قطار تراموا در تهران

در نوامبر 1402، سرهنگ سید ابوالفضل موسوی‌پور، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ، نظرات پلیس درباره ترافیک شهری را تشریح کرد. طبق آمارها، تعداد خودروها در سطح شهر رشد یافته است و برخی از آن‌ها در ساعات پیک ترافیک به صورت تک سرنشین حرکت می‌کنند. در این شرایط، یکی از راهکارهای کاهش ترافیک، افزایش استفاده از حمل و نقل عمومی است، که پلیس همواره آن را حمایت می‌کند.

تقت طرح خط تراموا در تهران به عنوان یک طرح بهینه تر از سیستم حمل و نقل موجود در شهر مطرح شده است. این طرح بهبودی قابل توجه در حمل و نقل عمومی انبوه شهروندان می‌تواند به وجود آورد. همچنین نظم بیشتر در حرکت تراموا به مسافران این امکان را می‌دهد که بهبودی در مدت زمان سفر خود ایجاد کنند. خط تراموا از شرق تهران شروع شده و به سمت غرب تهران ادامه می‌یابد تا در نهایت به ورودی شهرهای دیگری مانند کرج و متروی کرج برسد. قطعاً این گسترش خوبی است. همچنین می‌توان خطوط تراموا را به صورت مکمل منطقه‌ای نیز در نظر گرفت. مثلاً در کمربندی آزادگان که مسیرهای مختلفی را از جمله کرج، اسلامشهر، ساوه، فرودگاه و ... پیمایش می‌کند، ضرورت دارد یک خط تراموا را ایجاد کنیم. بدین ترتیب، می‌توان چندین خط تراموا در سطح شهر راه‌اندازی کرد. در مقابل، تراموا در کاهش ترافیک شهر تأثیر قابل ملاحظه‌ای دارد. این سیستم قطعاً به کاهش ترافیک شهر کمک خواهد کرد. البته حداقل این مزیت را دارد که در مقایسه با اتوبوس‌های گازوئیلی، آلودگی کمتری ایجاد می‌کند. بدون شک، اگر هیچ فایده‌ای هم نباشد، حداقل این است که از نظر زیست محیطی برتر است.

با توجه به نیازهای اجرایی، زمان اجرای تراموا در تهران بستگی دارد. اما ما امیدواریم که اجرایی شدن آن در زمانی نزدیکتر صورت پذیرد.

در آبان ماه سال ۱۴۰۲، جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر، اعلام کرد که در برنامه‌ی چهارم شورا، هدفمندی کرده‌ایم تا با تمرکز بر انسان‌محوری و توسعه پایدار، به حل دغدغه‌های اصلی مردم بپردازیم. اولین برنامه‌ی ما با ایجاد یک بازشناختی بزرگ در حوزه حمل و نقل آغاز شده است. ما ۲۷ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان برای حمل و نقل و زیرساخت‌های آن در نظر گرفته‌ایم و در آینده، این مسئله‌ی خواهد روشن شد که راهبردمان چگونه ایجاد و توسعه شده است.

به نظر می‌رسد که باید یک مد جدید حمل و نقل ایجاد کنیم، اما برای این منظور نیازمند مطالعات دقیقی هستیم. طرح جامع ترافیک در حال بررسی است و هنوز به تصویب نرسیده است. تراموا به شدت مخالفان هم دارد؛ بعضی از افراد آن را به دلیل هزینه بالا و کارایی پایین، ناسازگار می‌دانند. ما قضاوت نکرده و صبر می‌کنیم تا تمام مطالعات انجام شود. این سیستم حمل و نقل لوکس و گران قیمتی است و رقبای قوی مانند اتوبوس هم دارد.

در تاریخ شهریور ماه یک هزار و چهارصد و دو، امیر دریادار رستگاری به عنوان رئیس شرکت صنایع الکترونیک وزارت دفاع، در جریان آئین امضای تفاهمنامه همکاری بین شهرداری تهران و وزارت دفاع درباره تأمین مالی، طراحی، ساخت و بهره‌برداری خطوط تراموا در تهران، اعلام کرد که طبق این تفاهمنامه، خط یک تراموا از میدان آزادی تا سه راه تهرانپارس توسط سازمان صنایع الکترونیک ایران و شهرداری تهران انجام خواهد شد.

با طول حدود ۳۴ کیلومتر، خط قطاری جدیدی در نظر گرفته شده است. در این خط، با استفاده از ۲۸ رام قطار، تعداد حدود ۵۵ تا ۵۶ میلیون مسافر در سال قابل جابه‌جایی است. خط فوق‌الذکر تحت عنوان خط آزادی، اهداف مهمی را می‌تواند داشته باشد. از جمله کاهش آلودگی و پالایش زیست‌محیطی، کاهش ترافیک خودروهای غیرضروری، و راحت شدن حمل‌ونقل در کوچه‌ها و معابر اصلی شهر تهران. ضمنا، به دلیل عمر طولانی ترامواها (۳۰ سال) نسبت به اتوبوس‌های عمومی (۱۰ سال)، عملکرد این خط را می‌توان راندمان‌بخش دانست. پروژه بالا با هزینه تقریبی ۲۰ میلیون یورو صورت خواهد گرفت و از امروز، بخش عملیاتی و اجرایی آن آغاز خواهد شد.

شرکت صنایع الکترونیک ایران، علاوه بر امضای توافقی با وزیر دفاع و شهردار تهران، تلاش می‌کند تا با نصب دوربین‌های هوشمند، ترافیک و حمل و نقل در تهران را بهبود بخشد. در این پروژه، حدود ۴ هزار دوربین هوشمند ترافیکی در سراسر شهر نصب خواهد شد، به طوری که در فاز اول دو هزار دوربین نیز نصب خواهند شد. مزیت این دوربین‌ها این است که از هوش مصنوعی برخوردار هستند و با توجه به حجم ترافیک، چراغ‌های راهنمایی را مدیریت می‌کنند تا ترافیک در تهران روان‌تر شود. پیاده‌سازی این پروژه تا دو سال طول خواهد کشید.