کپ کردن، سکته زدن یا کله زدن ماشین، همگی به یک مشکل مشترک اشاره میکنند. این اتفاق زمانی میافتد که راننده پدال گاز را فشار میدهد، اما به جای این که سرعت ماشین بیشتر شود، خودرو یک حرکت ناگهانی به عقب دارد و گاهی حتی دور موتور هم بالا نمیرود. این مشکل معمولاً به دلیل وجود ایراد در موتور خودرو پیش میآید. توجه داشته باشید که این اتفاق ممکن است برای هر خودروی بنزینی، با هر نوع موتوری، رخ دهد. اگر دوست دارید دلیل اصلی کپ کردن ماشین را بدانید، پیشنهاد میکنیم این مطلب را تا انتها بخوانید.
دلایل کپ کردن خودرو
وقتی که پدال گاز را فشار میدهید، معمولاً باید سوخت بیشتری به داخل موتور برسد تا قدرت لازم برای تندتر رفتن خودرو تولید شود. اما گاهی اوقات، سوخت و هوا به خوبی با هم ترکیب نمیشوند. در نتیجه، خودرو به جای حرکت نرم، دچار تکانهای ناگهانی میشود که به آن “کپ کردن” میگویند.
دلایل اصلی کپ کردن خودرو معمولاً شامل این موارد است:
– انژکتور خودرو گرفته باشد.
– سنسور اکسیژن معیوب شده باشد.
– سنسور مپ (فشار هوای ورودی) خراب باشد.
– سنسور سرعت یا کیلومتر خودرو مشکل داشته باشد.
– سنسور دریچه گاز خراب شده باشد.
– ایرادی در کامپیوتر خودرو (ایسییو) به وجود آمده باشد.
– فیلتر سوخت گرفته باشد.
– پمپ بنزین ضعیف کار کند یا خراب باشد.
– فشار موتور کم باشد.
– وایرها یا شمعها دچار مشکل شده باشند.
در ادامه، هر یک از این دلایل را به طور جداگانه بررسی خواهیم کرد.
1. گرفتگی سوزن انژکتور ماشین
کار انژکتور این است که سوخت را به شکل ذرات بسیار ریز درآورده و به درون محفظه احتراق بپاشد تا با هوا مخلوط شده و عمل سوختن انجام شود. اگر در سوخت ناخالصی وجود داشته باشد، به مرور زمان باعث کثیف شدن نوک انژکتور میشود. این کثیفی میتواند موجب بسته شدن مسیر آن شود. در نتیجه، سوخت به اندازه کافی وارد موتور نمیشود. این مشکل، یکی از دلایل رایجی است که خودروی پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و سایر ماشینها دچار کاهش قدرت و “کپ” میکنند.
برای رفع این مشکل، باید انژکتورهای خودرو را تمیز کنید. معمولاً توصیه میشود هر ۶۰ هزار کیلومتر این کار انجام شود. اما اگر سوخت با کیفیت پایین استفاده میکنید، شرایط رانندگی نامناسب است یا نوع خودروتان متفاوت است، ممکن است لازم باشد این فاصله را به ۳۰ هزار کیلومتر کاهش دهید.
2. خرابی سنسور اکسیژن
اگر مقدار هوای کافی از طریق مجرای ورودی هوا به داخل موتور نرسد، سوخت به خوبی نمیسوزد. وظیفه کنترل هوای ورودی به موتور بر عهده کامپیوتر خودرو (ایسییو) است. این کامپیوتر برای تصمیمگیری درست، اطلاعات لازم را از حسگر هوا یا حسگر اکسیژن میگیرد. حسگر اکسیژن روی لوله اگزوز نصب شده و مقدار اکسیژن موجود در دود خروجی را اندازهگیری میکند.
اگر حسگر هوا خراب شود، کامپیوتر خودرو نمیتواند به درستی میزان هوای مورد نیاز پس از فشردن پدال گاز را تشخیص دهد. در نتیجه، ممکن است خودرو هنگام حرکت تکانهای شدیدی بدهد یا اصطلاحاً “کپ” کند. اگر دلیل این مشکل در خودروی تیبا یا سایر ماشینها، خرابی حسگر اکسیژن باشد، معمولاً راه حل دیگری جز تعویض آن وجود ندارد. عمر معمول این حسگر بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر است.
3. خرابی سنسور مپ
سنسور اکسیژن در بیشتر خودروها وجود دارد، اما فقط بعضی از ماشینها مجهز به سنسور مپ (MAP) هستند. این سنسور به کامپیوتر خودرو کمک میکند تا مقدار هوای لازم برای محفظه موتور را با دقت بیشتری اندازهگیری کند. سنسور اندازهگیری جریان هوا نیز معمولاً در مسیر لوله ورودی هوا نصب میشود. اگر این سنسور خراب شود، کامپیوتر خودرو در تشخیص مقدار هوای مناسب برای ورود به موتور دچار مشکل میشود و ممکن است هنگام گاز دادن، خودرو بهجای حرکت روان، دچار لرزش و کشمکش شود.
4. خرابی سنسور سرعت یا کیلومتر خودرو
سنسور سرعت خودرو، که به آن کیلومتر نیز گفته میشود، اطلاعات مربوط به سرعت حرکت ماشین را برای کامپیوتر مرکزی خودرو (ایسیو) ارسال میکند. اگر سیمهای ارتباطی بین این سنسور و کامپیوتر خودرو آسیب ببینند یا قطعات داخل سنسور کهنه و فرسوده شوند، این قطعه نمیتواند به درستی کار کند.
وقتی سنسور سرعت خراب شود، مشکلات مختلفی پیش میآید. مثلاً ممکن است در خودروهای دنده اتوماتیک، تعویض دنده به خوبی انجام نشود، سرعتسنج عدد اشتباه نشان دهد، خودرو به طور غیرعادی بلرزد یا مصرف بنزین بیشتر از حد معمول شود. همچنین، یکی از دلایل اصلی کپ کردن خودروی سمند و سایر ماشینها میتواند خراب بودن همین سنسور سرعت باشد.
5. خرابی سنسور دریچه گاز
سنسور دریچه گاز در نزدیکی دریچه گاز و موتور خودرو قرار دارد. این قطعه، میزان باز بودن دریچه گاز را اندازه میگیرد و نتیجه را به کامپیوتر خودرو (ایسیو) گزارش میدهد. با این اطلاعات، ایسیو میتواند مقدار هوای لازم برای موتور را محاسبه کند. وقتی شما پدال گاز را فشار میدهید، دریچه گاز بیشتر باز میشود و هوای بیشتری وارد موتور میشود. اگر این سنسور خراب شود، کامپیوتر خودرو اطلاعات درستی دریافت نمیکند و ممکن است هنگام گاز دادن، خودرو دچار کشمکش و توقف ناگهانی شود.
6. اختلال در ایسیو
سنسورهایی که پیش از این دربارهشان صحبت کردیم، دادههای لازم برای تنظیم میزان ترکیب سوخت و هوا در داخل موتور را به واحد کنترل موتور (ایسیو) ارسال میکنند. اگر در عملکرد ایسیو مشکلی به وجود آید، این قطعه نمیتواند اطلاعات رسیده را به درستی پردازش کند. در نتیجه، ممکن است هنگام فشار دادن پدال گاز، خودرو به جای شتاب گرفتن، دچار لرزش و توقف موقت شود.
7. گرفتگی فیلتر سوخت
فیلتر بنزین در مسیر حرکت سوخت از باک به سمت موتور خودرو نصب شده است. کار این قطعه، پاکسازی بنزین از ذرات اضافی و آلودگیهاست تا این ناخالصیها به قسمتهای مهم موتور آسیب نرسانند. به مرور زمان و با استفاده، فیلتر بنزین ممکن است کثیف یا مسدود شود. در این حالت، سوخت بهاندازه کافی از آن عبور نمیکند. این مشکل میتواند یکی از دلایل خاموش شدن ناگهانی خودروی پراید یا دیگر ماشینها باشد. توصیه میشود که هر ۲۰ هزار کیلومتر، فیلتر بنزین را عوض کنید.
8. خرابی پمپ بنزین
پمپ بنزین وظیفه دارد سوخت را با فشار کافی به سمت انژکتورها بفرستد. اگر این قطعه خراب شود، دیگر نمیتواند سوخت را با فشار لازم پمپاژ کند. در نتیجه سوخت کافی به موتور نمیرسد و موتور دچار کپکردن یا لرزش میشود.
9. کمپرس موتور کم
میزان تراکم موتور، به حجم هوای فشرده و سوختی گفته میشود که هر سیلندر موتور میتواند در خود جای دهد. هر موتور با توجه به طراحی خود، یک میزان تراکم مشخص و استاندارد دارد. معمولاً به دلیل فرسوده شدن یا خرابی قطعاتی که باعث آببندی سیلندر میشوند، میزان این تراکم کمتر از حد استاندارد خود میشود. در چنین شرایطی، مقدار سوخت و هوای فشردهای که در سیلندر جمع میشود، کم میگردد و این اتفاق، دلیل اصلی کپ کردن یا لرزش غیرعادی خودرو است. برای تشخیص این مشکل، میتوان از آزمایشی به نام «تست تراکم موتور» استفاده کرد.
10. مشکل پیدا کردن وایر و شمعها
آخرین عاملی که باعث کپ کردن خودرو میشود، مشکل در برقرسانی به موتور یا فرسوده بودن شمعهاست. در چنین شرایطی، سوخت داخل سیلندرها به شکل کامل و مناسبی نمیسوزد. به همین خاطر، ممکن است هنگام رانندگی موتور کپ بزند.
به طور کلی، اگر ماشین موقع برداشتن پا از روی پدال گاز تکانهای ناگهانی میدهد یا “کله” میزند، ممکن است دلیلش یکی از موارد زیر باشد:
– تنظیمات موتور به هم ریخته باشد.
– سیستم سوخترسانی مشکل پیدا کرده باشد.
– یکی از سنسورها یا شمعها خراب شده باشد.
– پمپ بنزین یا فیلتر سوخت کثیف شده باشد و سوخت به خوبی به موتور نرسد.
در خودروهای دنده دستی نیز، ممکن است خرابی کلاچ یا گیربکس باعث این اتفاق شود.
آیا ادامه رانندگی هنگام کپ کردن ماشین کار درستی است؟
کپ کردن خودرو در حین رانندگی، اتفاقی است که ممکن است برای هر رانندهای پیش بیاید. اگر در چنین موقعیتی آرامش خود را حفظ کنید، معمولاً خطری ایجاد نمیکند. با این حال، بهتر است پس از کپ کردن، در اولین فرصت ممکن خودرو را متوقف کنید. توصیه میشود برای جلوگیری از مشکلات بعدی با سرویس امداد تماس بگیرید تا خودروی شما را به نزدیکترین تعمیرگاه ببرند.
کلام پایانی
در این نوشته، به بررسی دلایل اصلی لرزش و کپ کردن خودرو پرداختیم. به طور کلی، این مشکل میتواند به دلیل ایراد در سیستم برقی یا مشکلات مکانیکی خودرو به وجود بیاید. تشخیص دقیق علت این لرزشها در بیشتر مواقع فقط توسط یک تعمیرکار باتجربه امکانپذیر است. بنابراین بهتر است خودتان دست به کاری نزنید و رفع این مشکل را به یک متخصص تعمیر خودرو بسپارید.
