افزایش تولید موتور در سال 1402
در سال اخیر، تولید موتورسیکلتها در ایران به شدت افزایش یافته است. بر اساس اعلام مدیرکل دفتر صنایع خودرو وزارت صنعت، معدن و تجارت، آقای مهرداد خسروی، تعداد نزدیک به 600 هزار دستگاه موتورسیکلت در سال 1402 تولید شد. این رقم نشاندهنده رشد بالغ بر 28 درصد در مقایسه با سال پیشین و تولید 465 هزار دستگاه است.
افزایش عمق داخلیسازی صنعت موتورسیکلت در 1403
در اسفند ماه ۱۴۰۲، جلیل مجاهد، رییس انجمن صنعت موتورسیکلت، خاطرنشان کرد که صنعت موتورسیکلت یکی از پرفعالترین و مهمترین صنایع در ایران محسوب میشود. این صنعت با تقریباً ۶۰ سال سابقه، از دهه ۱۹۲۰ با واردات موتورسیکلت از کشورهای اروپایی و ژاپن شروع به فعالیت نمود و پس از دهه ۱۹۷۰، بخش خصوصی نیز وارد این عرصه شده و آغاز به تولید ۴ مدل موتورسیکلت کرد. تا سال ۱۳۸۱، بیش از ۱۸۰ کارخانه در این صنعت به فعالیت پرداختند. اما با ارتقاء استانداردها و مقررات سختگیرانه، امروزه تنها ۴۵ کارخانه در زمینه تولید موتورسیکلت فعالیت دارند و تعداد ۲۰ هزار کارگر به صورت مستقیم در تولید این وسایل نقلیه مشغول به کار هستند.
متوسط تولید سالانه کارخانجات از سال 1395 تا 1400 به حدود 200 هزار دستگاه میرسید. شروع کار دولت مردمی سیزدهم، همراه با سیاستگذاری برای رشد تولید و بومیسازی توسط وزیر پیشین وزارت صنعت، معدن و تجارت آغاز شد. این روند توسط وزارت علی آبادی با شدت و جدیت ادامه یافت و تعداد 270 هزار دستگاه در سال 1400 و 470 هزار دستگاه موتورسیکلت در سال 1401 تولید و عرضه شد. بر اساس برنامهها، تولید 600 هزار دستگاه در سال جاری پیشبینی شده است. حالا هدف اصلی وزارت صنعت در پایان سال 1403، افزایش سهم ساخت داخلی به 40 درصد از تمامی محصولات است.
آقای مجاهد اظهار کرد که در حال حاضر صنعت موتورسیکلت افزایش قابل توجهی در بازار ایران داشته است. او اشاره کرد که عمق بومی سازی در این صنعت افزایش یافته و در نتیجه قیمت محصولات کاهش یافتهاند. این اظهارات نشان میدهد که قیمتها در این صنعت رقابتیتر شده و بهترین محصولات با قیمت مناسبتر به بازار عرضه شده و ارگانهای دولتی نیز بهرهمند از شرایط مناسبی برخوردار شدهاند. انجمن صنعت موتورسیکلت همچنین شایعاتی درباره کاهش عمق بومی سازی و افزایش مصرف ارز در این صنعت را تکذیب کرده و اسناد موجود در وزارت صنایع و معادن را به عنوان اثبات این موضوع ارائه کرده است.
فراز و فرودهای تولید موتور در 10 سال اخیر
بر اساس آمار وزارت صمت، موتورسیکلتسازان کشور در دوره اخیر از سال 1391 تا 1401 فراز و نشیبهای زیادی را تجربه کردند. تعداد تولید موتورسیکلتها در سال 1395 به طور ناگهانی از 453,231 دستگاه در سال 1394 به 736,337 دستگاه افزایش یافت، که نشاندهنده 62 درصد رشد است. اما در سال 1396 این صنعت با یک کاهش 79 درصدی مواجه شد و تنها 153,119 دستگاه موتورسیکلت تولید شد.
تولید موتورسیکلتها در سال ۱۳۹۷ به ۱۶۴ هزار و ۵۲۵ دستگاه افزایش یافت، اما در سال ۱۳۹۸ این تعداد به ۱۱۶ هزار و ۵۴۰ دستگاه کاهش یافت که نزدیکترین مقدار به دهه گذشته بود. پس از تجربه ناامیدکننده کاهش تولید در سال ۱۳۹۸، فعالان این صنعت تلاش کردند تا تولیدات گذشته را جبران کنند و به سمت رشد حرکت کنند. از ابتدای سال ۱۳۹۹ تا به امروز، تولید موتورسیکلتها در مسیر صعودی قرار گرفته است. تعداد کلی تولید شده در سال ۱۳۹۹، ۲۱۱ هزار و ۴۶۶ دستگاه، در سال ۱۴۰۰، ۲۷۹ هزار و ۹۹ دستگاه و در سال ۱۴۰۱، ۴۶۴ هزار و ۵۳۷ دستگاه بوده است.
از ابتدای امسال تا پایان آبان ماه 393 هزار و 812 دستگاه موتورسیکلت در کشور تولید شدهاند که نسبت به 279 هزار و 117 دستگاه تولیدی در هشت ماه 1401، رشد 40 درصدی داشتهاند.
افزایش عرضه موتورسیکلت باعث افت قیمت شد
در ماه تیر سال 1402، عبدالله توکلی لاهیجانی، مدیرکل صنایع خودروی وزارت صمت، اعلام کرد که تولید حدود 138 هزار دستگاه موتورسیکلت در کشور در بهار امسال انجام شده است. او همچنین اظهار کرد که افزایش عرضه موتورسیکلت در ماه گذشته، منجر به افت 15 درصدی قیمت این محصولات در بازار شده است.
وی ادامه داد که روند افزایش تولید که از سال گذشته آغاز شده بود، در سه ماه اول امسال با شدت بیشتری ادامه پیدا کرده و برنامههای افزایش تولید خودرو و توسعه صنعت خودروسازی کشور در دستور کار قرار دارد.
450 هزار موتورسیکلت در سال 1401 تولید شد
در اوایل سال 1402، بهمن ضیاء مقدم، دبیر انجمن صنعت موتورسیکلت ایران، اعلام کرد که تعداد حدود 450 هزار دستگاه موتورسیکلت در سال 1401 تولید شده است. افزایش قیمت خودروها باعث شد تعداد زیادی از افراد که نمیتوانستند خودرو بخرند، به سمت خرید موتورسیکلت بروند که حدود 60 تا 70 درصد از متقاضیان این دسته را تشکیل میدهند. همچنین، 30 تا 40 درصد از خریداران موتورسیکلت معتقد بودند که این وسیله آنها را سریعتر به مقصد میرساند و در ضمن، درصد کمی هم آن را بهعنوان یک کالای سرمایهای خریداری کردند. ضیاء مقدم امیدوار بود که کارخانهها و شرکتها قادر باشند در سال 1402 همچون سال گذشته به تولید موتورسیکلتها ادامه دهند.
بر اساس گفتههای آقای ضیاءمقدم، در حال حاضر موتورسیکلتسازان عضو انجمن موتورسیکلت برقی هستند و چندین شرکت دیگر هم در حال تولید موتورهای برقی هستند، اما این تولیدات تنها کمتر از پنج درصد از بازار را تشکیل میدهند. تا به امروز، شرکتهای تولید موتورسیکلت برقی با چندین چالش روبرو شدهاند که نهادهای مختلف مانند وزارت صنعت و محیط زیست نیز به آنها توجه کردهاند. یکی از مهمترین چالشهای تولید موتورسیکلت برقی قیمت بالای آن است که بخاطر باتریهای لیتیومی آن میباشد. باتریهای لیتیومی تا 50 درصد قیمت کلی موتورسیکلت برقی را تشکیل میدهند. همچنین، با توجه به توپوگرافی شهرهایی مانند تهران و سایر مناطق، موتورسیکلتهای برقی با توان کم نمیتوانند نیازهای شتاب و قدرت مصرفکننده را برطرف کنند، مگر اینکه از موتورهای با توان بالا استفاده شود. این مسئله برای مصرفکنندگانی که مایل به سرعت رسیدن به مقصد خود هستند، یک محدودیت جدی محسوب میشود.
محدودیت دیگری که وجود دارد، مربوط به شارژ باتری در موتورهای برقی است. بهترین باتریهای مورد استفاده در این نوع موتورسیکلتها، معمولاً حدود 100 کیلومتر پیمایش را پوشش میدهند و سپس باید دوباره شارژ شوند. از طرفی، موتورهای بنزینی معمولاً میتوانند بیش از 200 کیلومتر مسافت را طی کنند. شارژ باتری موتورسیکلتهای برقی نیاز به استفاده از برق مشترک یا ایستگاههای شارژ عمومی دارد که این میتواند یک چالش بزرگ باشد. همچنین، با گذر زمان و خراب شدن باتری، صاحبان موتورسیکلتهای برقی ممکن است مجبور شوند باتری را با هزینهای بسیار بالا جایگزین کنند که این میتواند برای آنها فشار مالی قابل توجهی ایجاد کند. برای حل این مشکل، پیشنهاد شده است که دولت باید مسئولیت تأمین باتری را بپذیرد و تعیین کند که شرکتهای تولیدکننده موتورسیکلتهای برقی معاف از تولید یا تهیه باتری شوند.
آقای ضیاءمقدم اظهار کرد که انجمن پیشنهاد داده است که یک سیستم سوآپ باتری جهت تبدیل باتریهای دیگر شارژ شده به مصرفشده و بالعکس راهاندازی شود، این سیستم در کشورهایی که از موتورسیکلتهای برقی استفاده میشود رایج است. راهکار دیگر احداث ایستگاههای شارژ باتریهاست، زیرا باتریها برای شارژ کردن نیاز به زمانی بین چهار تا هشت ساعت دارند و این امر ممکن است باعث کاهش استقبال از موتورسیکلتهای برقی شود. مشکل اصلی عدم بهرهبرداری از تجربیات فعالان این صنعت توسط سیاستگذاران و تصمیمگیرندگان است که باعث میشود تصمیمات اتخاذ شده قابلیت اجرا نداشته باشند. در نهایت، توصیه شده که در فرآیند تدوین دستورالعملها و قوانین، تجربیات افراد فعال در این صنعت مورد استفاده قرار گیرد.
افزایش تولید موتورسیکلت در ایران
در ژانویه 2023، آقای توکلی لاهیجانی، مدیرکل دفتر صنایع خودرویی وزارت صمت، اعلام کرد که تولید موتورسیکلت در کشور به طور قابل توجهی افزایش یافته است. در 10 ماهه سال 1401، بیش از 380 هزار دستگاه موتورسیکلت تولید شده است که نسبت به همان دوره از سال 1400 با تولید 198 هزار دستگاه، یک افزایش 88 درصدی را نشان میدهد.
بر اساس اظهارات وی، تخریب موتورسیکلتهای قدیمی، تولید، عرضه، اقتصادیسازی و ترویج موتورسیکلتهای برقی از جمله اهداف اصلی وزارت صنعت و تولید و تولیدکنندگان موتورسیکلت است. او اعلام کرد که وزارت صنعت در همکاری با شهرداری تهران و بانک تجارت، در حال تدوین یک طرح ملی و گسترده برای جایگزینی موتورسیکلتهای قدیمی است.
تولید 300 هزار موتور تا آذر 1401
در دی ماه سال 1401، ضیامقدم، دبیر انجمن صنعت موتورسیکلت ایران، اعلام کرد که تعداد بیش از ۳۰۰ هزار دستگاه موتورسیکلت از ابتدای سال تا پایان آذر ماه تولید شده است، که نشاندهنده یک رشد ۸۰ درصدی در مقایسه با سال گذشته است.
بر اساس گزارش آقای ضیامقدم، امسال تعداد تولید موتورسیکلتها در کشور به بیش از 400 هزار دستگاه افزایش خواهد یافت از 264 هزار دستگاه در سال گذشته. این افزایش تولیدات علاوه بر تامین نیاز داخلی، با صادرات به بازارهای عراق، پاکستان و افغانستان نیز همراه خواهد بود، که بخش کوچکی از آن توسط پنج شرکت بزرگ انجام میشود.
وی بر این باور است که حضور گستردهی چین در بازارهای همسایهی ایران و منطقه، به همراه دشواریهای مرتبط با انتقال پول، باعث کمبود توجه به محصولات ایرانی در دیگر بازارها شده است.
مطابق گفته آقای مقدم، درصد داخلیسازی موتورسیکلتهای تولیدی کشور متفاوت است. اما در مورد مدل محبوب سیجی 125، نرخ داخلیسازی به بیش از 60 درصد رسیده است. خط تولید موتور نیز در سه کارخانه تولیدی کشور راهاندازی شده است، اما از آنجا که هنوز این کارخانهها به تولید انبوه نرسیدهاند، امکان دارد که این موضوع تا پایان سال به حداکثر برسد.
وی تاکید کرد که باید حمایت از شرکتهای تولید موتورسیکلت در کشورمان که بیشتر آنها شرکتهای خصوصی هستند و برای ایجاد 16 هزار مشاغل در شرایط فعلی بحرانی بایستی انجام شود. یکی از مهمترین مشکلاتی که این صنعت رو به رو است، عدم وجود گواهی اسقاط برای موتورها است. در حالی که در فروردین سال گذشته هزینه یک گواهی اسقاط خودرو 4.2 میلیون تومان بود، اما اکنون با گذشت 10 ماه به 20 میلیون تومان ارزش یافته است و هیچ نظارت مناسبی بر مراکز اسقاط وجود ندارد. هر گواهی اسقاط خودرو منجر به دریافت مجوز تولید هفت دستگاه موتورسیکلت میشود، اما از زمان خرید این گواهیها تا اجرای طرح بیش از یک ماه زمان تلف میشود.
تولید موتورسیکلت برقی، موفق نیست
در تاریخ بهمن ماه سال 1401، ضیاءمقدم، دبیر انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت، اعلام کرد که تاکنون در تولید موتورسیکلت برقی موفقیت چشمگیری حاصل نشده و این نوع محصول تنها 7 درصد از تولید کلی را تشکیل میدهد. او بیان کرد که تنها تعداد محدودی از شرکتها، بدون دستیابی به پیشرفت معنادار، در زمینه تولید موتورسیکلت برقی فعالیت میکنند و تمایلی به ادامه تولید این نوع محصول نشان میدهند. اما هزینه بالای باتری از عواملی است که باعث افزایش هزینه تولید موتورسیکلت برقی میشود.
بر اساس گفتههای ایشان، محدودیتهایی وجود دارد که موجب مشکلاتی برای استفاده از موتورسیکلتهای برقی در کشور میشود. این محدودیتها شامل عدم وجود ایستگاههای شارژ مناسب برای این نوع وسایل نقلیه و همچنین کمبود برد طولانی موتورسیکلتهای برقی است. همچنین باتریهای این نوع موتورسیکلت باید هر 2 تا 3 سال یکبار تعویض شوند که هزینه آن نیز قابل توجه است، این امر باعث میشود که تنها اقشار خاصی به استفاده از این نوع وسایل نقلیه علاقه مند شوند.
تولید موتورسیکلتهای الکتریکی در کشور از سال ۹۹ آغاز شده است. آقای سید شهریار زینی، مدیر گروه توسعه فناوریهای نوین خودرویی و طرحهای کلان ستاد توسعه فناوریهای حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اعلام کرده است که یک شرکت دانشبنیان در حال طراحی ایستگاههای شارژ برای موتورهای الکتریکی است.
شرایط فروش موتورسیکلت
برای مطالعه آخرین اخبار شرکتهای بزرگ تولیدکننده موتورسیکلت در ایران و مشاهده قیمت محصولات شرکتهای کویر موتور، نیروز موتور، کبیر موتور، شاهین موتور، ایران دوچرخ و نیکران موتور، مقالات زیر را مطالعه کنید: