جدیدترین اخبار نوسازی خودرو فرسوده و گواهی اسقاط 1402

در آذر ماه سال ۱۴۰۲، آقای محمود مشهدی شریف، رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت کشور، اعلام کرد که خبر افزایش قیمت گواهی اسقاط تاکسی به ۲۱۰ میلیون تومان صحت ندارد و قیمت واقعی گواهی اسقاط خودرو ۳۵ میلیون تومان است.

وی اظهار کرد که در جدول معادله سازی، تعداد گواهی اسقاط متعلق به تاکسی ها و ون ها قرار است تغییر کند. در حال حاضر، هر تاکسی ۲ گواهی اسقاط دارد و این تعداد به ۷ برای ون های تاکسی افزایش خواهد یافت. همچنین، تعداد گواهی اسقاط متعلق به هر تاکسی (پژو و سمند) به ۴ تغییر خواهد کرد. هزینه گواهی اسقاط باضرب مبلغ ۳۵ میلیون تومان محاسبه می شود. اگر تعداد گواهی اسقاط برای ون های تاکسی به ۷ برسد، هزینه این ون ها ۲۴۵ میلیون تومان خواهد بود.

به نظر می‌رسد که در حال حاضر در ایران، حدود ۲.۵ میلیون خودرو خریداری شده توسط شهروندان، ۵۰۰ هزار خودرو عمومی و تجاری، و ۳.۵ میلیون موتورسیکلت فرسوده در حال تردد هستند، طبق گفته آقای مشهدی شریف.

در آذر ماه سال 1402، سید امیر احمدی، دبیر انجمن صنفی مراکز اسقاط و بازیافت خودرو، اعلام کرد که تولیدکنندگان و واردکنندگان خودرو موظفند برای دریافت گواهی اسقاط به انجمن صنفی مراکز اسقاط مراجعه کنند. او بیان کرد که تولیدکنندگان و واردکنندگان میتوانند برنامه های تولید و واردات خود را به انجمن اطلاع دهند تا انجمن برنامه های لازم برای صدور گواهی را انجام دهد و نیازهای آن‌ها را برطرف سازد.

وی به شدت مخالف قیمت‌های غیر واقعی خودروهای فرسوده است و با تأکید بر این نکته، اعلام کرد که بقایا مشتریان ضرار را می‌بینند و سودجویانی دست به تخریب بازار زده اند. او از دستگاه‌های نظارتی خواست تا بازار سیاه خرید و فروش خودروهای فرسوده را مورد بررسی قرار دهند و اقدام مناسبی انجام دهند. وی همچنین تأکید کرد که مراکز اسقاط هیچ ارتباطی با افزایش قیمت‌های افسارگسیخته خودروها و صدور گواهی اسقاط ندارند. به علاوه، او افرادی را که در تلاش برای ایجاد نوعی اختلال در بازار خودروهای فرسوده و گواهی اسقاط هستند، محکوم کرد و توصیه کرد که مردم از تبلیغات فریبنده آن‌ها پرهیز کنند.

آقای احمدی اعلام کرد که انجمن صنفی مراکز اسقاط، با حمایت 220 مرکز اسقاط در سراسر کشور، برای تأمین 40 هزار گواهی اسقاط با قیمت 35 میلیون تومان برای تولیدکنندگان و واردکنندگان خودرو و موتورسیکلت آماده است.

با توجه به اطلاعات ارائه شده توسط انجمن صنفی مراکز اسقاط، قیمت واقعی خودروهای فرسوده در حال حاضر بین ۳۵ تا ۴۲ میلیون تومان متغیر است و وابسته به نوع و کیفیت خودرو می‌باشد. همچنین قیمت لاشه خودرو حدود ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان است. در نهایت، با توجه به گواهی‌نامه اسقاط، با اندازه‌گیری حدودی ۴۵ میلیون تومان می‌توان هزینه اسقاط را تخمین زد و هزینه خرید خودرو حدود ۳۵ تا ۴۰ میلیون تومان است. بنابراین، سود ناخالص مراکز که شامل سود خالص و هزینه اسقاط است، تقریباً پنج میلیون تومان است.

در ماه مهر سال 1402، مهران سالاری، رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، اعلام کرد که بطور کلی، تمامی گواهی‌های اسقاط که واردکنندگان کشنده‌ها مشمول بند «ث» ماده 30 قانون احکام دائمی است، تاکنون استفاده نشده‌اند. این گواهی‌ها اکنون از سامانه RPF به سامانه جدید در ستاد نوسازی ناوگان منتقل شده‌اند. به علاوه، افراد این دسته از متقاضیان می‌توانند از گواهی‌های اسقاط خود برای شماره‌گذاری استفاده کنند.

بر اساس اظهارات وی، پیش بینی‌های ستاد نوسازی و اسقاط نشان می‌دهد که در حال حاضر تعداد کافی گواهی اسقاط دیزل برای شماره‌گذاری خودروهای دیزلی موجود است. بنابراین، به طبق تغییرات اعمال شده در ماده 10 قانون ساماندهی صنعت خودرو، همه واردکنندگان کامیون‌ها موظف هستند که گواهی اسقاط مربوط به شماره‌گذاری خودروها را ارائه کنند. تعداد گواهی‌های مورد نیاز برای شماره‌گذاری خودروها تا ابلاغ آیین‌نامه جدید (آیین‌نامه ماده 10 قانون ساماندهی صنعت خودرو)، بر اساس تصمیمات هیأت قبلی وزیران و جلسه تعیین نیاز گواهی اسقاط برای خودروهای وارداتی محاسبه می‌شود.

با توجه به افزایش تعداد گواهی اسقاط مورد نیاز برای شماره‌گذاری کشنده‌های وارداتی در آیین‌نامه جدید، متقاضیانی که تا قبل از ابلاغ این آیین‌نامه اقدام به الصاق گواهی اسقاط در سامانه nnhk.ir نمایند، 8 گواهی برای شماره‌گذاری آنها محاسبه خواهد شد. واردکنندگان این طرح باید هر چه سریعتر الصاق گواهی اسقاط را به منظور دریافت مجوز شماره‌گذاری انجام دهند، زیرا پس از ابلاغ آیین‌نامه جدید، تعداد گواهی اسقاط بر اساس جدول جدید محاسبه خواهد شد.

در ماه آبان سال 1402، رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده اعلام کرد که در نیمه نخست سال جاری بیش از ۳۰ هزار خودروی فرسوده از بین برده شده‌اند. این رقم نشان می‌دهد که نرخ اسقاط خودروهای فرسوده در مقایسه با همان دوره سال گذشته سه برابر بیشتر شده است. با این حال، برخی از مالکان خودروهای فرسوده، هنوز هم خودروی جایگزین خود را دریافت نکرده‌اند.

تعدادی از افرادی که قصد خرید خودرو را داشتند، در مهر ماه سال گذشته در برنامه جایگزینی خودروهای قدیمی شرکت کردند و خودروهای قدیمی خود را به مراکز اسقاط تحویل دادند. بعد از انجام این فرآیند و پرداخت مبلغ مورد نیاز، باید خودروی جدید را دریافت می‌کردند. اما این فرآیند با مشکلاتی روبرو شد. به گفته یکی از شرکت‌کنندگان، با اینکه یک سال از اسقاط خودرو گذشته و وجه مورد نیاز پرداخت شده است، هنوز هیچ خودروی جدیدی دریافت نکرده‌اند. این افراد در تیر ماه امسال مبلغ کل خودروی خود را که معادل 355 میلیون تومان بوده، پرداخت کرده‌اند.

درباره‌ی این موضوع، مهران سالاری، رئیس ستاد نوسازی و ناوگان اسقاط خودروهای فرسوده، اعلام کرده است که شرکت ایران خودرو با مشکلات سامانه‌ای مواجه شده است. تاکنون بیش از 8 هزار و 300 دستگاه خودرو فرسوده اسقاط شده‌اند و همچنین در طرح نقدی بیش از 18 هزار دستگاه خودرو فرسوده اسقاط شده است.

کیوان پناهی، مدیر عملیات فروش ایران خودرو، اظهار داشت که تاخیر در تحویل خودرو‌های قدیمی صرفا به دلایلی مربوط به خودروساز نیست. او اعلام کرد که از طرف ایران خودرو فهرست آخرین مشتریانی که یک ماه پیش ثبت‌نام کرده‌اند، بررسی شده و تعداد حدود 7 هزار نفر ثبت‌نام کرده‌اند، از این تعداد 6 هزار و 600 نفر ثبت‌نام‌های خودرویی دارند. زمان تحویل خودرو برای این مشتریان معمولاً بین 75 تا 90 روز طول می‌کشد. در حال حاضر، تقریباً 400 نفر به موعد تحویل رسیده‌اند اما هنوز دعوت نشده‌اند، اما با توجه به شرایط تولید، به زودی برنامه تحویل آن‌ها فراهم خواهد شد. هدف اصلی این اقدام این است که تحویل خودروها به موقع انجام شود. عدم فراخوانی 400 نفر اشاره دارد که خودروهای آنها هنوز برای تحویل آماده نشده‌اند و به محض آماده‌سازی، دعوت خواهند شد.

متقاضی‌ها اعلام کردند که از زمان معرفی به خودروساز تا ثبت نام در طرح، معمولاً 15 روز تا یک ماه زمان نیاز است. یکی از نگرانی‌های آن‌ها این است که قیمت خودروها ممکن است افزایش یابد؛ زیرا از سال گذشته تاکنون قیمت خودروها یکبار افزایش یافته و اکنون آن‌ها نگران افزایش قیمت مجدد هستند. با این حال، تاکنون هیچ افزایش قیمتی برای خودروهای متقاضیانی که از 6 ماه گذشته وجه پرداخت کرده‌اند، اعمال نشده است. در حالی که در فروردین ماه شورای رقابت یک افزایش قیمت بر روی همه محصولات اعمال کرد، از آن زمان تاکنون هیچ افزایش قیمتی در خودروها رخ نداده است.

در ماه مهر سال 1402، مهران سالاری، رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، اعلام کرد که واردکنندگان کامیون‌ها باید برای شماره‌گذاری کامیون‌های وارداتی گواهی اسقاط خودروهای فرسوده را ارائه کنند. تعداد گواهی اسقاط لازم برای واردات کامیون‌ها نصف شده است. براساس اصلاحیه قانون ساماندهی صنعت خودرو، رانندگان کامیون، کامیونت و کشنده تریلر باید دارای کارت هوشمند خودمالک و شرکت‌های حمل‌ونقل خودمالک (شرکت‌های حمل‌ونقل عمومی) برای یکبار و یک دستگاه به مدت 10 سال باشند. در صورت عدم داشتن گواهی اسقاط کافی، خودروهای وارداتی ممکن است پنج درصد ارزش گمرکی خودروها را به صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته پرداخت کنند تا مجوز شماره‌گذاری را دریافت کنند.

از زمان ابلاغ این قانون تاکنون حدود 2000 دستگاه کشنده وارداتی از پرداخت نقدی بهره‌مند شده‌اند. هم‌اکنون، با توجه به وجود تعداد کافی گواهی اسقاط، تمام متقاضیان باید اقدام به ارائه این گواهی‌ها کنند.

مواردی که وی اشاره کرد است که تا زمان تصویب و ابلاغ آیین‌نامه جدید، برای شماره گذاری کشنده‌های وارداتی، هشت گواهی اسقاط دیزلی لازم است. به عنوان مثال، برای هر کامیون فرسوده، دو دستگاه کشنده مجوز شماره‌گذاری می‌گیرند. طبق اطلاعات انجمن مراکز اسقاط، هزینه هر گواهی اسقاط خودروهای این نوع، حداکثر 55 میلیون تومان است. این قوانین معتبر است ولی تغییرات ممکن است پس از تصویب آیین‌نامه اجرایی ماده 10 قانون ساماندهی ایجاد شود.

گل‌علیزاده توضیح داد که یکی از چالش‌های اساسی در اجرای قانون هوای پاک، عدم اسقاط خودروهای فرسوده است. او اظهار کرد که تنها کمتر از 25 هزار خودرو در سال 1401 اسقاط شدند، در حالی که بیش از یک میلیون خودرو پلاک‌گذاری شدند؛ این وضعیت به شدت نگران‌کننده است.

در تاریخ شهریور ۱۴۰۲، سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس، اعلام کرد که بر اساس لایحه برنامه هفتم، سالانه باید ۵۰۰ هزار خودرو فرسوده از ترافیک خارج شوند. در حال حاضر، ۴۵ درصد از وسایل نقلیه کشور به عنوان خودروهای فرسوده شناخته می‌شوند؛ به طور خاص حدود ۱۷ میلیون از کل ۳۸ میلیون وسیله نقلیه موجود در کشور فرسوده هستند. همچنین، حدود ۱۱ میلیون از ۱۲ میلیون موتورسیکلت در کاربرد، به عنوان وسایل فرسوده شناخته می‌شوند. در حوزه ناوگان عمومی کشور، ۸۰ درصد از خودروها نیز به عنوان خودروهای فرسوده دسته‌بندی می‌شوند. با توجه به استناد به آمارهای مطرح شده و مشکلات ایجاد شده توسط آلایندگی و مصرف بالای سوخت توسط خودروهای فرسوده، جایگزینی جدی این وسایل نقلیه ضرورت آورده است و باید به آن پرداخته شود.

نقادانه قوانین «هوای پاک» و «ساماندهی صنعت خودرو» را تصویب شده توسط مجلس به اشتراک گذاشته و اعلام کرد که اندکی پس از تصویب این قوانین، اقداماتی برای از میان بردن خودروهای قدیمی‌تر و فرسوده باید انجام شود. او تاکید کرد که بسیار مهم است که اجرای دقیق این قوانین توسط مسئولان مسئله‌ای است که باید پرداخته شود. این ویژگی‌ها باید ارزیابی شوند تا از سقوط خودروهای متروکه جلوگیری شود و به تبع آن اهداف قانون هوای پاک به موفقیت برسد. وی بر این باور است که مسئولان به خوبی به راه‌حل‌های لازم توجه خواهند کرد.

با تصویب مجلس فروردین، ورود خودروهای دست دوم به کشور نیز مجاز شده است. امیدوارم با اجرای این قانون، خودروهای فرسوده با خودروهای نسل جدید جایگزین شوند و مصرف سوخت و آلودگی هوا کاهش یابد. باید دولت اقداماتی برای تسهیل واردات این خودروها انجام دهد و خودروسازان داخلی، به ویژه خودروسازان تجاری، به تولید این خودروها بپردازند. همچنین، باید خودروهای عمومی و موتورسیکلت‌های خدمات‌رسان در شهرها به خودروهای برقی تبدیل شوند.

در ماه شهریور سال 1402، لطف‌اله سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، در مورد افزایش قیمت خودروهای فرسوده در چند هفته گذشته توضیح داد. او اشاره کرد که آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده هنوز تصویب نشده و به همین دلیل واردات این خودروها انجام نشده است. با این حال، این وضعیت نشان از فعالیت‌های سودجویان است و وزارت صمت باید نظارت خود را به خوبی انجام داده و از فعالیت‌های سودجویان در این بازار جلوگیری کند با استفاده از سیستم‌های کنترلی موجود.

وی تأکید کرد که قیمت خودروهای اسقاطی نباید بیش از 10 درصد ارزش خودروهای نو از همان نوع باشد و این در واقع یک استاندارد است.

آقای سیاه کلی بیان کرد که اگر قیمت خودروهای اسقاطی بیش از 10 درصد قیمت خودروهای جدید باشد، این نشان‌دهنده واسطه‌گری است. گرانی خودروهای قدیمی و اسقاطی بر اساس واردات خودروهای کارکرده محاسبه نمی‌شود. از طرفی، واردات خودروهای جدید نیز تاثیری بر این وضعیت ندارد، چرا که تعداد این خودروها کم است. این موضوع نیازمند تداخل وزارت صمت با دلالان است تا این مشکلات رفع شود.

در تاریخ شهریور ماه سال 1402، ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده اعلام کرد که تعداد گواهی اسقاط برای شماره‌گذاری انواع خودروها ارائه شده است. رئیس این ستاد به آن اهمیت داد که تا زمان تصویب آیین‌نامه جدید، تمام خودروهای تولیدی مکلفند از گواهی اسقاط مجاز برای استفاده در گروه خودرویی تولیدی خود استفاده کنند.

مهران سالاری، رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، به ماده 10 قانون ساماندهی راه‌های نقلیه سنگین ارجاع داده و بیان کرد که خودروهای مورد تولید مشمول این قانون به هفت گروه تقسیم می‌شوند، شامل انواع موتورسیکلت، خودروی سواری، ون، وانت، کامیونت، مینی‌بوس، اتوبوس، کامیون و کشنده. این خودروها به چهار گروه گواهی اسقاط تقسیم شده‌اند، شامل موتورسیکلت، خودروی سواری، دیزل سبک و دیزل سنگین. برای شماره‌گذاری محصولات خود، سازندگان و واردکنندگان وسائل نقلیه باید تعداد مورد نیاز این گواهی‌ها را رعایت کنند.

• موتورسیکلت معادل یک هفتم گواهی اسقاط
•  سواری شخصی یک گواهی اسقاط
•  تاکسی معادل دو گواهی اسقاط
•  ون نوع M1 (تا 8 مسافر و تناژ حمل بار تا 1.5 تن) معادل سه گواهی اسقاط
•  مینی‌بوس و ون نوع M2 (ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ 1 + 16 مسافر ﻭ ﺗﻨﺎﮊ ﺣﻤﻞ ﺑﺎﺭ ﺗﺎ پنج ﺗﻦ) معادل پنج گواهی اسقاط
•  اتوبوس شهری و بین شهری 14 گواهی اسقاط
•  وانت یک تن و پایین‌تر دو گواهی اسقاط
• وانت بالاتر از یک تن و کامیونت 2 تا 6 تن سه گواهی اسقاط
•  کامیون سبک 6 تا 10 تن پنج گواهی اسقاط
• کامیون متوسط 10 تا 26 تن 12 گواهی اسقاط
•  کامیون سنگین 26 تن و بالاتر 14 گواهی اسقاط
•  کامیون کشنده معادل 16 گواهی اسقاط

آقای سالاری اعلام کرد که تا زمان تصویب آیین‌نامه جدید، تمامی خودروهای تولیدی باید از گروه گواهی اسقاط مجاز برای استفاده در گروه خودرویی تولیدی خود استفاده کنند.

با تاکید بر تاکیدات ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، تولیدکنندگان خودرو و موتورسیکلت موظفند طبق قانون و طرح مشخص شده، عوارض اسقاط را ارائه نمایند. در صورت عدم پیروی، طبق هماهنگی با پلیس راهور، شماره‌گذاری محصولات تولیدکنندگان مذکور به حالت تعلیق در خواهد آمد. جدول معادل‌سازی برای صدور گواهی اسقاط به شرح زیر است:

در مرداد ماه سال 1402، ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده اعلام کرد که ۱۹ هزار نفر که درخواست جایگزینی خودروهای فرسوده را در مرحله دوم فروش یکپارچه خودروها ارائه کرده بودند، تایید صلاحیت شده‌اند. متقاضیان می‌توانند در مرحله دوم سامانه یکپارچه خودرو برای اسقاط خودروی فرسوده خود ثبت‌نام کنند و این ثبت‌نام براساس اولویت انجام خواهد شد.

مهران سالاری، رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، اعلام کرده است که برای 19 هزار نفر که خود را به عنوان متقاضیان خدمات نوسازی ناوگان از شرکت‌های سایپا، کرمان‌موتور، مدیران‌خودرو و فرداموتور انتخاب کرده‌اند، پیامک‌های دعوتی ارسال شده است. این متقاضیان می‌توانند از یک ماه قبل از فصل تحویل خودروها، با مراجعه به سایت NNHK.IR، در سامانه نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده ثبت‌نام کنند. در صورت انتخاب مرکز اسقاط، متقاضیان باید خودروی فرسوده خود را به آن مرکز تحویل دهند و مراحل بعدی را انجام دهند تا خودروی جدید جایگزین شود. زمان ثبت‌نام از طریق پیامک اعلام می‌شود و فرآیند ثبت‌نام برای سایر مشتریان پیش از ارسال پیامک توسط ستاد، امکان‌پذیر نخواهد بود. در حال حاضر، ثبت‌نام تنها برای متقاضیان برنامه دریافت خودرو جایگزین در تابستان و پاییز ۱۴۰۲ در سایت ستاد فراهم شده است و آن‌ها می‌توانند فرآیند ثبت‌نام خود را انجام دهند.

به منظور نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده در کشور، استادیوم مشخصی قرارداده شده است که در آن زمانبندی تعیین شده برای اخذ مجوز اسقاط خودروهای قدیمی است. این مجوز برای هر گروه از افراد پذیرفته شده، 20 روز قبل از شروع فصل تحویل خودروی جایگزین صادر می‌شود. به عبارت دیگر، مالک خودروهای فرسوده می‌توانند تا 2 یا 3 ماه قبل از دریافت خودروی جدید خود، اقدام به اسقاط خودرو فرسوده خود کنند.

در مرداد ماه سال 1402، مهران سالاریه، رئیس ستاد نوسازی، اعلام کرد که برخی از تولید کنندگان خودرو و موتورسیکلت هنوز اقدامی برای ثبت نام و پرداخت عوارض اسقاط نواقص نکرده‌اند. براساس ماده 10 و اصلاحیه آن، یکی از اقدامات ضروری برای شماره‌گذاری وسایط نقلیه تولیدی یا وارداتی، دریافت مجوز از ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای کهنه و فرسوده می‌باشد.

وی بیان کرد که تمام وسایل نقلیه نو، از جمله وسایل نقلیه سبک، سنگین و موتورسیکلت، باید مجوز شماره‌گذاری را اخذ کنند یا اقدام به ارایه گواهی اسقاط شوند و هزینه‌های مربوط به آن را پرداخت کنند. با این حال، متاسفانه برخی از تولیدکنندگان هنوز به ایجاد پروفایل خود در سامانه مربوطه و پرداخت هزینه‌های اسقاط طبق قوانین اقدام نکرده‌اند. به همین دلیل و در پی هماهنگی با پلیس راهور، فرایند شماره‌گذاری برای این تولیدکنندگان متوقف شده است.

با آگاهی از این که هیچ خودرویی نباید بدون اختصاص شماره ثبت نسبت به نوسازی و اسقاط خودروهای فرسوده، شماره‌گذاری شود، سالاریه اظهار داشت که تولیدکنندگان یا واردکنندگان خودرو باید با ثبت نام و ایجاد حساب کاربری در سامانه نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده به نشانی NNHK.ir، فرآیند معین را انجام داده و با اعمال مقررات، مجوز شماره‌گذاری برای محصولات خود را اخذ کنند.

خودروسازانی که شماره‌گذاری خودروهای خود را متوقف کرده‌اند، می‌توانند پس از انجام مراحل قانونی، ارائه گواهی اسقاط و پرداخت عوارض مربوطه، مجدداً شماره‌گذاری خودروها را انجام دهند.

مرداد 1402: از روز یکشنبه، 1 مرداد 1402، مرحله دوم طرح جایگزینی خودروهای فرسوده در سامانه یکپارچه خودرو برای شرکت‌های خودروسازی سایپا، کرمان موتور، مدیران خودرو و فردا موتور آغاز خواهد شد.

اشخاصی که وضعیت مجاز شمارنده را دارند و پیامکی از سامانه نوسازی ناوگان به آدرس nnhk.ir دریافت کرده‌اند، می‌توانند با مراجعه به سامانه نوسازی ناوگان (NNHK.IR)، ثبت نام کنند و مرکز اسقاط مورد نظر خود را انتخاب کنند.

با ایجاد حساب کاربری در سامانه، متقاضیان می‌توانند به بخش ثبت نام دسترسی پیدا کرده و درخواست خود برای جایگزینی داخلی ثبت کنند. همچنین، مالکان خودروهای فرسوده می‌توانند از طریق سامانه نوسازی ناوگان به آدرس NNHK.IR، مرکز اسقاط متناسب با استان خود را انتخاب کرده و عملیات ثبت نام خودروی فرسوده‌ی خود را به آن مرکز اسقاط بسپارند.

به اطلاع می‌رسانم که از تاریخ تیر 1402، مهران سالاریه، رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، اعلام کرد که ایران خودرو قصد دارد از هفته آینده پیامک تکمیل وجه برای متقاضیان طرح جایگزینی ارسال کند. در سال گذشته، برخی از متقاضیان در طرح جایگزینی خودروهای فرسوده شرکت کردند و برنده شدند. طبق برنامه، بعد از اسقاط خودروی فرسوده، خودروی جدید جایگزین به آن‌ها تحویل خواهد شد. در حال حاضر، برای 7،500 نفر از متقاضیان، مراحل اسقاط خودرو، تکمیل وجه و تحویل خودرو آغاز شده است.

به گفته فرد موردنظر، تا به این لحظه پیامکی به 4500 نفر ارسال شده است که در هفته آینده برای افراد باقی‌مانده پیامک تکمیل وجه ارسال خواهد شد. اطلاعات این متقاضیان حدود دو هفته پیش به خودروساز فرستاده شده است. شرکت ایران خودرو بیان کرده است که به زودی با مشکلات پرونده این افراد روبرو شده و قصد دارد در آینده نزدیک این موضوع را حل کرده و از طریق ارسال پیامک‌های فراخوان، اقدامات لازم برای تکمیل وجه و تحویل خودروها را به انجام برساند.

با توجه به ماده 10 قانون ساماندهی صنعت خودرو، ارائه مجوز شماره گذاری و معرفی خودرو‌های تولیدی توسط ستاد نوسازی الزامی است. در راستای این قانون، ارکان مربوط به شماره گذاری خودرو‌های تولیدی یا وارداتی باید ابتدا مجوز معتبر از سوی ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودرو‌های قدیمی دریافت کنند، تا پس از آن پلیس راهور ناجا فرایند شماره گذاری را آغاز کند. اقدامات مقتضی پیشاپیش هماهنگ شده‌اند و فعلاً شماره گذاری برخی از خودروها از طریق سامانه‌های تعیین شده در حال انجام است. همچنین، ارسال نامه‌ای به رئیس پلیس راهور ناجا انجام شده است، طبق که تمام خودروهای تازه تولید یا وارد شده که آماده شماره گذاری هستند، باید الزاماً به ستاد نوسازی مربوطه مراجعه کنند تا عوارض اسقاط را پرداخت کرده و سپس معرفی به پلیس راهور صورت گیرد. درخواست می‌شود رئیس پلیس راهور این اطلاعات را به همکاران خود منتقل کند تا تا رسیدن مجوز مورد نیاز، هیچ تغییری در شماره گذاری انجام نشود.

تیر ماه 1402: مهران سالاری، رییس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، اعلام کرد که تولیدکنندگان خودروهای سواری با عمق داخلی‌سازی کمتر از ۴۰ درصد مجاز به واریز وجه نمی‌باشند. طبق تغییرات اعمال شده در ماده 10 قانون ساماندهی صنعت خودرو، این تولیدکنندگان نمی‌توانند عوارض ریالی به میزان 1.5 درصد از مبلغ فروش هر دستگاه خودرو را پرداخت کنند. آنان ملزم به دریافت گواهی اسقاط برای محصولات خود به منظور شماره‌گذاری هستند.

تولیدکنندگان باید به ثبت‌نام و ایجاد حساب کاربری در سامانه نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده به نشانی NNHK.ir اقدام کنند. آن‌ها باید فرآیند مشخص شده را طبق قوانین انجام داده و مجوز شماره‌گذاری محصولات خود را دریافت کنند.

تیر 1402: در خبری جدید، کرامت ویس‌کرمی، معاون اجرایی مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش، اعلام کرد که یک تفاهم‌نامه چهارجانبه بین شرکت ملی پالایش و پخش، شرکت‌های خودروساز، سرمایه‌گذار و بانک عامل برای اسقاط و نوسازی خودروهای فرسوده به‌منظور مدیریت بهتر مصرف سوخت در آینده نزدیک امضا شده است. وی افزود: "در سال‌های گذشته، ظرفیت خوبی در حوزه حمل‌ونقل سبک ایجاد شده است و برنامه داریم با توسعه حوزه تولید خودروهای دوگانه‌سوز و تبدیل کارگاهی، به افزایش سهم سوخت CNG در سبد سوخت کشور کمک کنیم."

رضا کاظم‌نژاد، مدیر پژوهش و فناوری شرکت‌ ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، اعلام کرد که شرکت ایران‌خودرو قراردادی برای تولید 5 هزار دستگاه وانت و 40 هزار دستگاه تاکسی گازسوز امضا کرده است، همچنین تفاهم‌نامه‌ای با شرکت خودروسازی سایپا برای تولید 100 هزار دستگاه خودرو ساینا و 25 هزار دستگاه خودروی گازسوز به انجام رسیده است.

در ماه تیر سال 1402، محمد حیدری پاشاکی، مدیر اجرایی ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، تأکید کرد که برندگان طرح جایگزینی خودروهای فرسوده می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت nnhk.ir و ثبت‌نام در ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، فرآیند جایگزینی خودروهای خود را آغاز کنند. پس از ثبت‌نام در سایت و انتخاب مرکز اقساط مورد نظر، متقاضیان می‌توانند با همراهی خودروی خود به مرکز اسقاط مورد نظر مراجعه کرده، مدارک مورد نیاز را ارائه و خودروی فرسوده خود را تحویل دهند.

به عنوان یک تذکر اضافی، باید تاکید شود که در صورت عدم واریز ارزش لاشه خودرو به حساب مالکان، به عنوان یک تخلف تلقی می‌شود و این امکان وجود دارد که مالکان از طریق سامانه ۱۲۴ اعتراض خود را ثبت کنند. مقرر شده است که نصف ارزش لاشه خودرو به مراکز اسقاط و نصف دیگر به مالکان اختصاص یابد؛ پس از کسر هزینه‌های اسقاط، مبلغ حدود پنج تا هشت میلیون تومان به مالکان پرداخت می‌شود.

در تیر ماه سال 1402، محمد حیدری پاشاکی، مدیر اجرایی ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، اعلام کرد که افرادی که قصد تحویل خودروهای فرسوده خود را به مراکز اسقاط دارند و برندگان طرح‌های جایگزینی هستند، نیازی به ارائه وکالت‌نامه به نام خودروسازان ندارند. او بیان کرد که برخی از مراکز اسقاط از افراد مراجعه کننده به درخواست تعهدنامه یا دریافت وکالت به نام خودروسازان می‌پردازند درصورتیکه این اقدام لزومی ندارد و هیچ مدرکی برای ارائه از طرف خودروسازان مورد نیاز نیست.

برندگان این طرح‌ها باید به ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده به نشانی nnhk.ir مراجعه کرده و پس از ثبت‌نام در سایت مذکور و انتخاب مرکز اسقاط مورد نظر خود، باید به همراه خودرو و مدارک مربوطه به مرکز اسقاط انتخاب شده برای تحویل و اسقاط خودرو مراجعه کنند. باید به یاد داشت که اسقاط خودرو فرسوده باید به نام صاحب اصلی خودرو انجام شود و تنها با نام وی در سامانه ستاد ثبت شود.

در تیر ماه ۱۴۰۲، مهران سالاری، رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، اعلام کرد که بعضی از افرادی که در قرعه کشی خودروسازان برای جایگزینی خودروهای فرسوده انتخاب شده و خودرویشان را تحویل داده بودند، به دلیل نقص در سیستم ارتباطی بین شرکت‌های خودروساز و ستاد، با مشکل مواجه شده‌اند. تاکنون تلاش‌های برای حل این مشکل انجام شده است و برای رفع این مسئله، نامه‌ها و اطلاعات غیرسیستمی به خودروسازان ارسال شده است.

با توجه به پیگیری‌های انجام شده توسط ستاد نوسازی ناوگان و اعلام تعهدات شرکت‌های خودروساز، پیامکی حاوی اطلاعات و راهنمایی‌های لازم به متقاضیان ارسال خواهد شد. همچنین، اطلاعات سایر متقاضیان نیز به صورت سیستمی و آنلاین به شرکت‌های خودروساز ارسال خواهد شد.

در تاریخ 1402 شهریور، مهران سالاری به عنوان رییس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده اعلام کرد که طبق قوانین مربوطه، مسئول اسقاط خودروهای فرسوده در کشور می‌باشد. بنابراین، افرادی که تمایل به اسقاط خودرو یا موتورسیکلت فرسوده خود دارند، باید به وب‌سایت رسمی این ستاد به آدرس nnhk.ir مراجعه نموده و پس از ثبت‌نام، وسیله نقلیه فرسوده خود را در سامانه ثبت کنند و سپس اقدام به انتخاب نزدیک‌ترین مرکز اسقاط نمایند.

با ثبت‌نام در سامانه ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، برندگان قرعه‌کشی در طرح‌های جایگزینی شرکت‌های خودروسازی داخلی می‌توانند وضعیت اسقاط خودروی فرسوده خود را بررسی کنند. ثبت‌نام در این سامانه رایگان است و هرگونه ثبت‌نام یا درخواست وجهی خارج از این سامانه، به عنوان کلاهبرداری محسوب می‌شود. همچنین، مراکز اسقاط تنها از طریق این سامانه می‌توانند متقاضیان را پذیرش کنند و اقداماتی که خارج از سامانه انجام شوند، ممنوع و با جدیت پیگیری خواهند شد.

بر اساس بیان وی، شهروندان قادرند هر نوع نقض مربوط به این موضوع را از طریق سامانه 124 گزارش دهند تا تحقیقات لازم صورت گیرد و با متخلفان برخورد شود.

در تیر ماه سال 1402، محمد حیدری پاشاکی، مدیر اجرایی ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، اعلام کرد که از تاریخ 23 اسفند ماه سال گذشته، تمامی امور مرتبط با نوسازی ناوگان و اسقاط خودرو و اخذ مجوز شماره گذاری خودروهای تولید داخل و وارداتی، از ستاد مدیریت حمل و نقل سوخت کشور به وزارت صمت واگذار شده است. ابتدا، ایجاد بستر نرم افزاری و سخت افزاری برای اجرای قانون ساماندهی صنعت خودرو آغاز شده است. سامانه نرم‌افزاری اسقاط خودرو بر اساس گواهی‌های اسقاط عمل می‌کند و به دلیل ارزش مالی بالای این گواهی‌ها، نیازمند نظارت دقیق است.

با توجه به اینکه سامانه ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور هنوز ارزیابی و توسعه نرم‌افزاری موردنیاز برای اجرای ماده 10 قانون ساماندهی صنعت خودرو را انجام نداده بود، ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده تصمیم به طراحی یک سامانه تازه به منظور پوشش این ماده قانونی گرفت. در سامانه قبلی، همه مراحل اسقاط انجام می‌شدند اما با راه‌اندازی سامانه جدید با نام NNHK.IR، بسترهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مناسب فراهم شده تا این مفاد قانونی پوشش داده شود و امکان توسعه آن وجود داشته باشد. این سامانه امکان اجرای طرح جایگزین خودروهای شخصی، طرح جایگزینی تاکسی، طرح تولید گواهی اسقاط و دیگر فعالیت‌های مرتبط را فراهم می‌کند.

مطابق اظهارات وی، بر طبق قوانین مربوطه، مراکز اسقاط و بازیافت کشور مسئول تولید گواهی اسقاط می‌باشند و دولت در زمینه سیاست‌گذاری، فراهم کردن زیرساخت‌ها و نظارت بر این حوزه فعالیت‌ها دارد. مراکز اسقاط و سازمان‌های مرتبط باید برای تولید گواهی‌های اسقاط با تولیدکنندگان خودرو و موتورسیکلت به توافق برسند و قراردادهای لازم را امضا کنند. از زمان اجرای طرح اسقاط خودروهای فرسوده از نیمه اردیبهشت ماه، تعداد 5,400 دستگاه خودرو فرسوده توسط مراکز اسقاط کشور ثبت شده‌اند، اما این فرآیند برای تأمین نیاز بازار بسیار کند است.

بر اساس صحبت‌های آقای حیدری، حدود 50 هزار گواهی اسقاط ماهیانه لازم است. مراکز اسقاط باید در اولویت تولید گواهی‌های اسقاط قرار بگیرند و به مذاکره و انعقاد قرارداد توجه کنند تا بتوانند خودروهای قدیمی را بازیافت کنند. انجام مذاکرات با تولیدکنندگان برای تامین نیازهای مصرف‌کنندگان و تشکیل جلسات با تشکل‌های صنفی مراکز اسقاط نیز ضروری است. طبق قانون، واردکنندگان و تولیدکنندگان خودروهای سواری با کمتر از 40 درصد داخلی‌سازی برای دریافت مجوز شماره‌گذاری باید گواهی اسقاط ارائه کنند. تولیدکنندگان دیگر نیز باید یک چهارم تولیدات خود را بازیافت کنند و در صورت نداشتن گواهی اسقاط، 1.5 درصد از قیمت خودرو یا موتورسیکلت خود را به صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه وزارت صمت واریز کنند.

وی درباره کامیون‌های وارداتی اظهار نظر کرد که واردکنندگان باید توجه داشته باشند بر اساس بند (ث) ماده 30 قانون احکام دائمی توسعه کشور، تنها خودروهای کامیون کشنده با حداکثر سه سال سن در صورت عدم داشتن گواهی اسقاط می‌توانند پنج‌درصد ارزش گمرکی خودرو را به صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته وزارت صمت واریز کنند. حتما بیست به خودرو اسقاط کنند.

در خرداد 1402، سید امیر احمدی، دبیر انجمن مراکز اسقاط و بازیافت کشور، اعلام کرد که اگر فردی خودروی فرسوده داشته باشد و در طرح نقدی شرکت کند، می‌تواند حدود 40 میلیون تومان بابت دریافت خودرویش از مراکز اسقاط دریافت کند. اما اگر در طرح جایگزینی خودروی فرسوده شرکت کند، مبلغی بابت خودروی فرسوده و دریافت گواهی اسقاط دریافت نخواهد کرد.

وی توضیح داد که قبل از شرکت در طرح، اطلاع رسانی صورت گرفته است و در بخشنامه خودروسازان نیز این موضوع آمده است. به طریق خلاصه‌ای، افرادی که می‌خواهند خودروی فرسوده خود را تحویل داده و یا از امتیازات گواهی اسقاط استفاده کنند، نمی‌توانند در این طرح شرکت کنند. افرادی که در طرح جایگزینی شرکت کنند، هیچ مبلغی دریافت نکرده‌اند.

در مطابق با بند ب ماده ۴۶ قانون برنامه ششم و قانون ساماندهی صنعت خودرو، الزاما باید ۲۰ درصد از خودروهای تولیدی کشور برای جایگزینی خودروهای فرسوده اختصاص یابد. در حالی که با ابتدای سال ۱۴۰۱ قرار بود این ماده قانونی به اجرا درآید، اما در پنج ماه اول هیچ گونه تلاشی از سوی خودروسازان صورت نگرفت. به عبارت دیگر، از اواسط شهریور ۱۴۰۱ به بعد، شرکت سایپا دیگر به قرعه کشی برای فروش محصولات خود پرداخت نکرد و تنها ایران‌خودرو محصولات خود را با این روش عرضه کرد. این نکته نه تنها در قانون برنامه ششم بلکه در قانون ساماندهی صنعت خودرو نیز آمده که ۲۰ درصد قسمتی از محصولات خودرو به دارندگان خودروهای فرسوده واگذار شود.

سید امیر احمدی، دبیر انجمن مراکز اسقاط و بازیافت کشور، اظهار کرد که با در نظر گرفتن این قانون و تولید حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار خودرو در سال ۱۴۰۱، پیش بینی شده بود که حدود ۲۰۰ هزار خودرو فرسوده نوسازی و تعویض شود. وزارت صمت در همان سال اعلام کرده بود که ۵۰ هزار خودرو فرسوده جایگزین شده‌اند، اما در پایان سال تنها حدود ۱۲ هزار خودرو فرسوده جایگزین شدند. دلیل این تعلل در فرآیند اسقاط خودروها، کمبود فعالیت وزارت صمت در ابلاغ آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو بود.

ایبا، معاون رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، اعلام کرده است که تقریبا ۱۰ هزار نفر از افرادی که در قرعه کشی ثبت نام کرده اند و برنده شده اند، هنوز به مراکز اسقاط خودرو مراجعه نکرده اند. علاوه بر این، ۸ هزار نفر همچنان در حال پایان دادن به فرآیند اسقاط خودرو در مراکز مختلف هستند.

امسال در چارچوب طرح یکپارچه فروش خودروی فرسوده، دارندگان خودروهای قدیمی می‌توانند در این طرح شرکت کنند. به نقل از رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت کشور، این متقاضیان برای شرکت در طرح باید یک مبلغ ۱۰۰ میلیون تومانی را به‌عنوان سهمیه در حساب خود واریز کنند. مهم‌ترین تفاوت این طرح با طرح‌های مشابه این است که شرکت‌کنندگان باید یک سال منتظر بمانند تا خودروی جدید به دستشان برسد.

در ماه خرداد سال 1402، احمدی، دبیر انجمن مرکز اسقاط کشور، اعلام کرد که تعداد حدود 50 هزار گواهی اسقاط تا پایان سال گذشته صادر شده بود، اما در حال حاضر این تعداد به 30 هزار کاهش یافته است. از طرف دیگر، بدلیل مسدودسازی اجباری وجوب پرداخت 100 میلیون تومان توسط متقاضیان سامانه یکپارچه فروش، مالکان خودروهای فرسوده از این پیشنهاد منصرف شده‌اند.

وی درباره آخرین وضعیت اسقاط خودرو‌های سنگین توضیح داد که واردات کامیون‌های سنگین سه‌ سال کارکرده اروپایی به کشور متوقف شده است. زمانی که سامانه اسقاط خودرو فعال بود، مالکان خودرو‌های سنگین با تمایل وسیله‌ی خود را به مراکز اسقاط می‌رساندند. همانطور که می‌دانید، اسقاط یک دستگاه کامیون معادل اسقاط ۱۴ دستگاه خودروی سواری است؛ به همین دلیل خودروسازان در سال‌های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ بیشتر از این گواهی استفاده می‌کردند. وزارت صمت هم اکنون به متقاضیان گواهی اسقاط می‌گوید که ارزش معادل آن را به صندوق وزارت‌خانه واریز کنند و سپس روند تولید یا واردات را انجام دهند.

در اردیبهشت 1402، امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت، اعلام کرد که این وزارتخانه قصد دارد یک سامانه جامع را طراحی کند که به جز صدور گواهی اسقاط، وظایف مربوط به نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، از جمله تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها را نیز بر عهده بگیرد. این سامانه همچنین شامل اجرای طرح یک و نیم درصد برای خدمات مرتبط خواهد بود. از این پس، طرح یک و نیم درصد (که تا کنون باید به صندوق توسعه صنایع پیشرفته پرداخت می‌شد) به شکل وام به صاحبان خودروهای فرسوده ارائه خواهد شد.

وی افزود در اسفند ماه سال گذشته کار طراحی این سامانه انجام شد و اکنون خبر خوب این است که افرادی که در قرعه کشی 14گانه سال گذشته و سال پیش، به عنوان برنده انتخاب و پیامکی دریافت کرده‌اند، می‌توانند با مراجعه به این سامانه، کار صدور گواهی اسقاط را انجام دهند. آقای قالیباف هم اخیراً اطلاعاتی درباره راه‌اندازی این سامانه اعلام کرده است.

بنا به اظهارات سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، سامانه جدیدی که برای جایگزینی خودروهای قدیمی به کار می‌رود، از تاریخ ۲۶ فروردین فعالیت خود را آغاز کرده است. افرادی که در قرعه‌کشی‌های گذشته برای تعویض خودروی سالم با آن عضو شده بودند، می‌توانند از این سامانه برای انجام مراحل مربوطه استفاده کنند.

وی اعلام کرده است که از تاریخ 9 اردیبهشت، 10 هزار خودرو سورن در نظر گرفته شده است تا به عنوان جایگزین ناوگان حمل و نقل عمومی در اختیار تاکسی‌ها قرار بگیرد. تاکنون 4 هزار و 500 نفر وجه را تکمیل کرده‌اند و 2 هزار و 200 خودرو پلاک شده‌اند. همچنین 2 هزار و 300 نفر از تاریخ 9 اردیبهشت می‌توانند وارد سامانه شوند و مراحل اسقاط و دریافت خودرو را آغاز کنند.

در فروردین 1402، دبیر انجمن مراکز اسقاط و بازیافت کشور اعلام کرد که طبق تصمیمی که توسط هیئت وزیران اخذ شده، برای هر خودروی وارد شونده 4 تا 8 خودرو فرسوده باید از چرخه خروجی گرفته شود.

با توجه به اینکه واردات خودروها ممنوع بود، فرآیند جایگزینی خودروها از اواسط سال گذشته طبق قانون بودجه 1401 به اجرا درآمد، اما با تاخیر. این فرآیند از دومین نیمه سال 1401 اجرایی شد و شامل تخصیص 10 درصد از خودروهای پیش فروش شده توسط خودروساز به مالکان خودروهای فرسوده بود. دو ماه به عنوان مهلت برای انجام اسقاط و دریافت گواهی‌نامه‌ها در نظر گرفته شد. مالک خودروی فرسوده موظف بود در این مدت خودرو را به مراکز اسقاط تحویل دهد، و سپس این مراکز عملیات اسقاط را انجام داده و خودرو را به خودروساز تحویل دهند تا مالک بتواند از طرح جایگزینی خودروهای فرسوده استفاده کند.

از 10 بهمن 1401، طبق قانون ساماندهی، وظیفه ستاد مدیریت حمل و نقل سوخت از وزارت راه به وزارت صمت منتقل شد. مقرر شد که برنامه‌های خاصی در این زمینه اجرا شود، اما از همان تاریخ، سامانه ستاد حمل و نقل سوخت غیرفعال شد. با اعلام مشکلات پیش آمده ناشی از قانون ساماندهی، خدمات تا اطلاع بعدی قطع شد. این امر باعث آسیب به مالکان خودروهای فرسوده شد. علاوه بر این، افراد مجبور به خرید خودروهای جدید با هزینه‌های شخصی شدند. هنگام بازنشستن خودروهای قدیمی، گواهی ارائه می‌شد که در فرآیند شماره‌گذاری نقش داشت، به کارگیری این گواهی‌ها توسط تولیدکنندگان منجر به محدودیت فعالیت مالکان خودروهای فرسوده شده است.

در فروردین 1402، امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت، اعلام کرد که افرادی که در قرعه‌کشی ۱۴ گانه سال گذشته و سال قبل از آن، در قالب طرح جایگزینی خودرو های فرسوده شرکت کرده و پیامک دریافت کرده‌اند، باید هفته آینده برای دریافت گواهی اسقاط اقدام نمایند.

در دی ماه 1401، اصلاحیه قانون ساماندهی صنعت خودرو به تصویب رسید که مقرر کرد کار گواهی اسقاط خودرو از سامانه ستاد مدیریت سوخت به وزارت صمت منتقل شود. وزارت صمت در پی این اصلاحیه، تصمیم گرفت یک سامانه جامع راه‌اندازی کند که علاوه بر صدور گواهی اسقاط، فعالیت‌های مربوط به نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی ایجاد شده باشد. همچنین، اقدامات لازم برای اجرای یک و نیم درصد از این سامانه نیز مورد توجه قرار گرفت. این طرح یک و نیم درصدی، که بر اساس قانون باید به صندوق توسعه صنایع پیشرفته وارد می‌شد، اکنون به‌صورت تسهیلات برای دارندگان خودروهای فرسوده در نظر گرفته خواهد شد.

گفته شده که کار طراحی سامانه اسقاط خودرو در اسفند ماه سال گذشته به پایان رسیده است و اخبار خوبی وجود دارد. طی هفته آینده، افرادی که در قرعه کشی 14 گانه سال گذشته و سال قبل آن برای جایگزینی خودروی فرسوده خود شرکت کرده و پیامک مربوطه را دریافت کرده اند، می‌توانند اقدام به صدور گواهی اسقاط خودرو خود از طریق این سامانه نمایند. این سامانه در آینده به عنوان منبع اطلاعاتی برای نوسازی و جایگزینی خودروهای فرسوده مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

در بهمن ماه سال 1401، دبیر انجمن صنایع بازیافت و اسقاط کشور اعلام کرد که برخی از سایت‌ها سامانه‌ای راه‌اندازی کرده‌اند که به افراد اطلاعات دروغین ارائه داده و آن‌ها را به اسم "طرح جایگزینی" ثبت می‌کنند تا بتوانند از متقاضیان جایگزینی خودروهای فرسوده هزینه‌ای به اندازه 460 هزار تومان دریافت کنند.

در استان خراسان، روش کلاهبرداری از طریق ارسال پیامک‌های تقلبی بسیار شایع است. پس از ثبت‌نام، اطلاعات شماره موبایل افراد بدست می‌آید و سپس پیامکی ارسال می‌شود که به نظر می‌رسد ثبت‌نام انجام نشده و باید مراحل دیگری را انجام دهید. این کلاهبرداری باعث شده تا بسیاری از افراد پس از دریافت پیامک به مراکز مربوطه مراجعه کنند و مبالغ اعلام شده را پرداخت کنند. براساس گزارش‌ها، تعداد قربانیان این کلاهبرداری به 10 هزار نفر رسیده و کلیه آن‌ها مبالغی حدود 460 هزار تومان به حساب متقلب واریز کرده‌اند.

در سال 1401، رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو در مورد روش‌های اسقاط خودرو توضیح داد. او اشاره کرد که دو روش برای اسقاط خودرو وجود دارد: طرح جایگزینی و طرح‌های غیرجایگزینی. در طرح جایگزینی، که از ماه شهریور سال 1401 آغاز شده است، خودروسازان 20 درصد سهمیه قرعه‌کشی را به صاحبان خودروهای فرسوده اختصاص دادند و تا کنون حدود 10 هزار دستگاه خودرو فرسوده از مجموعه خارج شده‌اند. اطلاعات دقیقی درباره طرح‌های غیرجایگزینی وجود ندارد، اما تا کنون حدود 30 هزار دستگاه خودرو فرسوده اسقاط شده‌اند. در سال گذشته نیز تعداد مشابهی از خودروهای فرسوده اسقاط شده بودند.

درباره آلودگی هوا، گفته شده است که نصف آلودگی هوای شهرهای بزرگ از منابع متحرک مانند خودروها و موتورسیکلت‌های قدیمی ناشی می‌شود. اکنون تعداد زیادی از خودروها و موتورسیکلت‌ها قدیمی در حال تردد هستند، با توجه به آمار، حدود 14 میلیون وسیله نقلیه قدیمی در کشور وجود دارد. اگر این روند ادامه داشته باشد، برای خروج این وسایل نقلیه قدیمی از حالت کاری حدود 400 سال زمان می‌برد و بدون اضافه شدن وسایل نقلیه جدید، این موضوع قابل توجه خواهد بود.

رئیس انجمن مراکز اسقاط همچنین اظهار کرد که در لایحه ساماندهی صنعت خودرو، در صورت عدم ارائه گواهی اسقاط، الزام به پرداخت 1.5 درصد از قیمت هر خودرو به صندوق ملی محیط زیست شده است. این امر باعث افزایش آلودگی به جای بهبود کیفیت هوا خواهد شد؛ زیرا خودروسازان خودروهای جدید را ثبت می‌کنند بدون اینکه خودروهای قدیمی را اسقاط کنند. اگر این اقدام صورت نگیرد، تعداد خودروهای فرسوده روز به روز افزایش پیدا خواهد کرد و بنابراین سهم فرسوده‌ها در آلودگی هوا به طور مداوم افزایش می‌یابد. باید توجه داشت که در سال 1401 در تهران تنها در 2 روز هوای تمیز داشتیم.

در دی ماه سال 1401، هادی طحان‌نظیف، سخنگوی شورای نگهبان، در صفحه اینترنتی خود اعلام کرد که اعضای این شورا به تصویب لایحه اصلاح ماده 10 قانون ساماندهی صنعت خودرو رسیده‌اند.

طبق توضیحات کاربر، این لایحه در جلسه شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و تطابق با موازین شرع و قانون اساسی اثبات شد.

ماده 10 قانون "ساماندهی صنعت خودرو"، تردد، حمل بار و مسافر توسط وسایط نقلیه موتوری پس از رسیدن به سن فرسودگی در کلانشهرها را ممنوع می‌کند. به علاوه، تبصره 2 این ماده شرکت‌های خودروسازی را ملزم می‌کند که برای هر چهار دستگاه خودرو یا موتورسیکلتی که تولید می‌کنند، گواهی اسقاط معادل از مرکز اسقاط دریافت کنند.

در متن اصلاح‌شده توسط نمایندگان مجلس و تایید شورای نگهبان، این تصریح شده است که در صورت عدم دسترسی به گواهی اسقاط خودرو یا موتورسیکلت از سامانه اسقاط تحت نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت و این موضوع منجر به اختلال در روند تولید محصول می‌شود، تولیدکنندگان خودرو یا موتورسیکلت می‌توانند با پرداخت ۱.۵ درصد از قیمت محصول به صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته وزارت صنعت، معدن و تجارت، مجوز شماره‌گذاری دریافت کنند. منابع حاصل از این مبلغ به صورت صد درصد تخصیص یافته، برای پرداخت یارانه ها و تسهیلات بانکی به افرادی که قصد دارند خودرو یا موتورسیکلت فرسوده را اسقاط کنند، استفاده خواهد شد. این وظیفه اسقاط خودرو در کشور با وزارت صنعت، معدن و تجارت است و این وزارت می‌تواند زمان اعتبار برای گواهی اسقاط تعیین کند.

در آذر ماه سال 1401، مصطفی طاهری، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس، اعلام کرد که دستور کار نشست روز 6 آذر برای کمیسیون صنایع و معادن مجلس، بررسی لایحه دو فوریتی الحاق یک تبصره به ماده 10 قانون ساماندهی صنعت خودرو درباره سازوکار اسقاط خودرو ارجاعی از صحن علنی مجلس بود.

بر اساس مصاحبه‌ی او و طبق ماده 10 قانون ساماندهی صنعت خودرو، برای هر چهار خودروی تولیدی، یک خودرو باید اسقاط شود. اکنون تصمیم گرفته شده که برای شماره‌گذاری خودروهای تولیدی، در صورت عدم داشتن گواهی اسقاط کافی، 1.5 درصد از قیمت هر خودرو برای شماره‌گذاری پرداخت شود. این منابع ابتدا برای اسقاط موتورسیکلت‌ها و حمل و نقل عمومی استفاده خواهد شد. همچنین، در صورت عدم داشتن گواهی اسقاط کافی، با پرداخت 5 درصد از قیمت کامیون و کشنده‌های وارداتی، این خودروها شماره‌گذاری می‌شوند و منابع حاصل از این مبالغ برای نوسازی موتورسیکلت‌ها و حمل و نقل عمومی استفاده خواهد شد.

مهر 1401: اظهارات محمود مشهدی‌شریف، رئیس انجمن کارفرمایی مراکز اسقاط و بازیافت خودرو‌های قدیمی، نشان می‌دهد که تولیدکنندگان موتورسیکلت بر اساس قانون قبلی به 120 درصد گواهی نیاز داشتند. این نیاز 90 درصد تولیدات را برای موتورسیکلت‌های غیربرقی و 10 درصد برای موتورسیکلت‌های برقی شامل می‌شود. اما چون تولیدکنندگان موتورسیکلت برقی تمایل به تولید ندارند، گواهی مورد نیاز برای این بخش یک پنجم کاهش یافته است بر اساس قانون جدید که 25 درصد از تولیدات موتورسیکلت‌سازان نیازمند گواهی اسقاط است.

وی اظهار کرد که تولیدکنندگان موتورسیکلت در گذشته تقریباً ۳۰۰ هزار گواهی داشته‌اند و طبق قانون جدید که ۲۵ درصدی است، تنها ۶۰ تا ۷۰ هزار گواهی لازم است. این تعداد گواهی هم اکنون در اختیار تولیدکنندگان موتورسیکلت موجود است، بنابراین آن‌ها در حال حاضر نیازی به گواهی جدید ندارند و با مشکل کمبود گواهی روبرو نیستند.

در ماه شهریور سال 1401، امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت، اشاره کرد به تصویب دو فوریت لایحه اصلاح ماده 10 قانون ساماندهی صنعت خودرو. او اظهار کرد که تعداد خودروهای اسقاط شده در سال‌های گذشته به تدریج کاهش یافته است، به طوری که تا تاریخ 30 شهریور امسال، فقط 15 هزار دستگاه خودرو اسقاط شده است. تشویق‌ها و تنبیه‌های مورد استفاده تاکنون تأثیر مطلوبی نداشته‌اند و پلیس نیز نمی‌تواند جلوی تردد خودروهای فرسوده را بگیرد. بنابراین، قیمت‌های خودروهای فرسوده افزایش یافته و از این رو شاهد انباشت آن‌ها در کشور هستیم.

با توجه به بیانات آقای قالیباف، فعلا در شهرها حدود ۳.۵ میلیون خودرو فرسوده و ۹ میلیون موتورسیکلت فرسوده وجود دارد. در قوانین قبلی تولیدکنندگان موظف بودند ۲۵ درصد از تولیدات خود را برای اخذ گواهی اسقاط اختصاص دهند؛ اما این رویه منجر به افزایش قیمت گواهی اسقاط در سال‌های گذشته شد. طبق لایحه جدید، تولیدکنندگان خودرو باید یک درصد ارزش هر خودرو را به صندوق محیط زیست واریز کنند.

در ماه شهریور سال 1401، اعضایی از وزارت صمت و انجمن‌های مرتبط با صنعت خودرو و موتورسیکلت، از جمله آقایان عبدالله توکلی، محمدحسین گودرزی، بهمن ضیا مقدم و کیوان پناهی، به بررسی ارائه طرح پرداخت یک درصد قیمت خودرو به جای برگه اسقاط پرداختند.

در جلسه‌ای که با آقای توکلی، مدیرکل حمل و نقل وزارت صنعت، تعلق دارد، او اظهار داشت که از دو عامل تشویق و تنبیه به منظور افزایش تسریع در چرخه اسقاط خودروها استفاده می‌شود. او به این نکته اشاره کرد که اکثر افراد آسیب‌پذیر از خودروهای فرسوده استفاده می‌کنند. با اجرای عامل تنبیه، افراد مجبور می‌شوند جلوی تردد و بیمه‌گذاری خودروهایشان را بگیرند. اما او تأکید کرد که لازم است عامل تشویق نیز مورد توجه قرار گیرد. بنابراین، باید صندوق‌هایی تأسیس شود که تسهیلات مالی برای مالکان خودروهای فرسوده فراهم کنند و آن‌ها را تشویق به جایگزین کردن خودروهایشان با مدل‌های جدید کنند. همچنین، آقای توکلی با ابراز تأسف افزود که اجرای این عامل تشویقی در سال‌های گذشته نادیده گرفته شده است که منجر به کند شدن فرآیند اسقاط خودروها شده است.

به گفتهٔ او، قبل از تصویب قانون حفاظت از هوای پاک، خودروهای دیزلی نیز تحت قوانین مربوطه قرار داشتند. این قوانین تا زمان تصویب قانون جدید، به آمار برگه‌های اسقاط خودروهای دیزلی نمی‌افزودند. در حال حاضر، برای تولید یک میلیون و 600 هزار دستگاه خودرو، به صورت سالانه حدود 400 هزار برگه اسقاط لازم است (با استثنای مواردی چون واردات و تولید موتور).

آقای گودرزی، عضو هیئت مدیره انجمن اسقاط خودرو، اعلام کرد که از سال 85، با شروع به کار تبصره 13، تصویبی صورت گرفت که خودروسازان باید 30 درصد از تولیدات خود را به جایگزینی خودروهای فرسوده اختصاص دهند. ابتدا، تعداد محدودی خودروساز این تصویب را عملی نمودند، اما به دلیل عدم توافق دولت و خودروسازان، قانون هوای پاک به ابلاغ رسید. در حال حاضر، بیش از 6 میلیون خودرو فرسوده در کشور وجود دارد و سالانه نیاز به 400 هزار برگه اسقاط داریم. درحال حاضر، 40 تا 50 هزار گواهی اسقاط در صف منتظر ثبت هستند.

وی اظهار کرد که با استفاده از 120 مرکز اسقاط، در سالهای 91 و 92 به تولید 330 هزار گواهی رسیده‌ایم. او همچنین اعلام کرد که با 220 مرکز نیز می‌توانیم 400 هزار گواهی تولید کنیم.

آقای پناهی، مدیر عملیات فروش ایران‌خودرو، درباره عدم مشارکت خودروساز در آمار‌ها صحبت کرد و اعلام کرد که بیش از ۵۴۰ هزار خودرو فرسوده با همکاری ایران‌خودرو از دسترس خارج شده و جایگزین آن‌ها خودروهای جدید شده‌اند. همچنین اعلام شده است که در طی دهه گذشته، بیش از ۲۰۲ هزار تاکسی تعویض شده‌اند که نقش آن‌ها در جایگزینی کاربری خودروهای شخصی بوده است.

گفته شد که اسقاط وقتی رخ می‌دهد که مالکان خودروهای فرسوده خود را مجبور به تعویض خودرو می‌کنند یا اینکه به طور داوطلبانه این کار را انجام می‌دهند. هیچ خودروسازی ناراضی از این اقدام نیست. بحث این است که آیا مالکان خودروها تمایل دارند این کار را انجام دهند یا خیر.

آقای ضیا مقدم، دبیر انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت، درباره مشکلات گواهی اسقاط اظهار نظر کرد که برای صنعت موتورسیکلت چالش زیادی است. طبق قانون هوای پاک، تولیدکنندگان باید برای هر موتورسیکلت جدید یک موتورسیکلت قدیمی را از حرکت خارج کنند که این موضوع برای آن‌ها چالش بزرگی است زیرا کاربران موتورسیکلت‌ها اکثرا افرادی زیربه‌ینی هستند. این امر منجر به استفاده از گواهی معادل خودرو به جای گواهی اسقاط موتورسیکلت شد. هدف اصلی از این قانون کاهش آلودگی هوا بود که باید به آن پایبند بود؛ اما تاکنون موفقیت قابل توجهی در این زمینه حاصل نشده است. در سال 98، مصوب شد که از برگه‌های انباشته‌ی مراکز اسقاط برای همان منظور استفاده شود اما متأسفانه پس از 2 سال از اجرای قانون، هیچ موتورسیکلتی از حرکت خارج نشده است. در حال حاضر، به ازای هر بجه اسقاط، 7 موتورسیکلت جدید به ثبت می‌رسند. با اخذ تصویب قانون جدید ساماندهی خودرو، با کمبود گواهی اسقاط خودرو مواجه شده‌ایم.

آقای گودرزی، عضو هیئت مدیره انجمن اسقاط خودرو، درباره اظهارات آقای پناهی در مورد 500 هزار گواهی اسقاط صحبت کرده و اشاره کرده است که اگر ایران‌خودرو سالانه یک میلیون دستگاه خودرو تولید کند، 30 درصد از آنها برای اسقاط شوند، این موضوع نشان‌دهنده کم لطفی ایران‌خودرو است چراکه تنها یک دهم وظیفه خود را انجام داده است. اگر یک درصد از قیمت خودروهایی مانند پراید یا پژو را در نظر بگیریم، برای مثال قیمت 165 میلیون تومانی پژو کارخانه، یک درصد آن با مبلغ یک میلیون و 650 هزار تومان برابر است؛ بنابراین خودروساز به دنبال فروش گواهی اسقاط نمی‌رود. این موضوع منجر به رفتن قانون هوای پاک و نیز ضایع شدن سوختی است که دولت برای خودروهای فرسوده اختصاص می‌دهد.

با توجه به موضوع یک درصد، وی افزود که خودروسازان به دنبال بهانه‌هایی برای عدم اسقاط گواهی هستند، درحالی که تعداد 50 هزار گواهی اسقاط وجود دارد. راه‌حل این مسئله این بود که گواهی اسقاط را قیمت‌گذاری کرده و معادل آن مبلغ را به صندوق محیط زیست واریز می‌کردند، تا زمانی که گواهی اسقاط صادر می‌شد، مبلغ مرتبط را به حساب سازمان محیط زیست وارد می‌کردند.

در سالی که قصد داریم تولید و اشتغال را افزایش دهیم، نباید اقداماتی انجام دهیم که خودروها و موتورهای تولید شده در پارکینگ‌ها باقی بمانند. در تیرماه با مشکل انباشت خودروهای دیزلی و موتورسیکلت‌ها روبه‌رو شدیم.

با توجه به افزایش قیمت گواهی اسقاط، منطقی است که سیاست‌گذاری باید به دنبال جایگزینی مناسب بگردد. اگر گواهی اسقاط در دسترس نبود، ممکن بود محصولات در پارکینگ خودروساز یا موتورسیکلت‌ساز نگهداری شود و به فرصت تبدیل شوند.

در ۱۷ شهریور 1401، امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت، جزئیات طرح واریز یک درصد قیمت خودروهای تولیدی به صندوق محیط زیست را تشریح کرد.

بر اساس اظهارات اشخاص معنی‌دار، پیشنهاد جدیدی در قالب اصلاح قانون ساماندهی خودرو به تصویب مجلس راه یافته است. این پیشنهاد، جایگزینی برای گواهی اسقاط خودروها می‌باشد و امری اصولی و فوری بوده و از اهمیت بسیاری برخوردار است. طبق این پیشنهاد، یک درصد ارزش خودروهای تولید شده به صندوق ملی محیط زیست واریز شده و نقش گواهی اسقاط انجام خواهد شد. اخراجی که باید خودروسازان به اسقاط فرسوده‌ها پرداخت کنند مشکل‌زا و به‌سختی قابل پرداخت شده است. به همین دلیل امکان اجرای این پیشنهاد به نظر می‌رسد موثر و موثر باشد و خبر خوبی برای این صنعت باشد.

در حال حاضر، بیش از 3 میلیون و 500 هزار دستگاه خودرو و 9 میلیون موتورسیکلت فرسوده در کشور وجود دارند. طبق آمارهای موجود، اسقاط هر 100 هزار دستگاه خودرو فرسوده، باعث صرفه‌جویی سالانه 200 میلیون لیتر بنزین می‌شود. پیشنهاد ارائه شده می‌تواند به کاهش تعداد خودروهای فرسوده و همچنین صرفه‌جویی در مصرف سوخت کمک کند.

در ماه شهریور سال 1401، طبق تغییراتی که توسط دولت انجام شده، همه تولیدکنندگان موتورسیکلت و خودروهای دیزلی ملزم به دریافت گواهی اسقاط یک چهارم از تولید ماهانه از مراکز اسقاط شده‌اند. در صورت عدم دریافت گواهی اسقاط، آن تولیدکنندگان موظف می‌شوند تعهد 6 ماهه برای انجام الزامات قانونی در زمینه اسقاط را ارائه دهند و نیروهای انتظامی باید پس از ارائه این تعهد، شماره‌گذاری را انجام دهند.

در ماه مرداد سال 1401، منوچهر منطقی، معاون وزیر صنعت، در نامه‌ای به مشاور وزیر کشور در امور فناوری، علت اصلی حذف الزام برگه گواهی اسقاط برای شماره‌گذاری خودروهای تجاری و موتورسیکلت را توضیح داد. او اظهار کرد که کمبود برگه اسقاط و رسوب محصولات در انبارها موجب مشکلاتی شده است. این مشکلات شامل داشتن انبوهی از محصولات تولیدی در انبارها و مشکلات در شماره‌گذاری خودروهای تجاری و موتورسیکلت‌ها می‌شود که باعث کاهش تولید و افزایش قیمت محصولات در بازار شده است.

بر اساس محتوای نامه، در صورت عدم ارائه گواهی اسقاط، تولیدکنندگان موظفند مبلغ مشخصی را به صندوق محیط زیست پرداخت کنند. این مبلغ برای ایجاد تسهیلات مناسب برای افرادی که تمایل به جایگزینی خودروی فرسوده خود را دارند، استفاده خواهد شد.

در تابستان 1401، جلیل مجاهد، رئیس انجمن صنعت موتورسیکلت ایران، به مصوبه دولت دوازدهم که در اسفند 98 تصویب شد، اشاره کرد. طبق این مصوبه، تولیدکنندگان موتورسیکلت مکلف شدند که برای هر دستگاه موتورسیکلتی که تولید و پلاک زده می‌شود، هزینه اسقاط یک دستگاه موتورسیکلت را به مراکز اسقاط پرداخت کنند. اما به دلیل مشکلات بوجود آمده در فرآیند اسقاط موتورسیکلت، تصمیم گرفته شد که تولیدکنندگان به جای موتورسیکلت، خودروها را اسقاط کنند. به همین دلیل تعیین شد که برای هر هفت دستگاه موتورسیکلتی که تولید می‌شود، هزینه اسقاط یک خودرو را به مراکز اسقاط پرداخت کنند. اما از اواخر سال 1400 تا به امروز، تعداد خودروهای اسقاطی به نسبت کاهش یافته است.

بر اساس گفته‌های آقای مجاهد، هزینه اسقاط خودرو در سال 98 دو میلیون تومان بوده و در اسفند 1400 به 4 میلیون تومان رسیده است. اما اکنون هزینه اسقاط خودرو برابر 16 میلیون تومان است؛ یعنی سازندگان موتورسیکلت باید به ازای تولید هر 7 دستگاه موتورسیکلت مبلغ 16 میلیون تومان به مراکز اسقاط بپردازند. با توجه به این که از اسفندماه سال 1400، انباشت حواله خودروهای اسقاطی در مراکز اسقاط پایان یافته، سازندگان موتورسیکلت با مشکل برای تامین حواله اسقاط مواجه شده‌اند و تولیداتشان پلاک‌گذاری نمی‌شود. بنابراین، تولیدکنندگان موتورسیکلت نیز با انباشت مواجه شده‌اند و ممکن است به تعطیلی واحدهای تولید منجر شود.

به نظر وی، در سال 1400، تعداد کلی 12 هزار و 500 دستگاه خودرو توقیف شده است، در حالی که صنعت موتورسیکلت نیاز به 100 هزار خودرو توقیفی در سال دارد. این صنعت حدود 16 هزار نفر را مشغول کرده و حدود 100 هزار نفر دیگر به صورت غیر مستقیم در آن فعالیت دارند. این وضعیت ممکن است باعث بیکاری بیشتر افراد شود، زیرا برخی واحدهای تولید موتورسیکلت کوچک تعطیل و اگر بخواهند بیشتر بکنند، واحدهای بزرگتر هم در خطر تعطیل شدن قرار دارند.

وی همچنین به یادآوری کرد که تولیدکنندگان خودرو باید هرساله 100 هزار دستگاه خودرو را اسقاط کنند. به طور کلی، برای ادامه تولید و پلاک‌گذاری خودروها و موتورسیکلت‌ها، باید 400 هزار دستگاه خودرو اسقاط شود. در حال حاضر، تعداد خودروهای اسقاطی در سال گذشته 12 هزار و 500 دستگاه بوده است.

وی تاکید کرد که تولیدکنندگان باید اطمینان حاصل کنند که هر گونه مشکلی که با محصولات آن‌ها رخ دهد، به سرعت پیگیری و رفع خواهد شد. او از دولت خواست تا به جای پرداخت هزینه‌های اسقاط وسایل نقلیه، این هزینه‌ها را از تولیدکنندگان اخذ کرده و به حساب محیط‌زیست واریز کند تا بتواند تولید متوقف نشود. همچنین، ایجاد تسهیلات برای مردم برای تسریع در اسقاط وسایل نقلیه فرسوده خود نیز لازم است.

با توجه به افزایش نرخ دستمزد و حقوق کارگری، هزینه اسقاط نیز بر قیمت موتورسیکلت تأثیر گذاشته است. همچنین، کمبود موتورسیکلت در بازار به دلیل عدم امکان پلاک‌گذاری آن نیز از دلایل دیگر برای افزایش قیمت آن است.

در خرداد 1401، پس از موافقت مجمع تشخیص مصلحت نظام، قانونی مربوط به صنعت خودرو تصویب شد. این قانون مشتمل بر موضوعات متعددی است، از جمله اخبار مربوط به گواهی اسقاط.

مطابق با تبصره 2 ماده 10 قانون، تولیدکنندگان خودرو و موتورسیکلت در ایران موظفند به ازای هر 4 دستگاه خودرو یا موتورسیکلتی که تولید می‌کنند، یک گواهی اسقاط از مراکز اسقاط خودرو دریافت کنند. این تبصره همچنین تعیین می‌کند که تولیدکنندگان باید حداقل ماهی 25% از تولیداتشان را با ارائه گواهی اسقاط منتشر کنند.

یک نکته دیگر مهم درباره ارائه گواهی اسقاط برای واردکنندگان وسایل نقلیه وجود دارد. بر اساس این تبصره، واردکنندگان خودروها و حتی موتورسیکلت‌ها ملزم به دریافت گواهی اسقاط هستند. با این حال، تعداد مورد نیاز این گواهی‌ها در طرح ساماندهی مشخص نشده است و این تصمیم به وزارت صمت واگذار شده است. اما در متن قانون اشاره شده است که تعداد گواهی‌های اسقاط باید بر اساس مصرف سوخت و قیمت کالای وارد شده تعیین شود.

در خرداد 1401، آقای محتشمی پور، معاون فنی و بهره‌برداری سازمان تاکسیرانی تهران، اعلام کرد که قیمت گواهی اسقاط تاکسی فرسوده از 20 میلیون تومان به حدود 50 میلیون تومان در مدت 4 ماه افزایش یافته است، از اجرای موفق طرح فراخوان همکاری مراکز اسقاط برای نوسازی تاکسی‌های فرسوده در تهران خبر داد.

آقای محتشمی‌پور اعلام کرد که دومین جلسه بازگشایی پیشنهادات قیمت مراکز اسقاط با حضور نهادهای نظارتی برگزار خواهد شد. او همچنین اعلام کرد که پس از بارگذاری اسناد مربوطه در سایت سازمان تاکسیرانی تهران، مالکان تاکسی فرسوده از روز چهارشنبه 11 خردادماه 1401 می‌توانند با قیمت‌های جدید مراکز اسقاط خود را انتخاب کنند.

آقای محتشمی‌پور به الزام مراکز اسقاط خودرو برای اجرای تعهدات خود اشاره کرده و اعلام کرده که در صورت اثبات تخلف مراکز اسقاط، سازمان تاکسیرانی همکاری خود را تا پایان سال با آنها متوقف خواهد کرد. او از مالکان تاکسی فرسوده خواسته که هشدار داشته باشند و از تماس‌های مشکوک از طرف مراکز اسقاط غافل نشوند. بر اساس بررسی‌های سازمان تاکسیرانی، برخی از این تماس‌ها پیشنهادات مخالف با تعهدات مراکز اسقاط به متقاضیان ارائه می‌دهند. او همچنین به مالکان تاکسی یادآوری کرده که توافق‌های تلفنی قابل پیگیری و تایید از سوی سازمان تاکسیرانی نیستند.

در خرداد ماه سال 1401، آقای شریف، رئیس انجمن مراکز اسقاط خودرو، اشاره کرد که افزایش قیمت خودروها می‌تواند تأثیر زیادی بر قیمت خودروهای اسقاطی داشته باشد. وی اظهار داشت که زمانی که قیمت پراید از 20 میلیون تومان به 200 میلیون تومان افزایش یابد، دیگر هیچ‌کس تمایلی به تحویل خودروی اسقاطی با قیمت 5 تا 6 میلیون تومان به مراکز اسقاط ندارد.

با توجه به اظهارات آقای شریف، در اواخر زمستان 1400، تقاضای زیادی برای صدور گواهی اسقاط خودرو وجود داشت، به ویژه از سوی سازندگان موتورسیکلت. در این زمان، قیمت گواهی اسقاط حدود 4.5 میلیون تومان بود، اما مراکز اسقاط مجبور بودند خودروهای فرسوده را با قیمت روز تحویل بگیرند. این امر باعث افزایش قیمت خودروهای فرسوده به بیش از 15 میلیون تومان شد. امروزه نیز، قیمت خودروهای اسقاطی به نرخ‌های بالاتری رسیده است و ممکن است بیشتر افزایش یابند، چرا که قیمت تمام شده خودروها به طور قابل توجهی بیشتر از گذشته است.

به عنوان مثال، ارزش ضایعات پیکان در حدود 7 میلیون تومان تعیین شده است، اما هزینه صدور گواهی اسقاط این خودرو به مبلغ 12.5 میلیون تومان افزایش یافته است. بنابراین امکان دارد که هزینه گواهی اسقاط پیکان، مانند سال گذشته، حدود 4 میلیون تومان نباشد.

آقای شریف به موضوع اسقاط خودروهای تاکسی نیز اشاره کرده و اظهار داشته که بخشی از گواهی اسقاط مورد نیاز از محل اسقاط تاکسی‌های فرسوده قابل تامین است. او افزود که هزینه هر تاکسی فرسوده، که قبلاً 10 میلیون تومان بود، اکنون به حدود 31 میلیون تومان افزایش یافته است.

در ماه خرداد سال 1401، طرح جدیدی به نام "گواهی صرفه جویی انرژی" برای بحث و بررسی در هیات دولت آماده شده است. این اقدام به اتفاق آقای شریف، رئیس انجمن مراکز اسقاط خودرو، انجام شده است. او اعلام کرده است که به امید تصویب این طرح، شرایط نوسازی و اسقاط خودروهای کهنه‌کار بهبود خواهد یافت. این طرح پیشنهادی دارای جزییات زیر می‌باشد:

2- مصرف بنزین برای خودروی نو، 4.12 لیتر کمتر از مصرف بنزین برای خودروی فرسوده است. با توجه به قیمت بنزین آزاد و بنزین صادراتی، جایگزینی خودروهای فرسوده می‌تواند هزینه سوخت را روزانه تا 70 هزار تومان و سالانه تا 25 میلیون تومان کاهش دهد.

اگر دولت بپذیرد که این مبلغ را به مدت یک سال پرداخت کند، در سال‌های بعد می‌تواند از مزایای جانبی آن نیز استفاده کند، مانند کاهش آلودگی هوا، کمک به کاهش تصادفات و مرگ و میر، و غیره.

در این طرح، دولت می‌تواند به افرادی که خودروی قدیمی خود را تحویل می‌دهند، گواهی صرفه‌جویی انرژی اهدا کند. این اقدام علاوه بر ارائه یک مقدار پول نقد برای خودروی فرسوده، می‌تواند به دارندگان این خودروها کمک کند زیرا این گواهی می‌تواند در بورس معاملاتی شود.

با توجه به تخمین انجمن مراکز اسقاط، در سال 1401 میلادی، می‌توان بین 350 تا 400 هزار گواهی اسقاط خودرو را صادر کرد.

در خرداد ماه سال 1401، آقای محمود شریف، رئیس هیئت مدیره انجمن مراکز اسقاط خودروهای فرسوده، به قوانین مرتبط با از دست رفتن خودروهای قدیمی اشاره کرد و بیان کرد که خودروسازان و واردکنندگان مسئولیت خرید و نام خودروهای فرسوده را بر عهده دارند. این افراد باید خود ماشین‌های قدیمی را از مالکان خریداری کنند و سپس آن‌ها را به مراکز اسقاط تحویل دهند. با این حال، مراکز اسقاط این فرآیند را سریع‌تر و آسان‌تر کرده‌اند تا به نیابت از خودروسازان و واردکنندگان، خودروهای فرسوده و موتورسیکلت‌های فرسوده را از صاحبان خریداری کنند.

خیر، آقای شریف تصریح کرده‌اند که برخی افراد اشتباها فکر می‌کنند که مراکز اسقاط خودروها باعث افزایش قیمت گواهی اسقاط شده‌اند؛ در حالی که واقعیت این است که مراکز اسقاط به منظور افزایش شفافیت، آماده‌اند مسئولیت خرید و فروش خودروهای قدیمی را به خودروسازان و واردکنندگان وارد کنند.

با توجه به اظهارات آقای شریف، قیمت گواهی اسقاط خودرو به قیمت خودروی فرسوده وابسته است. این قیمت هر سال در ماه اردیبهشت توسط ستاد مدیریت حمل و نقل سوخت اعلام می‌شود و مراکز اسقاط خودرو دخالتی در تعیین قیمت گواهی اسقاط ندارند، بلکه این مسئله به عهده کارشناسان دادگستری است.

رئیس انجمن مراکز اسقاط خودرو اظهار داشته است که قیمت گواهی اسقاط برابر با قیمت فعلی خودرو منهای ارزش ضایعات آن است. اما او بر این باور است که دولت نیاز است هزینه اسقاط خودرو و سود مراکز اسقاط خودرو را نیز به قیمت گواهی اسقاط افزایش دهد. در غیر این صورت، تولید گواهی اسقاط برای این مراکز اقتصادی نخواهد بود.

در ماه خرداد سال 1401، آقای شریف، رئیس انجمن صنفی مراکز اسقاط خودرو، توضیحاتی در مورد گواهی اسقاط خودروهای فرسوده ارائه داده است. خلاصه‌ای از این توضیحات در زیر آمده است.

در سال‌های 1393 و 1394، قیمت گواهی اسقاط حدود 4 میلیون تومان بود. اما پس از توقف واردات خودرو در سال 1397، صدور گواهی اسقاط تقریباً بی‌اهمیت شد و تنها برای خودروهای موجود در گمرک استفاده می‌شود. به همین دلیل، قیمت گواهی اسقاط به حدود یک میلیون و 300 هزار تومان کاهش یافت.

در فوریه 2019 تولیدکنندگان موتورسیکلت در ایران مجبور شدند گواهی اسقاط خودروها را تهیه کنند. با توجه به تولید سالیانه موتورسیکلت‌ها که بیشتر از 200 تا 300 هزار دستگاه است و هر گواهی اسقاط یک خودروی مسافری را نشان می‌دهد که معادل 7 موتورسیکلت محاسبه شده، نیاز به بین 30 تا 40 هزار گواهی اسقاط در سال وجود داشت. به همین دلیل تولیدکنندگان موتورسیکلت در طول دو سال تمامی گواهی‌های موجود را خریداری کردند، که انجام این کار باعث افزایش دوباره تقاضا برای گواهی‌های اسقاط خودروها شد.

در پایان سال 1399، آمار سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای نشان می‌دهد که از میان 360،400 دستگاه کامیون که در جاده‌ها حرکت می‌کنند، 46،283 دستگاه بیش از 40 سال عمر دارند.

بعضی از واردکنندگان کامیون‌های دست دوم اروپایی، در طی چند هفته گذشته، در اعتراض به برخی دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی و حکومتی تجمع کردند؛ آن‌ها اصلاحاتی را مطالبه می‌کنند که از جمله تسهیل واردات و لغو "الزام به اسقاط کامیون‌های فرسوده به ازای واردات کامیون‌های تا 3 سال ساخت" می‌باشد. این طرح که تقریبا سه سال است در حال اجرا است، با مشکلات زیادی روبرو شده است.

برخی شنیده‌ها ادعا می‌کنند که در حال حاضر حدود 25 هزار دستگاه کامیون دست دوم اروپایی وارد گمرکات کشور شده‌اند، اما آمار ترخیصی‌ها و پلاک‌گذاری شده‌ها نشان می‌دهد که ورود این تعداد از کامیون‌ها بیشتر نیست. اصلاح قانون ممکن است موجب افزایش فرصت‌های ترخیص کامیون‌های سال‌های 2017 و 2018 که در حال حاضر در گمرکات قرار دارند، شود.

آقای احمد کریمی، دبیر کانون سراسری انجمن‌های صنفی کامیونداران، تأکید دارند که رانندگان هیچگونه توافقی برای حذف "اسقاط فرسوده به ازای واردات" ندارند. آنها تاکید می‌کنند که با افزایش تعداد کامیون‌ها و کاهش بار، کشور در معرض مشکل قرار دارد. بنابراین، در جلسه‌ای با نمایندگان مجلس، تصمیم گرفته شد که الزام به اسقاط کامیون‌های فرسوده حفظ شود.

به گفتهٔ فرد، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در مدیریت بهینهٔ منابعش کارایی نداشته است و به همین دلیل تصمیم گرفته شده است تا از ظرفیت‌های قانونی موجود برای ترخیص کامیون‌های دپو شده در گمرکات به نحو احسن استفاده شود. در حال حاضر، کامیون‌های وارداتی آماده ترخیص و پلاک‌گذاری شده‌اند و فرآیند بهبود باید در عمل واقعی انجام شود.

بر اساس آمارهای منتشر شده، تعداد 14 هزار دستگاه کامیون وارد شده است، که از این تعداد، 11 هزار دستگاه ترخیص شده و 3500 دستگاه نیز شماره‌گذاری شده‌اند. این کامیون‌ها تمامی مراحل محیط‌زیستی، شفاف‌سازی منشأ ارزی، خدمات پس از فروش، درخواست گواهی استاندارد و اسقاط را با موفقیت طی کرده‌اند.

دی 1400: برخی از خودروسازان و تولیدکنندگان موتورسیکلت، اعدادا اجرای آیین‌نامه فنی ماده 2 قانون هوای پاک که الزام به اسقاط شماره گذاری وسیله نقلیه نو از آنجا جمع‌آوری کرده‌اند. آن‌ها علت این اقدام را کاهش سود برای کسب و کار خود ذکر کردند. سازمان حفاظت محیط زیست، که مسئولیت نظارت را بر عهده دارد، در این زمینه توصیه‌هایی مطرح کرده است.

طبق ماده 50 قانون اساسی، هرگونه فعالیت اقتصادی یا غیر اقتصادی که منجر به آلودگی محیط زیست یا ایجاد خسارت غیرقابل جبران برای آن شود، ممنوع است.

یکی از مهم‌ترین عوامل آلودگی هوا، وسایل ناخالصی هستند که سلامت مردم را تهدید می‌کنند.

طبق تصویبیه‌ی صادر شده در تاریخ 30 مهرماه سال 1397، برای هر سه خودرو دیزلی با استاندارد آلایندگی EEV که شماره‌گذاری می‌شوند، یک یا چند خودرو دیزلی با قابلیت مشابه باید خارج شوند.

سازمان حفاظت محیط زیست همچنین بیان کرد که به دلیل اهمیت کاهش آلایندگی ناشی از خودروهای دیزلی، تنها می‌توان گواهی اسقاط با ظرفیت مشابه و موجه قانونی صادر کرد و افراد نمی‌توانند گواهی اسقاط خودروهای دیگر را جایگزین کنند.

هیچ تفاوت ویژه‌ای برای تأمین‌کنندگان و دستگاه‌های وابسته به دولت و سایر نهادها، در خصوص مصوبات یاد شده، وجود ندارد.

در پایان ذکر شده است که آیین‌نامه ماده 8 قانون هوای پاک در تاریخ 12 خردادماه 1400 تصویب شده و توسط هیأت وزیران ابلاغ شده است. از این پس دیگر بهانه‌ای برای عدم اسقاط ناوگان فرسوده وجود نخواهد داشت.

در اوایل ماه آذر 1400، هادی علی‌احمدی، شهردار منطقه 13 تهران، اعلام کرد که طرح تحول نگهداشت شهر آغاز شده است و همچنین برای جمع‌آوری خودروهای اسقاطی، با همکاری معاونت خدمات شهری و محیط‌زیست و نواحی چهارگانه، اقداماتی انجام خواهد شد.

براساس گفته‌های وی، حدود 10 هزار خودرو بی‌مالک و متروکه پس از انجام مراحل قانونی، توسط پلیس راهور جمع‌آوری و به پارکینگ منتقل شدند و این فرآیند ادامه خواهد داشت تا پاکسازی کامل صورت گیرد. او از شهروندان خواست تا در صورت مشاهده موارد مشابه، با سامانه 137 تماس بگیرند.

برای آگاهی از آخرین اخبار وضعیت خودروهای فرسوده در ایران، مطالب منتخب زیر را بخوانید: