مشخصات موتور 3 سیلندر 3F ایران خودرو (پیشرانه سه استوانه)

در ماه تیر سال ۱۴۰۲، مهدی رجبعلی، مدیرعامل شرکت ایپکو، اعلام کرد که شرکت در حال توسعه موتور تزریق مستقیم برای خودروی ایران خودرو است. این موتور با استفاده از فناوری تزریق مستقیم سوخت، اولین موتوری است که توسط یک خودروساز داخلی توسعه داده شده است. این توسعه به شکل یک گام مهم برای صنعت قوای محرکه کشور محسوب می‌شود. برای توسعه محصولات دیگر نیز در حوزه قوای محرکه، مانند موتورهای دوگانه، نیز در حال انجام است و ایران خودرو نیز پیشرفت‌های خوبی در این زمینه داشته است. در حال حاضر، در مرحله اولیه طراحی محصولات جدید در این حوزه قرار داریم.

مطالعه مطلب اصلی، نحوه‌ی کاهش حدود ۴۰درصدی مصرف سوخت توسط قدرت‌های محرکه هیبرید را آشکار کرده است. در ضمن، این موتور قابلیت رانندگی بهتری نسبت به خودروهای فعلی ایران خودرو داشته و می‌تواند استاندارد آلایندگی یورو۶ را نیز رعایت کند. این محصول در حال توسعه برروی پلتفرم خودروی تارا است و بر اساس زمان‌بندی درخواستی ایران خودرو، تا پایان سال آینده به مرحله تولید انبوه خواهد رسید.

درباره توسعه محصول XU7 در قالب موتور XUP، باید بگوییم که این محصول با هدف کاهش مصرف سوخت و بهبود سطح آلایندگی و قابلیت رانندگی در دو نسخه بنزینی و گازسوز توسعه یافته است. در حال حاضر، نسخه بنزینی این محصول بر روی خودروی پارس و همچنین نسخه گازسوز آن بر روی خودروی وانت آریسان 2 نصب شده است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این موتور ارتقا یافته، کاهش مصرف سوخت و بهبود سطح آلایندگی است. این موتور توانایی کاهش مصرف سوخت تقریباً 1.5 لیتر را دارد و با استفاده از استاندارد آلایندگی یورو ۵، به محیط زیست ضربه کمتری می‌زند. علاوه بر آن، بهبود در گشتاور در دورهای پایین، تجربه رانندگی بهتری را برای راننده فراهم می کند.

به گفته آقای رجبعلی، در حال حاضر در مرحله اصلی طراحی، اولین موتور از خانواده محصولات آماده است و تاکنون آزمون های عملکردی و دوامی طراحی تاییدیه روی نمونه های موتور انجام شده است.

یکی از جدیدترین موتورهای تولید شده توسط ایران خودرو، موتور سه استوانه ای است. این موتور در سه نسخه مختلف، به همراه جعبه دنده های متفاوت، روی پلتفرم های اصلی ایران خودرو نصب خواهد شد. در حال حاضر، قطعات این موتور توسط سازندگان تحویل می‌گردند و پس از تاییدیه طراحی، فرآیند توسعه و بهبود کامل آن آغاز می‌شود. انتظار می‌رود که نیمه دوم سال آینده این موتور به بازار عرضه شود. این خانواده موتور شامل موتورهای تنفس طبیعی 1300 سی سی، موتورهای توربو تزریق درگاهی 1300 سی سی، موتورهای توربو تزریق مستقیم 1300 سی سی و موتورهای دوگانه سوز 1300 سی سی است. با توجه به سطح فناوری بالا و قابلیت استفاده از سوخت‌های مختلف، این موتورها می‌توانند توان و گشتاور گسترده‌ای را در محدوده 120 تا 240 نیوتن متر ارائه دهند. همچنین، این موتورها با استفاده از فناوری‌های روز دنیا، مصرف سوخت را کاهش داده و باعث پیشرفت پلتفرم ایران خودرو در کاهش مصرف سوخت شده‌اند. واردات این خانواده موتور به مرحله تولید انبوه و همچنین مذاکره برای عرضه آن به سایر خودروسازان کشور نیز در دستور کار قرار گرفته است.

در خرداد 1401، مهدی رجبعلی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان ایران‌خودرو (ایپکو)، اعلام کرد که در حال حاضر در حال توسعه خانواده موتورهای سه سیلندر هستند. او امیدوار است که تا نیمه اول سال جاری بتوانند قطعات مربوط به این موتورها را به سازندگان تحویل دهند. وی همچنین پیش‌بینی کرده است که تا پایان سال، اولین موتور از این خانواده آماده تولید خواهد شد.

طبق گفته مدیرعامل شرکت ایپکو، برنامه و هدف آن‌ها این است که در حوزه طراحی و توسعه قوای محرکه پایدار پیشتاز باشند و تمرکز خود را بر کاهش مصرف و آلایندگی موتورهای خودرو قرار دهند.

در ماه اردیبهشت سال 1401، شرکت ایران خودرو در نمایشگاه موتور ایران نسخه قوی‌تری از موتور سه استوانه خود را معرفی کرد. این موتور با استفاده از سامانه پاشش مستقیم (GDI) و قدرت حدود 148 اسب‌بخار به بازار عرضه خواهد شد و با کد 3F3H شناخته می‌شود. طبق برنامه‌ریزی ایران خودرو، از نیمه اول سال 1403، این موتور توربوشارژ به تدریج به جایگاه قبلی خود برخواهد گشت.

در نمایشگاه حوزه خودرو، شرکت ایران خودرو اعلام کرد که در سال 1402 قصد دارد خودروی آریا را با موتور جدیدی به بازار عرضه کند. این موتور، یک موتور 3 سیلندر تنفس طبیعی با نام 3F3L است و استاندارد آلایندگی یورو6 را داراست. با قدرت تقریبی 120 اسب بخار و گشتاور 185 نیوتن متر و گیربکس MT6، این موتور قادر است توان مورد نیاز خودرو را به چرخ‌ها انتقال دهد. با توجه به شبیه‌سازی‌ها، موتور سه سیلندر 3F3L در زمینه عملکرد فنی همچنان بهترین عملکرد را حفظ کرده و در عین حال مصرف سوخت را به میزان قابل توجهی کاهش داده است. این موتور به عنوان نخستین عضو خانواده موتورهای سه سیلندر ایران خودرو، به مرحله تولید انبوه وارد می‌شود.

آقای پیمان شرقی، مدیر پروژه موتورهای سه استوانه ایران خودرو، اعلام می‌کند که طول عمر خانواده این موتورها بدون نیاز به تعمیر اساسی، بیش از ۲۴۰ هزار کیلومتر است. با هدف دست‌یابی به این مقدار، در طراحی آنها از زنجیرهای بی‌صدا، به عوض تسمه تایم استفاده شده است.

در سال 1400، پیمان شرقی، مدیر طرح خانواده موتور سه استوانه ایران خودرو، اعلام کرد که موتور 1.3 لیتری با سیستم توربوشارژ در حال حاضر در حال آزمون احتراقی قرار دارد. او همچنین افزود که نسخه اولیه موتور 1.3 لیتری با تنفس طبیعی در ماه اردیبهشت 1400 تولید شده است.

شخص در مورد مشخصات فنی موتورها صحبت کرد. او گفت که موتور اولیه توان 86 اسب بخار و گشتاور 122 نیوتن متر را دارا است. اما موتور توربوشارژ نصب شده در این مدل، توان 120 اسب بخار و گشتاور 185 نیوتن متر تولید میکند. همچنین موتور سوم با استفاده از توربوشارژ و سیستم پاشش مستقیم سوخت (GDI)، توان 148 اسب بخار و گشتاور 240 نیوتن متر دارد که بسیار قابل تحسین است.

در ساخت موتورهای این نسل، از زنجیر به جای تسمه تایم استفاده میشود که عمر طولانی تر و کارایی بیشتری دارد. نسخه قدرتمندترین موتور این خانواده در انتهای سال رونمایی خواهد شد. آقای شرقی تاکید میکند که این موتور یک لیتری با سه استوانه راه حلی مناسب برای خودروهای هیبرید است. همچنین، قطعات این موتورها مشترک است که منجر به کاهش هزینه های تولید میشود. بنابرگفته او، این موتورها قابلیت فروش و صادرات به تولیدکنندگان دیگر را دارند و این نقطه قوت قابل توجهی برای صنعت خودروسازی کشور است.

گفته شد که میانگین مصرف سوخت موتورها بر روی خودروهای در حال توسعه ایران‌خودرو، حدود 5.5 لیتر در 100 کیلومتر است. همچنین، اعلام شد که تا اواخر سال 1401، این موتورها بر روی محصولات جدید ایران‌خودرو نصب خواهند شد.

با توجه به اظهارات مقامات شرقی، مقدار تولید این موتور در دوره شش ساله باید به 2 میلیون و 780 هزار دستگاه برسد. به عبارت دیگر، در سال اول 50 هزار دستگاه، سال دوم 150 هزار دستگاه و پس از آن، در سال 1404، تولید آن به 800 هزار دستگاه افزایش یابد.

یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌ها در تولید این موتور، کیفیت قطعات آن بوده است. از مزایای تولید این موتور می‌توان به کاهش مصرف سوخت، طول عمر 240 هزار کیلومتر بدون نیاز به تعمیر اساسی، کاهش آلودگی و ایجاد شغل‌های فراوان اشاره کرد. در اختتامیه همچنین، موتور سه استوانه را به عنوان برنده اصلی شرکت ایران‌خودرو معرفی کردند. 34 شرکت دیگر نیز در این طرح مشارکت داشته‌اند.

متاسفانه، موتورهای موجود در خودروهای ایران خودرو هنوز قادر به رفتن در خط مصرف سوخت استاندارد نیستند. به همین دلیل، شرکت در حال توسعه موتورهای جدیدی با سه استوانه است که قادر به رفتن در خط استاندارد مصرف سوخت هستند. به زودی، آزمایشات روی نسخه توربوشارژ این موتورها آغاز خواهد شد. آقای مقیمی، مدیرعامل ایران خودرو، این اطلاعات را اعلام کرد.

با توجه به کمیتی که ما تولید میکنیم، یکی از چیزهایی که در دسترس ماست یک نسخه GDI با تکنولوژی پاشش مستقیم سوخت داریم. این موتور در خانواده موتورهای سه سیلندر ایران خودرو قرار دارد و مقداری قدرت و گشتاور بالاتری نسبت به موتور EF7TC دارد. علاوه بر این، با مصرف سوخت بسیار کمتری که به تنهایی 5 لیتر در هر 100 کیلومتر میباشد، عملکرد موتور بهبود یافته است. با این حال، تولید و صنعتی‌سازی این نسخه از موتور حداقل 18 ماه زمان نیاز دارد.

در سال 1399، پروژه‌ی توسعه موتور سه سیلندر خودروی ایران خودرو به مرحله‌ی جدیدی رسید. این موتور که با نام "موتور سه استوانه" شناخته می‌شود و با کد 3FX شناخته می‌شود، قرار است از زمستان سال 1401 در نسخه یک لیتری خود تولید و عرضه شود. همچنین نسخه 1.3 لیتری این موتور نیز از زمستان 1402 وارد مرحله تولید خواهد شد.

موتور ملی سه استوانه ایران خودرو، در آینده و به تدریج، بر روی بیشتر محصولات این شرکت قرار خواهد گرفت. دلیل این انتخاب، قابلیت بالای موتور 3FX در تطبیق با نیازهای مختلف است. ایران خودرو اعلام کرده است که این موتور در خودروهای سگمنت A، سگمنت B، کراس اورها (CUV) و شاسی بلندها (SUV) نیز قابل استفاده است.

خانواده موتور 3FX ایران خودرو قرار است در چهار نسخه مختلف به تولیدانبوه برسد. دو نسخه از این خانواده با سوخت گازسوز و دو نسخه با سوخت بنزین عرضه خواهند شد. در زیر مشخصات این چهار نسخه را مشاهده می‌کنید:

اطلاعات موجود در جدول فوق، براساس داده‌های رسمی ایران خودرو برگرفته شده است.

ایران خودرو هنوز به تعیین دسته‌بندی سگمنتخودروهای 3FX نرسیده است. علاوه بر این، برخی از موتورها از گیربکس یکسان استفاده نخواهند کرد، به گفته شرکت ایران خودرو.

ایران خودرو، موتور سه استوانه خود را بر روی خودروهای خود استفاده می‌کند. این موتور با تنه‌شرکتی خود عمل کرده و توان و کارایی مناسبی دارد. همچنین، این موتور بسیار کم مصرف است و با توجه به قیمت بنزین، این یکی از مزایای مهم آن است. همچنین، در صورت نصب یک توربوشارژ بر روی این موتور، توان آن نیز افزایش می‌یابد. به طور کلی، موتور سه استوانه ایران خودرو با توجه به عملکرد قوی، مصرف کم و قیمت مناسب، یک گزینه مناسب جهت استفاده در خودروها است.

موتور ملی سه استوانه، برای استفاده در خودروهای هیبریدی ساخته شد. با این حال، در صورت تولید خودروهای هیبریدی ایرانی در آینده، منتظر باشید که این موتور با سه سیلندر را در زیر کاپوت خودروها ببینید.

ایران خودرو امکان اشتراک‌گذاری موتور سه سیلندری خود را با سایر خودروسازان ایرانی دارد. اما همگی می‌دانیم که تمام خودروسازان خصوصی، ازجمله مدیران خودرو و کرمان موتور، مجبور به استفاده از موتورهای کمپانی مادر هستند. همچنین می‌دانیم که بزودی تولید انبوه موتورهای سه سیلندری و چهار سیلندری را در شرکت تیوان آغاز خواهد کرد. بنابراین حرف آقای مقیمی، احتمالا به سایپایی‌ها مخاطب است؛ همان شرکتی که برای تولید موتور با هزار و یک مشکل مواجه شد و در نهایت از موتور ارتقایافته M15 استفاده کرد.

در حال حاضر، میزان داخلی‌سازی موتور سه سیلندر خودروی ایرانی به 97 درصد افزایش یافته است. به عبارت دیگر، از 250 قطعه مورد استفاده در این موتور، تنها 8 قطعه از خارج کشور تهیه می‌شوند.

ایران خودرو برنامه دارد تا سال 1405 بیش از 1.2 میلیون دستگاه با موتور سه سیلندر تولید کند. این موتور قادر است به طور همزمان با کاهش 25 درصدی از گازهای گلخانه‌ای، میزان 684 میلیون دلار صرفه‌جویی در ارز را فراهم کند.

بعد از پنج سال از آغاز تولید موتور سه استوانه، ایران خودرو قادر به تولید 700 هزار دستگاه این موتور در سال خواهد بود.

موتور سه‌ استوانه، در واقع نسل دوم موتورهای EF ایران خودرو است. این موتورها با هدف‌هایی مانند طراحی و تولید اهداف شده‌اند.

• بهبود استاندارد آلایندگی،
• کاهش مصرف سوخت،
• بهبود قدرت و گشتاور،

به منظور جایگزینی تمامی موتورهای فعلی ایران خودرو، برند خودروسازی ایرانی قصد دارد تا یک موتور سه استوانه تولید کند که در سال های 1405-1406 قابلیت استفاده در خودروهای این شرکت را داشته باشد.

برای دریافت آخرین اخبار مربوط به فروش شرکت و جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره طرح پیش فروش جدید ایران خودرو و فروش فوق العاده آن، این مقاله را مطالعه نمایید.

برای آشنایی با آخرین تازه‌های موتورسازی ایرانی و همچنین به دست آوردن اطلاعات فنی درباره موتورهای جدید ایران خودرو، سایپا و سایر تولیدکنندگان خودرو در ایران، می‌توانید مقالات زیر را مطالعه کنید.