آمار تولید موتورسیکلت در ایران

تیر ۱۴۰۲: عبدالله توکلی لاهیجانی، مدیرکل صنایع خودروی وزارت صمت، خبر تولید حدود ۱۳۸ هزار دستگاه موتورسیکلت در کشور در بهار امسال را اعلام کرد و اظهار داشت که افزایش عرضه موتورسیکلت در ماه گذشته، منجر به کاهش ۱۵ درصدی قیمت این محصولات در بازار شده است.

روند افزایش تولید خودرو در سه ماهه نخست سال جاری ادامه یافت و برنامه‌هایی برای افزایش عرضه خودرو و توسعه صنعت خودرو در کشور در دستور کار قرار گرفته است.

در فروردین ۱۴۰۲، بهمن ضیاء مقدم، دبیر انجمن صنعت موتورسیکلت ایران، اظهار کرد که تعداد حدود ۴۵۰ هزار دستگاه موتورسیکلت در سال ۱۴۰۱ تولید شده است. افزایش قیمت خودروها باعث شد تا آن دسته از افرادی که قدرت خرید خودرو را نداشتند، به سمت خرید موتورسیکلت هدایت شوند که حدوداً ۶۰ تا ۷۰ درصد از متقاضیان را شامل می‌شد. همچنین ۳۰ تا ۴۰ درصد خریداران موتورسیکلت دلیل خرید خود را موتورسیکلت به عنوان وسیله‌ای سریع‌تر برای رسیدن به مقصد بیان می‌کردند. در علاوه، تعداد محدودی نیز موتورسیکلت را به عنوان یک وسیله سرمایه‌گذاری خریداری کردند. او امیدواری خود را بیان کرد که کارخانه‌ها و شرکت‌ها بتوانند در سال ۱۴۰۲، همانند سال گذشته، به تولید موتورسیکلت توجه کنند.

بنا به گفته‌های آقای ضیاءمقدم، در حال حاضر، تولید موتورسیکلت‌های برقی توسط اعضاء انجمن موتورسیکلت‌سازان و همچنین چندین شرکت دیگری که عضو این انجمن نیستند، انجام می‌شود. با این حال، این دسته از محصولات تنها کمتر از ۵ درصد از کل تولیدات موتورسیکلت را تشکیل می‌دهند. در چند سال اخیر که شرکت‌ها به تولید موتورسیکلت برقی وارد شده‌اند، با برخی مشکلات روبه‌رو شده‌اند که به سازمان‌ها و نهادهایی مانند محیط زیست و وزارت صنعت، معدن و تجارت ارجاع داده شده است. یکی از مهم‌ترین مشکلات تولید موتورسیکلت برقی هزینه بالای آن است که طبق آن، قیمت باتری‌های استفاده شده در آن بسیار بالا می‌باشد. در واقع، باتری‌های لیتیومی تقریباً بین ۴۰ تا ۵۰ درصد از قیمت کل موتورسیکلت را شامل می‌شوند. علاوه بر این، موتورسیکلت برقی به خاطر طبیعت شهرهای شیب‌دار مانند تهران و سایر مناطق ایران، قادر به فراهم کردن قدرت و شتاب کافی برای مصرف‌کننده نیست، مگر اینکه از موتورهای با توان بیش از ۳۰۰۰ وات استفاده شود که قدرت آن‌ها به طور معادل با موتورسیکلت‌های بنزینی ۱۲۵ سی‌سی خواهد بود. با این وجود، این مسئله محدودیت جدی برای موتورسیکلت‌های برقی محسوب می‌شود زیرا اغلب مصرف‌کنندگان از موتورسیکلت‌ها برای کسب درآمد استفاده می‌کنند و نیاز دارند سریعاً به مقصد برسند.

متن اصحا شده: در این زمینه، یک محدودیت دیگر نیز وجود دارد که ناشی از شارژ باتری‌های موجود در این نوع موتورسیکلت‌هاست. بهترین باتری‌های استفاده شده در این موتورها، فقط توانایی پیمایش تقریباً 100 کیلومتر را دارند و پس از آن باید مجدداً شارژ شوند. این در حالی است که موتورهای بنزینی روزانه می‌توانند بیش از 200 کیلومتر را طی کنند. علاوه بر این، شارژ این نوع موتورسیکلت‌ها در حیاط و پارکینگ منازل با استفاده از برق مشترک آپارتمان‌ها مشکلی دیگر ایجاد می‌کند. صاحبان این موتورسیکلت‌ها، در صورت خراب شدن باتری پس از چند سال، مجبور به خرید باتری با قیمتی بین 40 تا 50 درصد قیمت موتور می‌شوند که این باعث فشار مالی بزرگی بر آن‌ها می‌شود. برای حل این مشکل، انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت پیشنهاد کرده است که دولت مسئولیت تامین باتری‌ها را بر عهده بگیرد و پیمانکاری برای تولید یا تهیه باتری‌ها ایجاد کند تا شرکت‌های سازنده موتورسیکلت از این تکلیف معاف شوند.

آقای ضیاءمقدم پیشنهاد داد که سیستم سوآپ باتری راه‌اندازی شود. این سیستم به مصرف‌کنندگان اجازه می‌دهد باتری خود را تحویل دهند و باتری شارژ شده را دریافت کنند. این سیستم در کشورهایی که افراد از موتورسیکلت‌های برقی استفاده می‌کنند، رایج است. راهکار دیگر، ایجاد ایستگاه‌های شارژ باتری است. زمانی که باتری‌ها را شارژ می‌کنیم، بین چهار تا هشت ساعت زمان می‌برد. این محدودیت‌ها باعث شده است که مردم به موتورسیکلت برقی به اندازه کافی علاقه نشان ندهند. یکی از مشکلات موجود، عدم استفاده سازمان‌ها و سیاستمداران از تجربیات صاحبان کسب و کار در صنعت موتورسیکلت است؛ این مسئله سبب شده است تا تصمیماتی که گرفته می‌شود، عملی نباشند. بنابراین، توصیه می‌شود تا در تدوین قوانین و مقررات، نظرات فعالان این حوزه را در نظر بگیرند.

در طول 10 ماه اول سال 1401، تولید کنندگان موتورسیکلت کشور بیش از 380 هزار دستگاه تولید کرده‌اند. این رقم در مقایسه با دوره مشابه سال 1400 که تولید 198 هزار دستگاه بود، یک افزایش 88 درصدی را نشان می‌دهد.

مقاله به عنوان یک راهکار مهم، استفاده از موتورسیکلت‌های برقی را در نظر می‌گیرد. براساس تکالیف قانونی، این مقاله برنامه‌های اصلی وزارت صمت و تولیدکنندگان موتورسیکلت را به منظور تولید، عرضه، اقتصادی‌سازی و ترویج استفاده از موتورسیکلت‌های برقی شرح داده است. به علاوه، وزارت صمت در همکاری با شهرداری تهران و بانک تجارت، در حال تدوین یک طرح ملی و کلان برای جایگزینی موتورسیکلت‌های قدیمی است.

در سال 1401، دبیر انجمن صنعت موتورسیکلت ایران، ضیامقدم، اعلام کرد که تعداد بیش از ۳۰۰ هزار موتورسیکلت در دوره از ابتدای سال تا پایان آذرماه تولید شده است. این عدد نشان دهنده رشد ۸۰ درصدی نسبت به سال گذشته است.

با توجه به بیانات آقای ضیامقدم، تعداد موتورسیکلت‌های تولید شده در سال گذشته در کشور به مجموع 264 هزار دستگاه می‌رسید. اما انتظار می‌رود که در امسال این آمار به بیش از 400 هزار دستگاه افزایش یابد. بخش کوچکی از تولیدات پنج شرکت بزرگ داخلی به بازارهای عراق، پاکستان و افغانستان صادر می‌شود.

بر اساس مقاله، از بخشی استنتاج می‌شود که حضور گسترده چین در بازار همسایگان ایران و منطقه به همراه کاهش قابل توجهی در نقل و انتقال پول، دلیل اصلیی است که تولیدات ایرانی در سایر بازارها رو تحت تأثیر قرار می‌دهد.

آقای مقدم همچنین اشاره کردند که درصد داخلی‌سازی موتورسیکلت‌های تولیدی کشور متفاوت است. با این حال، در مدل پرطرفدار و پرتقاضا سی‌جی 125، داخلی‌سازی به بالای 60 درصد رسیده است. همچنین، خط تولید موتور نیز در سه کارخانه تولید کشور راه‌اندازی شده است. با این حال، هنوز این کارخانه‌ها به تولید انبوه نرسیده‌اند و احتمالاً تا پایان سال این اهداف را تحقق خواهند داد.

بهتر است از شرکت‌های تولید موتورسیکلت در ایران که بیشتر آن‌ها شرکت‌های خصوصی هستند و به صورت مستقیم برای اشتغالزایی ۱۶ هزار نفر نقش دارند، حمایت کنیم. یکی از مشکلات بزرگ این صنعت، عدم وجود گواهی اسقاط برای موتور است. در حالی که هزینه یک گواهی اسقاط خودرو در اسفند سال قبل ۴.۲ میلیون تومان بود، اکنون به ۲۰ میلیون تومان رسیده‌است. علاوه بر این، هیچ نظارتی بر مراکز اسقاط وجود ندارد. با دریافت هر گواهی اسقاط خودرو، مجوز تولید هفت دستگاه موتورسیکلت صادر می‌شود. اما زمان طولانی می‌گذرد تا به مرحله اجرا برسد و این باعث تاخیر بیش از یک ماهی در تولید می‌شود.

در تیرماه 1401، بهمن ضیاء‌مقدم، دبیر انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت، اظهار کرد که تاکنون در تولید موتورسیکلت برقی موفقیت چشمگیری به دست نیامده است واین صنعت تنها ۷ درصد از تولیدات کل صنعت موتورسیکلت را شامل می‌شود. او نیز افزود که تعداد محدودی شرکت علاقه‌مند به تولید موتورسیکلت برقی هستند و در آن‌راه پیشرفت خاصی نداشته‌اند و به تولید این نوع موتورسیکلت همچنان اصرار دارند. اما افزایش قیمت باتری باعث افزایش هزینه تولید این نوع موتورسیکلت می‌شود.

با توجه به صحبت‌های ایشان، در کشور ما محدودیت‌هایی وجود دارد که شامل نبود ایستگاه‌های شارژ برای وسایل نقلیه برقی می‌شود. این پدیده باعث می‌شود که موتورسیکلت‌های برقی توانایی پیمایش مسافت‌های طولانی را نداشته باشند و برای شارژ کامل خود به مدت چهار تا پنج ساعت نیاز داشته باشند. همچنین، باتری موتورسیکلت برقی که تقریباً نصف قیمت کل وسیله نقلیه است، هر دو یا سه سال باید تعویض شود. به همین دلیل، موتورسیکلت برقی در حال حاضر فقط توسط گروه‌های معینی از افراد مورد استقبال قرار می‌گیرد.

انتشار موتورسیکلت‌های برقی در کشور از سال ۱۳۹۹ آغاز شده است و آقای سید شهریار زینی، مدیر گروه توسعه فناوری‌های نوین خودرویی و طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه‌های فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، بیان کرده‌اند که یک شرکت دانش بنیان در حال طراحی ایستگاه شارژ برای موتورهای برقی است.

برای آشنایی با آخرین اخبار شرکت‌های معتبر تولیدکننده موتورسیکلت در ایران و همچنین مشاهده قیمت‌های جدید محصولات شرکت‌هایی همچون کویر موتور، نیروز موتور، کبیر موتور، شاهین موتور، ایران دوچرخ و نیکران موتور، بهتر است مجموعه مقالات زیر را مطالعه کنید: