قطار تراموا در تهران

در ماه بهمن سال ۱۴۰۲، مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، درباره ورود اتوبوس‌های جدید به ناوگان حمل و نقل عمومی پایتخت توضیح داد. او اعلام کرد که کارخانه‌های تولید اتوبوس اقدام به تأمین نیاز شهرداری تهران در این زمینه کرده‌اند. این کارخانه‌ها در سال‌های گذشته بسیاری از آنها تعطیل شده بودند و برای آغاز به کار مجدد به زمان نیاز داشتند. با این حال، یکی از این کارخانه‌ها به شهرداری وعده داد که هر ماه ۵۰ دستگاه اتوبوس برای آنها تحویل خواهد داد. البته، تعداد اتوبوس‌های تحویلی همچنان کم است و نیاز شهرداری را برطرف نمی‌کند.

با توجه به وضعیت کنونی، انتظار نمی‌رود تا پایان سال جاری تعداد قابل توجهی از اتوبوس‌ها در شهر تهران عرضه شود. اما، باید توجه کرد که تولیدکنندگان داخلی نیز در حاشیه فرآیند تولید مشارکت دارند و همچنین شهرداری شروع به واردات اتوبوس‌ها کرده است.

آقای چمران درباره اجرای طرح تراموا در شهر تهران اظهار کرد که احداث تراموا به صورت ال آر تی قابل طرح است و نیاز به اجرای ریل ندارد. در صورتی که صرفه و صلاح شهر باشد، تراموا به صورت چرخ‌های لاستیکی بدون ریل در تهران احداث خواهد شد. البته قیمت تراموا باید مورد بحث و بررسی قرار گیرد، اما مسلم است که اجرای تراموا به صورت ریلی در تهران منتفی است.

در سال 1402، محسن هرمزی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، اعلام کرد که طراحی راهبری تراموا در تهران به پایان رسیده است. او افزود که طرح جامع در این زمینه برای بررسی و تصویب به وزارت کشور و شورای عالی ترافیک کشور ارائه شده است و امیدوار است که در عرض دو هفته آینده تأیید شود تا اجرای آن از طریق یک تفاهم نامه با وزارت دفاع انجام شود.

به گفته وی، اگر ما می‌توانیم تأییدیه وزارت کشور را برای طرح جامع حمل و نقل دریافت کنیم، ما در عرض یک ماه پروژه "تراموا" را آغاز خواهیم کرد. ما سه کریدور را برای "تراموا" در نظر گرفتیم و در حال حاضر در مسیر تهرانپارس-آزادی به ساخت این وسیله نقلیه پیش می‌رویم. برای ساخت "تراموا"، لازم است ابتدا مصوبه شورای عالی ترافیک کشور را دریافت کنیم که این موضوع در طرح جامع حمل و نقل در نظر گرفته شده است.

در آبان ۱۴۰۲، سرهنگ سید ابوالفضل موسوی‌پور، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ، به تحلیل و بررسی نظر پلیس درباره ترافیک در شهر پرداخت. او درباره آمارهای افزایش تعداد خودروها در شهر و مشکل داشتن ترافیک شدید در ساعات پرترافیک توضیح داد. او معتقد است که یکی از راهکارهای کاهش ترافیک، گسترش حمل و نقل عمومی است و پلیس همواره این راهکار را حمایت می کند.

ایده ای که درباره تراموا در تهران پیشنهاد شده است، بدون شک از سیستم حمل و نقل عمومی فعلی شهر بهتر است و به راحتی می تواند به حمل و نقل جمعی ما کمک کند. علاوه بر این، عبور و مرور منظم تراموا منجر به مدیریت بهتر سفر مسافران می‌شود. خط تراموا در شرق تهران شروع شده و تا غرب تهران ادامه می‌یابد و در این مکان با ورود به سیستم متروی کرج متصل می‌شود که این یک توسعه مثبت است. البته خطوط تراموا می‌توانند در آینده گسترش یابند. به عنوان مثال، در کمربندی آزادگان که مسافران را به سمت کرج، اسلامشهر، ساوه و فرودگاه تقسیم می‌کند، لازم است یک خط تراموا دیگر نیز وجود داشته باشد. هدف اصلی تراموا کاهش ترافیک است و تا حد زیادی این اهداف را می‌تواند دنبال کند. علاوه بر این، تراموا کاهش آلودگی هوا را همراه دارد. حداقل باید در نظر داشت که تراموا پس از اتوبوس‌های گازوئیلی، آلودگی کمتری دارد و در صورتی که مورد استفاده قرار بگیرد، برق مصرف می‌کند که منجر به کاهش آلودگی محیطی خواهد شد.

درباره زمان اجرای تراموا در تهران، وی اظهار داشت که زمان اجرای آن به توان اجرایی بستگی دارد و آرزو می کند که این پروژه به زودی اجرایی شود.

در آبان ماه سال ۱۴۰۲، جعفر تشکری هاشمی رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر، اعلام کرد که در برنامه چهارم شورا، تلاش شده است تا با تمرکز بر رویکردهای انسان محور و توسعه پایدار، بزرگترین مشکلات و نگرانی‌های مردم را حل کنیم. با گشایش گسترده در حوزه حمل و نقل، اولین برنامه‌ای را به وجود آوردیم. بودجه ۲۷ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان را برای حمل و نقل و زیرساخت‌های آن در نظر گرفتیم و در آینده بیشتر واقعیت‌های این موضوع بیان خواهد شد.

در مورد تراموا، معتقدیم باید یک روند حمل و نقل جدید ایجاد کنیم اما برای این کار نیاز به مطالعات دقیق و بررسی های بیشتری است. هنوز طرح جامع تصویب نشده و در طرح کلی ترافیک هم هنوز نتیجه‌ای به دست نیاورده است. علاوه بر این، تراموا نیز دارای مخالفین جدی است. برخی آن را بسیار گران و کارایی آن را کم می‌دانند، پس تا انجام مطالعات کامل، قضاوت نمی‌کنیم. البته این نوع حمل و نقل یک پیشنهاد لوکس و گران است و رقبای جدی مانند بی‌ارتی، همچنان وجود دارند.

در روز 19 شهریورماه، امیر دریادار رستگاری، رئیس شرکت صنایع الکترونیک وزارت دفاع، در حاشیه آئین امضای تفاهم نامه همکاری مشترک بین شهرداری تهران و وزارت دفاع در ارتباط با تامین مالی، طراحی، ساخت و بهره برداری خطوط تراموای تهران، اعلام کرد که بر اساس این تفاهم نامه، خط یک تراموای تهران از میدان آزادی تا سه راه تهرانپارس با همکاری سازمان صنایع الکترونیک ایران و شهرداری تهران انجام خواهد شد.

این خط تراموا به طول 34 کیلومتر و با 28 رام قطار طراحی و احداث شده است. با ظرفیتی حدود 55 تا 56 میلیون مسافر در سال، این خط در کاهش آلودگی‌های سوخت‌های فسیلی و آلودگی‌های تهران نقش مؤثری خواهد داشت. همچنین، به دلیل عرض کم ترامواها و انتشار فضای بیشتر برای ترافیک در خیابان‌های آزادی، انقلاب و دماوند، این خط به بهبود ظرفیت حمل و نقل خودروها در تهران کمک خواهد کرد. مزیت دیگر این پروژه، عمر طولانی ترامواها بوده که تا 30 سال میتوانند استفاده شوند درحالیکه عمر اتوبوس‌های بی آر تی تنها حدود 10 سال است. با سرمایه‌گذاری حدود 20 میلیون یورو، اجرای این پروژه در دو سال به پایان خواهد رسید و عملیات آن امروز آغاز میشود.

شرکت صنایع الکترونیک ایران، علاوه بر توافقی که امروز بین وزیر دفاع و شهردار تهران امضا شد، بهبود حمل و نقل در تهران را با نصب 4 هزار دوربین هوشمند ترافیکی هدف قرار می‌دهد. این دوربین‌ها با استفاده از هوش مصنوعی، به تناسب حجم ترافیک، چراغ‌های راهنمایی را مدیریت می‌کنند و این اقدام باعث روان‌تر شدن ترافیک در تهران خواهد شد. این پروژه اولین فاز آن، که شامل نصب 2 هزار دوربین است، ظرف دو سال به اتمام خواهد رسید.