آمار تولید موتورسیکلت در ایران

در مدت ده سال گذشته (1391 تا 1401)، صنعت موتورسیکلت سازی کشور با نوسانات فراوانی مواجه شده است. در این دوره، تعداد موتورسیکلت های تولیدشده به طور ناگهانی از 453،231 دستگاه در سال 1394 به 736،337 دستگاه در سال 1395 افزایش یافت که معادل 62 درصد رشد است. اما در سال بعد (1396)، صنعت موتورسیکلت با افت 79 درصدی رو به رو شد و فقط 153،119 دستگاه موتورسیکلت تولید شد.

در سال ۱۳۹۷، تولید موتورسیکلت‌ها با کاهشی کمتر به ۱۶۴ هزار و ۵۲۵ دستگاه رسید. اما در سال ۱۳۹۸، میزان تولید موتورسیکلت‌ها به سطح پایین‌تری در مقایسه‌ی دهه‌ی گذشته کاهش یافت و تا به ۱۱۶ هزار و ۵۴۰ دستگاه نرسید. بعد از تجربه‌ی این کاهش شدید، صاحبان کسب و کارهای موتورسیکلت‌سازی تصمیم گرفتند کاهش تولید سال‌های قبل را جبران کنند و در مسیر رو به رشد قرار بگیرند. بنابراین، از ابتدای سال ۱۳۹۹ تاکنون، تولید این صنعت در حال صعود است. در سال ۱۳۹۹، مجموعاً ۲۱۱ هزار و ۴۶۶ دستگاه، در سال ۱۴۰۰، مجموعاً ۲۷۹ هزار و ۹۹ دستگاه و در سال ۱۴۰۱، مجموعاً ۴۶۴ هزار و ۵۳۷ دستگاه موتورسیکلت در کشور تولید شد.

به گزارش آمارها، در طول سال جاری، تعداد 393 هزار و 812 واحد موتورسیکلت در کشور ساخته شده است که نسبت به 279 هزار و 117 واحد تولیدی در هشت ماه اول سال گذشته، به یک نمونه 40 درصدی رسیده است.

در تیر ماه سال 1402، عبدالله توکلی لاهیجانی، مدیرکل صنایع خودرو وزارت صنعت، اعلام کرد که تعداد حدود 138 هزار دستگاه موتورسیکلت در کشور تولید شده است. افزایش عرضه موتورسیکلت در ماه گذشته باعث شده است تا قیمت این محصولات در بازار 15 درصد کاهش یابد.

بنا به گفتهٔ وی، روند افزایش تولید خودرویی که از سال گذشته آغاز شده بود، در سه ماهه نخست امسال به شدت بیشتری ادامه یافته و برنامهٔ توسعهٔ صنعت خودرویی و افزایش عرضهٔ خودرو در دستور کار قرار دارد.

فروردین ۱۴۰۲: بهمن ضیاء مقدم، دبیر انجمن صنعت موتورسیکلت ایران، اعلام کرد که تعداد حدود ۴۵۰ هزار دستگاه موتورسیکلت در سال ۱۴۰۱ تولید شده است. افزایش قیمت خودروها باعث شده که افرادی که توان خرید خودرو را ندارند، به سمت خرید موتورسیکلت هدایت شوند، که حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از متقاضیان را تشکیل می‌دهند. همچنین، ۳۰ تا ۴۰ درصد از خریداران موتورسیکلت، سرعت بیشتر رسیدن به مقصد را برای خرید آن دلیل می‌دهند. به علاوه، تعداد کمی از آن‌ها، موتورسیکلت را به عنوان یک کالای سرمایه‌ای خریداری کرده‌اند. ضیاء مقدم امیدوار بود که کارخانجات و شرکت‌ها بتوانند در سال ۱۴۰۲ به همان تولیدی که در سال قبل داشتند، ادامه دهند.

اصلاح سیستم ترجمه ماشینی به زبان فارسی

با توجه به گفته‌های آقای ضیاءمقدم، در حال حاضر شرکت‌های تولید کننده موتورسیکلت عضو این انجمن و همچنین چند شرکت دیگر که عضو انجمن نمی‌باشند، به تولید موتورهای برقی می‌پردازند. با این حال، تولید موتورهای برقی تنها کمتر از پنج درصد تولیدات کل موتورسیکلت‌ها را شامل می‌شود. در چند سال اخیر که شرکت‌ها به تولید موتورسیکلت‌های الکتریکی وارد شده‌اند، با مشکلاتی مواجه شده‌اند که برخی از آن‌ها به نهادها و سازمان‌هایی مانند محیط زیست و وزارت صنعت و معدن ارجاع داده شده است. یکی از مشکلات اصلی در تولید موتورسیکلت برقی، قیمت بالای آن است که مستقیماً به قیمت باتری‌های استفاده شده در آن بستگی دارد. باتری‌های لیتیومی تقریباً 40 تا 50 درصد قیمت کل موتورسیکلت برقی را تشکیل می‌دهند. علاوه بر این، در نظر گرفته شود که موتورسیکلت برقی نمی‌تواند شتاب مناسب و قدرت لازم را در شهرهای شیب‌دار مانند تهران و دیگر مناطقی از کشور فراهم کند، مگر اینکه از موتورهایی با توان بیش از سه‌هزار وات استفاده شود که تقریباً همان قدرت موتورهای بنزینی 125 سی‌سی را دارند. این مشکل به دلیل اینکه اکثر استفاده از موتورسیکلت در کشور به منظور کسب درآمد است و رانندگان نیاز دارند به سرعت به مقصد برسند، یک محدودیت جدی تلقی می‌شود.

یک محدودیت دیگر در استفاده از موتورسیکلت‌های الکتریکی، ناشی از شارژ باتری این موتورها است. بهترین باتری‌هایی که در این دسته از موتورسیکلت‌ها استفاده می‌شود، پیمایشی نزدیک به 100 کیلومتر دارد و بعد از آن باید مجدداً شارژ شوند. در حالی که موتورهای بنزینی روزانه بیش از 200 کیلومتر پیمایش می‌کنند. با این حال، شارژ این موتورسیکلت‌ها در حیاط و پارکینگ منازل مشکلاتی را به وجود می‌آورد. زیرا برای شارژ آن‌ها باید از برق مشاع آپارتمان‌ها استفاده کرد. در ضمن، چنانچه باتری این موتورها پس از چند سال خراب شود، صاحبان باید هزینه‌ای بین 40 تا 50 درصد ارزش موتورسیکلت برای خرید یک باتری جدید پرداخت کنند که برای آن‌ها هزینه‌بر خواهد بود. به منظور حل این مشکل، انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت پیشنهاد کرده است که دولت مسئولیت تامین باتری‌های این موتورسیکلت‌ها را بر عهده بگیرد و پیمانکار تعیین کند تا شرکت‌های موتورسیکلت‌ساز از تولید یا تامین باتری معاف شوند.

پیشنهاد آقای ضیاءمقدم برای طراحی و راه‌اندازی سیستم سوآپ باتری به جای دیگر اعضای انجمن ارائه شد. این سیستم به مصرف‌کنندگان امکان می‌دهد باتری دشارژ شده خود را تحویل داده و در عوض باتری شارژ شده دریافت کنند. این نوع سیستم در بسیاری از کشورهایی که مقدار زیادی از مردم از موتورسیکلت‌های برقی استفاده می‌کنند، به کار گرفته شده است. راهکار دیگری برای این مسئله، احداث ایستگاه‌های شارژ باتری است. زیرا باتری‌ها بسته به نوع خود معمولاً بین چهار تا هشت ساعت زمان برای شارژ نیاز دارند و این محدودیت زمانی باعث شده که استقبال از موتورسیکلت‌های برقی کمتر از میزان انتظار باشد. یکی از دلایل این مسئله، عدم بهره‌برداری سیاستگذاران صنعت و دستگاه‌های تصمیم‌گیرنده از تجربیات و توانایی فعالان در صنعت موتورسیکلت است. بنابراین، استفاده از تجربیات فعالان این صنعت برای تدوین دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها، قوانین و مقررات به مقامات ذی‌ربط توصیه می‌شود.

در دورهٔ بهمن ۱۴۰۱، آقای توکلی لاهیجانی، مدیرکل دفتر صنایع خودرویی وزارت صنعت، اعلام کرده است که در ۱۰ ماههٔ سال ۱۴۰۱، تعداد بیش از ۳۸۰ هزار دستگاه موتورسیکلت در ایران تولید شده است. این مقدار نسبت به دورهٔ مشابه در سال ۱۴۰۰، که ۱۹۸ هزار دستگاه موتورسیکلت تولید شده بود، افزایشی به میزان ۸۸ درصدی را نشان می‌دهد.

با توجه به تکالیف قانونی، برنامه هایی برای خارج کردن موتورسیکلت‌های فرسوده از دسترسی، تولید، عرضه، اقتصادی کردن و ترویج استفاده از موتورسیکلت های برقی به عنوان یک اولویت اصلی برای وزارت صمت و شرکت های تولیدکننده موتورسیکلت در نظر گرفته شده است. همچنین، وزارت صمت، در همکاری با شهرداری تهران و بانک تجارت، در حال ایجاد یک طرح ملی و معیار های کلان برای جایگزین شدن موتورسیکلت‌های فرسوده است.

در بهمن ۱۴۰۱، دبیر انجمن صنعت موتورسیکلت ایران، بهمن ضیامقدم اعلام کرد که تعداد بیش از ۳۰۰ هزار دستگاه موتورسیکلت در ابتدای امسال تا پایان آذرماه تولید شده است. این رقم نشان دهنده یک رشد ۸۰ درصدی نسبت به سال گذشته است.

بنا بر آنچه آقای ضیامقدم اعلام کردند، در سال گذشته، کشور ما توانست 264 هزار دستگاه موتورسیکلت تولید کند. با این حال، در سال جاری انتظار می‌رود تعداد تولیدی به بیش از 400 هزار دستگاه افزایش یابد. یک بخش کوچکی از این تولیدات توسط پنج شرکت بزرگ کشور به بازارهای عراق، پاکستان و افغانستان صادر می‌شود.

وی معتقد است که حضور فراگیر چین در بازار همه کشورهای همسایه ایران و منطقه، همچنین مشکلات نقل و انتقال پول، دو عامل اصلی است که باعث کاهش تولیدات ایرانی در بازارهای دیگر می‌شوند.

با توجه به توضیحات آقای مقدم، نسبت داخلی‌سازی موتورسیکلت‌های تولیدی در کشور متفاوت است. اما در صورتی که نگاهی به مدل سی‌جی 125 بیندازیم، می‌بینیم که نسبت داخلی‌سازی آن به بیش از 60 درصد می‌رسد. همچنین، خط تولید موتور نیز در سه کارخانه تولید در کشور راه‌اندازی شده است. با این حال، هنوز این کارخانجات تولید انبوه را شروع نکرده‌اند و ممکن است تا پایان سال وضعیت بهبود یابد.

وی تاکید کرد که باید از شرکت‌های تولید موتورسیکلت ایران که اکثریت آن‌ها شرکت‌های خصوصی هستند و برای ایجاد 16 هزار شغل امری حیاتی در شرایط سخت کنونی کرده‌اند، حمایت کرد. یکی از بزرگترین چالش‌ها در این صنعت، عدم وجود گواهی اسقاط برای موتورسیکلت است. در حالی که ارزش هر گواهی اسقاط خودرو در اسفند تازه‌گوار همین سال میلادی برابر 4.2 میلیون تومان بود، در حال حاضر برای تنها 10 ماه گذشته به 20 میلیون تومان رسیده است و بدون هیچ نظارتی بر روی فروشگاه‌های گواهی اسقاط عمل می‌کند. با هر خرید گواهی اسقاط خودرو، مجوز تولید هفت دستگاه موتورسیکلت صادر می‌شود؛ اما همه این فرآیند ها از زمان خرید گواهی تا قبول و اجرایی شدن طرح، بیش از یک ماه طول می‌کشد.

به گفتهٔ بهمن ضیاء‌مقدم، دبیر انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت، تا تیر ۱۴۰۱ تولید موتورسیکلت برقی در ایران به موفقیت قابل توجهی دست یافته نبوده است. او افزود که تنها ۷٪ از کل تولید، به این نوع موتورسیکلت‌ها اختصاص داشته است و تنها چند شرکت بی‌نیاز از هم ادامه تولید می‌دهند، علیرغم عدم پیشرفت قابل ملاحظه در این زمینه. اما به دلیل افزایش پیشرفت تکنولوژی و افزایش هزینه باتری، تولید موتورسیکلت برقی نیز با هزینه بالا همراه است.

بر اساس گفته‌های آقای وی، در کشور ما محدودیت‌هایی برای وسایل نقلیه برقی وجود دارد، از جمله عدم وجود ایستگاه‌های شارژ مناسب برای آن‌ها. موتورسیکلت‌های برقی قدرت پیمایش طولانی ندارند و برای شارژ کامل باید حدود 4 تا 5 ساعت وقت گذاشت. علاوه بر این، باطری موتورسیکلت‌های برقی نیز هزینه‌‌ی تعویض آن‌ها چیزی نیست که بتوان به سادگی چشم‌پوشی کرد. به همین دلیل، استفاده از موتورسیکلت برقی تنها در برخی از اقشار جامعه مورد علاقه قرار می‌گیرد.

تولید موتورسیکلت‌های برقی در کشور از سال ۱۳۹۹ آغاز شده است. آقای سید شهریار زینی، مدیر گروه توسعه فناوری‌های نوین خودرویی و طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، اعلام کرده است که قرار است به طراحی شرکت دانش بنیانی بپردازد که متخصص در زمینه ایستگاه‌های شارژ موتورهای برقی باشد.

برای به روز شدن درباره آخرین اخبار شرکت‌های بزرگ تولیدکننده موتورسیکلت در ایران و همچنین برای مشاهده قیمت‌های محصولات مختلف شرکت‌های کویر موتور، نیروز موتور، کبیر موتور، شاهین موتور، ایران دوچرخ و نیکران موتور، مجموعهٔ مقالات زیر را بررسی کنید: