خرید خودرو
رونق خرید و فروش خودروهای گذرموقت
به گزارش اقتصادنیوز، تغییرات قانونی اخیر در زمینه خودروهای گذرموقت، به طرز قابل توجهی مدت زمان مجاز استفاده از این وسایل نقلیه را افزایش داده و شرایط جدیدی برای واردات و تمدید مجوز آنها ایجاد کرده است. در گذشته، محدودیتهای زمانی و اجرایی سختگیرانهای برای این خودروها وجود داشت که اکنون با اصلاحات قانونی، فرآیند استفاده از آنها به مراتب آسانتر گردیده است. این تغییرات نه تنها بر روند واردات این خودروها تأثیر قابل توجهی داشته، بلکه شیوههای تبلیغ، خرید و فروش آنها را نیز متحول کرده است.
با طولانیتر شدن زمان تردد خودروها و فراهم شدن امکان دریافت مجوزهای بلندمدت برای سرمایهگذاران، این تغییرات باعث رونق چشمگیری در بازار خودروهای گذرموقت شده است. در حال حاضر، شرایط جدید موجب شده تا خریداران و سرمایهگذاران بیشتری به این عرصه وارد شوند.
علی سرزعیم، اقتصاددان معتبر، در واکنش به بالا رفتن قیمت بنزین و همچنین تعرفههای سنگین واردات خودرو تاکید میکند: «نباید رفاه و آسایش مردم به خاطر منافع خودروسازان فدا شود.»
مصاحبه اختصاصی با مسیح فرزانه، کارشناس و تحلیلگر برجسته در صنعت خودرو، در پایگاه خبری «اقتصادنیوز» ارائه شده است. در این گفتوگو به بررسی تحولات و چالشهای این صنعت میپردازیم:
اخیراً گزارشهایی منتشر شده که نشان میدهد تبلیغات خودروهای گذرموقت با شرایط ویژه و متفاوت به شکل گستردهای در حال افزایش است. این وضعیت پرسشهایی را پیش میآورد، از جمله تأثیر تغییرات قانونی اخیر در زمینه واردات این خودروها بر بازار فروش آنها در طی یک سال گذشته چیست؟
از یک سال گذشته، ما شاهد تغییرات قابل توجهی در قوانین مربوط به استفاده از خودروهای گذرموقت بودهایم. پیش از این، طبق مقررات موجود، مالکان خودرو تنها میتوانستند سه ماه از خودروهای گذرموقت بهرهبرداری کنند، اما با تغییرات اخیر، این مدت زمان افزایش یافته و شرایط جدیدی برای استفاده از این نوع خودروها ایجاد شده است. این اصلاحات نه تنها روند استفاده را سادهتر کرده، بلکه تأثیرات ملموسی بر بازار واردات خودرو و همچنین نیازهای مصرفکنندگان گذاشته است.
قانون جدید چه تحولات و اصلاحاتی را به ارمغان آورده است؟
با تحلیل دقیق قوانین جدید، روشن میشود که علاوه بر تمدید مدت زمان استفاده از خودروهای گذرموقت، تغییرات دیگری نیز در شرایط مربوط به این خودروها صورت گرفته است. از جمله این تغییرات میتوان به تسهیل فرآیند واردات، کاهش برخی از محدودیتها برای واردکنندگان و تغییر در روشهای ثبتنام و صدور پلاک موقت اشاره کرد. این اصلاحات به طور کلی با هدف آسانسازی فرآیندها و جذب بیشتر سرمایهگذاران به صنعت خودروسازی کشور انجام شدهاند. همچنین، بر اساس این قوانین، مالک خودرو باید شخصاً پشت فرمان بنشیند و امکان واگذاری خودرو به دیگران برای استفاده عمومی وجود نداشت. با این حال، در واقعیت، برخی شرکتها خودروهای گذر موقت را به کشور وارد کرده و به افراد دیگر واگذار میکردند که این اقدام برخلاف قوانین جاری بوده است.
آیا این تحولات موجب افزایش ورود خودروهای گذر موقت به کشور شده است؟
در سالهای اخیر، تغییراتی در بازار به ویژه در راستای افزایش درآمد دولت رخ داده است که منجر به رشد چشمگیر تعداد خودروهای گذر موقت در این بازار شده است. به نظر میرسد این موضوع برای دولت از نظر اقتصادی و کسب درآمد بسیار حیاتی بوده و به همین دلیل، افزایش تعداد این خودروها به وضوح مشاهده میشود. این روند نه تنها بیانگر تغییرات جدید در سیاستگذاریهاست، بلکه نشاندهنده نیازهای اقتصادی فعلی کشور نیز میباشد که در نهایت به گسترش این بازار کمک کرده است.
یکی از تغییراتی که بسیاری از شبکههای اجتماعی به آن توجه دارند، مدت زمان مجاز برای تردد خودروهای گذر موقت است. اکنون، این زمان مجاز برای تردد این قبیل خودروها چه تغییراتی را به خود دیده است؟
در تغییرات اخیر، مدت مجوز تردد خودروهای گذرموقت از سه ماه به پنج ماه افزایش یافته است. این موضوع به این معناست که هر پنج ماه یکبار نیاز به تمدید مجوز برای این خودروها وجود دارد. در دوره پنج ماه دوم، مالک خودرو معمولاً با این تصمیم مواجه میشود که آیا میخواهد به استفاده از آن ادامه دهد یا آن را به فروش برساند. در اغلب موارد، فروش این خودروها به دو شیوه انجام میشود: اگر مشتری داخلی باشد، فعالان بازار یا نمایشگاهها خودرو را به قیمت ریالی عرضه میکنند. اما در صورتی که مشتری خارجی باشد، خودرو به قیمت دلاری خریداری شده و با کسر حدود ۱۵ درصد از قیمت، به خریدار جدید منتقل شده و به کشور مبدا بازگردانده میشود.
نحوه انجام فرایند پرداخت چگونه است؟
فرآیند پرداخت برای خرید خودروهای گذرموقت به دو روش متفاوت انجام میشود. شما میتوانید به یکی از شرکتهای واردکننده مراجعه کرده و هزینه را به دلار پرداخت کنید، یا به یکی از نمایشگاههای خودرو در سطح کشور بروید و خودرو را به صورت ریالی خریداری کنید. در حالیکه معمولاً قیمت خودروها به ریال تعیین میشود، اما ارزش واقعی آن به دلار و از مبدا وارداتی محاسبه میگردد. این موضوع به وضوح در قوانین مشخص شده است. به عبارتی، با اینکه برای خریداران داخلی قیمتها عمدتاً به ریال اعلام میشود، اما از نظر واردکنندگان، ارزش خودرو به دلار است و این نکته به ویژه در زمان واردات خودرو باید در نظر گرفته شود. در نهایت، قیمتها معمولاً به تومان ارائه میگردد و خریدار نیز میتواند به راحتی از خودروی خریداری شده با پلاک ملی استفاده کند.
چه زمانهایی برای تمدید خودروهای گذر موقت باید مراجعه کرد؟
خودروهای گذرموقت برای تمدید مجوز خود به طور دورهای هر ۵ ماه یکبار به ورود و خروج نیاز دارند. هزینههای مرتبط با این تمدیدها معمولاً بین ۳ تا ۴ هزار دلار متغیر است، البته این مبلغ بسته به شرایط و منطقه میتواند متفاوت باشد. برخی شرکتها نیز این امکان را فراهم کردهاند که تمدید مجوز بدون نیاز به ورود و خروج خودرو انجام گیرد. برای تمدید پلاک نیز کاربران باید هزینههای خلافی خودرو را پرداخت کنند و مدارکی چون صورتجلسه فک پلاک، بیمه شخص ثالث و نامه گمرکی را به همراه داشته باشند.
مجوز سرمایهگذاری خارجی چیست و چه مواردی را شامل میشود؟
با تصویب تغییرات جدید در قوانین مربوط به خودروهای گذر موقت، یک مصوبه مهم دیگر نیز به اجرا درآمد. بر اساس این قانون، افرادی که حداقل 300 هزار دلار در ایران سرمایهگذاری کنند، اعم از ایرانیان داخل کشور یا ایرانیان مقیم خارج، میتوانند مجوز استفاده از خودروهای گذر موقت را به مدت ۵ سال بدون هیچ محدودیتی در مورد حجم موتور یا برند خودرو، و با عمر کمتر از 5 سال و دارا بودن استاندارد آلایندگی یورو 4 دریافت کنند. این امر با ثبت VIN خودرو در گمرک و طی مراحل قانونی امکانپذیر است. البته لازم به ذکر است که ورود خودروهای آمریکایی مجاز نیست. این سرمایهگذاران میتوانند از خودروهای گذر موقت تا ۵ سال استفاده کنند بدون نیاز به تمدید و فارغ از محدودیتهای موجود برای دیگر خودروها که به این مجوزها، مجوز خاص گفته میشود. اما در زمینه مجوزهای ۱۰ ساله که در شبکههای اجتماعی تبلیغ میشوند، باید توجه داشت که این خودروها تنها در مناطق آزاد و ویژه مانند کیش، قشم، اروند و انزلی قابل تردد هستند.
آیا اطلاعات دیگری درباره مجوزهای ویژه وجود دارد؟
در ایران، در حوزه خودروهای گذرموقت، معمولاً مجوزهای این دسته از خودروها برای سرمایهگذاریهای خاص صادر میشود. اما همانطور که در سایر عرصهها مشاهده میشود، بهویژه در واردات خودرو برای جانبازان، بسیاری از افراد به دلیل مشکلات مالی قادر به واردات خودرو نیستند و بنابراین مجوزهای خود را به دیگران واگذار میکنند. این فرآیند همچنان بهصورت قانونی و شفاف در دفاتر اسناد رسمی با حضور جانبازان، شاهدان و خریداران انجام میشود که شامل امضای وکالتنامه، اقرارنامه، صلحنامه و جابجایی سفته میشود. در مورد خودروهای گذرموقت، بهویژه برای مجوزهای بلندمدت پنجساله و بیشتر، روند مشابهی مشاهده میشود و برخی از این مجوزها در بازار آزاد به فروش میرسد، هرچند که تعداد آنان بسیار محدود است. فرآیند واگذاری مجوز سرمایهگذاری نیز کاملاً قانونی و ثبتشده است و با این حال بسیاری از افراد ترجیح میدهند به جای استفاده از این مجوزها، آنها را به دیگران بفروشند. این پدیده در بازار خودروهای گذرموقت بهطور گستردهای قابل مشاهده است، چرا که سه تا چهار مجوز معمولاً صادر میشود و این امر به عنوان یکی از روشهای کسب درآمد برای برخی سرمایهگذاران به شمار میآید.
با توجه به نکاتی که مطرح کردید، متقاضیانی که شرایط لازم را دارند، میتوانند به سادگی از خودروهای گذر موقت برای مدت زمان مشخصی بهرهبرداری نمایند؟
با شرایط موجود، شما میتوانید به سادگی و بهطور قانونی به مدت ۵ سال یا حتی بیشتر از خودروهای گذرموقت استفاده کنید. اما باید توجه داشته باشید که هزینههای مربوط به مجوزهای سرمایهگذاری در خودروهای گذرموقت ۵ ساله بهطور قابل توجهی با مجوزهای پنجماهه متفاوت است. قیمت مجوزهای بلندمدت ۵ ساله یا بیشتر تقریباً معادل هزینه خرید یک خودرو با پلاک ملی چند میلیارد تومانی است و در واقع این مجوزها به نوعی مشابه پلاک ملی به حساب میآیند، هرچند که به عنوان "گذر موقت" ثبت میشوند. اگر قصد دارید وارد کشور شوید و خودروی گذرموقت تهیه کنید، هزینه تمدید برای یک خودرو معمولاً بین ۳ تا ۴ هزار دلار است. این مبلغ عمدتاً برای تمدید مجوز تردد خودروهای گذرموقت در پنج ماه دوم پس از ورود به کشور به مصرف میرسد. همچنین باید بدانید که این هزینهها دارای مصوبه مشخصی نبوده و ممکن است بسته به شرایط و فرآیند کار شرکتها متغیر باشند. بنابراین، این رقم تقریبی است و احتمال نوسان در آن وجود دارد.
با توجه به هزینههای مربوط به ورود خودروهای گذر موقت، به نظر میرسد که تنها گروه خاصی از افراد به این نوع خودروها تمایل نشان میدهند.
یکی از دلایل مهمی که باعث میشود برخی از افراد ثروتمند همچنان به خرید خودروهای گذرموقت روی بیاورند، حذف بخشی از عوارض و هزینههای گمرکی است. این خودروها به دلیل اینکه قرار نیست بهطور دائمی در کشور بمانند و باید در نهایت از کشور خارج شوند، مشمول برخی تخفیفها میشوند. البته، به عنوان یک ودیعه، مبلغی معادل سه برابر ارزش خودرو در گمرک اخذ میشود که با خروج خودرو، به مالک بازگردانده خواهد شد. همچنین، یک چک ضمانت در کشور مبدا نیز اخذ میشود که پس از بازگشت خودرو، به مالک عودت داده میشود. افرادی که به خرید خودروهای گذرموقت علاقهمند هستند، دو مسیر پیش رو دارند؛ یا از طریق شرکتهای تخصصی اقدام میکنند یا بهصورت شخصی وارد عمل میشوند. برخی از خریداران که بهدنبال خودرویی برای مدت کوتاه ۵ ماهه هستند، ممکن است به خرید مدلهای ارزانتر بپردازند یا خودروهای سوپر اسپرت مانند لامبورگینی و فراری را انتخاب کنند که معمولاً صفر کیلومتر نیستند. در مقابل، گروه دیگری که به دنبال خودروهای ۵ یا ۱۰ ساله در مناطق آزاد هستند، تمایل دارند تا خودرویی نو و با شرایط بهتر بههمراه داشته باشند و به سمت مدلهای لوکس و بهروز ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ گرایش پیدا میکنند، زیرا این انتخاب در بلندمدت از لحاظ اقتصادی به صرفهتر خواهد بود، چرا که با افزایش کارکرد خودروها، ارزش دلاری آنها پس از بازگشت به کشور مبدا کاهش مییابد.
میتوانید یک نمونه برای روشنتر کردن این موضوع ارائه دهید؟
اگر قصد دارید امروز یک مرسدس بنز CLS 500 مدل 2013 را با پلاک ملی در کشور خریداری کنید و این خودرو در وضعیت بسیار خوبی باشد، باید بین ۱۶ تا ۱۷ میلیارد تومان هزینه کنید. این مدل آخرین نسل از CLS است که با پلاک ملی در دسترس است. در عوض، اگر همان خودرو بهصورت گذر موقت وارد کشور شود، قیمت آن حدود ۳.۵ تا ۴ میلیارد تومان خواهد بود. این اختلاف قیمت قابل توجه، بسیاری را ترغیب میکند تا به جای خرید خودروهای ملی شده، به سمت خرید خودروهای گذر موقت، بهویژه مدلهای بلندمدت (۵ ساله)، روی آورند. برای خودروهای گرانتر نیز، برای خرید یک لندکروزر 2013 با پلاک ملی و کم کار، باید مبلغی در حدود ۱۸ میلیارد تومان پرداخت کنید، در حالی که با پرداخت تقریبا نیمی از این مبلغ، امکان واردات مدل 2025 بهصورت گذر موقت وجود دارد.
خودروشاپ؛ اکوسیستم هوشمند خودرو در ایران
خودروشاپ یک پلتفرم جامع و دادهمحور در حوزهی خودرو است که با هدف شفافسازی بازار خرید، فروش و نگهداری خودرو در ایران طراحی شده است. در خودروشاپ، شما با یک وبسایت ساده طرف نیستید، بلکه با یک سیستم تحلیل فنی، اقتصادی و کارشناسی دیجیتال روبهرو میشوید که همه مراحل تصمیمگیری، از خرید تا نگهداری را با دقت مهندسی و داده واقعی پشتیبانی میکند.
خدمات اصلی خودروشاپ
خرید خودرو با اطمینان فنی و مالی
بخش خرید خودرو در خودروشاپ با تمرکز بر بررسی دقیق سابقه فنی و کارشناسی قبل از معامله طراحی شده است. خریداران میتوانند از میان هزاران خودرو تستشده، گزینهای را انتخاب کنند که گزارش کامل از رنگ، بدنه، کیلومتر، وضعیت موتور و گیربکس آن بهصورت عددی و تصویری در سامانه ثبت شده است. هر خودرو دارای یک «گزارش کارشناسی دیجیتال» است که صحت اطلاعات آن توسط تیم فنی تأیید میشود. این فرآیند مانع از هرگونه اظهار خلاف واقع درباره سلامت خودرو میشود.
فروش خودرو با کمترین زمان و بدون واسطه
در بخش فروش، کاربران میتوانند خودرو خود را با کارشناسی رایگان در محل و بر اساس دادههای واقعی بازار عرضه کنند. الگوریتم قیمتگذاری خودروشاپ با استفاده از بیش از ۴۰ فاکتور تحلیلی (سال ساخت، کارکرد، برند، سلامت بدنه، شرایط بازار و موقعیت مکانی)، قیمت واقعی روز خودرو را محاسبه میکند. به این ترتیب، فروشنده بدون نیاز به واسطه و چانهزنی، میتواند خودرو را در کوتاهترین زمان به خریدار واقعی معرفی کند.
معاوضه خودرو با تسویه هوشمند اختلاف قیمت
یکی از ویژگیهای منحصربهفرد خودروشاپ، سیستم معاوضه هوشمند خودرو است. در این سرویس، کاربران میتوانند خودرو قبلی خود را با خودروی جدید موردنظر معاوضه کنند و اختلاف قیمت بهصورت خودکار محاسبه و تسویه شود. این سرویس با اتصال آنلاین به سامانه ارزشگذاری خودروشاپ، امکان معاوضه عادلانه و بدون واسطهگری انسانی را فراهم میکند.
کارشناسی و تخمین قیمت تخصصی
کارشناسی دیجیتال بدنه و فنی
خودروشاپ در حوزه کارشناسی بدنه، رنگ، موتور و جلوبندی از ابزارهای دیجیتال با دقت بالا (ضخامتسنج با دقت ۵ میکرون و دیاگ هوشمند چندمحوره) استفاده میکند. تمامی دادههای استخراجشده بهصورت خودکار در سامانه ثبت و با بانک داده بیش از ۱۰۰۰ خودرو مشابه مقایسه میشود تا گزارش نهایی تحلیل افت قیمت واقعی و میزان آسیب احتمالی در آینده را نشان دهد.
تخمین قیمت خودرو (Car Value Estimator)
سرویس تخمین قیمت خودروشاپ یکی از پرکاربردترین ابزارهای وبسایت است. کاربران با واردکردن اطلاعات پایه شامل برند، مدل، سال تولید و حدود کارکرد، میتوانند در چند ثانیه به تخمین قیمت واقعی بر اساس معاملات روز، سابقه کارشناسی مشابه و نوسانات بازار دست یابند. این سیستم با تکیه بر الگوریتم یادگیری ماشینی و دادههای بهروز بازار، دقیقترین نرخ قیمت کارشناسی خودرو در ایران را ارائه میدهد.
خدمات تکمیلی و ویژه
- بانک داده قطعات و هزینه نگهداری: خودروشاپ جدول کامل هزینه تعویض و سرویس دورهای بیش از ۴۵۰ مدل خودرو را براساس سال ۱۴۰۴ در اختیار کاربران قرار میدهد.
- مشاوره کارشناسی شخصیسازیشده: کاربران میتوانند با متخصصان خودروشاپ تماس بگیرند و درباره شرایط خرید، نگهداری یا تعمیر خودرو خود مشاوره هدفمند دریافت کنند.
- رهگیری سلامت خودرو: از طریق سامانه «پرونده فنی دیجیتال»، تاریخچه سرویسها، هزینهها و ایرادات ثبتشده برای هر خودرو ذخیره و قابلمشاهده است.
- گزارش هوشمند افت قیمت: این سرویس ویژه کارشناسان و نمایشگاهداران است که بهصورت خودکار افت قیمت خودرو را بر اساس آسیب یا رنگشدگی دقیق محاسبه میکند.
خودروشاپ با ترکیب دانش فنی، مهندسی اطلاعات و تحلیل دادههای واقعی بازار ایران بهعنوان نقطه تلاقی فناوری و صنعت خودرو شناخته میشود. مأموریت این مجموعه، ایجاد شفافیت کامل در بازار، کاهش ریسک تصمیمگیری و ارتقاء فرهنگ نگهداری و معامله خودرو در کشور است — جایی که هر خودرو، دادهی خود را دارد و هر تصمیم، بر پایه واقعیت گرفته میشود.
