مردودی در معاینه فنی و هزینه معاینه فنی مجدد 1402

به اطلاع می رساند که تعداد 767 هزار دستگاه خودرو در ابتدای سال تا ماه مهر به مراکز معاینه فنی شهر تهران مراجعه کرده اند. از این تعداد، 992 دستگاه مربوط به مراجعات اول بوده است. به علاوه، نقص های مربوط به آلایندگی در 93 هزار خودرو، همراستایی در 55 هزار دستگاه، کمک فنر در 27 هزار دستگاه، تست ترمز در 72 هزار دستگاه و وضعیت ظاهری در 111 هزار دستگاه شناسایی و در نهایت توسط رانندگان برطرف شده است.

به طور کلی، حوالی 29 درصد از خودروها در نخستین مراجعه خود به دلیل نقص فنی، قادر به اخذ گواهی معاینه فنی نشدند و برخی از این خودروها حتی دارای چند نقص بودند. از ابتدای سال تا پایان ماه مهر، تقریباً 730 هزار گواهی معاینه فنی صادر شد که حدود 120 هزار گواهی از این تعداد به دلیل معاینه فنی خوب برتر به خود درآمد. به طور کلی، تقریباً 16 درصد از خودروهایی که به مراکز معاینه فنی در تهران مراجعه کردند، دارای معیوبیت خاصی نبودند.

در خبری مهم مربوط به مهر ماه سال ۱۴۰۲، سرهنگ سید ابوالفضل موسوی‌پور، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ، اعلام کرد که در تهران دیگر از پلاک‌های «اعزام به تعمیرگاه» استفاده نخواهد شد. ایشان این امر را حدود دو هفته پیش آغاز کرده و طرحی جدید را اجرا کرده‌اند. با استفاده از ظرفیتی که برای پلیس راهور در نظر گرفته شده بود، اطلاعات سامانه سیمفا را بر روی دست‌افزارهای ماموران پلیس راهنمایی و رانندگی فعال ساخته‌اند. این تدابیر، به ماموران پلیس راهور امکان دسترسی به این سامانه را فراهم کرده است.

این طرح برای اولین بار در تهران پیاده سازی می‌شود. افسران دسترسی به سامانه سیمفا دارند و از طریق دستگاه‌های سپهر پلیس راهور به این سامانه وارد می‌شوند. در طرح جدید، اگر مامور پلیس راهور خودرویی را مشاهده کند که معاینه فنی ندارد، به جای نصب پلاک اعزام به تعمیرگاه، با استفاده از این سامانه، معاینه فنی خودرو را باطل می‌کند. بعداز آن، راننده می‌بایست خودروی خود را رفع نقص کند و در غیر این‌صورت نمی‌تواند با آن تردد کند. عدم معاینه فنی همراه با جریمه‌ای بوده و در صورت عدم رفع نقص، رقم جریمه بالا خواهد بود. این طرح ابتدا در پلیس راهور تهران آغاز شده است و پلیس راهور فراجا هم موافقت کرده است. امیدواریم به زودی این طرح در دیگر شهرها نیز پیاده سازی شود.

پاراگراف بهبود یافته: اشاره شد که مشکلاتی مانند آلاینده و دودزا بودن خودرو، شکستگی در شیشه جلوی خودرو و نبود عج از لاستیک، می‌توانند به ابطال معاینه فنی خودرو در محل منجر شوند.

مهر 1402: شادی مالکی، مدیرعامل شرکت ستاد معاینه فنی خودروهای تهران، اعلام کرد که در سال گذشته، از 300 هزار خودروی پذیرفته شده در مراکز، حدود 70 درصد آنها با نقص هایی که منجر به آلودگی هوا میشود، مواجه بودند. اما در سال جاری، از تقریباً 900 هزار دستگاه خودرو پذیرفته شده، 70 درصد آنها در مراجعه اول، گواهی معاینه فنی خودرو را دریافت کردهاند. در این ارقام، حدود 10 درصد از مردودی ها نقص ترمز خودرو را دارا بودند؛ به عبارت دیگر، تقریباً 350 هزار خودرو که این نکته به کاهش تصادفات منجر میشود.

نقش معاینه فنی در حفظ سلامت شهروندان بدان نشان داده است که بی‌تردید مؤثر است. همچنین، برخی اقدامات دیگر مانند آموزش و آگاهی‌بخشی، استفاده از حمل و نقل عمومی، کاهش ترددهای غیرضروری و استفاده از سوخت با کیفیت نیز در کاهش آلودگی و بهبود سلامت شهروندان نقش مهمی دارند.

بر اساس اظهارات خانم مالکی، تقریبا نیمی از خودروهای موجب معاینه فنی در کشور، دریافت گواهی را انجام نمی‌دهند. یکی دیگر از موضوعات، مدت زمان معافیت است؛ برخی خودروهایی که مشمول معاینه فنی نیستند، همچنان معمولاً با مشکلات خرابی روبرو می‌شوند. مسئله دیگر، حد مجاز آلودگی است که نیاز به توجه ویژه دارد. در ضمن، وضعیت ترافیک خودروهای با چرخ‌های متحرک در شهر نیز یک مساله مورد نیاز است و مراجعه کمتری به مراکز معاینه فنی برای موتورسیکلت‌ها در تهران وجود دارد، از تعداد ۱۱ خط معاینه، تنها ۵۰۰ ماشین در سال گذشته به آنجا مراجعه کردند.

در تیر ماه 1402، شادی مالکی، مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران، درباره وضعیت مراجعات خودروهای سنگین و موتورسیکل ها به مراکز معاینه فنی خودروهای تهران اظهاراتی داشت. طبق گزارشات، در سال قبل 7982 خودروی سنگین به مراکز معاینه مراجعه کرده بودند و 33 درصد از آنها در آزمون ترمز مردود شده بودند. اما در مورد موتورسیکل ها، فقط 373 دستگاه از کل مراجعات تشکیل می‌دهند و 60 درصد از آنها به دلیل آلودگی و 20 درصد به دلیل آزمون ترمز مردود در نتیجه قرار گرفته بودند. همچنین، برخی از موتورسیکل ها دارای چند نقص فنی همزمان بودند.

به علاوه، فقط کمتر از 500 موتورسیکلت از میان 3.5 میلیون واحد موجود، به مراکز معاینه فنی در شهر تهران مراجعه کرده اند. باید توجه داشت که سایر موتورسیکلت‌ها بدون انجام معاینه فنی و هیچگونه کنترل در سراسر شهر حرکت می‌کنند. به نظر می‌رسد ایجاد تنبیهات و اقدامات قانونی برای اجبار مالکان وسایل نقلیه به مراجعه به مراکز معاینه فنی و درگاه‌های کنترل توسط مراجع ذیربط ضروری است. در طی سال گذشته، تنها 25 هزار از 320 هزار واگن پلاک تهران به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده‌اند. در حقیقت، کمتر از 40 درصد از این وانت‌‌ها در مراجعه نخست موفق به اخذ معاینه فنی شده‌اند.

با توجه به نتایج بررسی، مهمترین دلایل عدم قبولی وانت های حمل بار در آزمون آلایندگی بیشترین تاثیر را داشته‌اند و تقریباً 36 درصد از این خودروها در این آزمون ناموفق بوده‌اند. علاوه بر این، درصد 34 از خودروها دارای نقص در سیستم ترمز بوده‌اند که نشان دهنده شرایط نامناسب و غیرایمنی این خودروها است. بررسی نتایج آزمون خودروهای وانت بار در سال 1401 نشان می‌دهد که این خودروها از نظر فنی و ایمنی به وضعیت مناسبی دست‌نیافته‌اند و بیش از 60 درصد آنها در آزمون‌های معاینه فنی ناموفق بوده و نیاز به رفع اشکال و نقایص داشته‌اند.

در خرداد ماه سال 1402، عبداله متولی، مدیر امور اجرایی معاینه فنی خودروهای کشور، اعلام کرد که در طول یک سال گذشته، تعداد ۱۲ میلیون و ۴۵۹ هزار و ۷۷۷ خودرو به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده‌اند. این رشد تعداد معاینات نسبت به سال قبل (۱۴۰۰)، یعنی ۱۱ درصد بوده است.

با توجه به افزایش محسوس در اقبال مردم به معاینه فنی خودروها در سال گذشته، در مراکز معاینه فنی 21 درصد از خودروهایی که مراجعه کرده بودند، برای دلایل مختلف قادر به دریافت گواهی معاینه نشدند. بررسی‌ها نشان داد که 52 درصد از مورد عدم تأیید مربوط به آزمون آلایندگی بوده و 48 درصد نیز به تست‌های ایمنی خودرو مربوط می‌شود.

به ترتیب، بیشترین تعداد مراجعه به مراکز معاینه فنی خودروهای سبک در استان‌های تهران، خراسان رضوی و اصفهان رخ داده است. همچنین، کمترین تعداد مراجعه به این مراکز متعلق به استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر و ایلام بوده است.

طبق اظهارات مدیرعامل اتحادیه سازمان‌های حمل و نقل همگانی کشور، تا پایان سال 1401 در کل کشور، 679 مرکز معاینه فنی خودروهای سبک فعال بودند. این تعداد نشان دهنده یک رشد 16 مرکزی و 26 خط معاینه فنی است در مقایسه با سال 1400 است. افزایش تعداد مراکز معاینه فنی معتبر در کشور تأثیر مستقیمی در افزایش تعداد خودروهایی که به این مراکز مراجعه می‌کنند و در نتیجه افزایش تردد خودروهای ایمن و کم آلوده در کشور داشته است. اگر قوانین هوای پاک و آئین‌نامه های اجرایی خودراه‌های معاینه فنی و صدور گواهی به طور کامل اجرا شوند، آمار مراجعه به مراکز معاینه فنی می‌تواند رشد قابل توجهی داشته باشد.

افزایش جدیت در اجرای قانون معاینه فنی خودروهای بدون معاینه بدون شک به بهبود کیفیت هوای تنفس پاک، افزایش ایمنی خودروها و ترددها و کاهش تعداد تصادفات خواهد منجر شد. اما به منظور بهره‌برداری بهینه از این مزایا، نیاز به توجه ویژه از سوی پلیس راهور در زمینه کنترل و بررسی معاینه فنی خودروها وجود دارد.

با ابتدای سال جاری تا 17 اردیبهشت ماه، حدود 285 هزار خودرو به مراکز معاینه فنی تهران مراجعه کردند که نشان می‌دهد تعداد مراجعات نسبت به سال گذشته، 5 درصد افزایش داشته است. این ارقام به تلاش و دقت مدیرعامل ستاد معاینه فنی تهران، شادی مالکی، برمی‌گردد.

به ازای هر 227 خودرویی که مراجعه کرده بود، یک نقص که مربوط به آلایندگی بود، 500 خودرو دچار نقص هم‌راستایی بودند. همچنین، چند هزاری کمک فنرها نقص داشتند و در مورد 18 هزار خودرو نیز نقص در تست ترمزها یافت شد. علاوه بر این، بیش از 29 هزار خودرو دچار نقص ظاهری بودند. این آمار واضح نشان می‌دهد که نواقص ایمنی و فنی بیشترین عامل مردودی در مراجعات به این مرکز تعمیرات بودند.

به گفته وی، تاکنون 217 هزار گواهی معاینه فنی صادر شده است در این میان، 42 هزار درخواست برای گواهی معاینه فنی برتر بوده است.

به تعبیر وی، 11 درصد از خودروهایی که به مراکز معاینه فنی مراجعه کردند، تست آلایندگی ناموفق داشتند. به عبارت دیگر، از مجموع 3.5 میلیون خودروی مورد بررسی، 385 هزار دستگاه که وضعیت آلایندگی نامناسبی داشتند توسط مراکز شناسایی شدند. در ضمن، درصد مردودی‌ها در آزمون ترمز 8 درصد بود.

در فروردین 1402، آقای عبدالله متولی، مدیر امور اجرایی معاینه فنی خودروهای کشور، اعلام کرد که بیش از 415 هزار خودرو در بازه زمانی 25 اسفندماه 1401 تا 5 فروردین‌ماه 1402 به مراکز معاینه فنی سراسر کشور مراجعه کرده‌اند. از این تعداد، تنها حدود 77 هزار خودرو موفق به دریافت معاینه فنی نشدند. به بیان دقیق تر، تقریباً 20 درصد از خودروهایی که معاینه فنی را طی کردند، در آزمون‌های فنی ناموفق بودند. دو دلیل اصلی برای رد شدن این خودروها در آزمون‌ها، نقص در سیستم ایمنی و آلایندگی گازهای خروجی آنها بوده است.

با توجه به 77 هزار خودرویی که در معاینه فنی حذف شدند، تقریباً 66 هزار خودرو توانستند مشکلات و نقص‌های فنی را برطرف کرده و با مراجعه مجدد به مراکز فنی، گواهی معاینه فنی را دریافت کنند.

اسفند ۱۴۰۱: طبق تصویب جدید هیئت وزیران در ماه بهمن ۱۴۰۱، نرخ معاینه فنی برای سال ۱۴۰۲ ابلاغ شده است. بنابراین، هزینه معاینه فنی مجدد (حداکثر تا ۱۵ روز پس از مراجعه اول)، به شرح جدول زیر می‌باشد:

به تاریخ بهمن ماه 1401، نرخ‌های فوق بر اساس تصمیم هیئت وزیران مصوب شده است.

در آذر ماه 1401، پیمان آرامون، مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای آذربایجان غربی، به بررسی وضعیت فنی خودروهای سنگین و نیمه‌سنگین در این استان پرداخت. او اعلام کرد که در این بررسی، 5 هزار و 837 خودرو بررسی شده است و 39 درصد از این خودروها سن بالای 20 سال داشتند.

با توجه به اظهارات وی، امسال بیش از 51 هزار و 500 خودروی سنگین و نیمه سنگین در استان آذربایجان غربی مورد بررسی فنی قرار گرفتند. از این مقدار، تقریباً 45 هزار خودرو (حدود 89 درصد) پس از بررسی توسط مقامات مسئول مورد تأیید قرار گرفت. در این بررسی‌ها، انواع مختلف آزمایش‌های فنی انجام می‌شده‌ است که شامل بررسی آلایندگی، صدا، سرعت، ترمز، چراغ‌ها، باک غیر استاندارد و آج لاستیک می‌شود. دلایل اصلی تأیید نشدن برخی خودروها در این بررسی‌ها عبارت بودند از تست ترمز نامناسب، عدم تطابق با معیارهای ظاهری و آلودگی.

آقای آرامون اعلام کرد که در استان هفت مرکز معاینه فنی برای خودروهای سنگین و نیمه سنگین فعال هستند. این مراکز در دو شهر ارومیه و پنج شهر دیگر سلماس، مهاباد، خوی، میاندوآب و بوکان قرار دارند. بیشترین تعداد وسایل نقلیه سنگین و نیمه سنگین جهت معاینه فنی در شهرهای خوی، ارومیه و مهاباد ثبت شده است.

در بهمن ماه سال ۱۴۰۰، عبدالله متولی، مدیریت امور اجرایی معاینه فنی خودروهای کشور، به تاثیر کاتالیست در بهبود عملکرد خودروها اشاره کرد. او اظهار کرد که کاتالیست تا ۹۰ درصد از گازهای سمی را بی‌اثر می‌کند و کارایی آن تا مسافت ۸۰ هزار کیلومتر موثر است. با این حال، پس از گذشت این مسافت، آلودگی خودروها تا ۵ درصد افزایش می‌یابد. او افزود که ۵۲ درصد از مشکلات در معاینه فنی خودروها، به آلودگی آنها برمی‌گردد و ۹۰ درصد از این مشکلات پس از بروز آنها، توسط صاحبان خودرو برطرف می‌شوند.

با افزایش تولید کاتالیست با کیفیت در داخل کشور، قیمت آن احتمالاً کاهش می‌یابد. ارگان‌ها باید بر تعمیرگاه‌های تقلبی که با هدف فریب مراکز معاینه فنی، کاتالیست نصب و اجاره می‌کنند، نظارت کنند.

به علاوه، او عنوان کرد که با استفاده از تیم‌های فنی متحرک و دستگاه‌های آنالیز، گاز خروجی خودروها در حال رانندگی اندازه‌گیری می‌شود. بنابراین، خودروهایی که کاتالیزورها یا قطعات اجاره‌ای تعبیه می‌کنند، به صورت قانونی مورد پیگرد قرار می‌گیرند و پرونده آنها به مراجع قضایی ارسال می‌شود. ارزش ذکر دارد که استفاده غیرقانونی از کاتالیزور اجاره‌ای به سادگی توسط مراکز بازرسی فنی قابل شناسایی نیست.

آبان ۱۴۰۰: پس از عدم قبولی در معاینه فنی خودرو، دیگر نیازی به مراجعه به تعمیرگاه‌های نزدیک به مراکز فنی نیست. آقای مقدم (مدیرعامل ستاد معاینه فنی تهران) در این باره توضیح داده و بیان کرده است که تعمیرگاه‌های نزدیک به مراکز معاینه فنی هیچ ارتباطی با آن مراکز ندارند و همچنین نرخ و نوع تعمیرات این تعمیرگاه‌ها تحت نظارت ستاد معاینه فنی قرار ندارد.

آقای مقدم همچنین اشاره کرده است که متاسفانه برخی از رانندگان به دلیل افت علم از این موضوع، گاها فریب می‌خورند و حرف‌های دروغین این تعمیرکاران سودجو را باور می‌کنند و هزینه‌های زیادی بابت تعمیر خودرو خود پرداخت می‌کنند. اما با این وجود، در تست‌های فنی هنوز نمره مردودی می‌گیرند. چراکه معیار صدور معاینه فنی، گذراندن از آزمون‌هاست و به اقدامات تعمیرگاه‌ها ارتباطی ندارد. اقدامات تعمیرگاه می‌تواند بر علم و اصول فنی بر پایه سازمان ملی استاندارد تعریف شده باشد. بنابراین، آقای مقدم تاکید کرده است که رانندگان حتما برای رفع عیوب و نقص‌های خودرو خود به تعمیرگاه‌های قابل اعتماد خود مراجعه کنند.

در مراکز معاینه فنی، وسایل نقلیه از نظر فنی و چشمی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. در بازرسی فنی، تست‌های مختلفی روی وسیله نقلیه انجام می‌شود و برای قبول شدن در بازرسی فنی، وسیله نقلیه باید تمامی این تست‌ها را پاس کند. در غیر اینصورت، وسیله نقلیه از مراکز معاینه فنی منظور می‌شود و تصویب نمی‌شود.

1. آلایندگی خروجی اگزوز
2. کاتالیست اگزوز
3. عملکرد نور چراغ‌های جلو
4. هم‌راستایی چرخ‌ها
5. کمک فنرها
6. عملکرد ترمز
7. بررسی جلوبندی
8. تنظیم موتور
9. مصرف سوخت

آزمون چشمی در معاینه فنی چیست؟

همچنین از آزمون فنی علاوه بر آن، تکنسین‌های حاضر در مراکز امتحان فنی، برخی از نکات مهم در ظاهر خودروها را نیز چک می‌کنند. این عمل به عنوان "کنترل عیوب ظاهری" یا "بازرسی چشمی" شناخته می‌شود و شامل موارد زیر است:

تکنسین برای بررسی وضعیت اتومبیل، اقدام به بررسی نکات زیر می‌کند:
۱. پاکسازی برف: اگر روی خودرو توسط برف، یخ، یا سایر آلودگی‌ها برفیده است، باید آن را پاک کنید تا دید بهتری داشته باشید.
۲. شیشه‌های شور: مطمئن شوید که شیشه‌ها از داخل و بیرون تمیز هستند و هیچ گونه خط و شوری در آن‌ها وجود ندارد.
۳. شیشه‌ها: وضعیت شیشه‌ها را بررسی کنید تا از وجود هر گونه ترک، ترمز، یا ضایعات دیگر اطمینان حاصل شود.
۴. بررسی کمربند ایمنی: مطمئن شوید که کمربند ایمنی به درستی در راستای سفر قرار گرفته است و فندک آن از درایو خارج شده است.
۵. وضعیت بدنه: بررسی کنید که بدنه اتومبیل هیچکدام از ضایعات اساسی نظیر تماس با دستمال آب، کثیفی هوا، یا خمش غیرطبیعی ندارد.
۶. چک کنید که تمام متعلقات اضافی بدنه مانند آنتن، بامبر‌ها و آینه‌ها به درستی جا افتاده و سالم هستند.
۷. وضعیت لاستیک‌ها: مطمئن شوید که لاستیک‌ها نسبت به شوری یا ضخیمی غیرعادی خاصی دارند.
۸. بررسی چراغ‌های جلو: مطمئن شوید که بلوری چراغ‌های جلو پاک است و به درستی کار می‌کنند.
۹. بررسی چراغ‌های نور بالا و نور پایین: مطمئن شوید که هر دو نور بالا و پایین کار می‌کنند.
۱۰. چراغ‌ راهنما: مطمئن شوید که چراغ‌های راهنما کار می‌کنند و به درستی جا افتاده اند.
۱۱. چراغ‌ عقب (ترمز/دنده عقب/خطر/چراغ پلاک): مطمئن شوید که چراغ‌های عقب به درستی کار می‌کنند و هیچ طلقی در آن‌ها وجود ندارد.
۱۲. صدای اگزوز: بررسی کنید که آیا اگزوز هنگامی که خودرو در حال حرکت است بوق می‌کند یا خیر.
۱۳. دود خروجی اگزوز: مطمئن شوید که هیچ مشکلی در خروجی دود اگزوز وجود ندارد.

آزمون صوتی در معاینه فنی چیست؟

با همکاری دانشگاه تهران و شهرداری تهران، دستورالعمل اجرای "تست صوتی وسایل نقلیه" تهیه و تأیید شده است. هدف از این دستورالعمل، کاهش آلودگی صوتی در تهران و افزایش استانداردهای معاینه فنی است. از آبان ماه 1399، آزمون شدت صدای وسایل نقلیه در تمامی مراکز معاینه فنی تهران انجام می‌شود.

به طوری که آقای مقدم، مدیرعامل ستاد معاینه فنی تهران اعلام کرده است، تست شدت صدا تنها برای خودروهایی لازم است که صدای غیرطبیعی از سیستم موتور، بوق یا سیستم اگزوز آن‌ها شنیده می‌شود. در این صورت، این خودروها باید نیز آزمون صوتی را با موفقیت پس بدهند. به بیان دیگر، تست شدت صدا الزامی نیست و تنها در صورت شنیده شدن صدای نامتعارف، انجام می‌شود.

خودروهایی که موتورشان دستکاری شده یا سیستم اگزوزشان تقویت یا شکسته شده است، در آزمون معاینه فنی با مشکل مواجه می‌شوند. به همین دلیل، پیشنهاد می‌کنیم قبل از رفتن به مراکز معاینه فنی تهران، اطمینان حاصل کنید که سیستم اگزوز خودرویتان به استاندارد مطابقت دارد.

براساس آمار آنلاین جدید، علل اصلی عملکرد ناقص در معاینه فنی خودروها شامل موارد زیر هستند:

• نقص در آزمون آلایندگی
• نقص در ظاهر خودرو
• نقص در آزمون ترمز
• نقص در آزمون همراستایی چرخ
• نقص در آزمون کمک فنر

در صورتی که در معاینه فنی خودرو شما مردود شد، شما مجاز به اصلاح عیب در حداکثر 15 روز می باشید. بعد از رفع عیب، شما باید دوباره به همان مرکزی که معاینه فنی انجام شده است مراجعه کرده و خودرو را مجددا معاینه کنید.

برای دریافت آخرین اطلاعات درباره معاینه فنی خودرو، هزینه های معاینه فنی، قوانین معاینه فنی موتورسیکلت، مبلغ جریمه برای عدم معاینه فنی، نحوه دریافت اطلاعات معاینه فنی، جریمه برای عدم انجام معاینه فنی و همچنین آدرس مراکز فنی، در مجموعه مقالات زیر می توانید مطالعه کنید: