبان به کمترین میزان تاریخ خود، یعنی ۳۸.۴ واحد، رسید. از ابتدای سال، مشکل تأمین قطعه به یکی از چالشهای اساسی برای خودروسازان تبدیل شده و در ماههای اخیر، خودروهای ناقص دوباره به خطوط تولید برگشتهاند. واقعیت این است که خودروسازان بهسختی میتوانند قطعات موردنیاز خود را هم از منابع داخلی و هم از واردات تأمین کنند که این مورد بهویژه به مشکلات نقدینگی و ارزی نسبت داده میشود.
در حال حاضر، خودروسازان با بدهیهای قابل توجهی به قطعهسازان روبرو هستند و این بدهیها مانع از دریافت آسان قطعات مورد نیاز از تأمینکنندگان داخلی شده است. دولت برای کمک به مدیریت این بدهیها، ۴۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات در نظر گرفته، ولی به نظر میرسد روند دستیابی به این مبلغ برای خودروسازان همچنان تحت تأثیر فرآیندهای بوروکراتیک قرار دارد. از سوی دیگر، واردات قطعات نیز با چالشهای خاصی مواجه است. افزایش شدید بهای دلار در آبانماه و کاهش ارزش پول ملی سبب شده است که واردات به تدریج از نظر اقتصادی توجیهپذیری خود را از دست بدهد و هزینههای آن به طرز قابل توجهی افزایش یابد. علاوه بر این، فعال شدن مکانیسم ماشه از مهرماه امسال و بازگشت تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه کشور، بر فعالیتهای تجاری صنایع از جمله خودروسازی با شرکای خارجی، حتی چین، تأثیر گذاشته است.
این مساله باعث شده تامین قطعات خودرو دشوارتر از قبل شود. همچنین، افزایش نرخ ارز به هزینههای دیگر خودروسازان افزوده و این امر میتواند یکی از عوامل اصلی کاهش شامخ در ماه هشتم سال باشد. بهطور کلی، وضعیت اقتصادی کشور در حال حاضر رو به بهبود نیست و صنعت خودرو نیز از این روند مستثنی نمانده است. نکته قابل توجه این است که خودروسازان هنوز امیدوار به بهبود شرایط هستند.
امید خودروسازان به آینده که تحتعنوان «انتظارات تولید در ماه آینده» در شامخ بازتاب دارد در ماه میانی پاییز، نسبت به مهر ۷.۴واحد کاهش داشته و به ۵۰واحد رسیده است. با توجه به وضعیت نهچندان جالب اقتصاد کشور و همچنین رشد شدید نرخ ارز، انتظارات تورمی در جامعه بسیار بالاست، فعالان صنعت خودرو نیز تحتتاثیر همین انتظارات تورمی هستند و احتمالا به همین دلیل است که خودروسازان دیگر به اندازه مهر ماه امیدوار نیستند. با وجود همه اینها اما شامخ نشان میدهد که خودروسازان میزان استخدامهای خود را افزایش دادهاند. این در حالی است که تولید و فروش خودروسازان در این ماه کاهشی بوده و اساسا مازاد نیرو از مدتها پیش یکی از چالشهای اساسی خودروسازان بودهاست. به عبارت دیگر شرکتهای خودروسازی که وضعیت مالی خوبی ندارند، فروش و تولید آنها کاهش پیدا کرده و امیدی هم ندارند که در آینده نزدیک وضعیت بهبود پیدا کند و از طرف دیگر خودرو شاپزاد نیرو نیز مواجه هستند و حالا استخدامهای خود را افزایش دادهاند. اتاق بازرگانی ایران، بهعنوان مرجع انتشار شامخ این شاخص اقتصادی را اینطور توصیف میکند: «شامخ یکی از شاخصهای اقتصادی است که مورد پذیرش بیشتر کشورهای توسعهیافته است. درحالحاضر شاخص شامخ برای حدود ۲۹هزار بنگاه بخش خصوصی در بیش از ۴۰کشور جهان محاسبه و منتشر میشود. این شاخص تصویر روشنی از شرایط اقتصاد کلان، بهویژه وضعیت رونق و رکود در بخشهای صنعت و خدمات ارائه میدهد. درواقع شامخ تصور تولیدکنندگان از وضعیت تولیدی بوده و بهنوعی نشان از میزان امید آنها به آینده دارد.» فراز و فرود شامخ همانطور که اشاره شد، از بین 13 فاکتور مورد بررسی شامخ آبانماه، 10 فاکتور کاهشی بوده، دو شاخص افزایشی بوده و یک فاکتور نیز تقریبا ثابت ماندهاست. از این بین بیشترین افت مربوط به فاکتور «میزان سفارشهای جدید» است. این فاکتور که در مهرماه به 68.3واحد رسیده بود در آبان روی 55واحد ایستاد تا افت 13.3واحدی داشته باشد.

البته دو خودروساز بزرگ کشور در این ماه طرح فروش داشتند، بنابراین احتمالا این افت باید مربوط به قطعهسازی باشد. خودروسازان و قطعهسازان نهتنها در این ماه سفارشهای کمتری گرفتهاند بلکه فروش کمتری هم داشتهاند، بهطوریکه فاکتور «میزان فروش محصولات» در شامخ ماه میانی پاییز به 49.8واحد رسیده است، در مهرماه اما این رقم به 60واحد رسید، بنابراین در این مدت فروش فعالان صنعت نهتنها 10.2واحد افت داشته بلکه از مرز 50 نیز عبور کردهاست. رقم ۵۰، مرز مهمی در شامخ محسوب میشود. اگر رقم ثبتشده کمتر از ۵۰ بوده اما نسبت به ماه قبل افزایش یافته باشد، نشان میدهد که سرعت بدترشدن وضعیت، کاهش یافتهاست. در مقابل، چنانچه عدد محاسبهشده بالای ۵۰، از عدد ماه قبل کمتر باشد، نشان میدهد سرعت بهبود وضعیت در مقایسه خودرو شاپه قبل کاهش یافتهاست و اگر روی ۵۰ بایستد نشان از عدمتغییر دارد. البته سه خودروساز بزرگ کشور در آبانماه رشد فروش نسبت به مهر را ثبت کردهاند؛ بهطوری که آمار منتشرشده در کدال حکایت از آن دارد که سه خودروساز بزرگ کشور در آبانماه ۷۶ هزار و ۳۹دستگاه خودروی سواری را به فروش رساندهاند. این رقم در ماه پیش از آن ۶۸ هزار و ۴۲۰ دستگاه بودهاست، بنابراین در این ماه خودروسازان داخلی با رشد ۷هزار و ۶۱۹ دستگاهی و 11.1درصدی در فروش خود مواجه بودند، اما شامخ تنها به خودروسازان بزرگ نمیپردازد بلکه کل صنعت را در نظر میگیرد، بنابراین میتوان گفت احتمالا افت محقق شده در فاکتور فروش شامخ آبان مربوط به دیگر خودروسازان و همچنین قطعهسازان است.
در آبانماه، «میزان تولید محصولات» نیز به طرز چشمگیری کاهش یافته است. این شاخص از 60 واحد در مهرماه به 49 واحد در آبان سقوط کرده که نشاندهندهی افتی بالغ بر 11 واحد و عبور از آستانهی 50 است. براساس آمارهای منتشر شده در کدال، تولید خودروهای سواری در این ماه نیز کاهش یافته و خودروسازان 72 هزار و 522 خودروی سواری تولید کردهاند؛ در حالی که این رقم در مهرماه به 75 هزار و 735 دستگاه میرسید. بدین ترتیب، میزان تولید ماهانه خودروسازان طی یک ماه اخیر به میزان 3 هزار و 213 دستگاه، معادل 4.2 درصد کاهش پیدا کرده است. همچنین، تحویل این تولیدات به مشتریان نیز با سرعتی کمتر انجام شده است.
در هشتمین ماه سال، شاخص «سرعت انجام و تحویل سفارش» به 52.7 واحد کاهش پیدا کرده که در مقایسه با 60 واحد در ماه قبل، افت چشمگیری محسوب میشود. این کاهش 7.3 واحدی در شامخ آبان نگرانکننده است و در کنار آن، «موجودی مواد اولیه» نیز به میزان 8.3 واحد کاهش یافته و از 46.7 واحد در مهر به 38.4 واحد در آبان رسیده که این رقم، پایینترین سطح ثبت شده در شامخ پاییز است. هر دو شاخص یادشده زیر مرز 50 قرار دارند و نشاندهنده وخامت اوضاع تأمین مواد اولیه و امکانات تولید میباشند؛ بهطوریکه از اردیبهشتماه امسال، این فاکتورها هرگز به بالای 50 صعود نکردهاند. بنابراین، انبار خودروسازان و قطعهسازان بهطور مداوم در حال خالی شدن است و این روند اکنون با سرعت بیشتری ادامه دارد. با این حال، نگرانکنندهتر این است که روند کاهش موجودی محصول نهایی متوقف شده است. در مهرماه، این شاخص به 30 واحد رسیده بود که کمترین میزان در یک سال گذشته بود، اما در آبان به 50 واحد افزایش یافته است. با توجه به ماهیت آهنگی شامخ، به این معنا نیست که موجودی محصول نهایی افزایش یافته، بلکه نشان میدهد که پس از یک دوره خالی شدن شدید، موجودی حالا به مرز ثبات رسیده است. علاوه بر این، شاخص «انتظارات تولید در ماه آینده» نیز که یکی از فاکتورهای حیاتی شامخ خودرو به شمار میرود، به میزان 7.4 واحد کاهش یافته و به 50.9 واحد رسیده است، که این نیز نشاندهنده کاهش امیدواری فعالان صنعت است.
بالاترین رقمی هم که در شامخ آبانماه ثبت شده مربوط به «قیمت خرید مواد اولیه» است که به 85.2واحد رسیده است. این رقم در مهرماه 88.3واحد بود، بنابراین در مدتزمان یادشده این فاکتور با افت 3.1واحدی همراه بودهاست. باید توجه داشت که 85.2واحد ثبت شده برای این فاکتور در آبانماه همچنان فاصله بسیار زیادی با مرز 50 دارد، بنابراین قیمت خرید مواد اولیه همچنان در حال افزایش است اما از سرعت آن کمی کاسته شدهاست. «میزان استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی» از آبانماه سال گذشته تاکنون بهطور مداوم زیر مرز 50 بود اما در آبان امسال بار دیگر بالای این مرز قرارگرفت و به 53.7واحد رسید. این در شرایطی است که خودروسازان خودرو شاپزاد نیروی انسانی مواجه هستند. «قیمت محصولات تولیدشده» نیز در این ماه دوواحد افت داشته و از 65واحد در مهر به 63واحد در آبان رسیده است.
در ماه مهر، تولیدکنندگان خودرو به مرحله جدیدی از افزایش قیمتها وارد شدند، که احتمالاً تأثیرات آن در شاخص شامخ آبان نیز مشاهده خواهد شد. شاخص "مصرف حاملهای انرژی" از 46.7 واحد در مهر به 46.1 واحد در آبان کاهش یافته و این نشان میدهد که همچنان پایینتر از مرز 50 قرار دارد. این موضوع ممکن است به دلیل کاهش میزان تولید خودرو باشد. همچنین، به بررسی شاخص "میزان صادرات" میپردازیم. این شاخص نیز از 51.7 واحد در مهر به 50.4 واحد در آبان کاهش یافته و نشاندهنده افت 1.3 واحدی است، هرچند که هنوز در مرز 50 باقی مانده که بیانگر عدم تغییر وضعیت صادرات نسبت به مهر ماه است.
خودروشاپ؛ اکوسیستم هوشمند خودرو در ایران
خودروشاپ یک پلتفرم جامع و دادهمحور در حوزهی خودرو است که با هدف شفافسازی بازار خرید، فروش و نگهداری خودرو در ایران طراحی شده است. در خودروشاپ، شما با یک وبسایت ساده طرف نیستید، بلکه با یک سیستم تحلیل فنی، اقتصادی و کارشناسی دیجیتال روبهرو میشوید که همه مراحل تصمیمگیری، از خرید تا نگهداری را با دقت مهندسی و داده واقعی پشتیبانی میکند.
خدمات اصلی خودروشاپ
خرید خودرو با اطمینان فنی و مالی
بخش خرید خودرو در خودروشاپ با تمرکز بر بررسی دقیق سابقه فنی و کارشناسی قبل از معامله طراحی شده است. خریداران میتوانند از میان هزاران خودرو تستشده، گزینهای را انتخاب کنند که گزارش کامل از رنگ، بدنه، کیلومتر، وضعیت موتور و گیربکس آن بهصورت عددی و تصویری در سامانه ثبت شده است. هر خودرو دارای یک «گزارش کارشناسی دیجیتال» است که صحت اطلاعات آن توسط تیم فنی تأیید میشود. این فرآیند مانع از هرگونه اظهار خلاف واقع درباره سلامت خودرو میشود.
فروش خودرو با کمترین زمان و بدون واسطه
در بخش فروش، کاربران میتوانند خودرو خود را با کارشناسی رایگان در محل و بر اساس دادههای واقعی بازار عرضه کنند. الگوریتم قیمتگذاری خودروشاپ با استفاده از بیش از ۴۰ فاکتور تحلیلی (سال ساخت، کارکرد، برند، سلامت بدنه، شرایط بازار و موقعیت مکانی)، قیمت واقعی روز خودرو را محاسبه میکند. به این ترتیب، فروشنده بدون نیاز به واسطه و چانهزنی، میتواند خودرو را در کوتاهترین زمان به خریدار واقعی معرفی کند.
معاوضه خودرو با تسویه هوشمند اختلاف قیمت
یکی از ویژگیهای منحصربهفرد خودروشاپ، سیستم معاوضه هوشمند خودرو است. در این سرویس، کاربران میتوانند خودرو قبلی خود را با خودروی جدید موردنظر معاوضه کنند و اختلاف قیمت بهصورت خودکار محاسبه و تسویه شود. این سرویس با اتصال آنلاین به سامانه ارزشگذاری خودروشاپ، امکان معاوضه عادلانه و بدون واسطهگری انسانی را فراهم میکند.
کارشناسی و تخمین قیمت تخصصی
کارشناسی دیجیتال بدنه و فنی
خودروشاپ در حوزه کارشناسی بدنه، رنگ، موتور و جلوبندی از ابزارهای دیجیتال با دقت بالا (ضخامتسنج با دقت ۵ میکرون و دیاگ هوشمند چندمحوره) استفاده میکند. تمامی دادههای استخراجشده بهصورت خودکار در سامانه ثبت و با بانک داده بیش از ۱۰۰۰ خودرو مشابه مقایسه میشود تا گزارش نهایی تحلیل افت قیمت واقعی و میزان آسیب احتمالی در آینده را نشان دهد.
تخمین قیمت خودرو (Car Value Estimator)
سرویس تخمین قیمت خودروشاپ یکی از پرکاربردترین ابزارهای وبسایت است. کاربران با واردکردن اطلاعات پایه شامل برند، مدل، سال تولید و حدود کارکرد، میتوانند در چند ثانیه به تخمین قیمت واقعی بر اساس معاملات روز، سابقه کارشناسی مشابه و نوسانات بازار دست یابند. این سیستم با تکیه بر الگوریتم یادگیری ماشینی و دادههای بهروز بازار، دقیقترین نرخ قیمت کارشناسی خودرو در ایران را ارائه میدهد.
خدمات تکمیلی و ویژه
- بانک داده قطعات و هزینه نگهداری: خودروشاپ جدول کامل هزینه تعویض و سرویس دورهای بیش از ۴۵۰ مدل خودرو را براساس سال ۱۴۰۴ در اختیار کاربران قرار میدهد.
- مشاوره کارشناسی شخصیسازیشده: کاربران میتوانند با متخصصان خودروشاپ تماس بگیرند و درباره شرایط خرید، نگهداری یا تعمیر خودرو خود مشاوره هدفمند دریافت کنند.
- رهگیری سلامت خودرو: از طریق سامانه «پرونده فنی دیجیتال»، تاریخچه سرویسها، هزینهها و ایرادات ثبتشده برای هر خودرو ذخیره و قابلمشاهده است.
- گزارش هوشمند افت قیمت: این سرویس ویژه کارشناسان و نمایشگاهداران است که بهصورت خودکار افت قیمت خودرو را بر اساس آسیب یا رنگشدگی دقیق محاسبه میکند.
خودروشاپ با ترکیب دانش فنی، مهندسی اطلاعات و تحلیل دادههای واقعی بازار ایران بهعنوان نقطه تلاقی فناوری و صنعت خودرو شناخته میشود. مأموریت این مجموعه، ایجاد شفافیت کامل در بازار، کاهش ریسک تصمیمگیری و ارتقاء فرهنگ نگهداری و معامله خودرو در کشور است — جایی که هر خودرو، دادهی خود را دارد و هر تصمیم، بر پایه واقعیت گرفته میشود.



