واردات اتوبوس کارکرده و اتوبوس دست دوم (1402)

در بهمن ماه سال 1402، علیرضا احمدی فینی، سرپرست مرکز مدیریت حمل و نقل سوخت کشور، اعلام کرد که تا کنون 150 اتوبوس که سفارش داده شده بودند، تاییدیه فنی را دریافت و تایید شده‌اند. فرایند ثبت سفارش واردات اتوبوس، که در ماه مرداد امسال صورت گرفت، تجربه‌ای جدید بود که با وجود مشکلات زیرساختی، منجر به کندی در روند اجرایی شد.

اولویت برای تأمین اتوبوس‌ها به تولید داخلی اختصاص دارد. تاریخچه توافق‌نامه‌ها نشان می‌دهد که 13 تفاهمنامه با شرکت‌های خودروسازی داخلی منعقد شده است به‌منظور تأمین نیازهای حمل و نقل جاده‌ای. تأمین اتوبوس‌ها برای رفع نیازهای حمل و نقل جاده‌ای در اولویت است. برای افراد متقاضی اتوبوس، تسهیلات تا ده میلیارد تومان برای خرید اتوبوس، یک میلیارد تومان برای خرید ون و مینی‌بوس، و حتی 200 میلیون تومان برای خرید سواری کرایه‌ای در نظر گرفته شده است.

در بهمن ماه سال 1402، ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت اعلام کرد که سازمان راهداری قصد دارد با استفاده از ناوگان مسافری تولید شده در کشور و نیز واردات ناوگان حمل‌ونقل مسافری، به شرط اخذ ارز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و دریافت تسهیلات بانکی، با اولویت بر روی اتوبوس‌ها، اقدام نماید.

بنابراین، وزارت صنعت ضوابط شرکت‌های حمل‌ونقل مسافری و تجاری که شرایط لازم را دارند را تأیید می‌کند و آن‌ها را به مشارکت دعوت می‌کند.

در این برنامه تسهیلات مالی برای ناوگان مسافری اتوبوس برون‌شهری به نسبت ۳۰٪ توسط متقاضی فراهم شده و ۷۰٪ تا سقف ۱۰۰ میلیارد ریال که می‌تواند اعتبار اضافی برای توسعه و بهبود فعالیت‌های خود باشد. همچنین برای ناوگان مسافری ون و مینی‌بوس برون‌شهری، ۴۰٪ تسهیلات توسط متقاضی فراهم می‌شود و ۶۰٪ تا سقف ۱۰ میلیارد ریال. در نهایت، برای ناوگان مسافری سواری کرایه برون‌شهری، ۵۰٪ تسهیلات توسط متقاضی فراهم شده و ۵۰٪ تا سقف ۲ میلیارد ریال اختصاص داده شده است.

در دسامبر 2023، رییس اتحادیه شرکت‌های تعاونی مسافربری اعلام کرد که تعداد اتوبوس‌ها از 15 هزار و 500 دستگاه دو سال پیش به 6500 دستگاه کاهش یافته است. از سوی دیگر، رییس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای اعلام کرده است که سازمان برنامه‌ریزی کرده است تا 1500 دستگاه ون، مینی‌بوس و اتوبوس جدید به ناوگان حمل‌ونقل عمومی اضافه شود. همچنین تفاهم‌نامه‌هایی با شرکت‌های خودروساز داخلی منعقد شده که بر اساس آن، تا انتهای سال آینده 3500 دستگاه خودرو به بخش مسافری تحویل داده شود.

شهریار افندی‌زاده ، معاون حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی، اعلام کرد که یک کمیته در وزارت راه و شهرسازی تشکیل شده است و برنامه‌ای برای سال‌های 1402 و 1403 و میلادی ایجاد شده است. در این برنامه‌ریزی، منابع تامین شده به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم شده است. اولویت ما اولاً به تولیدات داخلی اختصاص داده شده است، اما نمی‌توانیم منتظر بمانیم تا تولیدات داخلی به حد کافی برسد و باید به همراه آن واردات نیز داشته باشیم. طبق قانون مذکور، تا حدود 5000 اتوبوس می‌توان واردات انجام داد، درغیر اینصورت با کمبود اتوبوس روبرو خواهیم بود. تا به این تاریخ، تنها 33 اتوبوس وارد شده است، اما ما قصد داریم با واردات بیشتر این مشکل را حل کنیم. همچنین، سازمان راهداری در حال تدوین قوانین است و بانک‌ها باید در صنعت حمل‌ونقل نیز فعالیت داشته باشند.

حمیدرضا شهرکی، معاون حمل و نقل سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، اعلام کرد که تعداد اتوبوس‌های فعال در ناوگان 15 هزار و 290 دستگاه است، که متوسط سن آن‌ها 14 سال می‌باشد. بر اساس شرایط وسن اتوبوس‌ها، تقریبا 50 درصد از آن‌ها قابل استفاده در مسیرهای بلند مسافت می‌باشند و سایر اتوبوس‌ها برای مسیرهای درون شهری و کوتاه مدت مناسب هستند.

در حال حاضر، آقای افندی‌زاده بیان کرد که مجوز واردات فقط برای شرکت‌های حمل‌ونقل و حقوقی با تأیید سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور ممکن است. همچنین، او پیشنهاد داد که شرط اسقاط خودرو برای واردات اتوبوس‌های مسافری عمومی درون شهری و برون شهری حذف شود. سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای باید با همکاری اصناف و تشکل‌های فعال در بخش ناوگان حمل‌ونقل عمومی مسافری جاده‌ای، موارد و ایرادات آیین‌نامه مربوط را احصاء کرده و نقطه‌نظرات خود را ارائه کنند. همچنین، وزارت راه و شهرسازی باید اقدامات لازم برای رفع موانع قانونی و اصلاح آیین‌نامه اجرایی مرتبط با بند (ص) تبصره (٧) ماده واحده قانون بودجه سال ١٤۰٢ کشور را پیگیری کند که قرار است توسط کارگروه پایش حمل و نقل کشور انجام شود.

موضوعاتی نظیر داشتن کارت بازرگانی، معاینه فنی، خدمات پس از فروش و استانداردهای خودروها از جمله عواملی هستند که ممکن است موانعی برای واردات خودروها توسط اشخاص حقیقی و حقوقی ایجاد کنند. بنابراین، برای حل این مشکلات لازم است هماهنگی و تعامل با ارگان‌های مختلفی از جمله بانک مرکزی، سازمان ملی استاندارد، گمرک، سازمان امور مالیاتی، سازمان حفاظت از محیط‌زیست و پلیس راهور از طریق سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای صورت گیرد.

در آبان ماه سال 1402، داریوش باقرجوان، مدیرکل دفتر حمل و نقل مسافر سازمان راهداری، اعلام کرد که تنها ۲۵ دستگاه از مجموع ۲۰۰۰ دستگاه اتوبوسی که با پلاک موقت به ایران وارد شده بودند، هنوز به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

اتوبوس‌های ثبت‌نامی ورودی به کشور از طریق گمرک به زمینه‌ی حمل و نقل جاده‌ای اضافه شده‌اند. تا کنون تنها 25 اتوبوس با پلاک موقت توانسته‌اند وارد ایران شوند. علاوه بحثگاه‌های اجرائی، سازمان‌های مختلفی از جمله بانک مرکزی، وزارت صنعت و شرکت حفاظت از محیط زیست نیز در این فرآیند دخیل هستند. خود وزارت راه و شهرسازی نیز سعی دارد که این نیاز را از طریق تولید داخلی رفع کند، اما به دلیل فرسودگی ناوگان حمل و نقل جاده‌ای، مجبور به واردات اتوبوس‌ها می‌باشد.

از میان 15 هزار اتوبوس فعال در کشور، 6 هزار و پانصد دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرند که برای مسافت‌های متوسط تا طولانی مناسب هستند. اما با این وجود، تولید داخلی اتوبوس ها بسیار کم است و برای پر کردن این نقص، 13 قرارداد برای واردات اتوبوس‌های مختلف از شرکت‌های خارجی منعقد شده است. این قراردادها شامل تولید انواع اتوبوس، مینی بوس، ون و اتوبوس‌های برقی برای مسافت های کوتاه می‌شود.

در مورخه 1402، داریوش امانی، رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، اعلام کرد که در این سال قصد دارند با ترغیب بخش خصوصی و اعطای وام‌ها و تسهیلات مناسب و از طریق واردات، می‌خواهند به ناوگان حمل و نقل عمومی جاده‌ای کشور، 5 هزار اتوبوس اضافه کنند.

سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای مسئول ارزیابی و رصد عملکرد استان‌ها است. این سازمان با استفاده از سامانه‌های تخصصی، هر سه ماه یکبار عملکرد استان‌ها را ارزیابی می‌کند. استان‌هایی که در این ارزیابی عقب‌تر هستند، شناسایی می‌شوند و مسائل آن‌ها رفع می‌شود.

به عبارت زیر تغییراتی اعمال شد: «آقای امانی اعلام کرد که امسال برای انتقال زائران اربعین حسینی، از تمام وسایل حمل و نقل عمومی استفاده شده است، و با استفاده از هفت هزار اتوبوس، چهار میلیون زائر به مقصد خود رسیدند. در اوج ترافیک بین ایلام و مهران، حتی نیم ساعت ترافیک نبود. امسال برنامه‌ریزی شده است که 5000 اتوبوس جدید به این عرصه معرفی شوند، با اعطای وام و تسهیلات، تا از ظرفیت این شرکت‌ها بهره‌برداری شود و در زمان بحران به نحو مطلوب عمل کنند.»

در شهریور ماه سال ۱۴۰۲، محمد آقامیری، که عضو کمیسیون حمل و نقل ترافیک شورای اسلامی شهر تهران است، اعلام کرد که اتوبوس‌های سه کابین اواخر سال جاری وارد تهران خواهند شد. برنامه‌های لازم برای ورود این اتوبوس‌ها قبلا انجام شده است و آن‌ها وارداتی هستند. علاوه بر این، مذاکراتی نیز برای ورود بقیه اتوبوس‌ها صورت گرفته است. خرید ۱۰۰ دستگاه اتوبوس سه کابین قطعی است و برای بقیه نیز روند توافقات در حال انجام است. منتظر باشید، زیرا قطعا تعدادی از این اتوبوس‌ها تا پایان سال وارد تهران خواهند شد.

وی افزود که خودروهای الکتریکی قطعاً در کاهش آلودگی هوا نقش دارند؛ اما باید زیرساخت‌های لازم برای این موضوع فراهم شود. در حال حاضر، شارژ کردن اتوبوس‌های برقی در پایانه‌ها انجام می‌شود، اما قرار است در آینده شرایط برای شارژ در ایستگاه‌ها نیز فراهم شود.

او در مورد اتوبوس‌های الکتریکی نیز اظهار کرد که بخشی از این اتوبوس‌ها الکتریکی شده‌اند و بخش دیگر هنوز در دست ساخت و ساز است.

شهریور 1402: شهریار افندی‌زاده، معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی، اعلام کرد که مجاز به واردات 5 هزار دستگاه اتوبوس با کارکرد حداکثر تا 5 سال شده‌اند. این تصمیم می‌تواند تغییراتی در حوزه حمل و نقل کشور ایجاد کند. شرکت‌هایی که دارای کارت بازرگانی هستند، می‌توانند درخواست ثبت سفارشات خود را ارسال کنند، با این وجود باید به رعایت استانداردهای سازمان استاندارد، محیط زیست و گمرکی توجه کنند.

سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، مشخصات فنی این اتوبوس‌ها را اعلام کرده است. مورد استفاده 2 هزار دستگاه اتوبوس برای ایام اربعین مشخص شده بود. عمر ناوگان فعال در کشور بالای 13 سال است و این اتوبوس‌ها می‌توانند تا 5 سال کارکرده باشند. سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای برندهای مناسب برای واردات 5 هزار دستگاه اتوبوس را به وزارت صمت اعلام کرده است و متقاضیان با داشتن کارت بازرگانی می‌توانند به واردات اتوبوس از این برندها اقدام کنند.

طبق بیانات اشخاص مربوطه، در طرح جامع انتقال و حمل‌ونقل کشور برای افق سال 1414، تعداد بیست هزار دستگاه اتوبوس برای ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای پیش‌بینی شده است. تا سال گذشته، چهارده هزار دستگاه اتوبوس فعال بودند، اما به دلایلی از جمله مسائل اقتصادی، قسمتی از این ناوگان از حمل‌ونقل عمومی به حمل‌ونقل خصوصی و دیگر خدمات مانند جابه‌جایی کارکنان کارخانه‌ها منتقل شده‌اند. در حال حاضر، ده هزار دستگاه اتوبوس فعال است و به گفته سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، دو هزار دستگاه از این تعداد قادر به تردد و پیمایش در مسافت‌های بلند نیستند. از بین چهارده هزار دستگاه اتوبوس، برخی به خدمات خصوصی اختصاص یافته‌اند و برخی دیگر در مسافت‌های کوتاه تردد دارند.

آقای افندی‌زاده اعلام کرد که با تولید کنندگان داخلی همکاری می‌کنیم تا بخشی از نیازهای ناوگان اتوبوسی را تامین کنیم. او تأکید کرد که بیشتر تولیدات داخلی مربوط به اتوبوس‌های درون شهری است و باید تولیدات داخلی را افزایش دهیم. وی همچنین اذعان کرد که ورود ناوگان جدید تا سال 1414 به تدریج انجام می‌شود اما همواره باید توجه به این مساله داشته باشیم که ناوگان فرسوده هزینه‌های اضافی را به همراه دارد و ایمنی ناوگان فرسوده کمتر است. به علاوه، وقتی که یک ناوگان فرسوده تشخیص داده می‌شود، باید آن را از حرکت خارج و از مسیر حذف کرد تا مشکلات احتمالی جلوگیری شود.

در ماه مرداد سال 1402، هیات وزیران با پیشنهاد وزارتخانه‌های صمت، راه و شهرسازی، کشور، امور اقتصادی و دارایی، و سازمان برنامه و بودجه، و به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی و بند (ص) تبصره (۷) قانون بودجه سال ۱۴۰۲، آیین‌نامه ثبت سفارش برای واردات انواع کشنده، کامیون، اتوبوس، مینی‌بوس، و ون را تصویب کرد. این آیین‌نامه به منظور پاسخگویی به نیازهای حمل‌ونقل درون‌شهری و برون‌شهری، و همچنین برآوردن نیازهای صنعت و تولید و رفع انحصار، تصویب شده است.

بر اساس آیین‌نامه اجرایی بند ص تبصره ۷ ماده قانون بودجه سال 1402، به منظور توسعه حمل و نقل عمومی و کاهش مصرف سوخت و آلودگی هوا و سوانح جاده‌ای، وزارت صنعت، معدن و تجارت مجاز است که با تأیید سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای (برای کاربری بین‌شهری) و وزارت کشور (برای کاربری شهری)، سفارش واردات انواع کشنده، کامیون، اتوبوس، مینی‌بوس و ون با عمر کمتر از پنج سال را ثبت و اجراء کند.

بند موردنظر از آیین‌نامه توسط وزارتخانه‌های صنعت، راه و شهرسازی، کشور، امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه کشور به تناسب اهمیت قطعات، خدمات پس از فروش و معاینه فنی تدوین و اجرا می‌شود.

گزارش عملکرد این بخش شامل تعداد و نوع خودروهای وارد شده و دستگاه‌های بهره‌برداری توسط وزارت صمت، هر سه ماه یکبار، به کمیسیون‌های برنامه و بودجه و محاسبات و صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ارائه می‌شود.

بر اساس این آیین‌نامه، خودروهای وارداتی باید به استانداردهای مربوطه تطابق داشته باشند و سن آن‌ها بر اساس تاریخ ساخت، باید کمتر از پنج سال باشد هنگام ورود به کشور. همچنین، آلایندگی مجاز نیز باید مطابق با قوانین و مقررات باشد. ورود و ترخیص خودروهای وارداتی باید به تأیید و ثبت سفارش و تخصیص ارز در بنادر و گمرکات کشور منوط باشد. منابع ارزی مورد نیاز برای اجرای این آیین‌نامه، توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین و ابلاغ می‌شود.

در مرداد ماه سال 1402، ابوالفضل کمالی، نماینده سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، در جلسه کمیته واردات اتوبوس اعلام کرد که تا به امروز بیش از هشت هزار درخواست برای واردات اتوبوس ثبت شده است.

بر اساس قانون جدید برنامه 1402، مجوز واردات دو هزار دستگاه اتوبوس صادر شده است. امیدواریم تا قبل از شروع مراسم اربعین، این تعداد اتوبوس به کشور وارد شده و به دست رانندگان برسد تا در ناوگان حمل و نقل جاده‌ای استفاده شود. همچنین، احتمال اجاره اتوبوس‌ها از کشور‌های همسایه نیز وجود دارد، که به احتمال زیاد از پاکستان و ترکیه اجاره خواهند شد.

مقامات سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای اعلام کرده بودند که قبل از اربعین، دو هزار اتوبوس با عمر کمتر از پنج سال با تسهیلات یک میلیارد و 500 میلیون تومانی به متقاضیان وارد کشور خواهند شد. از دیگر تسهیلات ارائه شده در این اعلان، تخفیف پنجاه درصدی عوارض بازرگانی بوده است.

در تاریخ چهارم تیرماه سال ۱۴۰۲، شهریار افندی‌زاده، معاون حمل‌ونقل وزیر راه‌ و شهرسازی، تاکید کرد که برای بهبود وضعیت حمل‌ونقل عمومی و ارائه خدمات بهتر به زائران ایام اربعین، نیاز به نوسازی و توسعه ناوگان وسایل حمل‌ونقل وجود دارد. او اعلام کرد که به همراه وزارت صمت و وزارت کشور و سایر دستگاه‌ها، اقدامات لازم در خصوص اجرای مصوبه هیئت دولت مبنی بر واردات دو هزار دستگاه اتوبوس بین شهری با کارکرد تا پنج سال، در حال انجام است.

در جهت اجرای این مصوبه، روند جذب متقاضیان واردات ناوگان با داشتن کارت بازرگانی از طریق فراخوان سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در دست انجام قرار گرفته است. متقاضیان واجد شرایط برای امکان ثبت سفارش ناوگان معین شده اند. همچنین، از منابع داخلی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای و با همکاری صندوق کارآفرینی امید، 15 میلیارد ریال تسهیلات بانکی با نرخ سود 9 درصد برای هر دستگاه ناوگان وارداتی فراهم شده است. این اقدام با هدف ارتقای ناوگان و افزایش رضایت مسافران انجام شده است. فرآیندهای لازم برای ثبت سفارش از وزارت صمت و تدوین دستورالعمل اجرایی تخفیف 50 درصد سود بازرگانی خودروهای وارداتی از وزارت کشور نیز در دست پیگیری بوده و مراحل تهیه شیوه‌نامه واردات خودرو از وزارت صمت نیز در دست اقدام است.

وی بر اهمیت همکاری و هماهنگی بین تمام دستگاه‌های مرتبط در این زمینه تأکید کرد. او بیان کرد که مواردی از جمله معاینه فنی، خدمات پس از فروش و استانداردهای خودروها از جمله مسائلی هستند که توسط وزارت صمت پیگیری می‌شوند و هماهنگی‌های لازم برای تامین ارز گروه یک به همین منظور با بانک مرکزی انجام شده است. در این راستا، هماهنگی‌های لازم با سازمان ملی استاندارد، گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان امور مالیاتی، سازمان حفاظت از محیط ‌زیست و پلیس راهور برای تسهیل فرآیند تشریفات گمرکی و شماره‌گذاری ناوگان وارداتی در حال انجام است.

در تاریخ 1402، داریوش گلعلی‌زاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، بیان کرد که طبق مواد 9 و 10 قانون هوای پاک، وزارت بهداشت، شهرداری‌ها، دهیاری‌ها، و شهرداری‌های کلان‌شهرها باید به توسعه و بهسازی حمل و نقل عمومی متعهد شوند. استفاده از خودروهای دیزلی باید به حداقل برسد و منابع آلودگی هوا در شهرها بسیار فراتر از ظرفیت تهویه هوا است. برای کاهش آلاینده‌های گازی و ذرات معلق و بهبود کیفیت هوا، استفاده از حمل و نقل عمومی تمیز ضروری است. بهتر است که افراد بیشتر از مترو استفاده کنند و خطوط مترو باید گسترش یابند.

براساس مصوبه سازمان حفاظت محیط زیست، خودروهای تولید داخل باید استانداردهای یورو5 و یورو6 را داشته باشند تا واردات خودروهای کارکرده و دست دوم، که حداکثر سه سال سن دارند و استاندارد یورو5 را دارند، به کشور مجاز شود. با تعداد 2000 اتوبوس فرسوده با سن بالای 88 درصد که در تهران فعالند، امکان بروز انتشار بیشتر آلاینده‌ها و از استانداردهای محیط زیست خارج شدن وجود دارد. برای حل این مشکل، توسعه حمل و نقل عمومی و نوسازی اتوبوس‌ها باید از اولویت‌های برنامه‌های اجرایی باشد. همچنین، واردات خودروهای کارکرده باید همراه با نوسازی و کاهش تدریجی ورود خودروهای فرسوده باشد تا بهبود کیفیت هوا و کاهش آلاینده‌ها تضمین شود. وزارت صنعت اجازه واردات کشنده، مینی بوس و ون تا پنج سال ساخت را دارد، که این واردات از طریق وزارت راه و شهرسازی و شهرداری‌ها و دهیاری‌ها برای حمل و نقل برون شهری و درون شهر انجام می‌شود.

مدیرعامل مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد که دستورالعمل جدیدی در آیین‌نامه کمیسیون‌های اصلی تصویب شده است که نیازمند مجوز هیات وزیران است. بر اساس این دستورالعمل، واردکنندگان خودرو باید حداقل استانداردهای یورو 5 را رعایت کنند و استانداردهای سازمان ملی استاندارد باید به‌طور کامل رعایت شود. شهرداری نیز مجوز واردات 650 اتوبوس با استاندارد یورو 5 را دریافت کرده است و این موضوع توسط ما تحسین شده است. اما توجه به این نکته ضروری است که اتوبوس‌ها باید مجهز به فیلترهای جاذب دودی باشند و این فیلترها باید به‌طور کارخانه‌ای نصب شده باشند تا از عملکرد موتور خودروها تحت تأثیر نباشد و همچنین به درستی فعالیت کند.

وی به این نکته تاکید کرد که با وارد کردن خودروی یورو4 و نصب فیلتر جاذب دودی، این فیلترها به سادگی قابل جدا شدن هستند و خودرو به راحتی قابل استفاده باقی می‌ماند و هیچ مشکلی پیش نمی‌آید. همچنین این نکته مهم است که نصب دستی فیلترهای جاذب دودی، عملکردی مناسب را دارند. در گذشته قبل از سال 84، خرید خودروهای دیزلی در شهر تهران ممنوع بود و باید خودروهای گازی یا برقی تهیه می‌شدند. زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی در گذشته به خوبی گسترش نیافته بود. بسیاری از خودروهای دیزلی خارج از چرخه استفاده قرار گرفته‌اند و قطعات آن‌ها مورد بازسازی قرار می‌گیرند. با توسعه حمل و نقل عمومی و کاهش فواصل بین مناطق زندگی و کار، استفاده از خودروهای شخصی و میزان آلاینده‌ها نیز کاهش خواهد یافت.

اقتصاددان معروف، جان میکانتی، در کتابش "پیشرفتهای علمی و تکنولوژیکی در جوامع مردمی"، به موضوع جدیدی پرداخته است. او بحث می‌کند که تنها با توجه به رشد علم و فناوری، امکان توسعه‌ی جوامع مردمی و پیشرفت آن‌ها وجود دارد. من با این دیدگاه کاملاً موافقم، زیرا تکنولوژی و علم همواره نقش بسزایی در تحولات اجتماعی و اقتصادی جوامع داشته‌اند. حالا در نگاهی دقیق‌تر به این پدیده، می‌توان دید که این پیشرفت‌ها چگونه به توسعه‌ی جوامع کمک می‌کنند و چه تأثیراتی بر زندگی افراد دارند.

برای ترخیص خودروهای کارکرده از گمرک، تاییدیه سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ملی استاندارد لازم است. خودروهای تا پنج سال سن معتبر هستند، اما دولت معلوم کرده است که فقط خودروهای تا سه سال ساخت دارای مجوز ورود به کشور هستند. این مقررات برای 650 اتوبوس با استاندارد یورو 5 اعمال می‌شود. اما صرفاً 350 اتوبوس با استاندارد یورو 4 وارد کشور نمی‌شوند و شهرداری پیش از تصویب قانون بودجه 1402 برای جلوگیری از واردات این خودروها اقداماتی را انجام داده است.

در تیر ماه سال 1402، مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران، اعلام کرد که در ابتدای کار خود تلاش کردند از اتوبوس‌های داخلی استفاده کنند. او انتظار داشت که براساس وعده‌های خودروسازان و قراردادهای منعقد شده، تا پایان سال 4000 دستگاه اتوبوس تحویل داده شود. اما تنها 740 دستگاه تامین شد و از این روی تصمیم گرفتند به واردات اتوبوس‌های کم‌کارکرد بپردازند. ایشان همچنین اذعان کردند که مصوبه لازم را از دولت و مجلس دریافت کردند و مخالفت سازمان محیط زیست در این خصوص به معنایی نمی‌پیوندد.

در لیست آیتم‌های تامین شده، اتوبوس‌های برون شهری و وسایل نقلیه شخصی با کمتر از پنج سال کارکرد و با استانداردهای فنی مطابق کشورمان قرار دارند. در ضمن، هیچ اصراری بر خرید اتوبوس از خارج، به ویژه اتوبوس دست دوم، وجود ندارد، اما در صورت نیاز و وضعیت برای تامین نیاز مردم، 1740 دستگاه اتوبوس، از جمله اورهال، تهیه خواهند شد. واقعیت این است که وضعیت اتوبوس‌ها در تهران نیاز به بهبود دارد؛ از خرابی کولرها تا کمبود اتوبوس‌ها و واگن‌های مترو.

در تیرماه سال 1402، مهدی قلی‌زاده، رئیس سازمان راهداری، درباره برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای پاسخ به تقاضای حمل‌ونقل در ایام اربعین توضیحاتی ارائه کرد. طبق این برنامه‌ریزی، در فاصله زمانی 25 روزه از تاریخ 25 مرداد تا 20 شهریور، از ظرفیت موجود بهره‌برداری خواهد شد. اخیراً هیئت دولت موافقت کرده است که 2000 دستگاه اتوبوس وارد کشور شود تا نیازهای ایام اربعین حسینی را برطرف کند. این اتوبوس‌ها توسط وزارت راه و شهرسازی با رعایت تمامی مراحل اداری و با توجه به شرایط مشخص شده، به کشور وارد می‌شوند و بین شرکت‌های مسافری و رانندگان توزیع می‌شوند.

سهمیه‌ی هر شخص، از جمله رانندگان و شرکت‌های حمل و نقل در سراسر کشور، تعیین شده و به آن‌ها اعلام شده است. اطلاعات مربوطه از طریق سازمان راهداری به‌طور متمرکز به وزارت صنعت ارسال شده تا مراحل بعدی مانند ثبت سفارش، خرید ناوگان و ترخیص آن‌ها را انجام دهد. امیدواریم با همکاری سایر دستگاه‌ها، 50 درصد از این ناوگان، یعنی تقریباً 1000 دستگاه اتوبوس، برای روزهای اربعین وارد کشور شود.

آقای قلی‌زاده اظهار کرد که در مصوبه دولت اشاره‌ای به موضوع ارز نشده است. تا به حال، واردات بوده ممنوع بوده، اما اکنون اجازه ورود 2000 اتوبوس داده شده است. سن این ناوگان باید تا 5 سال ساخت باشد و باید استانداردهای سازمان استاندارد رعایت شود.

در ماه خرداد سال 1402، داریوش باقرجوان، مدیرکل دفتر حمل و نقل مسافر در سازمان راهداری، اعلام کرد که مجوز واردات 2 هزار دستگاه اتوبوس بین‌شهری صادر شده است. او سهمیه هر استان را به ادارات کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استانی اعلام کرد و در مصاحبه با رسانه‌ها جزئیاتی درباره شرایط واردات این اتوبوس‌ها را شرح داد.

• از جمله تسهیلات پیش‌بینی شده در این مصوبه تخفیف 50 درصدی برای سود بازرگانی خودروهای وارداتی است که مستلزم صدور دستورالعمل مشترک از طرف وزارت صمت و وزارت کشور است.
• ناوگان اتوبوس وارداتی، باید با عمر کمتر از پنج سال و از جمله برندهای معتبر باشد.
• در صورت مهیا شدن منابع داخلی، برای هر دستگاه 15 میلیارد ریال تسهیلات بانکی اختصاص می‌یابد که تفاهم نامه‌های مربوطه با بانک‌های عامل در شرف مبادله است.
• تأیید تأمین قطعات، وجود شبکه خدمات پس از فروش و معاینه فنی جزو شروط مندرج در متن مصوبه است.
• در اجرای مصوبه یاد شده، سازمان راهداری و حمل‌و نقل جاده‌ای در تاریخ 16 خرداد 1402، شرایط متقاضیان و همچنین سهمیه هر استان را به اداره‌های کل راهداری وحمل‌ونقل جاده‌ای استانی ابلاغ کرده و تا پایان خردادماه به اداره‌های کل استانی مهلت داده است تا متقاضیان را معرفی کنند.
• در بخشنامه ابلاغی به استان‌ها تصریح شده است که فقط شرکت‌های حمل‌و نقل مسافر و رانندگان فعال بخش حمل‌و نقل مسافر، می‌توانند نسبت به ارائه تقاضای خود برای واردات اتوبوس کارکرده اقدام کنند.
• شرکت حمل‌و نقل باید دارای پروانه فعالیت معتبر بوده و بر اساس تعهد محضری ملتزم به این است که در ایام اربعین از سرویس دهی در خطوط مربوطه خود منفک شده و فقط در مسیرهای تعیین شده برای جابه‌جایی زائران اربعین فعالیت کند و تا پنج سال خودرو در مالکیت شرکت یا اعضای هیأت مدیره شرکت باقی بماند.
• رانندگان متقاضی نیز باید دارای کارت هوشمند معتبر با حداقل کارکرد 120 فقره سند حمل در سال 1401 باشد.
• ضمن ارائه معرفی نامه از تشکل ذی‌ربط خود، تعهد محضری مبنی بر به‌کارگیری خودرو تحت پوشش شرکت حمل و نقل و فعالیت در ایام اجرای طرح اربعین در مسیرهای تعیین شده و مالکیت خودرو تا پنج سال به‌نام راننده را ارائه کنند.
• شرکت حمل و نقل باید معرفی نامه مبنی بر تحت پوشش قرار دادن راننده متقاضی واردات اتوبوس را ارائه کنند.
• هر راننده فقط می‌تواند برای واردات یک خودرو اقدام کند و این امتیاز قابل واگذاری به غیر نیست.
• به منظور حمایت از مالکانی که وسیله نقلیه آنان دچار حریق و آتش سوزی شده، پیش‌بینی شده است شرط کارکرد ناوگان در سال قبل حذف شود.

مدیرکل دفتر حمل‌ونقل مسافر سازمان راهداری، امیدوار است که متقاضیان با ارائه مدارک خود به ادارات کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استانی، بتوانند به سرعت فرصت موجود را بهره‌برند. این اقدام به سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کمک خواهد کرد تا متقاضیان را برای ثبت سفارش و ارائه به وزارت صنعت آشنا کند.

محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور، در خرداد 1402 مصوبه دولت را به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ کرد که بر اساس آن باید ۲ هزار دستگاه اتوبوس بین شهری کارکرده‌ای با عمر کمتر از پنج سال وارد کشور شود.

در جلسه‌ی 20 اردیبهشت ماه، هیئت وزیران به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های صمت، راه و شهرسازی و کشور و با توجه به اصل 138 قانون اساسی و اجرای بند (ص) تبصره 7 قانون بودجه 1402 کل کشور و بند (ت) ماده 30 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، با واردکردن اتوبوس‌های کارکرده موافقت کرد.

با تصویب این مصوبه جهت توسعه حمل و نقل عمومی مسافر، تنظیم بازار و ارائه خدمات بهینه به زائران و مسافران اربعین حسینی، وزارت صمت اختیار دارد تا با تایید سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، سفارش واردات 2 هزار دستگاه اتوبوس برون شهری با عمر کمتر از پنج سال را ثبت کند و تضمین کند که تامین قطعات، خدمات پس از فروش و معاینه فنی به استانداردهای کارخانه سازنده انجام شود.

همچنین، وزارت راه و شهرسازی (سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای) مجاز است برای تسهیل و افزایش سرعت در فرآیند واردات از منابع داخلی خود، اعتبارات یا تسهیلات بانکی را در قالب وجوه اداره شده طبق بند (ت) ماده 30 قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1395، برای پرداخت یارانه‌ها و بانک‌ها کنترل شده، در اختیار کارفرماست.

تمام واردات اتوبوس برای استفاده در جابجایی مسافران اربعین حسینی با تأیید وزارت کشور مشمول 50 درصد تخفیف مالیاتی می‌شوند. دستورالعمل اجرای این بند توسط وزارت کشور با همکاری وزارت صمت تدوین و اعلام می‌شود.

در ماه خرداد سال 1402، شهرداری تهران برای جبران عقب ماندگی خود در حوزه ناوگان حمل و نقل عمومی، به دنبال تأمین اتوبوس‌های سه کابینه برای شهر تهران است. در این راستا، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی اعلام کرد که در ماه اردیبهشت سال جاری، در حال رایزنی با مراجع مربوطه به منظور عملیاتی کردن این برنامه هستند اما هنوز نتیجه نهایی این مذاکرات قطعی نشده است.

معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، جلال بهرامی، اعلام کرده است که قرارداد تأمین ۱۰۰ اتوبوس سه کابینه از یکی از شرکت‌ها در ترکیه امضا شده است. این اتوبوس‌ها شامل ۵۰ دستگاه برای سال جاری و ۵۰ دستگاه دیگر برای سال بعد می‌باشد.

اتوبوس‌های سه کابینه برای استفاده در خیابان‌های شهر تهران مناسب هستند یا خیر، موضوعی است که مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. علی اصغر قائمی، عضو کمیسیون عمران حمل و نقل شورای شهر تهران، به این نکته اشاره کرده که این نوع اتوبوس‌ها بهتر است در خیابان‌های کم پیچ و خم تهران استفاده شوند. در گذشته نیز این نوع اتوبوس‌ها در شهر تهران به کار گرفته شدند. به نظر می‌رسد که این اتوبوس‌ها مناسب برای خطوط بی‌آرتی تهران باشند. احتمالا قیمت اتوبوس‌های سه کابین کمتر از اتوبوس‌های دو کابین خواهد بود، زیرا بخش فنی یکپارچه است و تنها یک اتاق دیگر بر روی اتوبوس افزوده می‌شود.

ایشان همچنین افزودند که تراموا که هم‌اکنون تنها موضوع بحث است، در واقع یک اتوبوس چهار کابینه است که به جای چرخ‌های لاستیکی، چرخ‌های فلزی دارد.

در تاریخ 20 اردیبهشت 1402، آقای علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت، اعلام کرد که بر اساس تصویب جدید هیئت دولت، وزارت صمت مجاز است تا 2000 دستگاه اتوبوس برون شهری کارکرده وارد کند، با شرط آنکه عمر این اتوبوس‌ها کمتر از 5 سال باشد.

در اردیبهشت 1402، علیرضا زاکانی، شهردار تهران، اعلام کرد که ورود اتوبوس‌های دسته دوم به شهر تهران، همراه با انجام اورهال و نصب فیلتر دوده بر روی آن‌ها، تایید شده است. زاکانی درباره مطابقت این اتوبوس‌ها با استانداردهای جهانی و ارائه توضیحات در این زمینه، بیان کرد که در حال حاضر سوخت یورو ۶ در اختیار نداریم تا بتوانیم اتوبوس‌های یورو ۶ را وارد کشور کنیم؛ بنابراین باید اتوبوس‌هایی که استانداردهای یورو ۵ را رعایت می‌کنند، وارد کنیم. او افزود که استفاده از استاندارد اتوبوس‌های وارداتی برای بهبود کیفیت هوا و کاهش آلودگی هوا را پیگیری می‌کنند.

وی افزود که اتوبوس‌های قدیمی درحال ارتقا و تبدیل به استاندارد یورو 5 هستند. برخی از این اتوبوس‌ها به عنوان دارایی‌های مهم شهر شناخته می‌شوند و برخی دیگر از آن‌ها بخشی از ۱۰۰۰ هزار واحد است که در حال ارتقا هستند.

در ماه فروردین سال 1402، علی سلاجقه، رییس سازمان حفاظت محیط زیست، درباره آلودگی هوا در فصل‌های سرد سال اظهاراتی داد. او اعلام کرد که در شش ماهه دوم سال، آلاینده‌های صنعتی یکی از مشکلات اساسی است. برای حل این مشکل، برنامه‌ای برای توسعه حمل و نقل عمومی با دستگاه‌های گازسوز و برقی در شهر تهران اجرا خواهد شد. طبق این برنامه، 1100 دستگاه اتوبوس برقی به ناوگان حمل و نقل شهر تهران اضافه خواهند شد و همچنین 1000 دستگاه اتوبوس با مصرف پایین و استاندارد آلایندگی یورو 5 به ناوگان تهران اضافه خواهند شد. علی سلاجقه بیان کرد که بیش از 60 درصد آلایندگی هوا در کلان‌شهرها از صنایع متحرک مانند تاکسی‌ها، موتورسیکلت‌ها و اتوبوس‌ها ناشی می‌شود و متأسفانه بیش از 60 درصد ناوگان حمل و نقل کشور فرسوده و آلوده به آلاینده‌های مختلف است.

درباره تاکسی‌ها، صندوق ملی محیط زیست نیز دخالت دارد و به عنوان مثال در شهر تبریز، همه تاکسی‌ها در سال 1401 به‌روز شده‌اند. این اقدام به‌زودی در شهر اصفهان نیز به انجام خواهد رسید.

وی تأکید کرد که بیشترین توجه باید به تامین سوخت مناسب برای خودروها و صنایع داده شود. او اظهار کرد که اقدامات بهینه‌سازی برای سوخت‌ها انجام شده است و این موضوع باعث افزایش اعتبار وزارت نفت خواهد شد. او امیدوار است که این وزارتخانه مسئولیت خود را به خوبی انجام دهد. متوسط آلودگی هوا در پاییز سال گذشته به میزان 130 تا 140 بوده است و در زمستان به 150 افزایش یافته است. او امیدوار است که در سال 1402 این میزان آلودگی هوا کاهش یابد.

بر اساس گزارشات، در بودجه سال 1402، قرار بود 20 درصد از عوارض آلایندگی به صندوق ملی محیط زیست اختصاص یابد. با این حال، تصمیمگیری این امر به دست شهرداری‌ها و وزارت کشور رفت. از دیدگاه دولت سیزدهم، کنترل آلودگی از اهمیت مالی برخوردار نیست و ما معتقدیم که این عوارض به منظور کاهش آلودگی واحدهای صنعتی به‌کار رود.

در جلسه شماره ۱۹۹ شورای اسلامی شهر تهران، آذر ۱۴۰۱، جلال بهرامی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، بحثی در مورد تأثیر اضافه کردن یا حذف کردن ۵۰۰ دستگاه اتوبوس در حمل و نقل عمومی داشت. او بیان کرد که مسئله اصلی، فرسودگی ناوگان است و از آنجایی که وضعیت فعلی اتوبوس‌ها پرهزینه و ناپایدار است، افزایش تعداد ۵۰۰ دستگاه اتوبوس نمی‌تواند مشکلات جاری را حل کند و بهبودی در حمل و نقل ایجاد کند.

بر اساس اظهارات ارسالی، مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان به وزارت کشور پرداخت شد تا ۵۰۰ دستگاه اتوبوس تحویل دهد. اما تولیدکننده اتوبوس هنوز محصول را تحویل نداده است و باید این مبلغ به وزارت کشور بازگردانده شود. وزارت کشور مسئول فراهم کردن شرایط تولید است و برخی شرکت‌ها حتی ظرفیت تولید یک دستگاه را ندارند. تعداد ۱۵ شرکت تولیدکننده اتوبوس مورد مذاکره قرار گرفتند تا ظرفیت تولید خود را اعلام کنند. در چهار ماه اول، بیشتر این شرکت‌ها بیان کرده‌اند که ظرفیت تولید خود را صفر می‌بینند.

طبق برآورد، تعداد ۱۰ هزار دستگاه اتوبوس در بازه زمانی ۱۴۰۴ تا ۱۴۰۸ پیش‌بینی شده است. بهترین راه برای تأمین اتوبوس‌ها، واردات آن‌ها است. تدابیر وارداتی انجام شده اند، اما وزارت صنعت هنوز دستورالعمل اجرایی را ابلاغ نکرده است. می‌توان اتوبوس‌ها را به سرعت از کشورهای اروپایی وارد کرد و هزینه آن‌ها نیز نسبت به اتوبوس‌های داخلی مناسب است.

بهرامی اعلام کرد که بیست و یکصد اتوبوس باید تعویض شوند. باید وزارت کشور دو هزار دستگاه را فراهم کند و از تعداد مذکور، سه کابینه به نسبت بیست و پنج درصد به سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران و پنجاه و پنج درصد به وزارت کشور اختصاص داده شود. فعالیت‌های بانکی در جهت پرداخت مبلغ یک هزار و هشتصد میلیارد تومانی نیز در حال انجام است. با تأمین این دستگاه‌ها، تا کنون تعیین تکلیف پنج هزار اتوبوس انجام شده است.

بر اساس اظهارات ارائه شده، جلسات بنا به تبصره ۱۸ برگزار شده و مواد مربوط به ماده ۱۲ نیز بررسی شده است. همچنین، سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران برای تأمین اتوبوس‌ها، تضمین‌کننده تسهیلات بانکی برای خودروسازان می‌باشد. تاکنون، با پنج خودروساز برای تأمین ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس گازوئیلی و همچنین ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس برقی و گازی، مذاکرات به پایان رسیده و در حال حاضر توافق شده است که ۲۵ درصد از مبالغ به صورت غیرنقد پرداخت شود. برنامه‌ریزی شده است که این مبالغ به مدت هشت سال پرداخت شود و فشار مالی از شهرداری کاهش یابد. شرکت خصوصی همچنین تعهد دارد که به مدت ۱۰ سال فعالیت خود را ادامه دهد و پس از آن مالکیت اتوبوس‌ها به شرکت باقی‌مانده انتقال یابد. از سوی دیگر، عمر مفید این بخش بیش از ۱۵ سال است و شرکت‌های خصوصی مجاز به خروج اتوبوس‌ها نیستند.

آقای بهرامی اظهار کرد که 98 درصد از فرآیند استاندارد تولید واگن ملی انجام شده است و با انجام 2 درصد باقی‌مانده، اولین رام به ناوگان وارد خواهد شد. برای تأمین اعتبارات مورد نیاز برای تولید 630 واگن، باید 15 درصد از آنها توسط سازمان حمل و نقل و ترافیک پرداخت شود و مابقی توسط دولت تأمین خواهد شد. برآورد می‌شود که اولین رام تا 14 ماه تا دو سال آینده به دست سازمان حمل و نقل و ترافیک خواهد رسید. همچنین، مذاکرات برای واردات واگن از کشورهای روسیه و چین در حال انجام است و اقدامات لازم برای تکمیل خط 6 به دقت پیگیری می‌شود.

در نوامبر 1401، رئیس کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که مجلس به خرید اتوبوس‌های دست دوم خارجی مخالفت کرده است. او تأکید کرد که باید ظرفیت کشور در زمینه ساخت اتوبوس داخلی توسعه یابد و اگر ظرفیت داخل کشور مطمئن نباشد، آنگاه باید اتوبوس‌های جدید از خارج وارد شوند. این خرید اتوبوس‌های دست دوم از خارج، مشکلاتی مانند عدم وجود شناسنامه، خدمات پس از فروش و قطعات را به همراه دارد و برای تأمین نیازهای کشور، افراد باید به تولیدکننده نیاز خود را ابلاغ کنند تا تولید اتوبوس‌های مطابق با نیازهای آنها انجام شود.

وی بیان کرد که وزارت کشور و سازمان همیاری در زمینه حمل و نقل اهمیت بیشتری نسبت به وزارت راه و شهرسازی دارند و از عملکرد این وزارتخانه شکایت دارد. همچنین، اشاره کرد که وزارت راه و شهرسازی کارایی مطلوبی از خود نشان نمی‌دهد. او تاکید کرد که بیشترین توجه باید به تولید و توزیع اتوبوس در ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی داده شود، و با بستن قراردادهای تضمین خرید مدت‌های طولانی با تولیدکنندگان داخلی، رشد بیشتری قابل دستیابی خواهد بود.

تاریخ مرداد ماه سال ۱۴۰۱: شهریار زینی، مدیر طرح‌های بزرگ ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی، اعلام کرد که اتوبوس‌های برقی ایرانی تا کمتر از یک سال آینده پلاک‌های خود را دریافت خواهند کرد.

بر اساس گفته‌های ایشان، موضوع اصلی که در معاونت علمی مورد توجه قرار گرفته، استفاده از اتوبوس‌های برقی در حمل و نقل عمومی است که از اهمیت بسزایی برخوردار است. اتوبوس‌های برقی در حال حاضر آماده تولید هستند و معاونت در حال بررسی جزئیات قرارداد همکاری با وزارت کشور و اتحادیه اتوبوسرانی برای تامین حداقل 500 دستگاه اتوبوس برقی است.

او افزود که اتوبوس نمونه اولیه تا پایان ماه مهر آماده و تست شده و اصلاحات لازم روی آن تا آبان انجام می‌شود. پس از رفع مشکلات و تایید صحت عملکرد، اتوبوس به مرحله تولید جهت اخذ پلاک و عملیاتی شدن در زیر یک سال آینده می‌رسد.

ایستگاه‌های شارژ اتوبوس‌ها از سه نوع «شب شارژ»، «فست شارژ» و «ترکیبی» تشکیل شده‌اند. این ایستگاه‌ها در پایانه‌های اتوبوسرانی قرار دارند. علاوه بعد از آن، ایستگاه‌های فست شارژ نیز برای اتوبوس‌ها در مسیر قرار دارند، تا اتوبوس‌ها در صورت نیاز در طول روز در آن‌جا بتوانند شارژ شوند.

به گفته کاربر، هنوز تعداد دقیق ایستگاه‌ها مشخص نشده است؛ با این حال، برخی از این اتوبوس‌ها قرار است در خط بهارستان-جمهوری به کار بروند. تصمیم نهایی درباره مقصدهای دیگر این اتوبوس‌ها به شهرداری و وزارت کشور وابسته است.

تیر ماه 1401: پرویز سروری، معاون رئیس شورای اسلامی شهر تهران، اظهار کرد که با افزایش تقاضا و مشکلات عرضه، مدیریت شهری در وضعیت دشواری قرار دارد، و تنها با ورود اتوبوس‌های دست دوم، می‌توان به رفع مشکل پیش رفت.

تبادل حرکت افراد در شهر به مشکل خواهد خورد اگر یک اتوبوس جدید به ناوگان اضافه نشود. بهتر است در شرایط فعلی اقدامات نوسازی، بازسازی و استفاده از اتوبوس‌های بخش خصوصی به تدریج انجام شود، زیرا بخش خصوصی اعلام کرده که خرید یک اتوبوس جدید باعث سود نمی‌شود. اگر اتوبوس‌های دست دوم خارجی 10 سال طول عمر مفید داشته باشند و در حال حاضر پنج سال سن دارند، بهتر است به جای خرید یک اتوبوس جدید، پنج اتوبوس دست دوم با استانداردهای محیط زیستی کشور، خریداری شود.

بعضی افراد به طور غیرتخصصی در مورد این موضوع صحبت می‌کنند که به نظر وی، منافع عمومی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وی می‌افزاید که باید به یک زمانی برسیم که درآمدهای شهرداری به اندازه کافی باشد تا ما بتوانیم تعداد ماهواره‌های اتوبوس را به چهار سال گذشته، یعنی شش هزار دستگاه اتوبوس، افزایش دهیم. تفاوت هزینه بین اتوبوس‌های دست دوم و جدید، امکان مدیریت بهتر حمل و نقل شهری را فراهم می‌کند و این امکان را به شهرداری می‌دهد که ناوگان خود را ارتقاء دهد. سپس با استفاده از منابع مالی جدید، می‌توان اتوبوس‌های جدید را خریداری کرد و اتوبوس‌های دست دوم را خارج کرد.

با توجه به بیانات آقای سروری، اولویت باید به خرید اتوبوس‌ها از داخل شهر داده شود و سپس نوبت به بازسازی اتوبوس‌های غیرفعال می‌رسد. شهرداری در حال حاضر بخشی از اتوبوس‌ها را بازسازی می‌کند. خرید اتوبوس‌های دست دوم باید با توجه به نیازهای مردمی که در زمینه مدیریت شهری حساس هستند و به صورت کارشناسانه بدون تحت‌تأثیر قرار گرفتن از عوامل سیاسی، مورد بررسی قرار گیرد.

خرداد 1401: آقای توسلی‌مهر، مدیرعامل ایران خودرو دیزل، در تاریخ 29 خردادماه و در جریان رونمایی اولین بحرانی این شرکت، اعلام کرد که ایران خودرو دیزل در شهریورماه 1401 موفقیت‌های قابل توجهی کسب کرده است. او اظهار داشت که تا پایان سال جاری، زیان انباشته شرکت صفر خواهد شد و این شرکت دوباره سودآور خواهد شد.

در طی 16 ماه گذشته، آقای توسلی‌مهر اعلام کرده است که 10 محصول جدید در حوزه طراحی شده اند و برخی از آن‌ها به بازار عرضه شده‌اند. علاوه بر این، او اشاره کرده است که زمان لازم برای ایده‌پردازی و تولید محصولها به طرز قابل توجهی کاهش یافته است. به عنوان یک مثال، اتوبوس آمبولانس دیزلی توسط این شرکت به تنهایی در مدت 35 روز طراحی و تولید شده است، که این نشان دهنده افزایش توانمندی این شرکت برای توسعه محصولات جدید می‌باشد.

مدیرعامل شرکت ایران خودرو دیزل، انتقاداتی را نسبت به واردات اتوبوس توسط شهرداری تهران بیان کرده است. او اعلام کرده است که 56 دستگاه اتوبوس که توسط شهرداری سفارش داده شده بود، هنوز به دلیل مشکلات مالی تحویل نشده‌اند و در کارخانه بیکاری می‌کنند. به تازگی هم شهرداری تهران 50 دستگاه اتوبوس کارکرده را از ترکیه خریداری کرده است.

در واکنش به برخی انتقادها درباره واردات اتوبوس کارکرده به ایران، آقای شفیعی، معاون حمل و نقل شهرداری تهران، در خرداد 1401 اعلام کرد که در طرح نوسازی اتوبوس‌های فرسوده، از ظرفیت تولیدکنندگان داخلی نیز استفاده خواهند کرد و تامین اتوبوس‌های جدید از محل تولید داخل را نیز پیگیری می‌کنند.

درباره واردات اتوبوس کارکرده، شفیعی اظهار کرده است که این ایده از طرف بخش خصوصی مطرح شده است. آنها اعلام کرده‌اند که قصد دارند اتوبوس‌های کارکرده را وارد کشور کنند که نسبت به اتوبوس‌های بالای 16 سال سن در تهران، عملکرد و کیفیت بهتری دارند. شفیعی با وضوح بیان کرده که این خرید توسط بخش خصوصی انجام شده و هیچ ارتباطی به بودجه شهرداری تهران ندارد.

معاون حمل و نقل شهرداری تهران اظهارات مربوط به آماده‌سازی اتوبوس‌های دست دوم اروپایی برای ورود به ایران را تکذیب کرده و اعلام کرده است که تمامی مراحل بازسازی این اتوبوس‌ها در اروپا انجام می‌شود و سپس به ایران ارسال می‌شوند. او اظهار کرده است که در مرحله اول، ۲۰۰ دستگاه اتوبوس دست دوم اروپایی باید وارد کشور شوند و در حال حاضر ۵۰ دستگاه از آن‌ها در حال آماده‌سازی می‌باشند.

آقای شفیعی در رابطه با هزینه خرید این اتوبوس‌ها اظهار نظر کرد که برای واردات اتوبوس کارکرده، تنها یک‌پنجم هزینه واردات اتوبوس صفر صرف می‌شود. همچنین باید توجه داشت که شهرداری تهران محدودیت‌هایی برای واردات این اتوبوس‌ها در نظر گرفته است از جمله: درخواست مجوز از سازمان محیط‌زیست، انجام معاینه فنی، عدم داشتن حداکثر استهلاک و سن تولید کم.

ایشان درباره هزینه‌های نوسازی اتوبوس‌های فرسوده صحبت کردند. بر اساس گفته‌های آقای شفیعی، هزینه نوسازی یک اتوبوس اروپایی اورهال با یک کابین تقریباً 500 میلیون تومان و برای اتوبوس با دو کابین تقریباً یک میلیارد تومان می‌باشد. او معتقد است که اگر می‌توان با هزینه کمتر اتوبوس اروپایی اورهال را وارد کشور کرد که تا 10 سال خدماتی را ارائه دهد، چرا باید اتوبوس‌های فرسوده داخلی را نوسازی و اورهال کرد؟

خرداد 1401: آقای شفیعی، معاون حمل و نقل شهرداری تهران، آخرین وضعیت نوسازی اتوبوس‌های پایتخت را شرح داده است. طبق بیانات وی، میانگین عمر مفید اتوبوس‌های تهران در بخش عمومی 10 سال و در بخش خصوصی 15 سال است. بر این اساس، برنامه‌ریزی شهرداری تهران بر اساس یک دوره چهار ساله، قصد دارد 4300 دستگاه اتوبوس را از طریق طرح نوسازی و بهبودی وارد بهره‌برداری کند. از این تعداد:

• حدود 2000 دستگاه از محل اعتبارات وزارت کشور تامین می‌شود.
• حدود 1000 دستگاه از محل واردات اتوبوس کارکرده تامین می‌شود.
• حدود 500 دستگاه از محل اتوبوس‌های برقی تامین می‌شود.

آقای شفیعی اظهار کرده است که مساله اصلی شهرداری در حوزه حمل و نقل، بهبود و توسعه ناوگان اتوبوس‌ها است. از این رو، طرحی با همکاری وزارت کشور و بخش خصوصی برای نوسازی و ارتقاء اتوبوس‌های قدیمی آغاز شده است و به تازگی اعلام شد که تا پایان سال 1401 حدود 1400 دستگاه اتوبوس قدیمی به‌روزرسانی و ارتقاء خواهند یافت. این اقدام باعث بهبود کیفیت واگن‌های حمل و نقل عمومی شهری خواهد شد و در نهایت به افزایش رضایت مسافران و بهبود شرایط حمل‌ونقل عمومی در شهر کمک خواهد کرد.

آقای شفیعی اشاره کرده است که حدود ۵۰ اتوبوس دوطبقه که وارداتی کارکرده هستند، در حال تعمیرات اولیه می‌باشند و پس از دریافت مجوزهای دولت، شماره‌گذاری آن‌ها آغاز خواهد شد. این اتوبوس‌ها شامل مدل‌های تک‌کابین و دوکابین می‌شوند و ۵ دستگاه از آن‌ها دارای استانداردهای آلایندگی یورو 4 و یورو 5 می‌باشند. جالب است که هزینه واردات این اتوبوس‌ها کمتر از هزینه اورهال کردن اتوبوس‌های فرسوده فعلی است.

تهران در حال حاضر حدود ۲۲۰۰ اتوبوس فعال و حدود ۳۰۰ مینی‌بوس فعال دارد. بیشترین تعداد اتوبوس‌های فعال در تهران، در سال ۱۳۸۶ بود که برآورد می‌شود حدود ۴۰۰۰ دستگاه بوده است.

در خرداد ماه 1401، آقای شفیعی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، تصدیق کرد که 200 دستگاه اتوبوس اروپایی دست‌دوم به تهران وارد خواهند شد. او اعلام کرد که پس از انجام نوسازی، این اتوبوس‌ها از تابستان 1401 به تدریج به ناوگان حمل و نقل تهران اضافه خواهند شد.

وی همچنین انتقاد کرد که حمایت‌های دولت برای تامین اتوبوس موردنیاز شهرداری کم است و گفته است که در گذشته حمایت‌ها بیشتر بوده‌اند، اما در حال حاضر باید با چالش‌های موجود این اتوبوس‌ها را تامین کنیم.

آقای شفیعی اعلام کرده است که اتوبوس‌های الکتریکی با حداقل قیمت ۱۰ میلیارد تومان از ماه شهریور سال ۱۴۰۱ در تهران موجود خواهند بود. طبق برنامه‌ریزی شهرداری تهران، باید تا پایان سال ۱۴۰۱ حداقل ۵۰ دستگاه اتوبوس الکتریکی به ناوگان حمل و نقل تهران اضافه شود.

با توجه به قوانین بودجه، آقای ترفع، مدیرعامل شرکت اتوبوسرانی تهران، اعلام کرده است که یک مناقصه برای واردات 50 اتوبوس برقی برگزار شده و یک دستگاه به عنوان نمونه به کشور وارد شده است، تایر 1400.

با تولید اولین اتوبوس برقی ایران توسط شرکت‌های مپنا و زرین خودرو اصفهان، بالقوه برنده مناقصه ممکن است اخراج گردد زیرا طبق قوانین، اگر محصول داخلی مشابه وجود داشته باشد، واردات آن غیرمجاز است. مدیرعامل شرکت اشاره کرده که مسئله واگذاری گواهی‌نامه واردات اتوبوس هم مطرح بوده است. او همچنین به نقطه‌ای پرداخت کرده که شهرداری تهران و ریاست جمهوری نیز نامه‌ای ارسال کرده‌اند و ارائه داده‌اند که دولت می‌تواند ۵۰۰ میلیارد تومان از بودجه نوسازی ناوگان فرسوده در سال ۱۴۰۰ را برای تولید اتوبوس‌های برقی اختصاص دهد، اما این پیشنهاد هنوز توسط دولت تصویب نشده است.

اتوبوس‌های برقی ایرانی در حال حاضر حدود 75% آنها در داخل کشور تولید می‌شوند. به همین دلیل قیمت نهایی این اتوبوس‌ها بسیار پایین‌تر از مدل‌های وارداتی است. هرچند هنوز سازمان استاندارد مجوزهای لازم برای شناسایی اتوبوس‌های برقی را ابلاغ نکرده است و تولیدکنندگان نیز جزئیات مانند قیمت نهایی و زمان تولید انبوه را اعلام نکرده‌اند، اما تفاهم‌نامه برای خرید 200 دستگاه اتوبوس برقی برای استفاده در حمل و نقل عمومی تهران به امضا رسیده است.

شما می‌توانید آخرین و جدیدترین ، شامل اخبار کامیون‌های جدید بازار ایران، اخبار اتوبوس‌های برقی ایرانی و خارجی، اخبار انواع ون‌های تجاری و همچنین شرایط فروش خودروهای سنگین در بازار کشورمان را خودرو شاپ بخوانید:

آخرین شرایط و قوانین واردات خودروهای سواری به ایران، هزینه‌ها و عوارض مربوطه در سال جدید، اطلاعات جدید درباره ثبت‌نام خودروهای وارداتی، جزئیات طرح واردات خودروهای کارکرده، همراه با شرایط تعمیر و نوسازی ناوگان فرسوده عمومی از طریق واردات کامیون و اتوبوس، در مقالات زیر قابل مشاهده است: