موتور استپر، با اینکه قطعه کوچکی است، اما نقش بسیار مهمی در خودروی شما ایفا میکند. آشنایی با نشانههای خرابی آن، دلایل این مشکل و روشهای مراقبت و تعمیر آن، بسیار ضروری است. اگر این قطعه به درستی کار نکند، تجربه رانندگی شما دیگر لذتبخش نخواهد بود. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا با این بخش حیاتی از موتور بیشتر آشنا شویم و اطلاعات کاملی درباره عملکرد و علائم خرابی آن به دست آوریم.
استپر موتور چیست؟
استپر یک قطعه حیاتی در موتور ماشین است که روی دریچه گاز نصب میشود. وقتی که پا را از روی پدال گاز برمیدارید، این قطعه که ترکیبی از الکترونیک و مکانیک است، مقدار هوایی که وارد دریچه گاز میشود را تنظیم میکند و باعث میشود خودرو در حالت درجا کار کردن خاموش نشود. استپر به همراه سنسور دریچه گاز، اطلاعاتی را به کامپیوتر خودرو (ECU) میفرستد و از آن دریافت میکند و به این ترتیب، از خاموش شدن ماشین وقتی که دور موتور پایین است جلوگیری میکند.
از آنجایی که این قطعه در مسیر ورودی هوا قرار دارد، ممکن است ذرات گرد و غبار و دوده روغن به آن بچسبد و کثیف شود. اگر استپر کثیف باشد، درست کار نمیکند و باید آن را تمیز کرد تا بعداً باعث مشکل بزرگتری برای موتور نشود.
اجزای استپر موتور
این قطعه، مانند بقیه قطعات الکترونیکی، از قسمتهای مختلفی ساخته شده است. وقتی همه این اجزا در کنار هم و به خوبی همکاری کنند، قطعه به درستی کار میکند. برخی از مهمترین بخشهای تشکیلدهنده یک استپر موتور عبارتاند از: موتور الکتریکی، فنر ثابتکننده، بوش جداکننده، میله مرکزی (شفت) و درپوش.
کار استپر موتور چیست؟
شاید برای شما این سوال پیش بیاید که کار استپر موتور دقیقاً چیست؟ همان طور که قبلاً اشاره شد، این قطعه روی دریچه گاز قرار میگیرد و توسط کامپیوتر ماشین که ECU نام دارد، مدیریت میشود. استپر موتور با حرکت به جلو و عقب، میزان هوایی که وارد موتور میشود را تنظیم میکند. این حرکت به کمک چهار ترانزیستور انجام میپذیرد.
کامپیوتر خودرو با توجه به اطلاعاتی مثل دمای موتور و دیگر شرایط لحظهای، دستورهای لازم را به ترانزیستورها میفرستد و در نتیجه، دریچه استپر باز یا بسته میشود. به طور مثال، وقتی دمای موتور بالا میرود، این دریچه باز میشود و پس از آن که دما پایین آمد و به حالت عادی رسید، دوباره دریچه بسته خواهد شد. همچنین اگر پدال گاز را فشار ندهید، اما موتور به هوا نیاز داشته باشد، دریچه باز میماند تا هوای لازم به موتور برسد.
وظایف استپر موتور
همانطور که در ابتدای این نوشته گفتیم، کار اصلی این قطعه، روشن نگه داشتن چراغهای خودرو وقتی که خودرو در حالت درجا کار کردن است. اما این قطعه که به آن استپر میگوییم، کارهای دیگری هم انجام میدهد که در ادامه به آنها میپردازیم.
مطالعه مقالات زیر را از دست ندهید
تعویض پلاک
راهنمای خرید دست دوم
استعلام خلافی خودرو
ازجمله وظایف استپر موتور خودرو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
استپر وقتی که موتور ماشین سرد است، کار ساسات را انجام میدهد. یعنی در هوای سرد، با تنظیمی که روی آن انجام شده، باعث میشود خودرو به راحتی و با یک بار چرخاندن سوئیچ روشن شود.
همچنین، این قطعه مسئول تنظیم دور موتور در مواقعی است که بار بیشتری روی آن قرار میگیرد. برای مثال، وقتی در یک روز گرم کولر ماشین را روشن میکنید، در واقع موتور را تحت فشار بیشتری قرار دادهاید. در این شرایط، استپر وارد عمل شده و دور موتور را بالا میبرد تا بتواند این بار اضافی را تحمل کند.
یکی از کارهای مهم استوپر، کنترل میزان سوخت و هوا در دور آرام موتور است. دور آرام معمولاً بین ۹۰۰ تا ۱۱۰۰ دور در دقیقه است. وقتی خودرو پارک شده و موتور در حالت عادی و بدون حرکت کار میکند، استوپر مقدار سوخت و هوای ورودی به موتور را تنظیم میکند.
همچنین، هنگام تعویض دنده، این قطعه به کنترل سرعت خودرو کمک میکند. وقتی راننده در زمان تعویض دنده، پایش را از روی پدال گاز برمیدارد، استوپر مانع بسته شدن ناگهانی مسیر هوا شده و سرعت را ثابت نگه میدارد. این اتفاق وقتی هم که راننده به صورت ناگهانی پایش را از روی پدال ترمز برمیدارد نیز رخ میدهد.
علائم خرابی استپر موتور
بیایید با هم درباره نشانههای خرابی قطعهای به نام استپر موتور صحبت کنیم. کار اصلی استپر این است که از خاموش شدن خودرو وقتی با سرعت کم حرکت میکند جلوگیری کند. در واقع، این قطعه سرعت موتور را در دورهای پایین کنترل میکند. به همین دلیل، وقتی استپر خراب باشد، مشکل معمولاً در دورهای پایین موتور خود را نشان میدهد. برای مثال، وقتی خودرو در حالت درجا کار میکند، دور موتور ثابت نمیماند و مدام بالا و پایین میرود.
علاوه بر این، نشانههای دیگری نیز برای تشخیص خرابی استپر وجود دارد که در ادامه آنها را میخوانید:
* دور موتور بلافاصله بعد از روشن کردن ماشین، به طور ناگهانی بالا میرود.
* خودرو به محض اینکه پایتان را از روی پدال گاز بردارید، خاموش میشود.
* وقتی بار اضافی به موتور وارد میشود (مثل زمانی که کولر روشن است)، دور موتور کم میشود.
* دور موتور در حالت درجا کار کردن، ناپایدار است.
* پس از روشن شدن خودرو، بدون اینکه گاز بدهید، خودرو به طور خودکار گاز میخورد.
* با گرم شدن موتور، دور موتور افزایش پیدا میکند.
همه این نشانهها به نحوه کارکرد خود استپر برمیگردد. وقتی این قطعه خراب باشد، دریچه آن به خوبی باز و بسته نمیشود. این مشکل باعث میشود مقدار هوایی که باید به موتور برسد، مختل شود و در نهایت، علائمی که گفتیم ظاهر شوند.
شستن استپر موتور
برخی از نشانههایی که گفته شد، ممکن است به خاطر کثیف شدن قطعهای به نام استپر موتور باشد. شما میتوانید این قطعه را خودتان تمیز کنید و لازم نیست حتماً به مکانیک مراجعه کنید. در ادامه، روش تمیز کردن استپر موتور را مرحله به مرحله توضیح خواهیم داد.
موتور ماشین را خاموش کنید و صبر کنید تا کاملاً سرد شود.
ابتدا محل قرارگیری قطعهی استپر را پیدا کنید. بهتر است برای این کار از دفترچه راهنمای خودرو کمک بگیرید.
بعد، پیچهای مربوطه را باز کنید و سیمها و اتصالات دیگر را از موتور جدا کنید.
سپس قطعه استپر را با دقت تمیز کنید. برای این کار میتوانید از گازوئیل یا اسپری مخصوص انژکتور استفاده کنید.
بعد از شستوشو، آن را با هوای فشرده خشک کنید.
مطمئن شوید که دریچه استپر به راحتی باز و بسته میشود.
در پایان، قطعه را سر جایش قرار دهید، سیمها را دوباره وصل کنید و پیچها را محکم ببندید.
آیا قبل از خواندن این مطلب، با نحوه کار استپر موتور آشنا بودید؟
بعد از تمیز کردن و نصب دوباره استپر، چند روز با ماشین رانندگی کنید. اگر نشانههای خرابی که در اینجا گفته شد را مشاهده نکردید، یعنی مشکل فقط کثیفی استپر بوده است. اما اگر دوباره همان مشکلات پیش آمد، احتمالاً مشکل از جای دیگری است و باید برای پیدا کردن و رفع آن به یک مکانیک متخصص مراجعه کنید.
سوالات متداول استپر موتور
در ادامه به تعدادی از پرسشهای رایج در این زمینه پاسخ میدهیم. اگر درباره استپر سوالی دارید، میتوانید از بخش نظرات آن را با ما و دیگر دوستان در میان بگذارید.
شایعترین علامت خرابی استپر موتور چیست؟
هنگامی که خودرو در حالت درجا کار میکند، معمولاً سرعت موتور ثابت نمیماند و مدام بالا و پایین میرود.
آیا کثیف بودن استپر دلیلی برای خراب بودن آن است؟
قطعاً برخی از مشکلات مربوط به استپر موتور به دلیل آلودگی و کثیفی این قطعه پیش میآید. تمیز کردن استپر موتور کار سختی نیست و خودتان هم میتوانید بدون نیاز به مراجعه به تعمیرکار، این کار را انجام دهید. در این مطلب، روش انجام این کار را به طور کامل توضیح دادیم.
