اتصال کارت سوخت به کارت‌ بانکی

در مرداد ماه سال 1402، علی‌اکبر نژادعلی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی، اعلام کرد که برای جایگزینی کارت‌های سوخت با کارت‌های بانکی، اقداماتی انجام شده و به نتایج موفقیت‌آمیزی رسیده است. او ادامه داد که این طرح به صورت پایلوت در یکی از جایگاه‌های سوخت به اجرا درآمده است و دو راهکار برای استفاده از کارت‌های بانکی در دستور کار قرار گرفته‌اند. علی‌اکبر به این نکته اشاره کرد که طرح پس از خروج از فاز مطالعاتی خود، اطلاع‌رسانی مخصوصی انجام خواهد شد.

پژوهش آزمایشی برای یک کار فنی، زمانبر است. در مورد استفاده از کارت بانکی در تاکسی‌های آنلاین، بحث شده است که فرایند استفاده از کارت در ایستگاه‌ها، به معنای کامل حذف کارت هوشمند نیست. استفاده از کارت در تاکسی‌های آنلاین در ایستگاه‌ها، امور را سرعتی ندارد. زمان اجرای دقیق طرح مشخص نیست و نیاز به زمان برای بهبود و به پیشرفت رساندن آن دارد.

در تیر ماه سال 1402، محمد صادقی، مدیر سامانه هوشمند سوخت شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، اعلام کرد که طرح آزمایشی عرضه سوخت از طریق کارت بانکی در یک جایگاه در شهر تهران اجرا خواهد شد. او همچنین اظهار کرد که در صورت موفقیت مراحل آزمایشی و دریافت مجوزهای لازم، فاز اول این طرح با شروع توزیع بنزین سوپر از طریق کارت بانکی آغاز خواهد شد.

در مرحله آغازین اجرای این طرح، آن را به صورت پایلوت در یک جایگاه در شهر تهران پیاده‌سازی خواهند کرد. اگر بسترها آماده باشند، مجوزها صادر شود و مراحل خوداظهاری افراد انجام شود، طرح به سوی عرضه بنزین سوپر با استفاده از کارت مغناطیسی در دیگر جایگاه‌ها گسترش خواهد یافت. در حال حاضر، عرضه بنزین سوپر تنها از طریق کارت آزاد امکان‌پذیر است. در توزیع سوخت، ارتباط آنلاین ضروری است و استفاده از کارت بانکی بدون اتصال به شبکه شتاب به چالشی تبدیل می‌شود. اشخاصی که دارای کارت بانکی هستند، به عنوان کارت سوخت یک شماره حساب را معرفی می‌کنند. سامانه هوشمند سوخت، یک سامانه مستقل است که هیچ ارتباطی با دیگر پایگاه‌های داده ندارد و از کارت بانکی برای توزیع سوخت استفاده می‌کند.

وی اظهار کرد که در زمینه توزیع سوخت کشور، به یک راه‌حل خاص محدود نشده‌ایم. سیستم هوشمند کارت هوشمند سوخت از مزایای آفلاین بودن برخوردار است که کارت‌های دیگر این قابلیت را ندارند و هیچ‌کدام نمی‌توانند به طور کامل جایگزین کارت هوشمند سوخت شوند. بسیاری از ایستگاه‌های سوخت در مناطق دورافتاده قرار دارند و با توجه به آفلاین بودن سامانه هوشمند سوخت، امکان توزیع سوخت در صورت قطعیت وجود دارد. اما به دلیل آنلاین بودن شبکه بانکی، در صورت قطع شدن، این ایستگاه‌ها عملیاتی نمی‌مانند و به همین دلیل فعلاً توزیع بنزین سوپر تنها از طریق کارت بانکی انجام می‌شود.

به گفته آقای صادقی، امکان کپی‌برداری از کارت‌های بانکی یکی از موانع اصلی پیاده‌سازی طرح کارت هوشمند سوخت است، در حالی که کارت هوشمند سوخت این امکان را ندارد. برای حل این مشکل نیاز به بررسی و رایزنی‌های بیشتری داریم. برای اینکه این موانع را از بین ببریم و به توزیع سوخت از طریق کارت بانکی برسیم، طرح این امر در دست اجرا قرار دارد. در حال حاضر، کدنویسی این طرح در حال پایان است و در حال رفع چالش‌ها و هماهنگی با دیگر دستگاه‌ها می‌باشیم. مدیر سامانه هوشمند سوخت کشور بیان کرد که این طرح نقش مهمی در کاهش هزینه‌های ارزی و رفع محدودیت‌های این حوزه خواهد داشت. هر تراشه حدود یک دلار هزینه دارد و با استفاده از کارت بانکی، هزینه‌ها و زمان مربوط به تولید و توزیع کارت سوخت کاهش خواهد یافت.

شرکت پژوهش و توسعه ناجی به توزیع کارت‌های سوخت می‌پردازد و هزینه ثبت‌نام و پست‌کردن کارت‌ها از سوی آن پوشش داده می‌شود. علاوه بر این، هزینه‌های مربوط به تعمیر و نگهداری، پالایش داده‌ها و شخصی‌سازی کارت‌ها نیز به مجموعه هزینه‌های جانبی صدور کارت سوخت افزوده می‌شود، که تمام این هزینه‌ها موجب افزایش هزینه‌ی کل ثبت‌نام کارت سوخت می‌شود.

در مورخه ۱۴۰۲، رضا نواز، سخنگوی اتحادیه جایگاه‌داران سوخت کشور، به وضعیت کارت‌های سوخت در جایگاه‌ها پرداخت. او بیان کرد که مشکلاتی که در ابتدای طرح وجود داشته با نسبت به حال حاضر کاهش یافته‌اند. او اظهار کرد که فرآیند اجرایی طرح نیز به دلیل عدم پذیرش عموم مردم در ابتدا، کندتر شده است. غیر از این، نواز افزود که آمار استفاده از کارت سوخت شخصی برای خرید سهیمه بنزین بهبود یافته است اما مشکلات اصلی مانند تأخیر در صدور کارت‌ها یا مشکلات در تحویل آن‌ها به دلیل علل مختلف همچنان وجود دارند.

اینکه سهمیه سوخت به کارت‌های بانکی تخصیص داده شده است، به مقصد متعارف آن بوده است. از ابتدای ایجاد سامانه هوشمند سوخت، هدف اصلی آن تخصیص سهمیه یا یارانه به خودروها بوده است. اما حالا نیاز است که با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین، روش توزیع سوخت را بازنگری کرده و بهبود بخشیم. در چند ماه اخیر، تعداد زیادی کارت سوخت صادر شده که برای هر کدام از آن‌ها 100 هزار تومان هزینه شده و این موضوع علاوه بر نارضایتی مردم، به ضرر کسانی که این کارت‌ها را فعال کرده‌اند نیز منجر شده است. در حال حاضر، کارت‌های سوخت به جز نمایش مقدار سهمیه باقیمانده، هیچ نقش وظیفه‌ای ندارند. از حذف این کارت‌ها صحبت می‌شود به منظور اینکه شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی بتواند به سادگی از طریق کارت‌های بانکی، عملیات توزیع یارانه و سهمیه را مدیریت کند بدون اینکه نیاز به دو کارت متفاوت باشد. توزیع سوخت با استفاده از کارت بانکی در پمپ‌های سوخت در دستور کار فنی است و جلسات کارشناسی با بانک مرکزی برگزار شده تا امکان تخصیص سهمیه به تاکسی‌های اینترنتی از طریق کارت بانکی فراهم شود.

محمد صادقی، مدیر سامانه هوشمند سوخت، اعلام کرد که بطور مطابق با قانون جدیدی که امسال به اجرا درآمده است، تمامی افراد باید تا پایان ماه شهریور از کارت سوخت خود استفاده کنند، به طوری که 90 درصد از جمعیت از این سیستم استفاده کنند. بر اساس مقدار فروش، جایگاه‌ها به کارت‌های سوخت دسترسی خواهند داشت. به ازای هر جایگاه، یک کارت آزاد در اختیار جایگاه‌های کم‌فروش قرار دارد، در حالی که جایگاه‌های با فروش بیشتر، به ازای هر دو سکو، چهار کارت در اختیار خواهند داشت، تا در صورتی که سقف مجاز فروش در کارت آزاد جایگاه‌ها تکمیل شود، کارت‌ها به نواحی دیگر منتقل شوند. همچنین، در شهرهای بزرگ، دو کارت برای هر سکو و یک کارت برای هر جایگاه قرار داده شده است، به‌طوری‌که در کل، چهار کارت برای هر سکو تولید می‌شود.

استفاده از کارت بانکی به نظر اولیه بسیار ساده و آسان می‌آید؛ با این حال، در حال حاضر تاکسی‌های اینترنتی برای پرداخت از کارت بانکی استفاده نمی‌کنند و برای سوختگیری از کارت هوشمند استفاده می‌کنند. برخی مکان‌ها قادر به حفظ پلتفرم آنلاین نمی‌باشند. به عنوان مثال، فرض کنید یک پیشروی کامل از محصولات نفتی دارید؛ با استفاده از کارت بانکی، شما ملزم به حضور آنلاین 24 ساعته هستید. در برخی موارد، ممکن است الزاماتی وجود داشته باشد که امکان حضور آنلاین را مختص نکند، اما این به معنای عدم توجه به کارت بانکی نیست.

مدیر سامانه هوشمند سوخت در مورد برنامه جایگزینی کارت‌های بانکی اعلام کرد که یک جایگاه آزمایشی برای پیاده سازی در تهران آماده است. این طرح، به پایان مراحل مقدماتی خود رسیده و نیازمند اتصال با دستگاه‌های دیگر، مانند پلیس راهور است. برنامه نیازمند اطلاعات از شرکت توسعه پژوهش ناجی و شرکت مخابرات است، تا بتواند احراز هویت انجام دهد و اطلاعات مورد نیاز را به دست آورد. در برنامه بانکی، برخلاف کارت بانکی، اطلاعات مانند شماره حساب فرد در دیتابیس موجود نیست و برای پوشش دادن این اطلاعات نیاز به فرایندی خاص است.

رئیس معاونت اجرایی پلیس راهور، آقای رمضانی، جزئیات ارتباطی این طرح را شرح داد. وی اظهار کرد که پلیس در مرحله اول با ارائه کارت های سوخت قادر به اثبات صداقت و صحت عملکرد خود بوده است. این کارت های سوخت به مالکین خودروها ارائه شده‌اند و همکاری صددرصدی با شرکت ملی پخش برقرار شده است. آقای رمضانی بیان کرد که پلیس توانسته است این طرح را با موفقیت اجرا کند و تمایل دارد خدمات خود را به مردم ارائه کند. همچنین ضرورت بررسی دقیق بانک اطلاعاتی مربوط به این طرح و توجه به نیازهای مردم را تأکید کرد. او از شرکت ملی پالایش و پخش خواست که با دقت و حفظ تعادل موارد مورد نیاز را ارائه دهد. ارائه اطلاعات بیش از حد مجاز ممکن است حریم خصوصی مردم را نقض کند و برای پلیس نیز غیر قابل قبول است.

مدیر سامانه هوشمند سوخت توضیح داد که این سیستم چگونه کار می‌کند. افراد باید یک کارت سوخت که نشان دهنده اطلاعات بانکی آن‌ها استفاده کنند. این کارت بانکی برای احراز هویت استفاده می‌شود تا افراد بتوانند سوخت بخرند. با استفاده از شاپرک، ما اطلاعات احراز هویت را بررسی و ثبت می‌کنیم تا افراد بتوانند سهمیه سوخت خود را دریافت کنند. این فرایند تا پایان تیر در یکی از جایگاه‌های استان تهران انجام می‌شود.

در خرداد ماه سال 1402، جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، در مورد جایگزینی کارت‌های بانکی با کارت‌های سوخت توضیحاتی ارائه داد. وی اظهار کرد که در زمینه تأمین تراشه‌های مورد نیاز برای تولید کارت‌های سوخت مشکلی وجود ندارد. اما هنگام شروع دولت سیزدهم، تنها 9،035 کارت سوخت در مجموعه پالایش و پخش موجود بود؛ در حالی که سالیانه حدود یک میلیون خودرو به حرکت اضافه می‌شود و افراد نیاز به کارت‌های سوخت دارند. به همین دلیل، باید همواره ذخیره یک میلیون تا دو میلیون کارت سوخت داشته باشیم. در سال گذشته، بیش از سه میلیون کارت سوخت را تولید و به شرکت پست تحویل دادیم، اما در حال حاضر تعداد زیادی از این کارت‌ها هنوز در دفاتر پستی باقی مانده‌اند.

فرایند ساماندهی کارت‌های سوخت به‌منظور مدیریت بهینه مصرف بنزین انجام می‌شود. هدف ما از این فرایند، حذف بخشی از خودروهای فرسوده از چرخه ورودی و خروجی، در کنار خودروهای جدید، است. تعداد خودروهای حاضر در چرخه ورودی و خروجی از 19 میلیون خودرو در سال 92 به 30 میلیون خودرو افزایش یافته است. این خودروها باعث مصرف نزدیک به یک میلیارد لیتر بنزین در سال می‌شوند که معادل پالایشگاهی همچون تبریز است. هدف مدیریت کارت‌های سوخت، تشخیص تراکنش‌های مرتبط با هر پلاک خودرو و شناسایی خودروهای فرسوده که از کارت سوخت استفاده می‌کنند است. در صورت گم شدن کارت سوخت، مالک می‌تواند با مراجعه به جایگاه‌های سوخت، از سامانه کارت‌های جامانده استفاده کند. همچنین، برای کاهش خرابی کارتخوان‌های سامانه سوخت، سیستم پشتیبانی نیز تقویت شده و بومی‌سازی کارتخوان‌ها با همکاری یک شرکت دانش بنیان نیز در دستور کار قرار گرفته است.

مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش محصولات نفتی اعلام کرد که در کنار اقداماتی که در حال انجام هستند، یک فرآیند آزمایشی نیز در حال انجام است تا بتوان از کارت بانکی برای پرداخت سوخت استفاده کرد. این فرآیند نیازمند اطلاعات خودرو است که باید به سامانه هوشمند سوخت ارسال شود. این اطلاعات به اختیار مجموعه ناجی و پلیس راهور هستند و باید با شرکت به اشتراک گذاشته شوند تا بتوان از آنها استفاده کرد، مشابه بحثی که در مورد سامانه سپهتن رخ داد که از آنجایی که بارنامه‌ها از بین رفته بودند، از این سامانه برای تخصیص سوخت استفاده شد.

در برنامه‌ای تلویزیونی، جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، اعلام کرد که در سال 1401، تعداد صادرات کارت‌های سوخت به رقم 3.9 میلیون رکورد زده است. همچنین، او افزود که صدور کارت‌های سوخت به صورت ماهانه انجام شده است. در ابتدای دولت، با یک حمله سایبری به سامانه‌ی هوشمند سوخت روبرو شدیم و موجودی کارت‌ها به حداقل رسید. در واقع، تنها 9 هزار کارت خام در دسترس بودند.

توصیه شد که در زمان مراجعه به جایگاه سوخت از کارت شخصی استفاده شود. برای افراد بدون کارت یا کارت را فراموش کرده‌اند، امکان استفاده از کارت جایگاهی وجود دارد. تعداد کارت‌های آزاد محدود است، اما در صورت عدم حضور کارت شخصی، می‌توان از کارت جایگاهی استفاده کرد. درباره استفاده از سیستم کارت بانکی برای تخصیص سهمیه سوخت، مسائل امنیتی و قانونی قابل توجهی هستند. وقایعی در سیستم شاپرک رخ داده که در حال حاضر برای تاکسی اینترنتی، اعتبار راننده‌ها شارژ می‌شود و سوخت گرفتن براساس آن انجام می‌شود که سامانه ما تحت پوشش نیست. در ضمن، قانون تکلیفی را برای ترکیب حساب‌ها در خزانه به عهده شرکت ملی پالایش قرار داده بود که حساب‌های جانبی اکنون بسته شده‌اند. در زمینه هدفمندسازی، تنها یک یا دو حساب باقی مانده و مسئله‌ای از جانب بانک مرکزی بوجود آمده است. برنامه استفاده از این شرایط و سیاست‌های سامانه هوشمند سوخت با هماهنگی اداره فناوری اطلاعات و مجموعه پدافند غیرعامل صورت گرفته است. هر فعالیتی که در این خصوص انجام شود، باید مجوزهای امنیتی را کسب کند.

استاد سالاری در مورد اجرای طرح تخصیص سهمیه به کارت ملی افراد اظهار کرد که این طرح با چالش‌هایی روبرو بود، از جمله مشکلاتی که در اجرای آن بوجود آمد ارتباط مشکلات با psp ها بود؛ همچنین نیاز به بررسی دقیق تعداد خانوارها بود. اگر تصمیم به انتقال از استفاده از کارت هوشمند به کارت بانکی گرفته شود، لازم است این مشکلات حل شود. در مرحله آزمایشی، تنها دو psp علاقه نشان دادند و سه معامله در حوزه سوخت انجام گرفت. همچنین، داده‌های مربوط به خانوارها نیز با مشکلاتی روبه‌رو بود؛ به عنوان مثال، فردی شناسایی شد که برخورداری از 96 خودرو داشته است که نیازمند به بروزرسانی آمارها بود.

وی افزود که ابتدا باید در بخش‌های مربوط به سیاست‌های قیمتی، تک‌نرخی و زیرساخت‌های این قضیه تحقیقاتی انجام شود. سپس بتوان این سیستم را همزمان با کارت بانکی اجرا کرد. باید زیرساخت‌های لازم برای این پروژه در سامانه ایجاد شود تا افراد بتوانند با استفاده از کارت بانکی خود، هزینه‌های سوخت را پرداخت کنند و همچنین موجودی حساب خود را مشاهده کنند. همکاران در حال بررسی و همکاری با پدافند غیرعامل هستند تا مسائل امنیتی مورد نظر را بررسی کنند. به نظر می‌رسد که این پروژه به صورت آزمایشی در سال آینده اجرا می‌شود، اما زمان دقیق آن هنوز مشخص نیست و در حال برنامه‌ریزی است.

بهترین خبرها و اطلاعات مرتبط با سهمیه بنزین، از جمله زمان و نحوه پرداخت سهمیه ماهانه، تغییرات قیمت بنزین، مصرف سوخت در ایران و آمارهای سالانه، در مقالات زیر قابل دسترسی است:

مهم‌ترین موضوعاتی که در این مقالات بررسی شده است شامل سهمیه جدید سوخت برای تاکسی‌های بنزینی و دوگانه‌سوز، مشخصات سهمیه سوخت برای وانت‌بارها و نیز سهمیه بنزین برای تاکسی‌های آنلاین می‌باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید مقالات زیر را مطالعه فرمایید:

برای ثبت نام کارت سوخت المثنی و اطلاع از مدارک لازم، راه‌های پیگیری کارت سوخت خودرو، موتورسیکلت و استعلام کارت سوخت از شرکت پست، همچنین دریافت و تغییر رمز کارت سوخت و بازیابی آن در صورت فراموشی، می‌توانید مقالات زیر را بررسی کنید.