
قطعات منفصله خودرو در حالی که در صدر واردات به کشور قرار دارند، بازار خودرو و قطعات یدکی آن را با قیمتهای ناعادلانهای مواجه کرده است، که مصرفکنندگان را شوکه کرده است.
ماشینها و قطعات یدکی از اقلام اصلی وارداتی کشور به شمار میروند که ممنوعیت واردات ماشینها و نیز محدودیت در تامین قطعات آنها به علت نبودی قطعات داخلی، باعث گرانی قیمتها شده است. در گزارش منتشر شده توسط سازمان توسعه تجارت، قابل مشاهده است که بیشترین حجم واردات در نصف اول سال ۱۳۹۷ به قطعات منفصله خودرو اختصاص یافته است. قطعات منفصله مربوط به مونتاژ خودروهای مسافری و همچنین قطعات یدکی خودرو، که جمعاً ۲ میلیارد و ۶۴۸ میلیون دلار واردات برای آنها صورت گرفته است و به نسبت ۱۲ درصد از کل ارزش کل واردات کشور را تشکیل میدهند.
نگاه به آمارها نشان میدهد که واردات خودرو و قطعات در طی سه چهار سال اخیر در حال افزایش بوده است. این روند در سال جاری نیز برای قطعات خودرو تکرار شده است. اگرچه واردات خودرو در امسال به دلیل ممنوعیتها کاهش یافته است، اما هنوز آمارها نشان میدهد که مقدار قابل توجهی خودرو وارد شده است. همچنین، تولیدکنندگان خودرو هنوز هم بدون بهانه کمبود قطعات، رغبتی به عرضه کافی به بازار ندارند و قیمتها همچنان در سطح بالا قرار دارند.
در نیمه ابتدایی سال جاری، بر اساس آمارها، مشخص شده است که واردات قطعات و خودرو در کشور رشد قابل توجهی داشته است. این وضعیت نشان میدهد که نیاز به قطعات و خودروهای خارجی در بازار داخلی بالا بوده است. این امر میتواند به یک سری عوامل معین مرتبط با افزایش نیاز به خودروهای جدید و قدیمی تر و همچنین به تکنولوژی و مهارتهای جدید در خودروسازی برگردد. بر اساس این آمار، برخی از قطعات و خودروهای وارداتی منحصر به فرد و برتری دارند که یا در داخل تولید نمیشوند یا نمیتوان از کیفیت یکسانی استفاده کرد. این میتواند مزیت رقابتی برای صنعت خودروسازی کشور در نظر گرفته شود و در حال حاضر تلاشهایی به عمل آمده است تا تولید محلی قطعات و خودروها را تقویت کند و وابستگی به واردات را کاهش دهد.
در شش ماه نهایی شهریور ۱۳۹۷، قطعات منفصله خودرو با یک رشد ۲۵ درصدی نسبت به سال قبل، صدرجدول را برای خود حفظ کرد. این در حالی است که ارزش کلی واردات اقلام عمده با یک کاهش ۲ درصدی نسبت به سال گذشته روبرو بود.
تقریباً 8.4 درصد از کل واردات کشور به قطعات منفصله خودرو اختصاص داده میشود. ارزش این قطعات امسال بالغ بر 1.86 میلیارد دلار بوده است.
اقلام و قطعات وسایل نقلیه موتوری در رتبه هفتم از میان کالاها و محصولات وارداتی به کشور قرار دارند. این محصولات که برای استفاده در بازار مصرف تهیه میشوند، در سال گذشته برآورد آورده خالص ۳۹۶ میلیون دلار داشتهاند و حدود ۱.۸ درصد از کل واردات کشور را تشکیل میدهند. واردات قطعات یدکی خودرو نیز در طول سال گذشته با یک افزایش سه درصدی صورت گرفته است و در بازار، بهانه کمبود قطعات، به طور قابل توجهی قیمتها را تا ۵ برابر افزایش داده است. لازم به ذکر است که بسیاری از محصولاتی که در حال حاضر وارد کشور میشوند، سفارش داده شده و با استفاده از نرخ تبادله بالغ بر ۳۰۰۰ تومان بر دلار، ارز تأمین شدهاند. به بیان دیگر، قیمت خودروهای وارداتی و قطعات یدکی و خودروهای مونتاژی به طور قابل توجهی افزایش یافته است و امیدواریم که با ورود قطعات و خودروهای با نرخ تبادله جدید، این افزایشها خاتمه یابد.
واردات خودرو سواری به ایران در سال گذشته برای اولین بار در رتبه اول قرار داشت. اما در سال جاری جای خود را به واردات قطعات منفصله و سال 95 داده است. با وجود تحریمهای اقتصادی، واردات خودرو هنوز هم جزو عمدهترین موارد وارداتی است و در مدت مشابه سال 94، تنها 74 میلیون دلار کمتر از سال قبل وارد شده است.
ارزش واردات خودرو در سال جاری به ۳۹۲ میلیون دلار رسیده است که نسبت به سال گذشته ۶۸ درصد کاهش داشته و ۱.۸ درصد از کل واردات کشور را تشکیل میدهد. این رقم هرچند با توجه به ممنوعیت واردات خودروها هنوز به اندازهی قابل توجهی است. در سال ۹۶، ارزش واردات خودرو با رشد ۵.۱ درصدی نسبت به سال ۹۵ به ۱۱۹۷ میلیون دلار رسید. همچنین در سال ۹۵ واردات خودرو با افزایش ۶۸ درصدی نسبت به سال ۹۴، از ۴۶۶ به ۸۳۷ میلیون دلار افزایش یافت. به طور خلاصه، واردات خودرو در نیمه اول سال جاری نسبت به نیمه اول سال ۹۴ حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است.
تعداد قطعات منفصله یک دارو 4 برابر ارزش دارد.
بهبود دریافت مینماید که بقیه اقلام وارداتی که در تصویر پیوست آمده است، شامل مواد غذایی و مواد اولیه غذایی، دارو و تلفن همراه میشود. میتوان گفت که مقدار ارز مصرفشده در قطعات جدا شده خودرو چهار برابر حجم ارز مصرفشده برای واردات دارو است. علاوه بر این، خودروها تشکیل دهندهٔ حدود ۸۷ درصد از کل ارز مصرفشده برای واردات دارو هستند.